ميگنا : پايگاه خبری روانشناسی و بهداشت روان 29 آبان 1396 ساعت 10:11 https://www.migna.ir/news/42483/تغذیه-آلام-روحی -------------------------------------------------- ویدا شهدادیان عنوان : تغذیه و آلام روحی -------------------------------------------------- تحقیقات در سراسر دنیا همچنین نشان داده اند که رژیم های غذایی عاری از مواد مغذی لازم می توانند منجر به بروز اختلالات روانی گردد متن : ميگنا: امروزه بیش از هر زمان دیگری نقش مسلم عادات و الگوهای تغذیه ای در بروز، پیشگیری و درمان بیماری ها مشخص شده است. نقش تغذیه را می توان به دو عملکرد اساسی تقسیم بندی نمود.  نخست آنکه کمبود مواد مغذی در بدن افراد منجر به بروز انواع بیماری ها می گردد.  دوم آنکه بیماری های گوناگون سبب کاهش میزان مواد مغذی در بدن می شوند.  با چنین پیش فرضی تنها معدودی از مشکلات بدن انسان بدون نیاز به رژیم غذایی مناسب مرتفع می گردد. در این میان می توان به نقش تغذیه در مشکلات روحی و روانی  و به عبارت بهتر آلام روحی و تغذیه اشاره نمود. در حال حاضر بیش از ۴۵۰ میلیون نفر در جهان از مشکلات ذهنی، نورولوژیک یا رفتاری رنج می برند. به عبارت بهتر یک نفر از ۴ نفر در طول عمر خود از یکی از مشکلات ذهنی رنج می برد.  اساساً اختلالات روانی به دو دسته عمده تقسیم می شوند. دسته ای که اختلالات محوری نوع یک نام دارند و اغلب بدون دارو بهبود نمی یابند و دسته دوم اختلالات محوری نوع دو یا اختلالات شخصیتی می باشند که در اصل رفتاری می باشند و به دارو پاسخ نمی دهند. در میان روشهای درمانی موجود از جمله دارو درمانی، نقش رژیم درمانی نیز بسیارحائز اهمیت است. اختلالات روانی شامل تغییر عملکرد مغز یا سیستم عصبی مرکزی می باشند. اختلالات محوری نوع یک  عمدتا شامل افسردگی ، اضطراب ، وسواس ، اختلال دوقطبی ، اختلال بیش فعالی کم توجهی ، شیزوفرنی  و استرس پس از تروما و همچنین اختلالات خوردن(بی اشتهایی عصبی ، پرخوری عصبی، پرخوری افراطی)  می باشد. اما اختلالات محوری نوع دو یا اختلالات شخصیتی عبارتند از رفتارهای ضداجتماعی، خودستایی، ظاهرسازی، انزوا و …. که برای بهبود این علائم روان درمانی مورد نیاز است. گاهاً این دو اختلال در کنار هم دیده می شوند. یکی از مهم ترین نقش های تغذیه در سلامت روان حفظ ساختار و عملکرد نورونها و مراکز مغزی هماهنگ کننده ارتباط داخل بدن با محیط اطراف است.  در این میان تغذیه به دو صورت می تواند اثر خویش را نمایان سازد. نخست آنکه ارتباط کاملی میان سلامتی جسمانی افراد و سلامت روحی و روانی آنها وجود دارد. به همین دلیل افرادی که سلامت جسمانی آنها به خطر می افتد بیشتر در معرض آسیب های روحی و روانی می باشند برای واضح تر شدن مطلب در ادامه به بررسی نتایج تحقیقات خواهیم پرداخت. و می تواند به دو دلیل عمده سبب ناتوانی هرچه بیشتر افراد گردد. از یک سو افراد مبتلا به اضافه وزن به دلیل تغییرات داخلی درون بدن خویش مستعد افسردگی می گردند زیرا بسیاری از مکانیسم های داخلی دچار اختلال می گردند از سوی دیگر عدم تناسب اندام و ظاهر همگون با معیارهای جامعه سبب افزایش عدم رضایتمندی از خود در نتیجه پیشرفت افسردگی می گردد.  migna.ir به عبارت بهتر افرادی که مشکلات روانی دارند معمولا دریافت تغذیه ای یا عادات غذا خوردنشان به مخاطره می افتد. به عنوان مثال فردی که اختلال دوقطبی دارد  ممکن است مابین دوره های جنون مصرف قند و شکر و کافئین و مقادیر زیادی غذا تا افسردگی شدید و عدم مصرف غذا در نوسان باشد.  تحقیقات در سراسر دنیا همچنین نشان داده اند که رژیم های غذایی عاری از مواد مغذی لازم می توانند منجر به بروز اختلالات روانی گردد برای مثال یکی از این اختلالات، تغییرات خلقی (Mood)  است از جمله افسردگی؛ مطالعات نشان می دهند افرادی که رژیم های حاوی مقادیر کمی ماهی، امگا۳، سبزیجات و میوه دریافت می کنند بیشتردر معرض خطر افسردگی قرار دارند. همینطور دریافت مقادیر زیاد شکر و غذاهای فرآوری شده(چیپس ، غذاهای کنسرو شده، …..) سبب افزایش خطر افسردگی می شوند. درادامه به بررسی چند نمونه از اختلالات و درمان تغذیه ای آنها می پردازیم: افسردگی و تغذیه از آن جا که افسردگی به شدت در میان گروه های سنی مختلف در حال گسترش است . متخصصین توصیه می کنند کودکان و بزرگسالان و زنان باردار که افسردگی را تجربه می کنند مکمل یاری با امگا ۳ را آغاز نمایند و از اسیدهای چرب غیر اشباع بیشتر استفاده نمایند . امگا ۳ در صورتیکه همراه با داروهای ضدافسردگی مصرف گردد اثرات سودمندبیشتری خواهد داشت. همچنین محققان دریافته اند که کاهش مصرف غذاهای دریایی با افزایش ارتکاب به قتل در ارتباط است. در دوران سالمندی نیز مصرف چربی های غیر اشباع سبب به تاخیرافتادن تحلیل شناختی و عملکرد بهتر شناختی در میانسالان می گردد. بیش فعالی کم توجهی مطالعات بسیاری نشان می دهند که افرادی که دچار اختلال بیش فعالی کم توجهی می باشند دچار کمبود مواد مغذی بسیاری از جمله روی ،آهن ، منیزیوم می باشند. به همین دلیل مصرف مکمل اسیدهای چربی های غیر اشباع مانند امگا ۳ ، مکمل روی ، منیزیوم و به خصوص آهن از شدت مشکلات این افراد می تواند بکاهد. در ادامه به ذکر مواد مغذی خواهیم پرداخت که در بهبود عملکرد روانی موثر می باشند: ویتامین D این ویتامین که ویتامینی محلول در چربی است. به عنوان ویتامین نور خورشید شناخته می شود. زیرا در بدن انسان تنها تحت اثر نور خورشید ساخته می شود به حفظ سلامت روان کمک می کند. تحقیقات نشان می دهد کمبود این ویتامین با بروز اختلالات خلقی و نیز افزایش خطر افسردگی مینور و ماژور در بزرگسالان مرتبط است . از آنجا که متاسفانه کمبود ویتامین D در تمامی افراد در ایران به شدت رو به رشد است . توصیه می شود پس از سنجش سطح خونی این ویتامین از مکمل های این ویتامین استفاده گردد. بهترین منبع این ویتامین مواجهه با نور خورشید است . ولی در مناطق با آلودگی هوا و بنابر میزان پوشش سطح جذب این ویتامین کاهش می یابد. که مشکلات بسیاری ازجمله مشکلات استخوانی ، روانی و …. ایجاد می کند. غذاهایی نظیر ماهی های چرب، زرده تخم مرغ و غذاهای غنی شده مانند شیر گاو، شیر سویا و یا سایر شیرها و غلات منابع غذایی خوبی برای ویتامین D می باشند. ویتامین های گروه B ویتامین های گروه B و یا (B-Complex) ها بر روی سلامت اعصاب و مغز تاثیر بسزائی دارد. دریافت کافی این ویتامین ها به افراد مبتلا به انواع اختلالات روانی توصیه می گردد. همچنین دریافت منابع غذایی گیاهی که سرشار از مواد مفید فعال شیمیایی مانند فیتوکمیکال ها می باشند بسیار توصیه می شوند. غذاهایی نظیر توتها، مرکبات، چای سبز و برخی چاشنی ها حاوی فیتوکمیکال ها و انواع ویتامین ها می باشند که برای سلامت ضروری می باشند. به هر حال در دنیای پرتلاطم امروزی که آسیب های محیطی فراوانی به بدن وارد می شود استفاده از یک رژیم غذایی سالم و متنوع می تواند در حفاظت از مهمترین دارایی هر فرد یعنی بدن سالم ، کمک کنده باشد. ویدا شهدادیان کارشناس ارشــد روان شناسی