آموزش مهارت‌های زندگی با باغبانی!

میگنا: نیمه اسفند که رد می‌شود، هوای بهاری بسیاری از ما را به فکر کاشتن گل و گیاه می‌اندازد. داشتن چند گلدان زیبا از گیاهان سبز یا داشتن چند ردیف سبزی خوردن در باغچه، هم جذاب است و هم آرامش‌بخش، اما فواید باغبانی فقط به لذت بصری و برداشت محصول نیست بلکه باغبانی در گروه‌های سنی مختلف، فواید متفاوت و متنوعی دارد. در این مطلب می‌خواهیم فواید باغبانی برای کودکان و نکاتی برای داشتن فعالیت‌هایی لذت‌بخش با آن ها را در این زمینه مرور کنیم.
 
10 فایده باغبانی برای کودکان

باغبانی از جمله فعالیت‌هایی است که می‌تواند توانایی‌های متعددی را در کودکان تقویت کند و بهانه خوبی برای آموزش موضوعات گسترده‌ای به آن‌ها باشد و البته بستر مناسبی برای آموزش مهارت‌های متنوعی فراهم کند. برخی از فواید باغبانی با کودکان را به صورت خلاصه می‌توان این طور در نظر گرفت.

1- باغبانی از جمله فعالیت‌هایی است که تمام حواس کودکان را درگیر و به رشد آن‌ها کمک می کند.
2- آشنایی با سبزیجات می‌تواند کودکان را تشویق به استفاده بیشتر از آن‌ها کند و به نوعی سالم‌خوری را در آن‌ها تقویت کند.
3- کارهای باغبانی نیازمند استفاده از انگشتان است. این مسئله می‌تواند به افزایش هماهنگی بین دست و چشم منجر شود.
4- مشاهده رشد گیاهان موضوعات خیلی خوبی در حوزه زیست‌شناسی و حتی شیمی می‌تواند در اختیار شما قرار دهد تا با کودک تان در آن باره صحبت کنید.
5- اندازه‌گیری مختلف و شمارش از جمله موضوعات مرتبط با ریاضی هستند که در باغبانی مورد استفاده بوده و می‌توانند تمرین خوبی برای کودکان تلقی شوند.
6- انجام فعالیتی مشترک بین والدین و کودکان و تعقیب هدفی مشترک، می‌تواند به تقویت روابط منجر شود.
7- دادن مسئولیت آبیاری گیاهان به کودکان یک فعالیت خوب برای تمرین مسئولیت‌پذیری در آن هاست.
8- توجه دادن کودکان به موضوعات مرتبط با حفظ محیط زیست یکی دیگر از حوزه‌هایی است که با باغبانی می‌توانیم به آن دست پیدا کنیم.
9- تمرین صبر یکی دیگر از مهارت‌هایی است که در زمان باغبانی تقویت می‌شود.
10- دستیابی به نتیجه مطلوب در باغبانی نیازمند برنامه‌ریزی و نظم است. کودکان نیز با انجام باغبانی می‌توانند در این زمینه پیشرفت کنند.
 
اصول باغبانی در گروه‌های سنی مختلف

کودکان در سنین مختلف، توانمندی‌های متفاوتی دارند و البته کار با آن‌ها نیازمند توجه به نکات خاصی است. هر چند کودکان با هم تفاوت‌های فردی داشته و لازم است متناسب با مهارت‌ها و دانش هر کودک، برای او برنامه‌ریزی کرد اما برای هر گروه سنی، نکاتی وجود دارد که بهتر است مدنظر قرار گیرد.

کودکان زیر سن مدرسه

این گروه سنی در زمان فعالیت‌هایی از این دست نظارت همیشگی لازم داشته و آموزش موارد ایمنی و بهداشت به آن‌ها اهمیت بسیاری دارد. کودکان در این سن توان پذیرش مسئولیت کامل آبیاری را ندارند اما از عهده مرتب کردن وسایل باغبانی بعد از هر بار استفاده بر می‌آیند و می‌توان آبیاری و دیگر مسئولیت‌ها را به صورت مشترک با آن‌ها پیش برد.

برای این گروه سنی مهم است که تغییراتی در برنامه دهید تا فعالیت به کاری جذاب برای آن‌ها تبدیل شود. به عنوان مثال اگر دو، سه گلدان در بالکن داشته باشید، به صورت معمول نیازی به مترسک نخواهید داشت اما اگر قرار به باغبانی با فرزندتان باشد، درست کردن یک مترسک کوچک برای همان چند گلدان، می‌تواند یک فعالیت جانبی جذاب باشد. یا اگر قرار به کاشت کمی سبزی خوردن در باغچه‌ای کوچک باشد، به صورت معمول نیاز زیادی به بیل زدن عمیق باغچه نیست اما خب با وجود داشتن یک دستیار کوچک، گاهی لازم است اجازه دهید او کمی بیش از حد لازم بیل بزند، چرا که زیر و رو کردن خاک فعالیتی لذت‌بخش برای کودکان است.

سال‌های ابتدایی دبستان

برای آموزش موضوعات مرتبط با زیست شناسی، شیمی یا اهمیت حفظ محیط زیست، این گروه سنی زمان بسیار مناسبی است. پس از آموزش موارد مرتبط با رعایت بهداشت، می‌توانند به تنهایی نیز برخی فعالیت‌ها را انجام دهند و البته توان پذیرش مسئولیت آبیاری و رسیدگی به گیاهان تحت نظارت شما را دارند. در کنار باغبانی از موضوعات مرتبط مانند آشنایی با حشراتی که در باغچه زندگی می‌کنند یا استفاده از آب خاکستری در باغبانی نیز در برنامه‌های تان استفاده کنید. (آب خاکستری یا آب بازیافتی منظور آبی است که قابل نوشیدن نیست اما قابل استفاده برای مواردی چون باغبانی هست، مانند آبی که با آن میوه‌ها شسته شده‌اند.)

نیمه دوم سال‌های دبستان
احساس کنترل داشتن و اعمال نظرات شخصی در این گروه سنی اهمیت زیادی دارد. پس برای برنامه‌ریزی درباره فعالیت‌ها نظرات آن‌ها را جدی بگیرید. با توجه به افزایش مهارت‌ها در این گروه سنی، حتی می‌توانید آن‌ها را تشویق به تولید محصول در باغچه خانه یا گلدان کنید و سپس محصولات‌شان را از آن‌ها بخرید.

نرگس عزیزی، کارشناس ارشد مشاوره