چرا محدود کردن استفاده از تکنولوژی خوب است؟

میگنا: همه ما می‎دانیم که هویچ و کلم بروکلی برای سلامتی‏‌مان خوب است اما آیا تمام روز در حال خوردن این سبزیجات هستیم؟
افراط در هر چیزی مضرات خودش را دارد اما ظاهرا بعضی از ما هنوز فکر نمی‎کنیم زیاده‎روی در استفاده از تکنولوژی برایمان خوب نیست.

بنابر یک نظرسنجی که شرکت "گلوبال‌وب‌ایندکس" در ۳۴ کشور انجام داده، ، کاربران در یک روز معمولی به طور متوسط شش ساعت و نیم از وقت خود را در اینترنت می‌گذرانند.

طبق این نظرسنجی، کاربران اینترنت در تایلند، فیلیپین و برزیل بیش از ۹ ساعت در روز آنلاین هستند.
این نظرسنجی همچنین می‎گوید یک سوم زمانی که کاربران در اینترنت می‎گذرانند صرف شبکه‎های اجتماعی می‎شود.



تکنولوژی با مغز ما چه می‎کند؟
تأثیر تکنولوژی بر سلامت جسمی و روانی ما همچنان یکی از موضوعات مهم در مطالعات علمی است.
دکتر شیمی کانگ از کانادا، کارشناس سلامت روان در کودکان و نوجوانان است و روی مسئله اعتیاد تمرکز دارد.

او می‌گوید: تأثیر استفاده از تکنولوژی در بروز مشکلاتی مثل اضطراب، افسردگی و نارضایتی از تصویر بدن هر روز بیشتر مشخص می‎شود و امروز حتی اعتیاد به اینترنت در پزشکی به عنوان یک اختلال شناخته می‎شود.

اما درست همانطور که هم غذای سالم داریم و هم غذاهای ناسالم، تکنولوژی هم انواع و اقسام دارد و برای برقراری یک ارتباط سالم با آن باید بدانیم انواع مختلف آن چه تأثیری روی مغز ما می‎گذارد.


مغز چطور به تکنولوژی واکنش نشان می‎دهد
دکتر کانگ می‎گوید مغز ما برای تجزیه و پردازش تکنولوژی شش ماده شیمیایی مختلف ترشح می‏‌کند.

سروتونین - وقتی ترشح می ‏شود که کارهای خلاقانه انجام می‎دهیم، با دیگران در ارتباطیم و به ‎آن‏ها کمک می‏ کنیم.
آندورفین - "تسکین دهنده درد" در بدن؛ ماده شیمیایی عصبی که آرامش ایجاد می‏ کند. این ماده در هنگام مراقبه (مدیتیشن) ترشح می‎شود، همین طور وقتی حضور در لحظه و حس قدردانی را تجربه می‏ کنید. انجام ورزش‎های قلبی-عروقی هم باعث آزاد شدن این ماده در بدن می‎شوند.

اوکسی‎توسین - وقتی یک ارتباط معنادار متقابل شکل می ‏گیرد، این ماده در بدن ترشح می ‏شود. این ماده برای بدن مفید است اما شکارچیان آنلاین می ‏توانند از آن برای سوءاستفاده از اعتماد قربانیان خود بهره بگیرند.

دوپامین - یک ماده شیمیایی عصبی که باعث ایجاد شادی و لذت می ‏شود. ترشح این ماده در ما حس رضایتمندی بوجود می‎آورد اما می‎تواند اعتیادآور هم باشد. طراحی تکنولوژی‎هایی که تمرکزشان بر تحریک ترشح دوپامین است هر روز رونق بیشتری می ‏گیرد.

آدرنالین - این ماده به دلیل تأثیرش در مهار واکنش‎های ما در موقعیت‎های جنگ و گریز معروف است. آدرنالین علاوه بر این هنگامی که در شبکه‎های اجتماعی فعال هستیم هم ترشح می ‏شود.

کورتیزول - این ماده شیمیایی عصبی نماد افراد مضطرب و کم‏خواب است؛ آن‎هایی که سرشان به شدت شلوغ است و نمی‎توانند تمرکز کنند.
به این ترتیب همه انواع تکنولوژی مثل هم نیستند و مهم‏تر اینکه تجربه همه از آن‎ها به یک شکل نیست.


تکنولوژی سالم، مخرب و ناسالم
دکتر کانگ می‎گوید: تکنولوژی سالم آن نوع از فن‎آوری است که با ترشح سروتونین، اندورفین یا اوکسی‌‏توسین به مغز ما انرژی می‎دهد.
نمونه‎های آن هم اپلیکیشن‏هایی هستند که برای مراقبه یا تمرین خلاقیت طراحی شده‎اند. 
اما تولید میزان زیادی از دوپامین اعتیادآور در مغز می‌‏تواند شما را در معرض پا گذاشتن به ورطه خطرناک اعتیاد قرار دهد.

کانگ می‌‏گوید: تصور کنید فرزند شما عاشق کار کردن با یک اپلیکیشن خلاقانه باشد که می‎شود با آن فیلم ساخت. اما او در این کار افراط می‌‏کند و ۶ یا ۷ ساعت از روز خود را به آن اختصاص می‎دهد. البته این اپلیکیشن که فقط باعث ترشح دوپامین می‎شود، یک تکنولوژی ناسالم به حساب نمی‎آید، اما باز هم باید مواظب بود و برای استفاده از آن حد و مرز تعیین کرد.

در سوی دیگرِ این طیف اما تکنولوژی‎ ناسالم قرار دارد که به گفته کانگ وقتی داریم به خودمان آسیب وارد می‏‌کنیم به سراغش می‌‏رویم. درست مثل وقتی که برای رها شدن از استرس غذای ناسالم می‏‌خوریم.


محدود کردن استفاده از تکنولوژی
دکتر کانگ می‏‌گوید که همه رژیم‎های سالم از چیزهایی که مخرب هستند دوری می‏‌کنند. با این حال کمی شیطنت اشکالی ندارد. به ما توصیه می‎شود از غذاهای فرآوری شده و نوشیدنی‎های شکردار پرهیز کنیم، اما اشکال ندارد اگر آخر هفته در کنار خانواده یا دوستان‌مان پیتزا و پاپ‎کورن بخوریم.
در مورد تکنولوژی هم اوضاع به همین شکل است. مثلا اشکالی ندارد اگر به صفحه اینستاگرام‎مان نگاهی بیندازیم یا کمی بازی ویدئویی انجام بدهیم.
البته اگر دیابت داریم یا در معرض خطر ابتلا به آن هستیم در مقایسه با افراد سالم محدودیت‎های سفت و سخت‎تری برای مصرف شکر خواهیم داشت. دکتر کانگ می‌گوید، تکنولوژی هم همین‎طور است:  اگر در خانواده‎تان پیشینه اعتیاد، اضطراب، افسردگی یا مشکلات مدیریت زمان وجود داشته باشد، باید مراقب باشید چون بیشتر در معرض خطر اعتیاد هستید.

او می‎گوید نوجوانان هم به شدت آسیب‎پذیر هستند و در زمینه شناسایی افرادی که در اینترنت بیشتر در معرض خطر هستند، تحقیقات زیادی انجام شده است.


سم‎زدایی دیجیتال
بنابر گزارش شبکه خبری بی‌بی‌سی، دسترسی به اینترنت و استفاده از تلفن‎های هوشمند روز به روز در جهان گسترش می‌‏یابد اما به نظر می‎رسد این سبک از زندگی هنوز مخالفان خود را دارد.

طبق نظرسنجی گلوبال‎وب‏ایندکس از هر ۱۰ کاربر اینترنت در انگلیس و آمریکا، هفت نفر یا استفاده‎ از تکنولوژی را محدود کرده‎ و یا به سم‎زدایی دیجیتال روی آورده‎اند.
سم‎زدایی دیجیتال می‎تواند اقداماتی نظیر بستن حساب‌های شبکه‎های اجتماعی، پاک کردن اپلیکیشن‎ها یا کاهش زمان استفاده از اینترنت را شامل شود.
دکتر کانگ می‎گوید در کنار استفاده از تکنولوژی، باید حواسمان به سایر نیازهای اولیه‎مان هم باشد.

وی می‌گوید: ما هنوز به هشت تا ۹ ساعت خواب در شب نیاز داریم. بدن ما باید دو تا ۳ ساعت در روز به شکل فعالانه حرکت داشته باشد. باید بیرون برویم و از نور طبیعی بهره ببریم. حتی اگر از بهترین تکنولوژی استفاده می‏‌کنید، درصورتیکه سایر فعالیت‌‏های انسانی‏‌تان تحت‌‏الشعاع قرار بگیرد، دارید زیاده روی می‌‏کنید.