اشتباه بزرگ اعلام نیروی مازاد در آموزش و پرورش

تسنيم: موج بازنشستگی‌ها در آموزش و پرورش، مدارس کشور را با مشکل کمبود معلم مواجه کرده است تا جایی که به تعبیر مسئولان این وزارتخانه، شدت کمبود نیروی انسانی تا سال 99 آموزش و پرورش را از پا درمی‌آورد و مهر 97 حدود 300 هزار نفر کمبود نیروی انسانی وجود دارد که 194 هزار نفر از این کمبود را از طریق ندادن نیرو به مدارس جبران می‌کند.

اسفندیار چهاربند رئیس مرکز برنامه‌ریزی نیروی انسانی وزارت آموزش و پرورش این موضوع را در یک مثال اینگونه شرح داده است:
مهر 97 با توجه به شاخص‌ها، نیازهایی داریم که 300 هزار نفر کمبود معلم خواهیم داشت و 194 هزار نفر را از طریق کم کردن شاخص‌ها و کاستن از نیازها جبران می‌کنیم. مثلا می‌گوییم به ازای هر 200 دانش‌آموز یک مربی پرورشی اختصاص یابد یا به جای این که به ازای هر 20 دانش‌آموز ابتدایی یک معلم اختصاص یابد به ازای هر 25 دانش‌آموز یک معلم می‌دهیم و اگر شدت کمبودها به این شکل ادامه یابد، 2 سال دیگر باید بنای یادبود به ویژه در حوزه فعالیت‌های پرورشی و آموزش ابتدایی برای آموزش و پرورش بسازیم.

آموزش و پرورش در ایامی نه چندان دور یعنی دقیقا دوران وزارت علی‌اصغر فانی معتقد بود که نیروهای این وزارتخانه زیاد هستند و می‌توان آن را با 700 هزار نفر اداره کرد، او معتقد بود نسبت معلم به دانش‌آموز استاندارد نیست و می‌توان با کاهش جمعیت معلمان و تعداد 700 هزار نفر آموزش و پرورش را اداره کرد، پیش‌برد این سیاست هم اکنون شرایط را به گونه‌ای رقم زده است که مسئولان آموزش و پرورش از استادان در سرازیری بازنشستگی معلمان و مشکل جدی خالی ماندن کلاس‌های درس سخن می‌گویند و این وزارتخانه برای جبران کمبود معلم ناچار به تغییر برخی شاخص‌هایی شده است که به شکل مستقیم در کیفیت مدارس دولتی تاثیرگذار‌ند، به عنوان مثال تراکم کلاس‌های درس دوره ابتدایی را بالا می‌برند تا بتوانند کمبود آموزگار را مدیریت کنند، یا به دوره متوسطه دوم که با انواع آسیب‌های اجتماعی مواجه است مشاور اختصاص نمی‌دهند تا بتوانند مشاوران را برای هدایت تحصیلی در دوره متوسطه اول ساماندهی کنند.

اخیراً نیز مسئولان سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی از مازاد بودن نیروهای اداری در وزارت آموزش و پرورش خبر داده‌اند که این مسئله از سوی وزیر آموزش و پرورش رد شد و او تاکید کرد که کل نیروی اداری این وزارتخانه 50 هزار نفر است و این که برخی می‌گویند 100 هزار نیروی مازاد وجود دارد مشخص نیست این عدد را از کجا به دست آورده‌اند.



*کمبود 194 هزار معلم در آموزش و پرورش
در همین رابطه حمیدرضا حاجی‌بابایی رئیس فراکسیون فرهنگیان مجلس با اشاره به این که آمار مختلفی از کمبود معلم از سوی مسئولان آموزش و پرورش اعلام می‌شود، اظهار کرد: مرکز نیروی انسانی این وزارتخانه اعلام کرده است که در مهر ماه 97 حداقل 116 هزار نفر معلم کمبود دارند و از سوی دیگر معاون توسعه مدیریت آموزش و پرورش معتقد است که مهر امسال 54 هزار معلم کم است.

وی افزود: آموزش و پرورش هم اکنون با کمبود 194 هزار معلم مواجه است و نیاز به یک میلیون و 700 هزار ساعت نیرو در قالب اضافه تدریس وجود دارد که از طریق واگذاری به بازنشستگان یا اضافه تدریس شاغلان تامین خواهد شد.


*افزایش جمعیت دانش آموزان در کلاس های درس ارمغان کمبود معلم
حاجی‌بابایی ادامه داد: کمبود معلم باعث افزایش مدارس دو نوبته در نقاط شهری و حاشیه شهرها و افزایش تراکم دانش‌آموز در کلاس‌های درس می‌شود. همچنین حداقل 16 هزار هنرآموز و 20 هزار نفر استادکار در هنرستان‌ها کمبود دارند.

*کاهش ساعت آموزش پایه دوازدهم در ظاهر به بهانه کنکور اما در واقع برای کمبود معلم
رئیس فراکسیون فرهنگیان مجلس با اشاره به کاهش 12 ساعت از 35 ساعت آموزش هفتگی در پایه دوازدهم، عنوان کرد: در ظاهر به بهانه کنکور اما در اصل به خاطر صرفه‌جویی در نیروی انسانی این طرح از مهر 97 برای پایه دوازدهم اجرا خواهد شد.
وی بیان کرد: یکی دیگر از روش‌های جبران کمبود معلم کاستن از عوامل اجرایی مدارس از جمله حذف معاونت پرورشی با دست بردن در درجه‌بندی مدارس است. از سوی دیگر الزام مدیران و معاونان مدارس به حداقل 8 ساعت تدریس موظف با وجود آسیب‌های اجتماعی مدارس یکی دیگر از روش‌های جبران کمبود نیرو است که نارضایتی‌هایی را نیز ایجاد کرده است.

*انحلال مدارس کم جمعیت روستایی
حاجی‌بابایی با اشاره به فشار به مناطق برای انحلال مدارس کم جمعیت روستایی، افزود: افرادی که به دروغ دیگران را متهم به جذب نیروی خدماتی و آشپز به عنوان معلم می‌کردند، در حال حاضر بیش از 28 هزار نیروی خرید خدمتی را برخلاف مصوبه مجلس صرفاً براساس رابطه خویشاوندی با موسسان مدارس غیردولتی روانه کلاس درس در مناطق محروم کرده‌اند.

*تضعیف مدارس دولتی و بی اعتمادی خانواده ها
رئیس فراکسیون فرهنگیان مجلس ادامه داد: طبق اعلام مسئولان آموزش و پرورش شهرستان‌های تهران 9.5 درصد مدارس غیردولتی را افزایش داده‌اند، اما در عوض با قطع سرانه، بالا بردن تراکم در کلاس درس و ناراضی کردن معلمان مدارس دولتی را تضعیف کرده و اعتماد خانواده‌ها را نسبت به این مدارس کمرنگ کرده‌اند و دانش‌آموزان را از مدارس دولتی فراری داده‌اند.

وی با تاکید بر این که تا پایان سال 1400 حداقل 300 هزار معلم آموزش و پرورش را به علت بازنشستگی ترک می‌کنند، گفت: کاهش ظرفیت پذیرش دانشجو در دانشگاه فرهنگیان طی سال‌های 92 تا 96 از 23 هزار نفر به کمتر از 5 هزار نفر یکی دیگر از عوامل بحران کمبود معلم است.

حاجی‌بابایی خاطر نشان کرد: طبق اعلام واحد مشاوره وزارت آموزش و پرورش امسال 30 هزار کمبود مشاور دارند، همچنین حذف مجتمع‌های تربیتی روستایی و احیای مجدد راهنمای تعلیماتی از یکسو موجب کاهش نظارت بر 44 هزار مدارس چندپایه روستایی شده و از سوی دیگر جایگاه راهنمای تعلیماتی در ساختار جدید نامعلوم است، یعنی نه اداری تعلقی می‌شوند که اضافه‌کار بگیرند نه آموزشی که ساعات موظف‌شان کم شود و این موضوع نیز موجی از نارضایتی را در بین این افراد ایجاد کرده است.

رئیس فراکسیون فرهنگیان مجلس در پایان گفت: حذف بخشی از سختی کار مدیران و معاونان مدارس علاوه بر دامن‌زدن به موج نارضایتی سبب گریزان شدن افراد توانمند از مدیریت مدارس شده است.