«بچه خوبی باش» اثر ندارد
میگنا: کودکان و نوجوانان با توجه به شرایط سنی، حس کنجکاوی و هوش سرشاری که دارند، در بیشتر مواقع با رفتار و گفتارهای خود، والدین و دیگران را به وجد و شگفتی آورده و یا در برخی مواقع عصبانی و غیرقابل کنترل می کنند.
این قشر با توجه به شرایط روحی و روانی که دارند نیاز است پدر و مادر به عنوان نخستین مربی، بهترین الگوهای رفتاری بویژه روابط اجتماعی مناسب را به آنان بیاموزند، تا دیگر لازم نباشد در ادامه مورد ماخذه و یا احیانا تنبیه قرار گیرند.
باید و نباید تنبیه کودک
یک متخصص روانپزشکی با بیان اینکه در زمان و نسل‌های مختلف، روش‌هایی متفاوتی برای تنبیه کودکان در نظر گرفته می شود، اظهار داشت: قهر کردن، بی‌توجهی، حبس کردن در اتاق، محروم‌کردن و یا تنبیه جسمی و فیزیکی، عمده موارد تنبیه ای است که از سوی والدین اتخاذ میشود اما واقعیت این است که تنبیه به هر شکل که باشد شاید به فروکش‌کردن خشم پدر و مادر کمک کند، اما بطور قطع کمترین تاثیر تادیبی در رفتار فرزند نخواهد گذاشت.
دکتر مهشید رابطیان گفت: برای اصلاح رفتار کودک باید ابتدا پدر و مادر رفتار خود را تغییر دهند زیرا فرزندان از رفتار آنها و نه از کلام بزرگترها الگو می‌گیرند و از طرفی برای جایگزین کردن رفتار مثبت به جای رفتار منفی، والدین پیش از آن که از رفتار منفی فرزند انتقاد کنند و از چیزی که دوست ندارد به آن بگوید، رفتار مثبتی که فرزندشان دارد اشاره و انتظار خود را بیان کنند.
وی افزود: نهی کردن و ایراد گرفتن مدام از رفتار کودک، او را سردرگم میکند چون نمی‌داند چه رفتاری را باید جایگزین کند. ضمن اینکه سرزنش و پرخاش مدام پدر و مادر، کودک را عصبی و واکنش منفی را در او برمی‌انگیزد، لجاجت میکند و کاری را که از آن منع شده، آشکارا یا پنهانی تکرار میکند.
راهکار تنبیه درست
در مقابل بدرفتاری کودک، جریمه مورد نظر از سوی والدین باید کاملا مشخص و از این رو تنبیه متناسب با بدرفتاری و قابل اجرا باشد و از طرفی والدین نباید در جواب رفتار منفی بچه ها از کلماتی استفاده کنند که تاثیر عکس داشته باشد. برای نمونه «بچه خوبی باش» هیچوقت کارآمد نیست زیرا «خوب بودن» از دید هر فردی با فرد دیگر متفاوت است و خنثی به نظر می رسد.
خانواده ها توجه داشته باشند تنبیه و جریمه بلافاصله بعد از بدرفتاری اجرا و به زمان دیگری موکول نشود زیرا تغییر زمان یا مکان، مانع از اجرای تنبیه خواهد شد. برای نمونه چنانچه کودکی باید در قابل رفتار ناخوشایندی که انجام داده جریمه شود، چون شب شده و کودک و والدین خسته هستند از تنبیه چشم پوشی شود. به احتمال زیاد این رفتار فرزند به مرور در آینده تکرار خواهد شد.
این روانپزشک کودک و نوجوان افزود: والدین در اجرای تنبیه و جریمه درنظر گرفته شده برای فرزند خاطی، هماهنگ عمل کنند زیرا چشم پوشی یکی از آنها در اجرای تنبیه باعث بدتر شدن بدرفتاری کودک می شود و از طرفی در هنگام اجرای جریمه حفظ خونسردی و آرامش والدین بسیار مهم است چون بروز عصبانیت در هنگام تنبیه به روابط عاطفی بین والد و فرزند صدمه می زند.
والدین در زمان اجرای جریمه بدرفتاری کودک به یاد داشته باشند تحت هیچ شرایطی از تنبیه بدنی یا کلامی استفاده نکنند و هرگز برای رفتار بدی که از سوی کودک سرزده و جریمه دارد، دلیل نیاورند.
تنبیه با هدف تغییر رفتار بد
این روانپزشک کودک و نوجوان اظهار داشت: پدر و مادر پیش از آنکه اقدام به تنبیه کودک کنند ابتدا مطمئن شوند که آن رفتار واقعا نادرست یا نامناسب بوده و از طرفی ناراحتی آنان ریشه در مساله‌ای دیگر ندارد و از سر وسواس نیست. برای اینکه مطمئن شوید تنبیه در نظر گرفته شده موجب تغییر رفتار فرزند خواهد شد پیش از جریمه و تنبیه، از خود و دیگران سوال کنید آیا برای کودک الگوی مناسبی هستید یا نه؟
وی تصریح کرد: والدین برای تغییر رفتار کودک، به‌جای سرزنش و نهی‌کردن مدام، رفتارهای مثبت او را تشویق و آنچه را به عنوان الگو می‌خواهند انجام دهد به روشنی و با آرامش بیان کنند. در نهایت اگر بدرفتاری کودک از حد معمول بیشتر و راهکاری برای آن یافت نشد، برای ریشه‌یابی و علل رفتارهای ناگوار آن به روانپزشک مراجعه کنید.
این قشر با توجه به شرایط روحی و روانی که دارند نیاز است پدر و مادر به عنوان نخستین مربی، بهترین الگوهای رفتاری بویژه روابط اجتماعی مناسب را به آنان بیاموزند، تا دیگر لازم نباشد در ادامه مورد ماخذه و یا احیانا تنبیه قرار گیرند.
باید و نباید تنبیه کودک
یک متخصص روانپزشکی با بیان اینکه در زمان و نسل‌های مختلف، روش‌هایی متفاوتی برای تنبیه کودکان در نظر گرفته می شود، اظهار داشت: قهر کردن، بی‌توجهی، حبس کردن در اتاق، محروم‌کردن و یا تنبیه جسمی و فیزیکی، عمده موارد تنبیه ای است که از سوی والدین اتخاذ میشود اما واقعیت این است که تنبیه به هر شکل که باشد شاید به فروکش‌کردن خشم پدر و مادر کمک کند، اما بطور قطع کمترین تاثیر تادیبی در رفتار فرزند نخواهد گذاشت.
دکتر مهشید رابطیان گفت: برای اصلاح رفتار کودک باید ابتدا پدر و مادر رفتار خود را تغییر دهند زیرا فرزندان از رفتار آنها و نه از کلام بزرگترها الگو می‌گیرند و از طرفی برای جایگزین کردن رفتار مثبت به جای رفتار منفی، والدین پیش از آن که از رفتار منفی فرزند انتقاد کنند و از چیزی که دوست ندارد به آن بگوید، رفتار مثبتی که فرزندشان دارد اشاره و انتظار خود را بیان کنند.
وی افزود: نهی کردن و ایراد گرفتن مدام از رفتار کودک، او را سردرگم میکند چون نمی‌داند چه رفتاری را باید جایگزین کند. ضمن اینکه سرزنش و پرخاش مدام پدر و مادر، کودک را عصبی و واکنش منفی را در او برمی‌انگیزد، لجاجت میکند و کاری را که از آن منع شده، آشکارا یا پنهانی تکرار میکند.
راهکار تنبیه درست
در مقابل بدرفتاری کودک، جریمه مورد نظر از سوی والدین باید کاملا مشخص و از این رو تنبیه متناسب با بدرفتاری و قابل اجرا باشد و از طرفی والدین نباید در جواب رفتار منفی بچه ها از کلماتی استفاده کنند که تاثیر عکس داشته باشد. برای نمونه «بچه خوبی باش» هیچوقت کارآمد نیست زیرا «خوب بودن» از دید هر فردی با فرد دیگر متفاوت است و خنثی به نظر می رسد.
خانواده ها توجه داشته باشند تنبیه و جریمه بلافاصله بعد از بدرفتاری اجرا و به زمان دیگری موکول نشود زیرا تغییر زمان یا مکان، مانع از اجرای تنبیه خواهد شد. برای نمونه چنانچه کودکی باید در قابل رفتار ناخوشایندی که انجام داده جریمه شود، چون شب شده و کودک و والدین خسته هستند از تنبیه چشم پوشی شود. به احتمال زیاد این رفتار فرزند به مرور در آینده تکرار خواهد شد.
این روانپزشک کودک و نوجوان افزود: والدین در اجرای تنبیه و جریمه درنظر گرفته شده برای فرزند خاطی، هماهنگ عمل کنند زیرا چشم پوشی یکی از آنها در اجرای تنبیه باعث بدتر شدن بدرفتاری کودک می شود و از طرفی در هنگام اجرای جریمه حفظ خونسردی و آرامش والدین بسیار مهم است چون بروز عصبانیت در هنگام تنبیه به روابط عاطفی بین والد و فرزند صدمه می زند.
والدین در زمان اجرای جریمه بدرفتاری کودک به یاد داشته باشند تحت هیچ شرایطی از تنبیه بدنی یا کلامی استفاده نکنند و هرگز برای رفتار بدی که از سوی کودک سرزده و جریمه دارد، دلیل نیاورند.
تنبیه با هدف تغییر رفتار بد
این روانپزشک کودک و نوجوان اظهار داشت: پدر و مادر پیش از آنکه اقدام به تنبیه کودک کنند ابتدا مطمئن شوند که آن رفتار واقعا نادرست یا نامناسب بوده و از طرفی ناراحتی آنان ریشه در مساله‌ای دیگر ندارد و از سر وسواس نیست. برای اینکه مطمئن شوید تنبیه در نظر گرفته شده موجب تغییر رفتار فرزند خواهد شد پیش از جریمه و تنبیه، از خود و دیگران سوال کنید آیا برای کودک الگوی مناسبی هستید یا نه؟
وی تصریح کرد: والدین برای تغییر رفتار کودک، به‌جای سرزنش و نهی‌کردن مدام، رفتارهای مثبت او را تشویق و آنچه را به عنوان الگو می‌خواهند انجام دهد به روشنی و با آرامش بیان کنند. در نهایت اگر بدرفتاری کودک از حد معمول بیشتر و راهکاری برای آن یافت نشد، برای ریشه‌یابی و علل رفتارهای ناگوار آن به روانپزشک مراجعه کنید.
