دنیای اسباب‌بازی‌ها را چقدر می‌شناسید و در انتخابشان دقت می‌کنید؟
اصول بازی با اسباب‌بازی!
میگنا: بررسی‌ها نشان داده والدین فقط در ۲۰ درصد موارد، به شیوه‌ها و اصول تربیتی در خرید اسباب‌بازی برای فرزندشان توجه نشان می‌دهند. در ادامه پای صحبت‌های الهام آقایی، کارشناس ارشد سم‌شناسی دارویی در حوزه کودک و نوجوان و دبیر کار گروه بازی‌های فکری نمایشگاه دنیای اسباب‌بازی و سرگرمی (10 تا 13 مهر 97 در مرکز نمایشگاه‌های کانون فکری کودک و نوجوان) نشستیم تا از فوت و فن انتخاب اسباب‌بازی مناسب برای کودکان بیشتر بدانیم.
اسباب‌بازی می‌تواند در بازی کودک نقشی حائز اهمیت را ایفا کند. تعداد اسباب‌بازی یکی از عوامل مؤثر در بازی است. متعدد بودن اسباب‌بازی به صورت محرک عمل کرده و کودکان را به اکتشاف و بازی‌های ساختمانی و تخیلی تشویق می‌کند . بعضی از اسباب‌بازی‌ها باعث میشود کودک هنگام بازی با آنها صحبت کند. اسباب‌بازی‌هایی مانند؛ عروسک، خانه، مزرعه، حیوانات، ماشین و... کودکان را به بازی‌های تخیلی سوق می‌دهد .
اسباب‌بازی‌هایی مانند سرسره، نردبان، دوچرخه و... کودکان را به بازی‌هایی تشویق می‌کند که معمولا باعث تمرین عضلات بزرگ میشود. اسباب‌بازی‌هایی که شکل کامل شده‌ای نداشته و کودک می‌تواند به دلخواه خود آنها را شکل بدهد یا تغییراتی در آن ایجاد کند یا چیزی با آن بسازد بیشتر مورد علاقه کودکان قرار می‌گیرد و باعث خلاقیت آنها میشود .
اسباب‌بازی‌ها می‌توانند حتی به صورت یک عامل خارجی که طبق آن کودک اعمال خود را نظم می‌دهد، مؤثر واقع شوند. مثلا وقتی کودک با طناب بازی می‌کند، خود را وادار به انجام حرکات خاصی می‌کند که با ویژگی‌های طناب مطابقت دارد .
کودکانی که عاشق عروسک‌اند
عروسک یکی از اسباب‌بازی‌های مورد علاقه کودکان است. بسیاری از پژوهشگران بر این باورند، عروسک‌های پارچه‌ای که به شکل حیوانات است به کودک آرامش می‌دهد. این فرضیه اگرچه هنوز اثبات نشده، اما دیده میشود کودکان در غیاب مادر به در دست گرفتن این نوع عروسک‌ها یا هر شیء آشنایی گرایش دارند.
عروسک بیشتر در بازی‌های تخیلی مورد استفاده کودک قرار می‌گیرد و جایگزین یک کودک، بزرگسال یا حتی کودکی بزرگ‌تر میشود. بعضی از کودکان با عروسک بازی نمی‌کنند و در بعضی از پسران دیده میشود که به بازی با عروسک می‌پردازند. کودکان در سنین چهار تا 12 سالگی با عروسک بازی می‌کنند.
راز و رمز انتخاب اسباب‌بازی
ایمنی اسباب‌بازی را نباید از نظر دور داشت. اسباب‌بازی‌هایی که به دلیل شکستنی بودن یا داشتن ناصافی‌هایی باعث مجروح شدن دست کودک شوند، همچنین اسباب‌بازی‌هایی که قطعات کوچک داشته باشند، یا قسمت‌هایی از آن کنده شود و ممکن است کودک آنها را به دهان بگذارد و ببلعد، برای کودکان خطرناک است.
اسباب‌بازی باید با فرهنگ و ارزش‌های جامعه هماهنگی داشته باشد.
تناسب اسباب‌بازی با سن کودک باید در انتخاب اسباب‌بازی رعایت شود.
اسباب‌بازی تا یک‌سالگی
پس از تولد، قبل از هرگونه تحرکی، قوه بینایی و برخی از مهارتهای نوزاد تنظیم میشود. پس او نیاز به اسباب‌بازی دارد که این دو وجه را تقویت کند. نوزاد در هنگام تولد دیدی کامل ندارد و بتدریج قوه بینایی‌اش تکمیل میشود. به همین دلیل برای شروع باید اشکال و اشیای گوناگون را به او نشان دهید تا توجه او به سمت آنها جلب شود. مثل اشکال رنگارنگ یا آینه‌های ایمن و نشکن.
در سنین چهار تا هفت ماهگی، قوه بینایی نوزاد کامل‌تر میشود و حرکات بدنی او پیشرفت بیشتری می‌کند. اگر توپی را به سوی او قل دهید، خط سیر توپ را با چشمانش دنبال می‌کند. در این سن نوزادان تمایل زیادی به لمس اجسام نرم و اسباب‌بازی‌های پارچه‌ای و صدا‌دار دارند. بنابراین استفاده از کتاب‌های پارچه‌ای و عروسک‌های نرم و صدا دار را توصیه می‌کنیم.
در سنین هشت تا 12 ماهگی؛ می‌توان از اسباب‌بازی‌هایی که اندازه بزرگ‌تری دارند استفاده کرد؛ البته اسباب‌بازی‌هایی که کودک با فشار دگمه‌های آن می‌تواند صداهای گوناگونی بشنود، برای این گروه سنی بسیار سرگرم‌کننده است. وسایل آشپز‌خانه، تلفن، اسباب‌بازی و عروسک‌هایی با لباس‌های متفاوت نیز خلاقیت کودکان را افزایش می‌دهند.
اسباب‌بازی برای 3 سال اول زندگی
بچه‌ها تا سه سالگی عاشق استفاده از وسایل خانه‌سازی هستند و تنوع این‌گونه اسباب‌بازی‌ها از لحاظ شکل، رنگ و سایز برایشان بسیار جذاب است.
از اسباب‌بازی‌های مفید دیگر برای این سنین می‌توان به انواع دیگر وسایل ساخت‌وساز، پازل‌های ساده، ماشین، کامیون و مداد شمعی‌های ضخیم برای رنگ‌آمیزی اشاره کرد. وسایل آشپزی، تلفن اسباب‌بازی و عروسک‌هایی با لباس‌های مختلف، ایده‌آل‌ترین انتخاب برای اسباب‌بازی‌های این سنین هستند .
اسباب‌بازی‌های 3 تا 5 ساله‌ها
تهیه توپ در سایز‌های مختلف در این سنین توصیه میشود. وسایل نقاشی را در اختیار کودک در این سنین بگذارید. به نخ کشیدن مهره‌های چوبی یا پلاستیکی به ایجاد هماهنگی بین چشم‌ها و دست‌ها بسیار کمک می‌کند. در این سن دوست شدن با کودکان دیگر بسیار مهم است.
اسباب‌بازی می‌تواند در بازی کودک نقشی حائز اهمیت را ایفا کند. تعداد اسباب‌بازی یکی از عوامل مؤثر در بازی است. متعدد بودن اسباب‌بازی به صورت محرک عمل کرده و کودکان را به اکتشاف و بازی‌های ساختمانی و تخیلی تشویق می‌کند . بعضی از اسباب‌بازی‌ها باعث میشود کودک هنگام بازی با آنها صحبت کند. اسباب‌بازی‌هایی مانند؛ عروسک، خانه، مزرعه، حیوانات، ماشین و... کودکان را به بازی‌های تخیلی سوق می‌دهد .
اسباب‌بازی‌هایی مانند سرسره، نردبان، دوچرخه و... کودکان را به بازی‌هایی تشویق می‌کند که معمولا باعث تمرین عضلات بزرگ میشود. اسباب‌بازی‌هایی که شکل کامل شده‌ای نداشته و کودک می‌تواند به دلخواه خود آنها را شکل بدهد یا تغییراتی در آن ایجاد کند یا چیزی با آن بسازد بیشتر مورد علاقه کودکان قرار می‌گیرد و باعث خلاقیت آنها میشود .
اسباب‌بازی‌ها می‌توانند حتی به صورت یک عامل خارجی که طبق آن کودک اعمال خود را نظم می‌دهد، مؤثر واقع شوند. مثلا وقتی کودک با طناب بازی می‌کند، خود را وادار به انجام حرکات خاصی می‌کند که با ویژگی‌های طناب مطابقت دارد .
کودکانی که عاشق عروسک‌اند
عروسک یکی از اسباب‌بازی‌های مورد علاقه کودکان است. بسیاری از پژوهشگران بر این باورند، عروسک‌های پارچه‌ای که به شکل حیوانات است به کودک آرامش می‌دهد. این فرضیه اگرچه هنوز اثبات نشده، اما دیده میشود کودکان در غیاب مادر به در دست گرفتن این نوع عروسک‌ها یا هر شیء آشنایی گرایش دارند.
عروسک بیشتر در بازی‌های تخیلی مورد استفاده کودک قرار می‌گیرد و جایگزین یک کودک، بزرگسال یا حتی کودکی بزرگ‌تر میشود. بعضی از کودکان با عروسک بازی نمی‌کنند و در بعضی از پسران دیده میشود که به بازی با عروسک می‌پردازند. کودکان در سنین چهار تا 12 سالگی با عروسک بازی می‌کنند.
راز و رمز انتخاب اسباب‌بازی
ایمنی اسباب‌بازی را نباید از نظر دور داشت. اسباب‌بازی‌هایی که به دلیل شکستنی بودن یا داشتن ناصافی‌هایی باعث مجروح شدن دست کودک شوند، همچنین اسباب‌بازی‌هایی که قطعات کوچک داشته باشند، یا قسمت‌هایی از آن کنده شود و ممکن است کودک آنها را به دهان بگذارد و ببلعد، برای کودکان خطرناک است.
اسباب‌بازی باید با فرهنگ و ارزش‌های جامعه هماهنگی داشته باشد.
تناسب اسباب‌بازی با سن کودک باید در انتخاب اسباب‌بازی رعایت شود.
اسباب‌بازی تا یک‌سالگی
پس از تولد، قبل از هرگونه تحرکی، قوه بینایی و برخی از مهارتهای نوزاد تنظیم میشود. پس او نیاز به اسباب‌بازی دارد که این دو وجه را تقویت کند. نوزاد در هنگام تولد دیدی کامل ندارد و بتدریج قوه بینایی‌اش تکمیل میشود. به همین دلیل برای شروع باید اشکال و اشیای گوناگون را به او نشان دهید تا توجه او به سمت آنها جلب شود. مثل اشکال رنگارنگ یا آینه‌های ایمن و نشکن.
در سنین چهار تا هفت ماهگی، قوه بینایی نوزاد کامل‌تر میشود و حرکات بدنی او پیشرفت بیشتری می‌کند. اگر توپی را به سوی او قل دهید، خط سیر توپ را با چشمانش دنبال می‌کند. در این سن نوزادان تمایل زیادی به لمس اجسام نرم و اسباب‌بازی‌های پارچه‌ای و صدا‌دار دارند. بنابراین استفاده از کتاب‌های پارچه‌ای و عروسک‌های نرم و صدا دار را توصیه می‌کنیم.
در سنین هشت تا 12 ماهگی؛ می‌توان از اسباب‌بازی‌هایی که اندازه بزرگ‌تری دارند استفاده کرد؛ البته اسباب‌بازی‌هایی که کودک با فشار دگمه‌های آن می‌تواند صداهای گوناگونی بشنود، برای این گروه سنی بسیار سرگرم‌کننده است. وسایل آشپز‌خانه، تلفن، اسباب‌بازی و عروسک‌هایی با لباس‌های متفاوت نیز خلاقیت کودکان را افزایش می‌دهند.
اسباب‌بازی برای 3 سال اول زندگی
بچه‌ها تا سه سالگی عاشق استفاده از وسایل خانه‌سازی هستند و تنوع این‌گونه اسباب‌بازی‌ها از لحاظ شکل، رنگ و سایز برایشان بسیار جذاب است.
از اسباب‌بازی‌های مفید دیگر برای این سنین می‌توان به انواع دیگر وسایل ساخت‌وساز، پازل‌های ساده، ماشین، کامیون و مداد شمعی‌های ضخیم برای رنگ‌آمیزی اشاره کرد. وسایل آشپزی، تلفن اسباب‌بازی و عروسک‌هایی با لباس‌های مختلف، ایده‌آل‌ترین انتخاب برای اسباب‌بازی‌های این سنین هستند .
اسباب‌بازی‌های 3 تا 5 ساله‌ها
تهیه توپ در سایز‌های مختلف در این سنین توصیه میشود. وسایل نقاشی را در اختیار کودک در این سنین بگذارید. به نخ کشیدن مهره‌های چوبی یا پلاستیکی به ایجاد هماهنگی بین چشم‌ها و دست‌ها بسیار کمک می‌کند. در این سن دوست شدن با کودکان دیگر بسیار مهم است.
مرجع : جام جم آنلاین
