مشاوره قبل ازدواج دردی را دوا میکند؟
سير تا پياز مشاوره هاي قبل از ازدواج!
میگنا: ازدواج هندوانه دربسته است برای همین با مشاوره قبل از ازدواج باید بتوان مهارت های زندگی مشترک را آموخت و شادتر و موفق تر زندگی کرد.
مشاوره پیش از ازدواج یکی از کارهای ضروری محسوب می شود که همه افراد باید آن را انجام بدهند تا به این شکل بتوانند انتخاب درست تری داشته باشند.
اهمیت مشاوره ازدواج
در دورهٔ مدرن، با توجه به پیچیدگی روابط و حذف تدریجی ازدواجهای سنتی، روزبهروز نیاز به مشاوره ازدواج یا در واقع مشاوره پیش از ازدواج بیشتر احساس میشود.
مشاوره ازدواج به دو صورت وجود دارد:
1- مشاورههای آموزشی: مشاورهٔ پیش از ازدواج معمولاً به صورت دونفره و فقط در حضور هر دو طرف انجام میشود.
2- آموزش پیش از ازدواج. این آموزشها معمولاً به صورت گروهی انجام میپذیرد و نیاز نیست کسانی که در آن شرکت میکنند حتماً در دوران نامزدی به سر برند.
در ادامه به تفصیل به هر دو روش مشاوره ازدواج میپردازیم. البته بعضی از مراکز مشاوره ازدواج هر دو این خدمات را در یک بسته ارائه میدهند.
مشاوره ازدواج: آموزش پیش از ازدواج
در مملکت ما خیلیها باور ندارند ازدواج هم نیاز به آموزش داشته باشد. آنها با غرور سرشان را بالا میگیرند و میگویند، همین طور که پدر و مادرمان با هم زندگی کردند ما هم با یک نفر دیگر زندگی میکنیم؛ اما مشکل دقیقا از همین جا شروع میشود. این که زندگی الان با زندگی پدر و مادرهایمان فرق کرده است. شاید اگر دورهٔ پدر و مادرهایمان هم سیستمی وجود داشت که به آنها مشاوره ازدواج و آموزشهای لازم پیش از ازدواج را میداد، بدشان نمیآمد آن را انجام دهند.
شما هرچقدر هم که فکر کنید بهترین مرد یا زن روی کره زمین را پیدا کرده اید، بازهم به دلیل هیجانات ناشی از علاقه زیاد ممکن است دچار خطا شوید و تصمیم اشتباهی بگیرید. مشاوره قبل ازدواج، همین دوراهی ها و چاله هایی را که ممکن است در آن بیفتید و خود و طرف مقابلتان را بدبخت کنید، برایتان مشخص می کند.
چه چیزی باید آموزش دیده شود؟
اما آیا واقعا آموزش پیش از ازدواج، همان یک ساعت سخنرانی است که برای مجوز عقد است و بعد از آزمایش خون در آن شلوغی ماستمالی میشود؟ مسلماً نه. تحقیقها نشان میدهد ششماه یا یکسال قبل از ازدواج بهترین موقع آموزش قبل از ازدواج است.
در این کلاسها بهتر است فرد یاد بگیرد که: قبل از ازدواج بهترین موقع آموزش قبل از ازدواج است.
در این کلاسها بهتر است فرد یاد بگیرد که:
۱. خودش را بشناسد
انسان تا خودش را نشناسد چه طور میتواند برای زندگیاش شریک بگیرد؟ به قول روانشناسها خودشناسی مقدمهٔ همهٔ مهارتهای زندگی است. البته خودشناسی حتماً به این معنا نیست که آدم ویژگیهای مثبت خودش را بشناسد. هم ویژگیهای منفی و هم ویژگیهای مثبت باید تأکید شود. مثلاً سرسختی روانشناختی، عزت نفس و توافقپذیری سه ویژگی مثبت هستند و فرد را به طرف ازدواجی موفق سوق میدهند. در مقابل مشکلات روانی مثل افسردگی، اضطراب یا وسواس نقاطی منفی هستند که آدم باید دربارهٔ خودش بداند و در حل آنها بکوشد؛ وگرنه زندگی مشترکش با مشکلاتی روبرو خواهد شد.
۲. از عادتهای غلط دست بکشد
در این کلاسها باید آموخت، از زندگی با والدین چیزهای خوب را بیرون کشید و عادتهای بد را کنار گذاشت. قرار است ما یک زندگی جدید با یک آدم جدید را تجربه کنیم و اشتباهات والدین هیچ کمکی به ما در حل مشکلاتمان نمیکنند؛ البته عادتهای غلط فقط از خانهٔ پدری نمیآیند. زندگی مجردی در خانهٔ پدری یا خوابگاه هم میتوانند عادتهای خیلی بدی به وجود بیاورند که میتوانند برای زندگی زیر یک سقف مشکلساز شوند. کلاسهای آموزش پیش از ازدواج باید روی این عادتهای غلط و رفعشان تأکید کند.
۳. انتظارات از زندگی زناشویی واقعبینانه شود
همان طور که در بخش اول هم توضیح داده شد، در آموزش پیش از ازدواج باید تفکرات قالبی دربارهٔ ازدواج کنار گذاشته و به فرد آموزش داده شود که نگاه واقعبینانهتری به زندگی زناشویی داشته باشد. متأسفانه بسیاری از ما دربارهٔ ازدواج افسانههایی در ذهن خودمان ساختهایم که کاملاً غلط هستند و باید آنها را اصلاح کرد. کسی که آموزش پیش از ازدواج را بر عهده دارد، درواقع سفیری است آگاه که از دنیای متاهلها آمده است و ما را از واقعیتهای آن سوی شب عروسی آگاه میکند.
۴. مهارتهای ارتباطی آموخته شود
مهارتهای زندگی، مخصوصاً مهارتهایی که بیشتر با زندگی دونفره در ارتباط است، مثلا مهارت گوشدادن، مهارت حل اختلاف یا مهارت درستدرخواستکردن، چیزهای بسیارمهمی است که در کلاسهای آموزش پیش از ازدواج آموخته میشود. مهارت گوشدادن به زوجین میآموزد، چگونه فعالانه به حرفهای همسرشان گوش دهند، طوری که همسرشان واقعاً احساس کند شنیده میشود. مهارت حل اختلاف چگونه دعواکردن با همسر را به ما میآموزد. این مهارت به ما میآموزد در دعوا با همسر از چه چیزهایی اجتناب کنیم و کدام کارها را انجام دهیم. ضمن این که روی فیصلهدادن به دعوا هم در این مهارت تأکید میشود. مهارت درست درخواستکردن میتواند کمک کند بیاموزیم، چگونه چیزی را که می خواهیم، طوری با همسرمان مطرح کنیم که هم مهربانانه باشد و هم قاطعانه.
۵. تفاوتهای زن و مرد آموخته میشود
مشاوره ازدواج، مشاوره زندگی مشترک با کسی است که با شما فرقهایی دارد. از چیزهای بسیارمهمی که در کلاسهای آموزش خانواده تأکید میشود این است که زن و مرد با هم تفاوتهایی دارند که فهم این تفاوتها در زندگی زناشویی ضروری است. مخصوصاً در جامعهٔ ما که هم مردان و هم زنان قبل از ازدواج محدودیتهای زیادی برای شناخت جنس مخالفشان دارند. از جمله این تفاوتها میتوان به تفاوت زن و مرد در جهانبینی، در مقابله با استرس، در عاطفیبودن، در نگاه به رابطهٔ جنسی و در کلینگری و جزئینگری اشاره کرد.
چه ضرورتی دارد قبل از ازدواج با فردی مشاوره انجام بدهیم؟
تصمیم به ازدواج یکی از مهم ترین اتفاق هایی است که در زندگی هر کس اتفاق می افتد. از آنجایی که قصد ما از ازدواج کردن تشکیل یک خانواده بوده و قرار است در زیر سایه این خانواده فرزندی به وجود بیاید و رشد کند، باید در انتخاب فردی که قرار است با او تشکیل زندگی بدهیم، بسیار دقیق و نکته سنجانه عمل کنیم؛ مثلا در یک مورد، خانمی بعد از چندین سال ازدواج به بنده مراجعه کرده بود و خواستار جدایی بود، به این دلیل که صاحب فرزندی شده بود که این فرزند دچار نقص عقلی بود و این مسئله را از پدر خود به ارث برده بود و خود این خانم عنوان می کرد که در زمان آشنایی اش این نقص را می دانسته و صرفا از روی علاقه با این آقا ازدواج کرده است.
خیلی از افراد به دلیل غالب شدن هیجان هایی در زمان آشنایی، قادر به تصمیم گیری درست نیستند و بسیاری از خطا و ایرادهایی که وجود دارد و بعدا ممکن است در زندگی زناشویی مشکل ساز شود، نمی بینند و تمایل دارند که از فرد مورد علاقه خود ایده آل سازی کنند. کمک گرفتن از یک مشاور پیش از ازدواج، این خاصیت را دارد مواردی را که ممکن است در زندگی آن دو نفر باعث ایجاد بحران شود، شناسایی کند.
در چه مرحله ای از آشنایی دو طرف، باید مشاوره پیش از ازدواج اتفاق بیفتد؟
مشاوره پیش از ازدواج هم در زمان آشنایی دو نفر با هم و هم بعد از مرحله خواستگاری اتفاق می افتد. به این صورت که ممکن است دو نفر قبل از انجام مراحل رسمی خواستگاری و به واسطه آشنایی ای که با یکدیگر دارند، احساس کنند به هم علاقه مند شده اند و مایل هستند، نزد یک مشاور بروند و میزان تناسب همدیگر برای امر ازدواج را بسنجند یا اینکه بعد از مراسم خواستگاری و تصمیم قطعی برای ازدواج، این مشاوره انجام شود. فرایند مشاوره در هر دو شکل، هیچ تفاوتی ندارد و یک فرایند معمول در همه این مراحل اتفاق می افتد.
فرایند معمولی که در جلسات مشاوره پیش از ازدواج اتفاق می افتد، شامل چه مراحلی است؟
چه محتوایی دارد و چه چرخه ای را پشت سر می گذارد؟ اتفاق معمولی که در این جلسات اتفاق می افتد و یک فرایند پنج تا 10 جلسه ای را شامل می شود، حضور هر دو نفر در یک جلسه مشترک مشاوره پیش از ازدواج است. در این جلسه ابتدایی، میزان و مدت آشنایی دو نفر با یکدیگر و دلایلی که برای ازدواج مطرح می کنند، شنیده می شود؛ سپس در جلسات جداگانه هر فرد به تنهایی مورد ارزیابی قرار می گیرد. این ارزیابی، مشاوره و مصاحبه های فردی را شامل می شود تا میزان نگرش و شخصیت افراد مشخص شود و مشاور ذهنیتی از هر دو نفر پیدا کند و میزان همخوانی آنها را بسنجد.
در کنار این ارزیابی ها، از آزمون هایی نیز برای تکمیل شناخت دو طرف استفاده می شود. درنهایت در یک جلسه مشترک همه یافته های مشاور از دو نفر و نظر او نسبت به ازدواج آنها، به بحث گذاشته می شود. خیلی از مواقع خود همین جلسه پایانی مشترک و واکنش افراد نسبت به مواردی که گفته می شود، ملاک بسیار خوبی برای سنجش یک زوج است. به عنوان مثال، فردی که یافته مشاور مبنی بر اینکه او فرد شکاکی است را می پذیرد و سعی در اصلاح خود می کند، با فرد دیگری که این مشکل را قبول نمی کند و با پرخاشگری واکنش نشان می دهد، در تصمیم گیری درباره اینکه او می تواند فرد قابل اتکایی در زندگی باشد یا نه، بسیار تأثیرگذار است.
آیا خانواده ها هم باید در این جلسات حضور داشته باشند؟
مبنای مشاوره پیش از ازدواج بر اساس حضور و گفت وگو با دو نفری است که قصد ازدواج با یکدیگر را دارند ولی گاهی اوقات حضور خانواده ها برای بررسی های بیشتر یا پیداکردن دلیل مخالفت خانواه ها با ازدواج فرزندشان و یافتن تفاوت های فرهنگی الزام پیدا می کند. در این صورت در یک جلسه جداگانه از آنها خواسته می شود که در این جلسات حضور پیدا کنند.
انتخاب مشاور مسلط
عدهای هم در انتخاب مشاور اشتباه میکنند و با مشورت دوستانشان برخی ملاکهای کلیشهای را برای همسرشان در نظر میگیرند و زمانی که دختر یا پسری با این شرایط را پیدا میکنند احساس میکنند به آن زوج رویایی رسیدهاند و به صورت هیجانی دست به انتخاب میزنند. در حالی که روان شناس یا مشاور ازدواج، تمام موارد را با فاکتورهای جزئی مورد ارزیابی قرار میدهد تا بتواند بررسی درست شخصیتی از زوجین ارائه دهد. یعنی در واقع مشاور تلاش میکند دیدگاهها و اهداف زوجین را در زندگی مورد بررسی قرار بدهد و طرف مقابل را با این دیدگاهها و اهداف آشنا کند.
ویژگیهای عمومی یک مشاور چیست؟
در این رابطه، روانشناس یا مشاور با داشتن مهارتها و آگاهیهای علمی و حرفهای تلاش میکند مراجع را با روشهایی منطبق بر نیازمندیهایش یاری کند تا هر چه بیشتر درباره خود بیاموزد و بینشی را که به این طریق درباره خود کسب میکند در رابطه با هدفهای معین بطور مؤثری مورد استفاده قرار دهد.
ما برای مشاوره پیش از ازدواج باید به چه نوع متخصص حوزه روان شناسی مراجعه کنیم؟
مشاوره پیش از ازدواج هم توسط کسانی که تحصیلات روان شناسی دارند و هم افرادی که مشاوره خوانده اند، انجام می شود ولی برای انجام مشاوره پیش از ازدواج، روان شناس بالینی اولویت دارد؛ به دلیل اینکه روان شناسان بهتر می توانند مشکلات شخصیتی افراد و اختلال های روانی ای که به آن دچار هستند را بهتر تشخیص بدهند، توصیه می شود که برای انجام این نوع مشاوره ها، نزد یک روان شناس بالینی که تخصص مشاوره پیش از ازدواج را دارد، مراجعه کنیم.
سلامت روانی
یک مشاور در ابتدا باید خود از سلامت روانی برخوردار باشد و به سلامت جسمی و فکری خود اهمیت دهد زیرا دیدگاه مردم به روانشناس این است که وی باید خود از هرگونه خشم و حالتهای تهاجمی به دور باشد وگرنه چگونه میتوان به او اعتماد کرد.
علاقه به یادگیری روانشناسی
یک روانشناس خوب باید علم و آگاهی خود را نسبت به مسایل روز دنیا افزایش دهد که این آگاهیها را میتواند از انجمن روانشناسی و یا منابع دیگر کسب کند. یک مشاور نباید خود را به دانستنیهای قبلی محدود کند زیرا با پیشرفت علم و صنعت و ماشینی شدن جامعه کنونی، رفتار و کردار و طرز تفکر انسانها نیز دستخوش تغییر و تحول شده است .
رازداری
یک روانشناس باید محیطی امن برای مراجع خود ایجاد کند و رازدار باشد تا وی بتواند مشکلات و دیدگاههای خودش را به راحتی عنوان کند .
شنونده فعال
یک روانشناس باید شنونده فعالی باشد با تمام وجود به صحبتهای مراجع گوش دهد و با تاکید کردن وی را متوجه سازد که حرفهایش را به دقت گوش داده است.
مهارت برقراری ارتباط
برطرف شدن مشکلات و نیازهای بسیاری از مراجعان در گرو حل تعارض آنها با خانواده و افراد وابسته است که هرگز نتوانستهاند حرفشان را از طریقی درست به آنها بیان کنند.
بعضی وقتها ضروری است که مشاور، مداخلاتی در جهت برقرار شدن ارتباط صحیح میان افراد خانواده، انجام دهد. در این مورد روانشناس یا مشاور خود باید از مهارت در برقراری ارتباط موثر برخوردار باشد .
قضاوت و داوری
یک روانشناس فرد مراجعه کننده را بدون قید و شرط میپذیرد و در مورد صحبتهای او هیچ گونه قضاوت و داوری نمیکند.
همدلی و همدردی
همدردی تلاشی است برای درک و فهم دنیای ذهنی طرف مقابل. برای همدلی باید یک روانشناس خود را جای مراجع بگذارد و از دریچه چشم او نگاه و احساس کند. در همدلی، روانشناس میتواند سخن طرف مقابل را تکرار کند تا مراجع بداند که او منظورش را متوجه شده است.
یک مشاور در مشکلات مراجع درگیر نمیشود و فقط به صورت موقت شرایط او را درک میکند، همدلی از مهمترین مفاهیم درمان است بدون وجود آن، درمان با مشکل مواجه میشود.
مشاوره یک کار فانتزی و لوکس نیست
بسیاری از افراد مهارتآموزی و مشاوره ازدواج را به زمانی موکول میکنند که تقریبا کار از کار گذشته است.
بسیاری از دختر و پسرهای جوان خرید کتابهایی که در آنها مهارتهای ارتباطی و مسائل مرتبط با ازدواج نوشته شده است را غیر ضروری میدانند.
آنها معتقدند که تا زمان جاری شدن خطبه عقد احتیاج به هیچ یک از این مهارتها ندارند!
آیا آزمون هایی نیز در این مشاوره پیش از ازدواج استفاده می شود؟
این تست ها چه کاربردی دارند؟ معمولا آزمون هایی که در این جلسات استفاده می شود، آزمون های ارزیابی شخصیت و احتمال ابتلا به اختلال های روانی است که بیشتر مبنای تکمیلی دارند. بیشترین ارزیابی در جلسات مشاوره پیش از ازدواج براساس مصاحبه و مشاوره های چند جلسه ای است که انجام می گیرد. فردی که مشاور پیش از ازدواج است، در چه صورتی به دو نفری که برای ازدواج مراجعه کرده اند، می گوید شما مناسب هم نیستید و نباید با هم ازدواج کنید؟ درواقع، چه نشانه های خطری در فرد می بیند که او را از ازدواج با فرد مقابل منع می کند؟ تصمیم گیری نهایی برای انتخاب یک نفر به عنوان همسر خود، برعهده دو نفری است که برای مشاوره پیش از ازدواج مراجعه می کنند.
یک مشاور پیش از ازدواج، هرگز «بله» یا «نه» قطعی به دو نفر نمی گوید، بلکه سعی می کند ارزیابی کند دو نفر تا چه حد می توانند با یکدیگر زندگی خوبی داشته باشند ولی در این بین نشانه های خطری وجود دارد که باید جدی تر گرفته شود و حتما در صورت مشاهده به دو طرف تذکر داده شود که در صورت ادامه پیداکردن این موارد، حتما به مشکل برخواهند خورد. مثل اینکه دو نفر اهل گفت وگو با یکدیگر نیستند، در جلسه مشاوره با یکدیگر اختلاف نظر دارند و بحث و جدل می کنند، به فرد مقابل خود بی اعتماد هستند و خاطره خوشی از رفتار و برخورد او در ذهن خود ندارد.
آیا در جلسات مشاوره پیش از ازدواج علاوه بر سنجش تناسب دو نفر با یکدیگر مهارت آموزی نیز به افراد انجام می شود؟
هدف اصلی مشاوره پیش از ازدواج، سنجش همخوانی دو طرف در امر ازدواج است ولی در مواقعی پیش می آید که دو طرف با هم از نظر بسیاری از ملاک ها همسانی دارند ولی نیاز است که برای ادامه زندگی خود و داشتن یک خانواده پویا، مهارت های زندگی مثل گفت وگو کردن، حل تعارض و مدیریت خشم را یاد بگیرند. در اینجاست که ادامه پیداکردن جلسات مشاوره بعد از تصمیم گیری برای ازدواج و پیش از رفتن زیر یک سقف ضرورت پیدا می کند.
مشاوره پیش از ازدواج بیشتر به دنبال تفاوت ها و اختلاف ها در دو طرف می گردد تا آنها را از ازدواج با یکدیگر منع کند یا به دنبال وجه اشتراکی است تا بتواند دو نفری که متقاضی ازدواج هستند را به هم نزدیک کند؟
مسلما افرادی که شباهت های بیشتری یا یکدیگر داشته باشند، بهتر می توانند با یکدیگر کنار بیایند اما این به آن معنی نیست افرادی که با یکدیگر در زمینه هایی اختلاف دارند، نباید به هیچ وجه با هم ازدواج کنند. تفاوت هایی در ازدواج مسئله آفرین است و باعث اختلاف می شود که زوج ها را در زندگی دچار تنش کند و باعث درگیری آنها با یکدیگر شود. مهم برخورد خود افراد با تفاوت ها و اختلاف هایی است که دارند.
جلسات مشاوره پیش از ازدواج به صورت فردی هم ممکن است اتفاق می افتد یا حتما باید با حضور هر دو نفر برگزار شود؟
برای هر چه بهتر برگزار شدن مشاوره پیش از ازدواج بهتر است که هر دو نفری که قصد ازدواج با یکدیگر را دارند، مراجعه کنند ولی گاهی ممکن است که تنها یکی از طرفین برای مشاوره مراجعه کند. این مسئله ای است که بسیار متداول است و هیچ ایرادی به آن وارد نیست ولی توصیه ما در این موارد آن است که دو نفر حتما یک مشاور پیش از ازدواج را برای تصمیم گیری انتخاب کنند و فرضا یکی از طرفین در محل کار خود به مشاوری مراجعه نکند و طرف دیگر به یک مشاور متفاوت. این کار باعث ناهمخوانی می شود و ممکن است تناقض هایی را در تصمیم گیری برای امر ازدواج ایجاد کند.
معمولا گذراندن چند جلسه مشاوره پیش از ازدواج برای زوج ها ضروری است؟
روند معمول جلسات مشاوره پیش از ازدواج از پنج جلسه تا 10 جلسه متغیر است که بسته به نوع ویژگی های شخصیتی طرفینی که مراجعه می کنند و مسائل و مشکلاتی که در بین آنها وجود دارد، این تعداد جلسات بیشتر یا کمتر می شود.
لیلا بهنام روانشناس در این رابطه میگوید: مشاوره قبل از ازدواج در بین افراد یک کار فانتزی و لوکس محسوب میشود به همین دلیل بسیاری از افراد با مراجعه به مشاوره به نکات ارایه شده توجهی نکرده و تصمیم خود را عملی کرده و بعد از ازدواج و با مراجعه مجدد به مشاوره از کرده خود ابراز ندامت میکنند.
برای کاهش آمار طلاق در جامعه باید مشاوره قبل از ازدواج به یک امر اجباری و رسمی تبدیل شود تا جوانان بتوانند ضمن بکارگیری نکات دریافتی از مشاورهها، مشکلات خود را بیش از پیش بکاهند.
انسان برای ورود به هر دوره جدیدی از زندگی نیازمند آموزش است اگر زندگی زناشویی را جدیترین دوره رشد هر انسان تلقی کنیم، باور اینکه در این دوره رشد، نیازمند راهنمایی هستیم، عجیب نیست.
تصویری که بسیاری از جوانان از زندگی زناشویی دارند تصویری است که از زندگی والدین خود داشتهاند و این یکی از چالشهایی است که جوانان با آن روبرو هستند یعنی جوانان میخواهند مدرن فکر کنند اما سنتی زندگی کنند!
ضرورت مشاوره قبل از ازدواج
برای کاهش آمار طلاق در جامعه باید مشاوره قبل از ازدواج به یک امر اجباری و رسمی تبدیل شود تا جوانان بتوانند ضمن بکارگیری نکات دریافتی از مشاورهها، مشکلات خود را بیش از پیش بکاهند.
افراد قبل از اینکه تصمیم به ازدواج بگیرند باید به یک شناخت دقیق از خود برسند و دقیقا بدانند که از زندگی چه می خواهند و هدف های خود را روشن کنند. رشد عقلی و جسمی یکی از پیش شرط های ازدواج است البته باید این نکته را در نظر گرفت که سن تقویمی نمیتواند دلیل بر رشد عقلی و شخصیتی باشد و ممکن است فردی با وجود داشتن 35 سال سن مثل نوجوانها رفتار کند.
قبل از اینکه فردی بخواهد ازدواج کند باید مشکلات روانی خود را با کمک مشاور حل کند برای مثال یک شخص افسرده یا عصبی نمیتواند ازدواج موفقی داشته باشد.
خیلی از افراد بر این باورند تا زمانی که شرایط ازدواج فراهم نشده نباید به مطالعه و مهارتآموزی بپردازند، برای داشتن یک ازدواج موفق باید چنین باور نادرستی را کنار گذاشت و قبل از آمدن یک فرد جدید به زندگیمان دانستههای خود را افزایش بدهیم.
هر روان شناسی صلاحیت مشاوره ازدواج را ندارد
میرمحمدصادقی، مدیرکل دفتر مشاوره و روانشناسی سازمان بهزیستی کشور با اشاره به وضعیت ازدواج در روستاها و شهرهای کوچک گفت: قواعد ازدواج در روستاها و شهرهای کوچک کمی با شهرهای بزرگ متفاوت است.
باید اعلام کنیم که فرهنگ ازدواج در روستاها در حال نزدیک شدن به شهرهاست و باید در خصوص آموزشهای قبل از ازدواج در روستاها هم فعالیتهای بیشتری انجام داد.
صادقی در خصوص آموزشهای قبل از ازدواج میگوید: مشاوره در خصوص ازدواج یک موضوع پیچیده است و هر روانشناسی نمیتواند؛ صلاحیت مشاوره دادن را داشته باشد به خصوص افرادی که خودشان در زندگی مشترکشان مشکل دارند. این نشان میدهد که مردم برای مراجعه به مشاور حتما باید تحقیق کنند.
مدیرکل دفتر مشاوره و روانشناسی سازمان بهزیستی کشور با اشاره به بزرگترین مشکل ایرانیان گفت: طبق آمار سازمان بهزیستی کشور بزرگترین مشکل مردم ارتباط برقرار کردن با یکدیگر است.
ویژگیهای مشاور از زبان یک مشاور
بیژن براتی مشاوره خانواده درباره ویژگیهای مشاوران قبل از ازدواج میگوید: مشاورانی که در موضوع مشاوره قبل از ازدواج کار میکنند علاوه بر ویژگیهایی که عموم مشاوران در تمام رشتههای مشاوره اعم از شغلی، تحصیلی، کودک و غیره باید داشته باشند چند ویژگی دیگر را هم باید داشته باشد.
اولین مورد این است که باید دورههای تخصصی در این حوزه را گذرانده باشد چون مشاوره قبل از ازدواج با مشاوره عمومی تفاوت دارد، بسیاری از مشاوران این مشاوره را میدهند اما گذراندن دورههای تخصصی برای آنها لازم است.
این خانوادهدرمانگر در مورد آشنایی با آزمونها و تستهای مورد نیاز در این رشته میگوید: ما در بحث مشاوره قبل از ازدواج نیاز داریم وقتی مشاوری تشخیص داد که زوجی برای ازدواج دچار اختلال یا مشکلی هستند لازم است از آنها تست یا آزمون شخصیتی به عمل آورد پس تبحر لازم در آزمونها و تستهای شخصیت را باید داشته باشد تا بتواند اطلاعات لازم را به این زوجین در شرف ازدواج بدهد. آشنایی با آداب و رسوم اقوام مختلف هم مورد دیگری است که به یک مشاور ازدواج میتواند کمک کند.
بدین منظور که گاهی دیده شده وقتی دختر و پسری به آنها مراجعه میکند از دو فرهنگ و قوم و گویش مختلف هستند و در صورت آشنا نبودن با اقوام و آداب و رسوم آنها نمیتواند به آنها مشاوره لازم را داشته باشد.
ازدواج در ایران بیشتر پیوند خانوادههاست نه افراد
براتی با اشاره به اینکه در بسیاری از اوقات افراد نمیدانند با چه کسی در حال ازدواج هستند میگوید: بسیاری از افراد از رسم و رسومات و فرهنگ قوم مقابل اطلاعی ندارند و وقتی این اطلاعات به آنها داده میشود تا حدی ارتباط با خانواده مقابل برای آنها تسهیل میشود.
مسئله مهم این است که در دیگر کشورهای جهان آدمها با هم ازدواج میکنند اما در ایران این خانوادهها هستند که با هم پیوند میخورند. پس صرف دوست داشتن یک زوج کافی نیست.
این مشاور در ادامه گفت: باید بدانیم این خانوادهها در آینده باید با هم تبادل نظر و رفت و آمد داشته باشند و اگر این دو نفر با آداب و رسوم قوم طرف مقابل در ابتدای آشنایی و از طریق مشاور که یک شخص بیطرف است آگاه شوند قطعا به آنها کمک زیادی خواهد شد.
بسیاری از مشاورههای طلاقی که در حال حاضر میدهیم بخاطر این استکه دو نفر در ابتدا تنها با عشق و دوست داشتن وارد رابطه شدند اما بعد در زندگی مشترک دریافتهاند که تفاوت فرهنگی چقدر برای آنها ایجاد مشکل کرده است تا جایی که آنها را به سمت طلاق کشانده است.
آگاهی از آسیبهای اجتماعی روز
براتی در موضوع آگاهی یک مشاور از مسائل اجتماعی هم میگوید: یک مشاور قبل از ازدواج باید به آسیبهای خانواده و در کل آسیبهای اجتماعی آگاه باشد و برای زوجین آسیبهای اجتماعی روز در موضوع خانواده را تشریح کنند و مهارتهای لازم برای مقابله با آنها را به این زوج گوشزد نماید. موضوعات بسیاری چون استفاده از فناوریهای جدید و فضای مجازی که خانوادهها را درگیر میکند و هشدار و آگاهسازی زوجین در این موضوعات برای جلوگیری از مشکلات آینده قطعا موثر خواهد بود.
تاهل و موفقیت در زندگی شرط مهم یک مشاور
این مشاور خانواده در خاتمه با تاکید بر اینکه متاهل بودن یک مشاور بسیار امر مهمی است گفت: اینکه فرد مشاور خود تجربه ازدواج و زندگی خانوادگی بدون مشکلی را داشته باشد امر بسیار مهمی است.
چرا که گاها در بین مشاوران دیدهایم که خود شخص متاسفانه سابقه طلاق یا شکست در زندگی شخصی داشتهاند و زندگی خوبی ندارند و زمانی که فرد مراجع بداند مشاوری که روبروی آنهاست خود زندگی موفقی نداشته پس پذیرش و مقبولیت خود را نزد مراجعین از دست میدهد.
پس متاهل بودن و داشتن فرزند در موفقیت یک مشاوره خوب قطعا بیتاثیر نیست. مشاوره ازدواج با مشاوره تحصیلی یا شغلی کاملا متفاوت است و تخصص، تجزیه و تحلیل و پختگی مشاور و تخصص حرفهای او میتواند پذیرش را در زوجین بالا ببرد.
مشاوره عجیب نیست
بسیاری از افراد مهارت آموزی و مشاوره ازدواج را به زمانی موکول می کنند که تقریبا کار از کار گذشته است و حتی بسیاری از دختر و پسرهای جوان خرید کتاب هایی که در آن ها مهارت های ارتباطی و مسائل مرتبط با ازدواج نوشته شده است را غیر ضروری می دانند و معتقدند که تا زمان جاری شدن خطبه عقد احتیاج به هیچ یک از این مهارت ها ندارند. «لیلا بهنام» روانشناس در این رابطه می گوید:« مشاوره قبل از ازدواج در بین افراد یک کار فانتزی و لوکس محسوب می شود به همین دلیل بسیاری از افراد با مراجعه به مشاوره به نکات ارایه شده توجهی نکرده و تصمیم خود را عملی کرده و بعد از ازدواج و با مراجعه مجدد به مشاوره از کرده خود ابراز ندامت می کنند.
برای کاهش آمار طلاق در جامعه باید مشاوره قبل از ازدواج به یک امر اجباری و رسمی تبدیل شود تا جوانان بتوانند ضمن بکارگیری نکات دریافتی از مشاوره ها ، مشکلات خود را بیش از پیش بکاهند.انسان برای ورود به هر دوره جدیدی از زندگی نیازمند آموزش است اگر زندگی زناشویی را جدی ترین دوره رشد هر انسان تلقی کنیم، باور اینکه در این دوره رشد، نیازمند راهنمایی هستیم، عجیب نیست. تصویری که بسیاری از جوانان از زندگی زناشنویی دارند تصویری است که از زندگی والدین خود داشته اند و این یکی از چالش هایی است که جوانان با آن روبرو هستند یعنی جوانان می خواهند مدرن فکر کنند اما سنتی زندگی کنند.
طلاق بد یا خوب؟
سال هاست که بین صاحب نظران رشته های روانشناسی و جامعه شناسی بحث خوب یا بد بودن طلاق مطرح است. برخی از افراد بر این باورند که طلاق در زمانی که دیگر زوجین هیچ راهی را در پیش روی خود نمی یابند می تواند مفید باشند و برخی دیگر بر این باورند که وقتی 2 نفر با هم ازدواج کردند باید تا آخر عمر با یکدیگر بمانند .با این حال برای کاهش مسئله طلاق باید به افراد مهارت هایی را آموخت که احتمال این مسئله را به حداقل برساند. «بهنام» می گوید:«امروزه جوانان به راحتی به پدیده طلاق فکر می کنند و آن به راحتی در دوران نامزدی بر زبان می آورند در حالی که در گذشته والدین ما اعم از مادران و پدرانمان زندگی سنتی داشتند و باور داشتند که باید در بدترین شرایط با یکدیگر سازش کنند. اگر می خواهیم رویکرد مان به زندگی نوین شود چاره ای جز تولید یک باور جدید نیست و آن جدی گرفتن مشاوره قبل از ازدواج است.»
آگاه باشید
دلیل اینکه بسیاری از افراد از مشاوره های پیش از ازدواج کمک نمی گیرند را می توان به عدم آگاهی نسبت داد در واقع بسیاری از افراد به دلیل اینکه نمی دانند در پیش از ازدواج چه مهارت هایی به آن ها آموخته می شود از مشاوره و شرکت در کلاس¬ ها خودداری می کنند. «بهنام » در این رابطه چنین می گوید:«وقتی از آموزش پیش از ازدواج صحبت می شود منظور یک بسته آموزشی و کسب سلسله مهارت های قبل از ورود به عصر جدید زندگی است که با هر نوع الگوی ارتباطی با والدین، دوستان و همکاران متفاوت است.
آموزش پیش از ازدواج یعنی اینکه فرد مهارت گفت و گو، حل مساله، مدیریت هیجان، کنترل خشم، مهارت مدیریت ارتباط خانواده ها (که هم اکنون بزرگترین مشکل جوانان است) را فرا گیرد. آموزش پیش از ازدواج در بعد از ازدواج نیز قابل ارایه است ولی مشاوره قبل ازدواج و تطبیق تناسب های لازم بین دو فرد برای تشکیل زندگی مشترک باید حتما قبل از ازدواج به ویژه پیش از ازدواج و نه بعد از آن انجام شود. مشاوره پیش از ازدواج علاوه بر ارایه آموزش به جوانان، استانداردهای لازم برای ازدواج دو فرد از جمله تطابق ها و ویژگی های سنتی، فرهنگی، تحصیلی، اقتصادی، قومی و قبیله ای، مذهبی و اعتقادی را ارایه می دهد.»
وظیفه مشاور آگاه کردن است. او میگوید که نتیجه چنین ازدواجی چه خواهد بود تا شما خودتان دست به انتخاب بزنید، متاسفانه در کشور ما زوجها خیلی وقتها اطلاع کافی از مشاورههایی که مشاوران در اختیار آنها میگذارند ندارند. یا حتی گاهی احساس میکنند چون به حد مطلوبی از استقلال مالی و خانوادگی رسیدهاند، میتوانند بدون مشورت با افراد دیگر بهترین انتخاب را داشته باشند. عدهای هم در انتخاب مشاور اشتباه میکنند و با مشورت دوستانشان برخی ملاکهای کلیشهای را برای همسرشان در نظر میگیرند و زمانی که دختر یا پسری با این شرایط را پیدا میکنند احساس میکنند به آن زوج رویایی رسیدهاند و به صورت هیجانی دست به انتخاب میزنند. در حالی که روانشناس یا مشاور ازدواج، تمام موارد را با فاکتورهای جزئی مورد ارزیابی قرار میدهد تا بتواند بررسی درست شخصیتی از زوجین ارائه دهد. یعنی در واقع مشاور تلاش میکند دیدگاهها و اهداف زوجین را در زندگی مورد بررسی قرار بدهد و طرف مقابل را با این دیدگاهها و اهداف آشنا کند.
کبوتر با کبوتر، باز با باز
قدیمی ها ضرب المثل هایی داشتند که بسیاری از این ضرب المثل ها در زندگی امروزی بسیار کاربرد دارد .برای مثال می گفتند «کبوتر با کبوتر باز با باز کند همجنس با همجنس پرواز.» اگر بخواهیم ارتباطی بین این ضرب المثل و ازدواج پیدا کنیم باید بگوییم که این ضرب المثل بر تناسب بین 2 نفر تاکید دارد.وقتی 2 نفر قصد ازدواج با یکدیگر را دارند ضمن شناخت از خصوصیات شخصیتی یکدیگر باید در تناسب با هم باشند و معمولا اختلاف زیاد بین دو نفر منجر به طلاق خواهد شد.
«بهنام » نیز با این موضوع موافق است و می گوید:«یکی از مسائلی که در مشاوره پیش از ازدواج بسیار مورد تاکید است تطابق ویژگی های خلقی و شخصیتی دو طرف است اینکه این دو فرد تا چه میزان از نظر خلقی و شخصیتی با یکدیگر همسان هستند، چرا که تفاوت ها در سن، تحصیل و فرهنگ با آموزش مدیریت می شود اما تفاوت های شخصیتی و خلقی معنادار با هیچ آموزشی مدیریت نمی شود. یکی از کارهایی که در مشاوره قبل از ازدواج انجام می شود این است که به افراد گفته می شود چه تیپ شخصیتی با چه تیپ شخصیتی دیگر می تواند ازدواج کند چرا که نادیده گرفتن این مسئله آسیب های غیرقابل جبرانی برجای می گذارد که به سختی قابل بازگشت است.»
چه خواسته هایی داشته باشیم؟
افراد قبل از اینکه تصمیم به ازدواج بگیرند باید به یک شناخت دقیق از خود برسند و دقیقا بدانند که از زندگی چه می خواهند و هدف های خود را روشن کنند.رشد عقلی و جسمی یکی از پیش شرط های ازدواج است البته باید این نکته را در نظر گرفت که سن تقویمی نمی تواند دلیل بر رشد عقلی و شخصیتی باشد و ممکن است فردی با وجود داشتن 35 سال سن مثل نوجوان ها رفتار کند.قبل از اینکه فردی بخواهد ازدواج کند باید مشکلات روانی خود را با کمک مشاور حل کند برای مثال یک شخص افسرده یا عصبی نمی تواند ازدواج موفقی داشته باشد.خیلی از افراد بر این باورند که تا زمانی که شرایط ازدواج فراهم نشده نباید به مطالعه و مهارت آموزی بپردازند، برای داشتن یک ازدواج موفق باید چنین باور نادرستی را کنار گذاشت و قبل از آمدن یک فرد جدید به زندگی مان دانسته های خود را افزایش بدهیم.
نکاتی که باید جدی گرفته شوند
اگر برای مشاوره پیش از ازدواج قصد دارید کاری انجام بدهید باید به یکسری نکات توجه کنید:
پیش از هر چیز باید گفت که برای این کار مراکز معتبر را انتخاب کنید و از مهارت و تجربه فرد مشاور مطمئن شوید. متخصصین روان شناسی گزینه بهتری برای شما به حساب می آیند چرا که این افراد علاوه بر اینکه بر مسائل و مشکلات زندگی مشترک آشنایی و تسلط دارند، ویژگی های شخصیتی را هم می توانند تشخیص بدهند.
برخی از مراکز مدعی هستند که شما با انجام یکسری از تست های روانشناسی می توانید فرد مناسب خود را شناسایی کنید در این رابطه باید گفت که انجام این تست ها اگر چه خوب هستند ولی به تنهایی نمی توانند کمکی به شما کنند و تنها جنبه تجاری دارند در واقع تست ها در کنار مشاوره به ویژه مشاوره فردی معنادار می شوند. مشاوره پیش از ازدواج بهتر است به شکل خصوصی انجام شود تا اثر بخشی بیشتری داشته باشد به این شکل مشاور می تواند وقت بیشتری را صرف شما کند و کار تخصصی تر می شود ولی در شرایطی که مشاوره به صورت گروهی است امکان اینکه بتوان به همه سئوالات پاسخ داد وجود ندارد.
مشاوره گروهی هم خوب است ولی مشاوره خصوصی کارآمدتر است و در مشاوره گروهی باید به تعداد افرادی که در آن کارگاه شرکت می کنند توجه داشت چرا که کلاس هایی که جمعیت آنها خیلی زیاد است آنقدرها نمی تواند کمکی به شما بکند. گاهی اوقات زوج ها هزینه زیاد را دلیل عدم انجام مشاوره می دانند در این رابطه باید گفت که مراکز دولتی ، مثل خانه های سلامت که در پارک ها وجود دارند و یا سراهای محله با گرفتن هزینه بسیار پایین می توانند به شما خدمات ارزنده ای را به شکل خصوصی ارائه کنند.
گاهی اوقات دختر و پسر جوان تمایل دارند که به تنهایی برای مشاوره مراجعه کنند در حالی که وقتی مشاوره به صورت 2 نفره باشد خیلی بهتر خواهد بود و در صورتی که خود متخصص روانشناسی تشخیص مشاوره خصوصی را بدهد به شما اعلام می کند.معمولا خانم ها بیشتر از آقایان اصرار به گرفتن مشاوره دارند و برخی از آقایان برای مشاوره پیش از ازدواج وقت نمی گذارند در این رابطه باید گفت که در زندگی مشترک 2 نفر نقش می آفرینند پس هر 2 نفر باید آگاهی های لازم را پیش از ازدواج کسب کنند تا مشکلات و مسائل به حداقل برسد.
انتظارتان از مشاوره قبل از ازدواج چیست؟ همين جا كامنت بگذاريد!
مشاوره پیش از ازدواج یکی از کارهای ضروری محسوب می شود که همه افراد باید آن را انجام بدهند تا به این شکل بتوانند انتخاب درست تری داشته باشند.
اهمیت مشاوره ازدواج
در دورهٔ مدرن، با توجه به پیچیدگی روابط و حذف تدریجی ازدواجهای سنتی، روزبهروز نیاز به مشاوره ازدواج یا در واقع مشاوره پیش از ازدواج بیشتر احساس میشود.
مشاوره ازدواج به دو صورت وجود دارد:
1- مشاورههای آموزشی: مشاورهٔ پیش از ازدواج معمولاً به صورت دونفره و فقط در حضور هر دو طرف انجام میشود.
2- آموزش پیش از ازدواج. این آموزشها معمولاً به صورت گروهی انجام میپذیرد و نیاز نیست کسانی که در آن شرکت میکنند حتماً در دوران نامزدی به سر برند.
در ادامه به تفصیل به هر دو روش مشاوره ازدواج میپردازیم. البته بعضی از مراکز مشاوره ازدواج هر دو این خدمات را در یک بسته ارائه میدهند.
مشاوره ازدواج: آموزش پیش از ازدواج
در مملکت ما خیلیها باور ندارند ازدواج هم نیاز به آموزش داشته باشد. آنها با غرور سرشان را بالا میگیرند و میگویند، همین طور که پدر و مادرمان با هم زندگی کردند ما هم با یک نفر دیگر زندگی میکنیم؛ اما مشکل دقیقا از همین جا شروع میشود. این که زندگی الان با زندگی پدر و مادرهایمان فرق کرده است. شاید اگر دورهٔ پدر و مادرهایمان هم سیستمی وجود داشت که به آنها مشاوره ازدواج و آموزشهای لازم پیش از ازدواج را میداد، بدشان نمیآمد آن را انجام دهند.
شما هرچقدر هم که فکر کنید بهترین مرد یا زن روی کره زمین را پیدا کرده اید، بازهم به دلیل هیجانات ناشی از علاقه زیاد ممکن است دچار خطا شوید و تصمیم اشتباهی بگیرید. مشاوره قبل ازدواج، همین دوراهی ها و چاله هایی را که ممکن است در آن بیفتید و خود و طرف مقابلتان را بدبخت کنید، برایتان مشخص می کند.
چه چیزی باید آموزش دیده شود؟
اما آیا واقعا آموزش پیش از ازدواج، همان یک ساعت سخنرانی است که برای مجوز عقد است و بعد از آزمایش خون در آن شلوغی ماستمالی میشود؟ مسلماً نه. تحقیقها نشان میدهد ششماه یا یکسال قبل از ازدواج بهترین موقع آموزش قبل از ازدواج است.
در این کلاسها بهتر است فرد یاد بگیرد که: قبل از ازدواج بهترین موقع آموزش قبل از ازدواج است.
در این کلاسها بهتر است فرد یاد بگیرد که:
۱. خودش را بشناسد
انسان تا خودش را نشناسد چه طور میتواند برای زندگیاش شریک بگیرد؟ به قول روانشناسها خودشناسی مقدمهٔ همهٔ مهارتهای زندگی است. البته خودشناسی حتماً به این معنا نیست که آدم ویژگیهای مثبت خودش را بشناسد. هم ویژگیهای منفی و هم ویژگیهای مثبت باید تأکید شود. مثلاً سرسختی روانشناختی، عزت نفس و توافقپذیری سه ویژگی مثبت هستند و فرد را به طرف ازدواجی موفق سوق میدهند. در مقابل مشکلات روانی مثل افسردگی، اضطراب یا وسواس نقاطی منفی هستند که آدم باید دربارهٔ خودش بداند و در حل آنها بکوشد؛ وگرنه زندگی مشترکش با مشکلاتی روبرو خواهد شد.
۲. از عادتهای غلط دست بکشد
در این کلاسها باید آموخت، از زندگی با والدین چیزهای خوب را بیرون کشید و عادتهای بد را کنار گذاشت. قرار است ما یک زندگی جدید با یک آدم جدید را تجربه کنیم و اشتباهات والدین هیچ کمکی به ما در حل مشکلاتمان نمیکنند؛ البته عادتهای غلط فقط از خانهٔ پدری نمیآیند. زندگی مجردی در خانهٔ پدری یا خوابگاه هم میتوانند عادتهای خیلی بدی به وجود بیاورند که میتوانند برای زندگی زیر یک سقف مشکلساز شوند. کلاسهای آموزش پیش از ازدواج باید روی این عادتهای غلط و رفعشان تأکید کند.
۳. انتظارات از زندگی زناشویی واقعبینانه شود
همان طور که در بخش اول هم توضیح داده شد، در آموزش پیش از ازدواج باید تفکرات قالبی دربارهٔ ازدواج کنار گذاشته و به فرد آموزش داده شود که نگاه واقعبینانهتری به زندگی زناشویی داشته باشد. متأسفانه بسیاری از ما دربارهٔ ازدواج افسانههایی در ذهن خودمان ساختهایم که کاملاً غلط هستند و باید آنها را اصلاح کرد. کسی که آموزش پیش از ازدواج را بر عهده دارد، درواقع سفیری است آگاه که از دنیای متاهلها آمده است و ما را از واقعیتهای آن سوی شب عروسی آگاه میکند.
۴. مهارتهای ارتباطی آموخته شود
مهارتهای زندگی، مخصوصاً مهارتهایی که بیشتر با زندگی دونفره در ارتباط است، مثلا مهارت گوشدادن، مهارت حل اختلاف یا مهارت درستدرخواستکردن، چیزهای بسیارمهمی است که در کلاسهای آموزش پیش از ازدواج آموخته میشود. مهارت گوشدادن به زوجین میآموزد، چگونه فعالانه به حرفهای همسرشان گوش دهند، طوری که همسرشان واقعاً احساس کند شنیده میشود. مهارت حل اختلاف چگونه دعواکردن با همسر را به ما میآموزد. این مهارت به ما میآموزد در دعوا با همسر از چه چیزهایی اجتناب کنیم و کدام کارها را انجام دهیم. ضمن این که روی فیصلهدادن به دعوا هم در این مهارت تأکید میشود. مهارت درست درخواستکردن میتواند کمک کند بیاموزیم، چگونه چیزی را که می خواهیم، طوری با همسرمان مطرح کنیم که هم مهربانانه باشد و هم قاطعانه.
۵. تفاوتهای زن و مرد آموخته میشود
مشاوره ازدواج، مشاوره زندگی مشترک با کسی است که با شما فرقهایی دارد. از چیزهای بسیارمهمی که در کلاسهای آموزش خانواده تأکید میشود این است که زن و مرد با هم تفاوتهایی دارند که فهم این تفاوتها در زندگی زناشویی ضروری است. مخصوصاً در جامعهٔ ما که هم مردان و هم زنان قبل از ازدواج محدودیتهای زیادی برای شناخت جنس مخالفشان دارند. از جمله این تفاوتها میتوان به تفاوت زن و مرد در جهانبینی، در مقابله با استرس، در عاطفیبودن، در نگاه به رابطهٔ جنسی و در کلینگری و جزئینگری اشاره کرد.
چه ضرورتی دارد قبل از ازدواج با فردی مشاوره انجام بدهیم؟
تصمیم به ازدواج یکی از مهم ترین اتفاق هایی است که در زندگی هر کس اتفاق می افتد. از آنجایی که قصد ما از ازدواج کردن تشکیل یک خانواده بوده و قرار است در زیر سایه این خانواده فرزندی به وجود بیاید و رشد کند، باید در انتخاب فردی که قرار است با او تشکیل زندگی بدهیم، بسیار دقیق و نکته سنجانه عمل کنیم؛ مثلا در یک مورد، خانمی بعد از چندین سال ازدواج به بنده مراجعه کرده بود و خواستار جدایی بود، به این دلیل که صاحب فرزندی شده بود که این فرزند دچار نقص عقلی بود و این مسئله را از پدر خود به ارث برده بود و خود این خانم عنوان می کرد که در زمان آشنایی اش این نقص را می دانسته و صرفا از روی علاقه با این آقا ازدواج کرده است.
خیلی از افراد به دلیل غالب شدن هیجان هایی در زمان آشنایی، قادر به تصمیم گیری درست نیستند و بسیاری از خطا و ایرادهایی که وجود دارد و بعدا ممکن است در زندگی زناشویی مشکل ساز شود، نمی بینند و تمایل دارند که از فرد مورد علاقه خود ایده آل سازی کنند. کمک گرفتن از یک مشاور پیش از ازدواج، این خاصیت را دارد مواردی را که ممکن است در زندگی آن دو نفر باعث ایجاد بحران شود، شناسایی کند.
در چه مرحله ای از آشنایی دو طرف، باید مشاوره پیش از ازدواج اتفاق بیفتد؟
مشاوره پیش از ازدواج هم در زمان آشنایی دو نفر با هم و هم بعد از مرحله خواستگاری اتفاق می افتد. به این صورت که ممکن است دو نفر قبل از انجام مراحل رسمی خواستگاری و به واسطه آشنایی ای که با یکدیگر دارند، احساس کنند به هم علاقه مند شده اند و مایل هستند، نزد یک مشاور بروند و میزان تناسب همدیگر برای امر ازدواج را بسنجند یا اینکه بعد از مراسم خواستگاری و تصمیم قطعی برای ازدواج، این مشاوره انجام شود. فرایند مشاوره در هر دو شکل، هیچ تفاوتی ندارد و یک فرایند معمول در همه این مراحل اتفاق می افتد.
فرایند معمولی که در جلسات مشاوره پیش از ازدواج اتفاق می افتد، شامل چه مراحلی است؟
چه محتوایی دارد و چه چرخه ای را پشت سر می گذارد؟ اتفاق معمولی که در این جلسات اتفاق می افتد و یک فرایند پنج تا 10 جلسه ای را شامل می شود، حضور هر دو نفر در یک جلسه مشترک مشاوره پیش از ازدواج است. در این جلسه ابتدایی، میزان و مدت آشنایی دو نفر با یکدیگر و دلایلی که برای ازدواج مطرح می کنند، شنیده می شود؛ سپس در جلسات جداگانه هر فرد به تنهایی مورد ارزیابی قرار می گیرد. این ارزیابی، مشاوره و مصاحبه های فردی را شامل می شود تا میزان نگرش و شخصیت افراد مشخص شود و مشاور ذهنیتی از هر دو نفر پیدا کند و میزان همخوانی آنها را بسنجد.
در کنار این ارزیابی ها، از آزمون هایی نیز برای تکمیل شناخت دو طرف استفاده می شود. درنهایت در یک جلسه مشترک همه یافته های مشاور از دو نفر و نظر او نسبت به ازدواج آنها، به بحث گذاشته می شود. خیلی از مواقع خود همین جلسه پایانی مشترک و واکنش افراد نسبت به مواردی که گفته می شود، ملاک بسیار خوبی برای سنجش یک زوج است. به عنوان مثال، فردی که یافته مشاور مبنی بر اینکه او فرد شکاکی است را می پذیرد و سعی در اصلاح خود می کند، با فرد دیگری که این مشکل را قبول نمی کند و با پرخاشگری واکنش نشان می دهد، در تصمیم گیری درباره اینکه او می تواند فرد قابل اتکایی در زندگی باشد یا نه، بسیار تأثیرگذار است.
آیا خانواده ها هم باید در این جلسات حضور داشته باشند؟
مبنای مشاوره پیش از ازدواج بر اساس حضور و گفت وگو با دو نفری است که قصد ازدواج با یکدیگر را دارند ولی گاهی اوقات حضور خانواده ها برای بررسی های بیشتر یا پیداکردن دلیل مخالفت خانواه ها با ازدواج فرزندشان و یافتن تفاوت های فرهنگی الزام پیدا می کند. در این صورت در یک جلسه جداگانه از آنها خواسته می شود که در این جلسات حضور پیدا کنند.
انتخاب مشاور مسلط
عدهای هم در انتخاب مشاور اشتباه میکنند و با مشورت دوستانشان برخی ملاکهای کلیشهای را برای همسرشان در نظر میگیرند و زمانی که دختر یا پسری با این شرایط را پیدا میکنند احساس میکنند به آن زوج رویایی رسیدهاند و به صورت هیجانی دست به انتخاب میزنند. در حالی که روان شناس یا مشاور ازدواج، تمام موارد را با فاکتورهای جزئی مورد ارزیابی قرار میدهد تا بتواند بررسی درست شخصیتی از زوجین ارائه دهد. یعنی در واقع مشاور تلاش میکند دیدگاهها و اهداف زوجین را در زندگی مورد بررسی قرار بدهد و طرف مقابل را با این دیدگاهها و اهداف آشنا کند.
ویژگیهای عمومی یک مشاور چیست؟
در این رابطه، روانشناس یا مشاور با داشتن مهارتها و آگاهیهای علمی و حرفهای تلاش میکند مراجع را با روشهایی منطبق بر نیازمندیهایش یاری کند تا هر چه بیشتر درباره خود بیاموزد و بینشی را که به این طریق درباره خود کسب میکند در رابطه با هدفهای معین بطور مؤثری مورد استفاده قرار دهد.
ما برای مشاوره پیش از ازدواج باید به چه نوع متخصص حوزه روان شناسی مراجعه کنیم؟
مشاوره پیش از ازدواج هم توسط کسانی که تحصیلات روان شناسی دارند و هم افرادی که مشاوره خوانده اند، انجام می شود ولی برای انجام مشاوره پیش از ازدواج، روان شناس بالینی اولویت دارد؛ به دلیل اینکه روان شناسان بهتر می توانند مشکلات شخصیتی افراد و اختلال های روانی ای که به آن دچار هستند را بهتر تشخیص بدهند، توصیه می شود که برای انجام این نوع مشاوره ها، نزد یک روان شناس بالینی که تخصص مشاوره پیش از ازدواج را دارد، مراجعه کنیم.
سلامت روانی
یک مشاور در ابتدا باید خود از سلامت روانی برخوردار باشد و به سلامت جسمی و فکری خود اهمیت دهد زیرا دیدگاه مردم به روانشناس این است که وی باید خود از هرگونه خشم و حالتهای تهاجمی به دور باشد وگرنه چگونه میتوان به او اعتماد کرد.
علاقه به یادگیری روانشناسی
یک روانشناس خوب باید علم و آگاهی خود را نسبت به مسایل روز دنیا افزایش دهد که این آگاهیها را میتواند از انجمن روانشناسی و یا منابع دیگر کسب کند. یک مشاور نباید خود را به دانستنیهای قبلی محدود کند زیرا با پیشرفت علم و صنعت و ماشینی شدن جامعه کنونی، رفتار و کردار و طرز تفکر انسانها نیز دستخوش تغییر و تحول شده است .
رازداری
یک روانشناس باید محیطی امن برای مراجع خود ایجاد کند و رازدار باشد تا وی بتواند مشکلات و دیدگاههای خودش را به راحتی عنوان کند .
شنونده فعال
یک روانشناس باید شنونده فعالی باشد با تمام وجود به صحبتهای مراجع گوش دهد و با تاکید کردن وی را متوجه سازد که حرفهایش را به دقت گوش داده است.
مهارت برقراری ارتباط
برطرف شدن مشکلات و نیازهای بسیاری از مراجعان در گرو حل تعارض آنها با خانواده و افراد وابسته است که هرگز نتوانستهاند حرفشان را از طریقی درست به آنها بیان کنند.
بعضی وقتها ضروری است که مشاور، مداخلاتی در جهت برقرار شدن ارتباط صحیح میان افراد خانواده، انجام دهد. در این مورد روانشناس یا مشاور خود باید از مهارت در برقراری ارتباط موثر برخوردار باشد .
قضاوت و داوری
یک روانشناس فرد مراجعه کننده را بدون قید و شرط میپذیرد و در مورد صحبتهای او هیچ گونه قضاوت و داوری نمیکند.
همدلی و همدردی
همدردی تلاشی است برای درک و فهم دنیای ذهنی طرف مقابل. برای همدلی باید یک روانشناس خود را جای مراجع بگذارد و از دریچه چشم او نگاه و احساس کند. در همدلی، روانشناس میتواند سخن طرف مقابل را تکرار کند تا مراجع بداند که او منظورش را متوجه شده است.
یک مشاور در مشکلات مراجع درگیر نمیشود و فقط به صورت موقت شرایط او را درک میکند، همدلی از مهمترین مفاهیم درمان است بدون وجود آن، درمان با مشکل مواجه میشود.
مشاوره یک کار فانتزی و لوکس نیست
بسیاری از افراد مهارتآموزی و مشاوره ازدواج را به زمانی موکول میکنند که تقریبا کار از کار گذشته است.
بسیاری از دختر و پسرهای جوان خرید کتابهایی که در آنها مهارتهای ارتباطی و مسائل مرتبط با ازدواج نوشته شده است را غیر ضروری میدانند.
آنها معتقدند که تا زمان جاری شدن خطبه عقد احتیاج به هیچ یک از این مهارتها ندارند!
آیا آزمون هایی نیز در این مشاوره پیش از ازدواج استفاده می شود؟
این تست ها چه کاربردی دارند؟ معمولا آزمون هایی که در این جلسات استفاده می شود، آزمون های ارزیابی شخصیت و احتمال ابتلا به اختلال های روانی است که بیشتر مبنای تکمیلی دارند. بیشترین ارزیابی در جلسات مشاوره پیش از ازدواج براساس مصاحبه و مشاوره های چند جلسه ای است که انجام می گیرد. فردی که مشاور پیش از ازدواج است، در چه صورتی به دو نفری که برای ازدواج مراجعه کرده اند، می گوید شما مناسب هم نیستید و نباید با هم ازدواج کنید؟ درواقع، چه نشانه های خطری در فرد می بیند که او را از ازدواج با فرد مقابل منع می کند؟ تصمیم گیری نهایی برای انتخاب یک نفر به عنوان همسر خود، برعهده دو نفری است که برای مشاوره پیش از ازدواج مراجعه می کنند.
یک مشاور پیش از ازدواج، هرگز «بله» یا «نه» قطعی به دو نفر نمی گوید، بلکه سعی می کند ارزیابی کند دو نفر تا چه حد می توانند با یکدیگر زندگی خوبی داشته باشند ولی در این بین نشانه های خطری وجود دارد که باید جدی تر گرفته شود و حتما در صورت مشاهده به دو طرف تذکر داده شود که در صورت ادامه پیداکردن این موارد، حتما به مشکل برخواهند خورد. مثل اینکه دو نفر اهل گفت وگو با یکدیگر نیستند، در جلسه مشاوره با یکدیگر اختلاف نظر دارند و بحث و جدل می کنند، به فرد مقابل خود بی اعتماد هستند و خاطره خوشی از رفتار و برخورد او در ذهن خود ندارد.
آیا در جلسات مشاوره پیش از ازدواج علاوه بر سنجش تناسب دو نفر با یکدیگر مهارت آموزی نیز به افراد انجام می شود؟
هدف اصلی مشاوره پیش از ازدواج، سنجش همخوانی دو طرف در امر ازدواج است ولی در مواقعی پیش می آید که دو طرف با هم از نظر بسیاری از ملاک ها همسانی دارند ولی نیاز است که برای ادامه زندگی خود و داشتن یک خانواده پویا، مهارت های زندگی مثل گفت وگو کردن، حل تعارض و مدیریت خشم را یاد بگیرند. در اینجاست که ادامه پیداکردن جلسات مشاوره بعد از تصمیم گیری برای ازدواج و پیش از رفتن زیر یک سقف ضرورت پیدا می کند.
مشاوره پیش از ازدواج بیشتر به دنبال تفاوت ها و اختلاف ها در دو طرف می گردد تا آنها را از ازدواج با یکدیگر منع کند یا به دنبال وجه اشتراکی است تا بتواند دو نفری که متقاضی ازدواج هستند را به هم نزدیک کند؟
مسلما افرادی که شباهت های بیشتری یا یکدیگر داشته باشند، بهتر می توانند با یکدیگر کنار بیایند اما این به آن معنی نیست افرادی که با یکدیگر در زمینه هایی اختلاف دارند، نباید به هیچ وجه با هم ازدواج کنند. تفاوت هایی در ازدواج مسئله آفرین است و باعث اختلاف می شود که زوج ها را در زندگی دچار تنش کند و باعث درگیری آنها با یکدیگر شود. مهم برخورد خود افراد با تفاوت ها و اختلاف هایی است که دارند.
جلسات مشاوره پیش از ازدواج به صورت فردی هم ممکن است اتفاق می افتد یا حتما باید با حضور هر دو نفر برگزار شود؟
برای هر چه بهتر برگزار شدن مشاوره پیش از ازدواج بهتر است که هر دو نفری که قصد ازدواج با یکدیگر را دارند، مراجعه کنند ولی گاهی ممکن است که تنها یکی از طرفین برای مشاوره مراجعه کند. این مسئله ای است که بسیار متداول است و هیچ ایرادی به آن وارد نیست ولی توصیه ما در این موارد آن است که دو نفر حتما یک مشاور پیش از ازدواج را برای تصمیم گیری انتخاب کنند و فرضا یکی از طرفین در محل کار خود به مشاوری مراجعه نکند و طرف دیگر به یک مشاور متفاوت. این کار باعث ناهمخوانی می شود و ممکن است تناقض هایی را در تصمیم گیری برای امر ازدواج ایجاد کند.
معمولا گذراندن چند جلسه مشاوره پیش از ازدواج برای زوج ها ضروری است؟
روند معمول جلسات مشاوره پیش از ازدواج از پنج جلسه تا 10 جلسه متغیر است که بسته به نوع ویژگی های شخصیتی طرفینی که مراجعه می کنند و مسائل و مشکلاتی که در بین آنها وجود دارد، این تعداد جلسات بیشتر یا کمتر می شود.
لیلا بهنام روانشناس در این رابطه میگوید: مشاوره قبل از ازدواج در بین افراد یک کار فانتزی و لوکس محسوب میشود به همین دلیل بسیاری از افراد با مراجعه به مشاوره به نکات ارایه شده توجهی نکرده و تصمیم خود را عملی کرده و بعد از ازدواج و با مراجعه مجدد به مشاوره از کرده خود ابراز ندامت میکنند.
برای کاهش آمار طلاق در جامعه باید مشاوره قبل از ازدواج به یک امر اجباری و رسمی تبدیل شود تا جوانان بتوانند ضمن بکارگیری نکات دریافتی از مشاورهها، مشکلات خود را بیش از پیش بکاهند.
انسان برای ورود به هر دوره جدیدی از زندگی نیازمند آموزش است اگر زندگی زناشویی را جدیترین دوره رشد هر انسان تلقی کنیم، باور اینکه در این دوره رشد، نیازمند راهنمایی هستیم، عجیب نیست.
تصویری که بسیاری از جوانان از زندگی زناشویی دارند تصویری است که از زندگی والدین خود داشتهاند و این یکی از چالشهایی است که جوانان با آن روبرو هستند یعنی جوانان میخواهند مدرن فکر کنند اما سنتی زندگی کنند!
ضرورت مشاوره قبل از ازدواج
برای کاهش آمار طلاق در جامعه باید مشاوره قبل از ازدواج به یک امر اجباری و رسمی تبدیل شود تا جوانان بتوانند ضمن بکارگیری نکات دریافتی از مشاورهها، مشکلات خود را بیش از پیش بکاهند.
افراد قبل از اینکه تصمیم به ازدواج بگیرند باید به یک شناخت دقیق از خود برسند و دقیقا بدانند که از زندگی چه می خواهند و هدف های خود را روشن کنند. رشد عقلی و جسمی یکی از پیش شرط های ازدواج است البته باید این نکته را در نظر گرفت که سن تقویمی نمیتواند دلیل بر رشد عقلی و شخصیتی باشد و ممکن است فردی با وجود داشتن 35 سال سن مثل نوجوانها رفتار کند.
قبل از اینکه فردی بخواهد ازدواج کند باید مشکلات روانی خود را با کمک مشاور حل کند برای مثال یک شخص افسرده یا عصبی نمیتواند ازدواج موفقی داشته باشد.
خیلی از افراد بر این باورند تا زمانی که شرایط ازدواج فراهم نشده نباید به مطالعه و مهارتآموزی بپردازند، برای داشتن یک ازدواج موفق باید چنین باور نادرستی را کنار گذاشت و قبل از آمدن یک فرد جدید به زندگیمان دانستههای خود را افزایش بدهیم.
هر روان شناسی صلاحیت مشاوره ازدواج را ندارد
میرمحمدصادقی، مدیرکل دفتر مشاوره و روانشناسی سازمان بهزیستی کشور با اشاره به وضعیت ازدواج در روستاها و شهرهای کوچک گفت: قواعد ازدواج در روستاها و شهرهای کوچک کمی با شهرهای بزرگ متفاوت است.
باید اعلام کنیم که فرهنگ ازدواج در روستاها در حال نزدیک شدن به شهرهاست و باید در خصوص آموزشهای قبل از ازدواج در روستاها هم فعالیتهای بیشتری انجام داد.
صادقی در خصوص آموزشهای قبل از ازدواج میگوید: مشاوره در خصوص ازدواج یک موضوع پیچیده است و هر روانشناسی نمیتواند؛ صلاحیت مشاوره دادن را داشته باشد به خصوص افرادی که خودشان در زندگی مشترکشان مشکل دارند. این نشان میدهد که مردم برای مراجعه به مشاور حتما باید تحقیق کنند.
مدیرکل دفتر مشاوره و روانشناسی سازمان بهزیستی کشور با اشاره به بزرگترین مشکل ایرانیان گفت: طبق آمار سازمان بهزیستی کشور بزرگترین مشکل مردم ارتباط برقرار کردن با یکدیگر است.
ویژگیهای مشاور از زبان یک مشاور
بیژن براتی مشاوره خانواده درباره ویژگیهای مشاوران قبل از ازدواج میگوید: مشاورانی که در موضوع مشاوره قبل از ازدواج کار میکنند علاوه بر ویژگیهایی که عموم مشاوران در تمام رشتههای مشاوره اعم از شغلی، تحصیلی، کودک و غیره باید داشته باشند چند ویژگی دیگر را هم باید داشته باشد.
اولین مورد این است که باید دورههای تخصصی در این حوزه را گذرانده باشد چون مشاوره قبل از ازدواج با مشاوره عمومی تفاوت دارد، بسیاری از مشاوران این مشاوره را میدهند اما گذراندن دورههای تخصصی برای آنها لازم است.
این خانوادهدرمانگر در مورد آشنایی با آزمونها و تستهای مورد نیاز در این رشته میگوید: ما در بحث مشاوره قبل از ازدواج نیاز داریم وقتی مشاوری تشخیص داد که زوجی برای ازدواج دچار اختلال یا مشکلی هستند لازم است از آنها تست یا آزمون شخصیتی به عمل آورد پس تبحر لازم در آزمونها و تستهای شخصیت را باید داشته باشد تا بتواند اطلاعات لازم را به این زوجین در شرف ازدواج بدهد. آشنایی با آداب و رسوم اقوام مختلف هم مورد دیگری است که به یک مشاور ازدواج میتواند کمک کند.
بدین منظور که گاهی دیده شده وقتی دختر و پسری به آنها مراجعه میکند از دو فرهنگ و قوم و گویش مختلف هستند و در صورت آشنا نبودن با اقوام و آداب و رسوم آنها نمیتواند به آنها مشاوره لازم را داشته باشد.
ازدواج در ایران بیشتر پیوند خانوادههاست نه افراد
براتی با اشاره به اینکه در بسیاری از اوقات افراد نمیدانند با چه کسی در حال ازدواج هستند میگوید: بسیاری از افراد از رسم و رسومات و فرهنگ قوم مقابل اطلاعی ندارند و وقتی این اطلاعات به آنها داده میشود تا حدی ارتباط با خانواده مقابل برای آنها تسهیل میشود.
مسئله مهم این است که در دیگر کشورهای جهان آدمها با هم ازدواج میکنند اما در ایران این خانوادهها هستند که با هم پیوند میخورند. پس صرف دوست داشتن یک زوج کافی نیست.
این مشاور در ادامه گفت: باید بدانیم این خانوادهها در آینده باید با هم تبادل نظر و رفت و آمد داشته باشند و اگر این دو نفر با آداب و رسوم قوم طرف مقابل در ابتدای آشنایی و از طریق مشاور که یک شخص بیطرف است آگاه شوند قطعا به آنها کمک زیادی خواهد شد.
بسیاری از مشاورههای طلاقی که در حال حاضر میدهیم بخاطر این استکه دو نفر در ابتدا تنها با عشق و دوست داشتن وارد رابطه شدند اما بعد در زندگی مشترک دریافتهاند که تفاوت فرهنگی چقدر برای آنها ایجاد مشکل کرده است تا جایی که آنها را به سمت طلاق کشانده است.
آگاهی از آسیبهای اجتماعی روز
براتی در موضوع آگاهی یک مشاور از مسائل اجتماعی هم میگوید: یک مشاور قبل از ازدواج باید به آسیبهای خانواده و در کل آسیبهای اجتماعی آگاه باشد و برای زوجین آسیبهای اجتماعی روز در موضوع خانواده را تشریح کنند و مهارتهای لازم برای مقابله با آنها را به این زوج گوشزد نماید. موضوعات بسیاری چون استفاده از فناوریهای جدید و فضای مجازی که خانوادهها را درگیر میکند و هشدار و آگاهسازی زوجین در این موضوعات برای جلوگیری از مشکلات آینده قطعا موثر خواهد بود.
تاهل و موفقیت در زندگی شرط مهم یک مشاور
این مشاور خانواده در خاتمه با تاکید بر اینکه متاهل بودن یک مشاور بسیار امر مهمی است گفت: اینکه فرد مشاور خود تجربه ازدواج و زندگی خانوادگی بدون مشکلی را داشته باشد امر بسیار مهمی است.
چرا که گاها در بین مشاوران دیدهایم که خود شخص متاسفانه سابقه طلاق یا شکست در زندگی شخصی داشتهاند و زندگی خوبی ندارند و زمانی که فرد مراجع بداند مشاوری که روبروی آنهاست خود زندگی موفقی نداشته پس پذیرش و مقبولیت خود را نزد مراجعین از دست میدهد.
پس متاهل بودن و داشتن فرزند در موفقیت یک مشاوره خوب قطعا بیتاثیر نیست. مشاوره ازدواج با مشاوره تحصیلی یا شغلی کاملا متفاوت است و تخصص، تجزیه و تحلیل و پختگی مشاور و تخصص حرفهای او میتواند پذیرش را در زوجین بالا ببرد.
مشاوره عجیب نیست
بسیاری از افراد مهارت آموزی و مشاوره ازدواج را به زمانی موکول می کنند که تقریبا کار از کار گذشته است و حتی بسیاری از دختر و پسرهای جوان خرید کتاب هایی که در آن ها مهارت های ارتباطی و مسائل مرتبط با ازدواج نوشته شده است را غیر ضروری می دانند و معتقدند که تا زمان جاری شدن خطبه عقد احتیاج به هیچ یک از این مهارت ها ندارند. «لیلا بهنام» روانشناس در این رابطه می گوید:« مشاوره قبل از ازدواج در بین افراد یک کار فانتزی و لوکس محسوب می شود به همین دلیل بسیاری از افراد با مراجعه به مشاوره به نکات ارایه شده توجهی نکرده و تصمیم خود را عملی کرده و بعد از ازدواج و با مراجعه مجدد به مشاوره از کرده خود ابراز ندامت می کنند.
برای کاهش آمار طلاق در جامعه باید مشاوره قبل از ازدواج به یک امر اجباری و رسمی تبدیل شود تا جوانان بتوانند ضمن بکارگیری نکات دریافتی از مشاوره ها ، مشکلات خود را بیش از پیش بکاهند.انسان برای ورود به هر دوره جدیدی از زندگی نیازمند آموزش است اگر زندگی زناشویی را جدی ترین دوره رشد هر انسان تلقی کنیم، باور اینکه در این دوره رشد، نیازمند راهنمایی هستیم، عجیب نیست. تصویری که بسیاری از جوانان از زندگی زناشنویی دارند تصویری است که از زندگی والدین خود داشته اند و این یکی از چالش هایی است که جوانان با آن روبرو هستند یعنی جوانان می خواهند مدرن فکر کنند اما سنتی زندگی کنند.
طلاق بد یا خوب؟
سال هاست که بین صاحب نظران رشته های روانشناسی و جامعه شناسی بحث خوب یا بد بودن طلاق مطرح است. برخی از افراد بر این باورند که طلاق در زمانی که دیگر زوجین هیچ راهی را در پیش روی خود نمی یابند می تواند مفید باشند و برخی دیگر بر این باورند که وقتی 2 نفر با هم ازدواج کردند باید تا آخر عمر با یکدیگر بمانند .با این حال برای کاهش مسئله طلاق باید به افراد مهارت هایی را آموخت که احتمال این مسئله را به حداقل برساند. «بهنام» می گوید:«امروزه جوانان به راحتی به پدیده طلاق فکر می کنند و آن به راحتی در دوران نامزدی بر زبان می آورند در حالی که در گذشته والدین ما اعم از مادران و پدرانمان زندگی سنتی داشتند و باور داشتند که باید در بدترین شرایط با یکدیگر سازش کنند. اگر می خواهیم رویکرد مان به زندگی نوین شود چاره ای جز تولید یک باور جدید نیست و آن جدی گرفتن مشاوره قبل از ازدواج است.»
آگاه باشید
دلیل اینکه بسیاری از افراد از مشاوره های پیش از ازدواج کمک نمی گیرند را می توان به عدم آگاهی نسبت داد در واقع بسیاری از افراد به دلیل اینکه نمی دانند در پیش از ازدواج چه مهارت هایی به آن ها آموخته می شود از مشاوره و شرکت در کلاس¬ ها خودداری می کنند. «بهنام » در این رابطه چنین می گوید:«وقتی از آموزش پیش از ازدواج صحبت می شود منظور یک بسته آموزشی و کسب سلسله مهارت های قبل از ورود به عصر جدید زندگی است که با هر نوع الگوی ارتباطی با والدین، دوستان و همکاران متفاوت است.
آموزش پیش از ازدواج یعنی اینکه فرد مهارت گفت و گو، حل مساله، مدیریت هیجان، کنترل خشم، مهارت مدیریت ارتباط خانواده ها (که هم اکنون بزرگترین مشکل جوانان است) را فرا گیرد. آموزش پیش از ازدواج در بعد از ازدواج نیز قابل ارایه است ولی مشاوره قبل ازدواج و تطبیق تناسب های لازم بین دو فرد برای تشکیل زندگی مشترک باید حتما قبل از ازدواج به ویژه پیش از ازدواج و نه بعد از آن انجام شود. مشاوره پیش از ازدواج علاوه بر ارایه آموزش به جوانان، استانداردهای لازم برای ازدواج دو فرد از جمله تطابق ها و ویژگی های سنتی، فرهنگی، تحصیلی، اقتصادی، قومی و قبیله ای، مذهبی و اعتقادی را ارایه می دهد.»
وظیفه مشاور آگاه کردن است. او میگوید که نتیجه چنین ازدواجی چه خواهد بود تا شما خودتان دست به انتخاب بزنید، متاسفانه در کشور ما زوجها خیلی وقتها اطلاع کافی از مشاورههایی که مشاوران در اختیار آنها میگذارند ندارند. یا حتی گاهی احساس میکنند چون به حد مطلوبی از استقلال مالی و خانوادگی رسیدهاند، میتوانند بدون مشورت با افراد دیگر بهترین انتخاب را داشته باشند. عدهای هم در انتخاب مشاور اشتباه میکنند و با مشورت دوستانشان برخی ملاکهای کلیشهای را برای همسرشان در نظر میگیرند و زمانی که دختر یا پسری با این شرایط را پیدا میکنند احساس میکنند به آن زوج رویایی رسیدهاند و به صورت هیجانی دست به انتخاب میزنند. در حالی که روانشناس یا مشاور ازدواج، تمام موارد را با فاکتورهای جزئی مورد ارزیابی قرار میدهد تا بتواند بررسی درست شخصیتی از زوجین ارائه دهد. یعنی در واقع مشاور تلاش میکند دیدگاهها و اهداف زوجین را در زندگی مورد بررسی قرار بدهد و طرف مقابل را با این دیدگاهها و اهداف آشنا کند.
کبوتر با کبوتر، باز با باز
قدیمی ها ضرب المثل هایی داشتند که بسیاری از این ضرب المثل ها در زندگی امروزی بسیار کاربرد دارد .برای مثال می گفتند «کبوتر با کبوتر باز با باز کند همجنس با همجنس پرواز.» اگر بخواهیم ارتباطی بین این ضرب المثل و ازدواج پیدا کنیم باید بگوییم که این ضرب المثل بر تناسب بین 2 نفر تاکید دارد.وقتی 2 نفر قصد ازدواج با یکدیگر را دارند ضمن شناخت از خصوصیات شخصیتی یکدیگر باید در تناسب با هم باشند و معمولا اختلاف زیاد بین دو نفر منجر به طلاق خواهد شد.
«بهنام » نیز با این موضوع موافق است و می گوید:«یکی از مسائلی که در مشاوره پیش از ازدواج بسیار مورد تاکید است تطابق ویژگی های خلقی و شخصیتی دو طرف است اینکه این دو فرد تا چه میزان از نظر خلقی و شخصیتی با یکدیگر همسان هستند، چرا که تفاوت ها در سن، تحصیل و فرهنگ با آموزش مدیریت می شود اما تفاوت های شخصیتی و خلقی معنادار با هیچ آموزشی مدیریت نمی شود. یکی از کارهایی که در مشاوره قبل از ازدواج انجام می شود این است که به افراد گفته می شود چه تیپ شخصیتی با چه تیپ شخصیتی دیگر می تواند ازدواج کند چرا که نادیده گرفتن این مسئله آسیب های غیرقابل جبرانی برجای می گذارد که به سختی قابل بازگشت است.»
چه خواسته هایی داشته باشیم؟
افراد قبل از اینکه تصمیم به ازدواج بگیرند باید به یک شناخت دقیق از خود برسند و دقیقا بدانند که از زندگی چه می خواهند و هدف های خود را روشن کنند.رشد عقلی و جسمی یکی از پیش شرط های ازدواج است البته باید این نکته را در نظر گرفت که سن تقویمی نمی تواند دلیل بر رشد عقلی و شخصیتی باشد و ممکن است فردی با وجود داشتن 35 سال سن مثل نوجوان ها رفتار کند.قبل از اینکه فردی بخواهد ازدواج کند باید مشکلات روانی خود را با کمک مشاور حل کند برای مثال یک شخص افسرده یا عصبی نمی تواند ازدواج موفقی داشته باشد.خیلی از افراد بر این باورند که تا زمانی که شرایط ازدواج فراهم نشده نباید به مطالعه و مهارت آموزی بپردازند، برای داشتن یک ازدواج موفق باید چنین باور نادرستی را کنار گذاشت و قبل از آمدن یک فرد جدید به زندگی مان دانسته های خود را افزایش بدهیم.
نکاتی که باید جدی گرفته شوند
اگر برای مشاوره پیش از ازدواج قصد دارید کاری انجام بدهید باید به یکسری نکات توجه کنید:
پیش از هر چیز باید گفت که برای این کار مراکز معتبر را انتخاب کنید و از مهارت و تجربه فرد مشاور مطمئن شوید. متخصصین روان شناسی گزینه بهتری برای شما به حساب می آیند چرا که این افراد علاوه بر اینکه بر مسائل و مشکلات زندگی مشترک آشنایی و تسلط دارند، ویژگی های شخصیتی را هم می توانند تشخیص بدهند.
برخی از مراکز مدعی هستند که شما با انجام یکسری از تست های روانشناسی می توانید فرد مناسب خود را شناسایی کنید در این رابطه باید گفت که انجام این تست ها اگر چه خوب هستند ولی به تنهایی نمی توانند کمکی به شما کنند و تنها جنبه تجاری دارند در واقع تست ها در کنار مشاوره به ویژه مشاوره فردی معنادار می شوند. مشاوره پیش از ازدواج بهتر است به شکل خصوصی انجام شود تا اثر بخشی بیشتری داشته باشد به این شکل مشاور می تواند وقت بیشتری را صرف شما کند و کار تخصصی تر می شود ولی در شرایطی که مشاوره به صورت گروهی است امکان اینکه بتوان به همه سئوالات پاسخ داد وجود ندارد.
مشاوره گروهی هم خوب است ولی مشاوره خصوصی کارآمدتر است و در مشاوره گروهی باید به تعداد افرادی که در آن کارگاه شرکت می کنند توجه داشت چرا که کلاس هایی که جمعیت آنها خیلی زیاد است آنقدرها نمی تواند کمکی به شما بکند. گاهی اوقات زوج ها هزینه زیاد را دلیل عدم انجام مشاوره می دانند در این رابطه باید گفت که مراکز دولتی ، مثل خانه های سلامت که در پارک ها وجود دارند و یا سراهای محله با گرفتن هزینه بسیار پایین می توانند به شما خدمات ارزنده ای را به شکل خصوصی ارائه کنند.
گاهی اوقات دختر و پسر جوان تمایل دارند که به تنهایی برای مشاوره مراجعه کنند در حالی که وقتی مشاوره به صورت 2 نفره باشد خیلی بهتر خواهد بود و در صورتی که خود متخصص روانشناسی تشخیص مشاوره خصوصی را بدهد به شما اعلام می کند.معمولا خانم ها بیشتر از آقایان اصرار به گرفتن مشاوره دارند و برخی از آقایان برای مشاوره پیش از ازدواج وقت نمی گذارند در این رابطه باید گفت که در زندگی مشترک 2 نفر نقش می آفرینند پس هر 2 نفر باید آگاهی های لازم را پیش از ازدواج کسب کنند تا مشکلات و مسائل به حداقل برسد.
انتظارتان از مشاوره قبل از ازدواج چیست؟ همين جا كامنت بگذاريد!
منابع:
خبرگزاري ايمنا
نوعروس