بيماريهاي ناحيه مقعد
راهنمايي براي مبتلايان بيماريهاي ناحيه مقعدي
اين راهنما، اطلاعات خوبي در رابطه باعلايم، علل و درمانهاي سه بيماري شايع مقعدي تدارك ديده است. همانطور كه شما دربارة اين بيماريها بيشتر ميآموزيد، شما آمادگي بهتري خواهيد يافت تا حالات و شرايط خود را با پزشكتان در ميان بگذاريد.
بواسير (هموروئید Hemorrhoid )
بواسیر عبارت است از سیاهرگ‌های گشادشده ( واریسی) در راست روده یا مقعد. بواسیر ممکن در مجرای مقعدی (بواسیر داخلی) یا در مدخل مقعد (بواسیر خارجی) واقع شده باشد. بواسیر ممکن است سال‌ها وجود داشته باشد اما تنها با وقوع خونریزی بدان پی‌برده شود.
بواسير شايعترين بيماري مقعد است.در حقيت، احتمالاً نيمي از افراد تا سن 50 سال، بواسير را تجربه ميكنند. بواسيرها وريدهايي در ناحيه مقعدي هستند بهر علتي فشار بيش از حد به پايين راست روده و ناحيه مقعدي وارد شود به طور غيرطبيعي اين وريدها متورم ميشوند. فشار زيادي ميتواند به علت زورزدن براي دفع مدفوع، اكثراً در اثر اسهال مزمن و كمتر بعلت يبوست، حاملگي، پيري يا علل ديگر باشد. بواسيرهاي خارجي به صورت توده نرم و متورم يا و تودة سفت در اطراف ناحيه مقعدي ظاهر ميشوند بواسيرهاي داخلي در داخل كانال مقعدي ايجاد ميشوند.
نشانه ها
شايعترين علايم بواسير شامل خارش و خونريزي، بيرون افتادگي و درد ميباشند. خونريزي اغلب بدنبال دفع مدفوع اتفاق ميافتد. بواسيرها ممكن است افتادگي پيدا كنند (به بيرون لغزيدن) و از طريق مقعد بيرون بزنند. درد در طي حركات روده يا بعد از تحرك بواسيرها اتفاق ميافتد. در خيلي از موارد علايم در عرض چند روز فروكش ميكند. اگر علايم تداوم داشته باشند بهتر است با پزشكتان تماس بگيريد.
پيشگيري و درمانهاي زيادي براي پيشگيري و درمان بواسير وجود دارد پزشكتان كمك خواهد كرد تا مناسبترين درمان را بر پايه شدت علايم انتخاب كنيد. وجود یک برجستگی در مقعد
احساس این که پس از اجابت مزاج، راست روده به‌طور کامل تخلیه نشده باشد (این حالت تنها در مورد بواسیر بزرگ دیده میشود).
التهاب و تورم
علل :
وارد آمدن فشار مکرر به سیاهرگ‌های مقعد یا راست روده
عوامل افزایش دهنده خطر
رژیم غذایی بدون فیبر
نشستن یا ایستادن به مدت‌طولانی
چاقی
یبوست
کم‌شدن تون عضلانی در سنین بالا
جراحی راست روده یا پارگی مجرای تناسلی به هنگام زایمان و دوختن آن
بیماری کبدی
سرطان روده بزرگ
لواط
بالا بردن فشار خون در سیستم سیاهرگی دستگاه گوارش
پیشگیری :
برای اجابت مزاج عجله نکنید و در عین حال از زور زدن و نشستن طولانی‌مدت در توآلت خودداری کنید.
اگر اضافه وزن دارید، وزن خود را کاهش دهید.
مقدار فیبر غذایی را در رژیم خود افزایش دهید.
روزانه ۱۰-۸ لیوان آب بنوشید.
به‌طور منظم ورزش کنید.
رژیم غذایی :
برای پیشگیری از یبوست، یک رژیم متعادل حاوی مواد غذایی دارای فیبر زیاد، مثل میوه‌های تازه، کلوچه، حبوبات، سبزیجات و غلات سبوس‌دار داشته باشید.
روزانه ۱۰-۸ لیوان مایعات بنوشید.
اگر اضافه وزن دارید، وزن خود را کم کنید.
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر در همان جایی که بواسیر بوده است یک برجستگی سفت تشکیل شود.
اگر بواسیر باعث درد شدید میشود که با درمان‌های ذکر شده در بالا تخفیف نیابد.
اگر خونریزی زیاد باشد (بیش از مقداری که در قسمت علایم ذکر شد). البته باید به یادداشت که خونریزی ممکن است یکی از علایم اولیه سرطان باشد.
شیوه های جدید معالجه هموروئید (بواسیر) :
هموروئید یا بواسیر بیماری بسیار شایعی است که افراد را در سنین مختلف چه جوان و چه پیر مبتلا می کند اما بسیاری افراد به علت شرم از بیان آن و مراجعه به پزشک خودداری می کنند.
مقاله زیر به شیوه هاى جدید درمان این بیمارى مى پردازد.شما ممکن است با اسم هموروئید آشنا نباشید ولى حتماً کلمه بواسیر را شنیده اید. بایستى متذکر شد که هموروئید همان بواسیر است و یکى از بیمارى هاى شایع جراحى است و حدود ۷۵ درصد افراد به ویژه افراد بالاى ۳۰ سال در طول زندگى خود به این بیمارى مبتلا مى شوند.
• هموروئید چیست ؟
هموروئیدها بالشتک هاى عروقى طبیعى هستند که در ناحیه کانال مقعدى در قسمت ۴ سانتى مترى انتهاى روده بزرگ (راست روده) قرار دارند و در دو قسمت داخل و خارج کانال مقعد قرار دارند که به آن هموروئیدهاى داخلى و خارجى مى گویند.
هموروئیدها ارگان هاى طبیعى این ناحیه هستند که در اثر زور زدن به دنبال یبوست مزاج و یا اسهال مى توانند پرخون و متورم شده و در صورت تکرار یبوست و زور زدن موقع اجابت مزاج این بالشتک هاى عروقى متورم و دچار پارگى و زخمى شده و به صورت خونریزى و بیرون زدگى و گاهاً درد به هنگام اجابت مزاج خود را نشان دهند.
• انواع هموروئید:
هموروئیدهاى داخلى از نظر شدت علائم به چهار درجه تقسیم مى شوند.
درجه اول: خونریزى بدون بیرون زدگى
درجه دوم: خونریزى همراه بیرون زدگى که خودبه خود جا مى رود
درجه سوم: خونریزى به همراه بیرون زدگى که با دست جا مى رود
درجه چهارم: خونریزى به همراه بیرون زدگى که با دست جا نمى رود
هموروئیدهاى خارجى معمولاً به صورت یک برجستگى خارجى در بیرون ناحیه مقعد قرار داشته و اکثراً با درد و تورم همراه است.
• چه عواملى باعث ایجاد هموروئید مى شود؟
علت واقعى هموروئید مشخص نیست. ولیکن عوامل مهم و موثر در بروز آن عبارتند از:
۱- یبوست مزمن
۲- اسهال مزمن
۳- زور زدن موقع اجابت مزاج
۴- نشستن طولانى مدت در توالت
۵- افزایش سن
۶- عوامل ارثى
۷- حاملگى
۸- تحرک کم
۹- مصرف غذاهاى کم فیبر، عدم استفاده از میوه جات و سبزیجات، مصرف الکل و…
انواع مختلف بواسیر :
همه ی ما در قسمت مقعد، رگ های بواسیری داریم. اگر این رگ ها تحریک شوند، ممکن است ملتهب شده، ورم کرده یا حتی خونریزی کنند. این وضعیت معمولاً بواسیر نامیده می شود.
بواسیر دو نوع دارد: بواسیر خارجی و بواسیر داخلی.
بواسیر خارجی :
بواسیر خارجی برآمدگی نرمی در اطراف دهانه ی مقعد است. گاهی اوقات ممکن است حالتی به نام بواسیر ترومبوز رخ دهد. در این وضعیت، یک لخته ی خونی ایجاد شده و آن برآمدگی سفت می شود. از آنجا که بافت های اطراف مقعد پوشیده از پایانه های عصبی است، بواسیر خارجی معمولاً بسیار دردناک است.
بواسیر داخلی :
از آنجا که پایانه های عصبی حساس در مقابل درد زیادی در داخل کانال مقعد وجود ندارد، این نوع بواسیر خیلی دردناک نیست. اما ممکن است که حین عمل دفع، این بواسیرها خونریزی کنند. گاهاً ممکن است این نوع بواسیر تا اندازه ای ملتهب شود که به خارج دهانه ی مقعد کشیده شود. این وضعیت سقوط و پایین آمدن بواسیر نامیده می شود.
به طور کلی، شدت بواسیر داخلی چهار درجه یا مرحله دارد:
در مرحله ی اول، بواسیرهای کوچکی در لایه ی داخلی دهانه ی مقعد ایجاد می شوند. در اکثر این افراد، این مرحله مورد توجه قرار نمی گیرد، مگر اینکه کشیده شدن مدفوع سخت بر روی سطح مقعد ایجاد کمی خونریزی کند.
دردرجه ی دوم، قسمت کوچکی از بواسیر در حین عمل دفع از دهانه ی مقعد بیرون می آید. اما بافت پیوندی کانال مقعد هنوز آنقدر سخت و محکم هست تا این بواسیرها را دوباره به داخل مقعد برگرداند.
در مرحله سوم، بواسیرهای دردناک در حالت پایین افتادگی و بیرون از مقعد باقی می مانند. اما می توان با دقت زیاد آنها را با دست به داخل دهانه ی مقعد بازگرداند.
شدیدترین و جدی ترین مرحله از این بیماری زمانی است که میزان زیادی از این بواسیرها در یک زمان از دهانه ی مقعد بیرون می آیند. این موقعیت دردناک و خطرناک نیاز به جراحی فوری دارد.
علائم :
افرادی که به این بیماری مبتلا گشته اند، معمولاً حین عمل دفع دچار خونریزی، خارش، درد و ناراحتی در ناحیه مقعد می شوند. در موارد شدید، بواسیرهای داخلی ممکن است از دهانه ی مقعد بیرون بیایند، و بواسیرهای خارجی لخته های خونی ایجاد خواهند کرد.
آیا شما نیز در خطر ابتلا هستید؟
همه می توانند به بواسیر مبتلا شوند. در واقع بیش از نیمی از افراد پس از ۵۰ سالگی گرفتار این بیماری می شوند.
در اکثر موارد این بیماری از فشار و درد در هنگان انجام عمل دفع ایجاد می شود. از عوامل دیگر این بیماری می توان به وراثت، بالا رفتن سن، یبوست، اسهال، و عمل جنسی اشاره کرد.
وقتی کسی یکبار به این بیماری مبتلا شود، احتمال تکرار مداوم آن بسیار زیاد است. این به این دلیل است که تورم باعث ضعیف شدن دیواره های رگ ها می شود و در نتیجه آمادگی بیشتری برای تورم دوباره پیدا می کنند.
آیا راه هایی برای پیشگیری وجود دارد؟
اگر تابه حال آنقدر خوش شانس بوده اید که به این بیماری مبتلا نشوید، در اینجا راه هایی برای پیشگیری از آن آورده ایم. حتی اگر مبتلا به آن هستید، با این روش ها می توانید از ابتلا شدن دوباره در آینده جلوگیری کنید.
موادغذایی فیبردار بیشتر بخورید: خوردن بیشتر میوه جات، سبزیجات و حبوبات باعث می شود مدفوع بزرگتر شده و آسان تر دفع شود.
مایعات بیشتر بنوشید: خوردن مایعات زیاد، مدفوع را نرم تر می کند و فشار هنگام عمل دفع کمتر می شود.
عمل دفع را سرموقع انجام دهید: به تاخیر انداختن عمل دفع باعث خشک و سفت شدن مدفوع می گردد و دفع آن بسیار دشوار خواهد شد.
ورزش کنید: فعالیت بدنی باعث کاهش فشار وارد بر رگ ها شده و احتمال یبوست را نیز کاهش می دهد.
به مدت طولانی ننشینید و نایستید: نشستن و ایستادن به مدت طولانی بر رگ ها فشار وارد می آورد. اگر کارتان طوری است که باید برای مدتی طولانی بنشینید، حتماً هر از چند گاهی بلند شده و در اطراف چرخی بزنید.
خود درمانی برای تسکین موقت :
گرچه اکثر بواسیرها به خودی خود درمان می شوند، راه هایی هست که بتوانید این فرایند درمانی را سریعتر کرده و از میزان درد خود بکاهید.
حمام کنید: خوابیدن در وان آب گرم به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه از تورم و درد می کاهد.
یخ بگذارید: با گذاشتن کمپرس یخ بر روی قسمت آسیب دیده می توانید از تورم آن بکاهید.
از کرم استفاده کنید: کرم های موجود در بازار که حاوی عصاره ی فندق، هیدروکورتیزون یا سایر عوامل ضد التهاب هستند، می توانند به کاهش تورم و درد کمک کنند.
درمان های پزشکی و جراحی :
این نوع درمان ها معمولاً برای موارد حاد از بواسیر توصیه می شوند و شامل انواع زیر هستند:
بستن رگ: یک بند لاستیکی به دور بواسیر بسته می شود تا ورود جریان خون به آن را متوقف کند. پس از چند روز، بواسیرها و بند لاستیکی خشک و چروک شده و می افتند، اما ممکن است هفته ها طول بکشد تا ناحیه ی آسیب دیده به طور کامل درمان شود. این مرحله معمولاً بسیار دردناک و همراه با خونریزی است.
تصلب درمانی: یک محلول شیمیایی به داخل رگ تزریق می شود تا بواسیرها را جمع کرده و کوچک کند.
انعقاد: از یک لیزر برای سوزاندن و جمع کردن بافت های بواسیری استفاده می شود.
بواسیر برداری: این روش معمولاً زمان سقوط و پایین افتادن بواسیرها استفاده میشود. این روش به صورت عمل جراحی انجام می شود که نیاز به بستری شدن دارد.
مکمل های گیاهی :
روش دیگر برای درمان بواسیر استفاده از ترکیبات گیاهی است. یک مکمل گیاهی به نام همارون برای درمان بواسیر بسیار مفید شناخته شده و هیچ عوارض جانبی نیز ندارد.
عنصر فعال اصلی در همارون، عصاره ی تصفیه شده ی سوفورا ژاپونیکا یا درخت پاگودای ژاپنی است، که باعث نرمال کردن خاصیت نفوذپذیری رگ ها و مویرگ ها شده، دیواره های رگی را مستحکم می کند و مودغذایی لازم برای سلامت رگ ها را فراهم می کند. همارون باعث تسکین درد، خارش، حساسیت و ناراحتی بواسیر می شود.
تحقیقات انجام شده بر روی عصاره های سوفورا نشان داده است که %۹۴ از افرادی که از این ترکیب گیاهی استفاده کرده اند، فارغ از هرگونه خونریزی، خارش، تورم و التهاب بوده اند
تغييرات عادات غذايي و نحوه زندگي
بطور منظم بيرون روي را افزايش دهيد و با خوردن آب فراوان و خوردن ميوهها، سبزيجات، سبوس و حبوبات قوام مدفوع را نرم نگهداريد. تداوم نظم حركات روده ميتواند باعث بهبود يا جلوگيري از يبوست و زورزدن شود.
درمان در خانه
اگر تحريك ايجاد شده است نشستن داخل وان، تشت آب گرم روزانه چند بار كمك به كاهش تورم خواهد كرد و منطقه گرفتار را تسكين مي دهد اينكار بايستي 15-10 دقيقه طول بشكد و در صورتي كه بدنبال دفع مدفوع (بيرون روي) باشد، بيشترين اثر را خواهد داشت.
درمان موضعي
بسته به شدت شكايت شما، پزشكتان ممكن است كرم هيدروكورتيزون يا كف آن را براي خلاصي از التهاب و درد توصيه كند. بسياري از داروهاي مربوط به بواسير بدون نسخه قابل تهيه هستند، يا پزشكتان ممكن است داروي قويتري تجويز كند.
درمان جراحي
در بعضي از موارد، بواسيرها به قدري شديد هستند كه احتياج به جراحي دارند. روشهاي جراحي متعددي وجود دارد. پزشكتان در صورت ضرورت ميتواند اطلاعات زيادي در اين مورد براي شما فراهم كند.
مقعد خارش دار
مقعد خارش دار: اشاره به خارش داخل و اطراف مقعد دارد حالتي است كه هم بچه ها و هم بزرگسالان را درگير ميكند. به طور كلي علايم با بهبود بهداشت شخصي فروكش ميكند. در موارد شديد ممكن است كه بيمار از درمان دارويي سود ببرد.
علل مقعد خارشدار: شايعترين علت خارش معقد، بهداشت بد و نامناسب و يا افراط در بهداشت است. ساير علل شامل بواسير، انگلها بويژه كرمك، عفونتهاي پوستي و واكنشهاي حساسيتي معين ميباشد (اما به آنها محدود نميشود). از بي غذاها قهوه، چاي، كوكاكولا و مركبات ممكن است با خارش ناحيه مقعد همراه شوند. همچنين البسه تنگ و چسبان ميتوانند با خارش ناحيه مقعد همراه باشند.
درمان خانگي
بهداشت مناسب خيلي مهم است. با احتياط تميز كردن ناحيه گرفتار توسط آب صاف و تميز بدنبال آن مصرف پودر تالك عموماً مؤثر است. پوشيدن لباسهاي گشاد (شل) ممكن است علايم را تسكين بخشد. حذف بعضي از غذاها از قبيل مركبات، قهوه، سودا ممكن است كمك كننده باشد.
درمان دارويي
براي درمان موارد مقاوم خارش مقعدي ممكن است احتياج به بكارگيري كرمهاي موضعي هيدروكورتيزون يا كفها در ناحيه گرفتار داشته باشد. اين محصولات ميتوانند در تسكين علايم بسيار مؤثر باشند. پزشكتان درمان مناسبي را توصيه خواهد كرد.
شقاق هاي مقعدي
شقاقها، پارگي هاي كوچك در كانال مقعدي هستند اين پارگيها معمولاً در طي عبور مدفوع سفت يا بزرگ بروي بافت مقعدي ايجاد ميشوند. شقاقهاي مقعدي شايع بوده و معمولاً بدون درمان خاصي ترميم مييابند. در بعضي از بيماران، وقتي كه شقاقها ترميم نيابند اين حالت مزمن ميشود.
علايم
بيماران مبتلا، درد را در حين دفع مدفوع تجربه ميكنند. درد ممكن است بعد از اتمام بيرون روي طول كشيده و سپس تا بيرون روي بعدي فروكش نمايد. ساير شكايات ميتوانند شامل خونريزي، خارش و ترشح باشند.
درمان
كار اصلي پزشكتان حذف يا كاهش درد خواهد بود.
درمان خانگي
شل كنندههاي مدفوع كمك به كم كردن درد خواهند كرد و نشستن در وان آب گرم يا بكار بردن حولههاي گرم در منطقه گرفتار ناراحتي را آرام خواهند نمود.
درمان دارويي
كرمها، كفها، پمادها يا شيافها ممكن است در كاهش درد مفيد باشند و منطقه گرفتار را لغزنده كنند. خيلي از اين محصولات بدون نسخه قابل دسترس هستند يا پزشكتان ممكن است داروي قويتري تجويز كند.
جاده سلامتي
بسياري از بيماريهاي ناحيه مقعد، براحتي قابل درمان هستند، در صورتي كه بيماري شما، با ساير اختلالات پزشكي همراه است، هميشه بهتر است در صورت تداوم علائم، با پزشكتان تماس بگيريد.
مرکز گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران
پزشکان بدون مرز
اين راهنما، اطلاعات خوبي در رابطه باعلايم، علل و درمانهاي سه بيماري شايع مقعدي تدارك ديده است. همانطور كه شما دربارة اين بيماريها بيشتر ميآموزيد، شما آمادگي بهتري خواهيد يافت تا حالات و شرايط خود را با پزشكتان در ميان بگذاريد.
بواسير (هموروئید Hemorrhoid )
بواسیر عبارت است از سیاهرگ‌های گشادشده ( واریسی) در راست روده یا مقعد. بواسیر ممکن در مجرای مقعدی (بواسیر داخلی) یا در مدخل مقعد (بواسیر خارجی) واقع شده باشد. بواسیر ممکن است سال‌ها وجود داشته باشد اما تنها با وقوع خونریزی بدان پی‌برده شود.
بواسير شايعترين بيماري مقعد است.در حقيت، احتمالاً نيمي از افراد تا سن 50 سال، بواسير را تجربه ميكنند. بواسيرها وريدهايي در ناحيه مقعدي هستند بهر علتي فشار بيش از حد به پايين راست روده و ناحيه مقعدي وارد شود به طور غيرطبيعي اين وريدها متورم ميشوند. فشار زيادي ميتواند به علت زورزدن براي دفع مدفوع، اكثراً در اثر اسهال مزمن و كمتر بعلت يبوست، حاملگي، پيري يا علل ديگر باشد. بواسيرهاي خارجي به صورت توده نرم و متورم يا و تودة سفت در اطراف ناحيه مقعدي ظاهر ميشوند بواسيرهاي داخلي در داخل كانال مقعدي ايجاد ميشوند.
نشانه ها
شايعترين علايم بواسير شامل خارش و خونريزي، بيرون افتادگي و درد ميباشند. خونريزي اغلب بدنبال دفع مدفوع اتفاق ميافتد. بواسيرها ممكن است افتادگي پيدا كنند (به بيرون لغزيدن) و از طريق مقعد بيرون بزنند. درد در طي حركات روده يا بعد از تحرك بواسيرها اتفاق ميافتد. در خيلي از موارد علايم در عرض چند روز فروكش ميكند. اگر علايم تداوم داشته باشند بهتر است با پزشكتان تماس بگيريد.
پيشگيري و درمانهاي زيادي براي پيشگيري و درمان بواسير وجود دارد پزشكتان كمك خواهد كرد تا مناسبترين درمان را بر پايه شدت علايم انتخاب كنيد. وجود یک برجستگی در مقعد
احساس این که پس از اجابت مزاج، راست روده به‌طور کامل تخلیه نشده باشد (این حالت تنها در مورد بواسیر بزرگ دیده میشود).
التهاب و تورم
علل :
وارد آمدن فشار مکرر به سیاهرگ‌های مقعد یا راست روده
عوامل افزایش دهنده خطر
رژیم غذایی بدون فیبر
نشستن یا ایستادن به مدت‌طولانی
چاقی
یبوست
کم‌شدن تون عضلانی در سنین بالا
جراحی راست روده یا پارگی مجرای تناسلی به هنگام زایمان و دوختن آن
بیماری کبدی
سرطان روده بزرگ
لواط
بالا بردن فشار خون در سیستم سیاهرگی دستگاه گوارش
پیشگیری :
برای اجابت مزاج عجله نکنید و در عین حال از زور زدن و نشستن طولانی‌مدت در توآلت خودداری کنید.
اگر اضافه وزن دارید، وزن خود را کاهش دهید.
مقدار فیبر غذایی را در رژیم خود افزایش دهید.
روزانه ۱۰-۸ لیوان آب بنوشید.
به‌طور منظم ورزش کنید.
رژیم غذایی :
برای پیشگیری از یبوست، یک رژیم متعادل حاوی مواد غذایی دارای فیبر زیاد، مثل میوه‌های تازه، کلوچه، حبوبات، سبزیجات و غلات سبوس‌دار داشته باشید.
روزانه ۱۰-۸ لیوان مایعات بنوشید.
اگر اضافه وزن دارید، وزن خود را کم کنید.
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر در همان جایی که بواسیر بوده است یک برجستگی سفت تشکیل شود.
اگر بواسیر باعث درد شدید میشود که با درمان‌های ذکر شده در بالا تخفیف نیابد.
اگر خونریزی زیاد باشد (بیش از مقداری که در قسمت علایم ذکر شد). البته باید به یادداشت که خونریزی ممکن است یکی از علایم اولیه سرطان باشد.
شیوه های جدید معالجه هموروئید (بواسیر) :
هموروئید یا بواسیر بیماری بسیار شایعی است که افراد را در سنین مختلف چه جوان و چه پیر مبتلا می کند اما بسیاری افراد به علت شرم از بیان آن و مراجعه به پزشک خودداری می کنند.
مقاله زیر به شیوه هاى جدید درمان این بیمارى مى پردازد.شما ممکن است با اسم هموروئید آشنا نباشید ولى حتماً کلمه بواسیر را شنیده اید. بایستى متذکر شد که هموروئید همان بواسیر است و یکى از بیمارى هاى شایع جراحى است و حدود ۷۵ درصد افراد به ویژه افراد بالاى ۳۰ سال در طول زندگى خود به این بیمارى مبتلا مى شوند.
• هموروئید چیست ؟
هموروئیدها بالشتک هاى عروقى طبیعى هستند که در ناحیه کانال مقعدى در قسمت ۴ سانتى مترى انتهاى روده بزرگ (راست روده) قرار دارند و در دو قسمت داخل و خارج کانال مقعد قرار دارند که به آن هموروئیدهاى داخلى و خارجى مى گویند.
هموروئیدها ارگان هاى طبیعى این ناحیه هستند که در اثر زور زدن به دنبال یبوست مزاج و یا اسهال مى توانند پرخون و متورم شده و در صورت تکرار یبوست و زور زدن موقع اجابت مزاج این بالشتک هاى عروقى متورم و دچار پارگى و زخمى شده و به صورت خونریزى و بیرون زدگى و گاهاً درد به هنگام اجابت مزاج خود را نشان دهند.
• انواع هموروئید:
هموروئیدهاى داخلى از نظر شدت علائم به چهار درجه تقسیم مى شوند.
درجه اول: خونریزى بدون بیرون زدگى
درجه دوم: خونریزى همراه بیرون زدگى که خودبه خود جا مى رود
درجه سوم: خونریزى به همراه بیرون زدگى که با دست جا مى رود
درجه چهارم: خونریزى به همراه بیرون زدگى که با دست جا نمى رود
هموروئیدهاى خارجى معمولاً به صورت یک برجستگى خارجى در بیرون ناحیه مقعد قرار داشته و اکثراً با درد و تورم همراه است.
• چه عواملى باعث ایجاد هموروئید مى شود؟
علت واقعى هموروئید مشخص نیست. ولیکن عوامل مهم و موثر در بروز آن عبارتند از:
۱- یبوست مزمن
۲- اسهال مزمن
۳- زور زدن موقع اجابت مزاج
۴- نشستن طولانى مدت در توالت
۵- افزایش سن
۶- عوامل ارثى
۷- حاملگى
۸- تحرک کم
۹- مصرف غذاهاى کم فیبر، عدم استفاده از میوه جات و سبزیجات، مصرف الکل و…
انواع مختلف بواسیر :
همه ی ما در قسمت مقعد، رگ های بواسیری داریم. اگر این رگ ها تحریک شوند، ممکن است ملتهب شده، ورم کرده یا حتی خونریزی کنند. این وضعیت معمولاً بواسیر نامیده می شود.
بواسیر دو نوع دارد: بواسیر خارجی و بواسیر داخلی.
بواسیر خارجی :
بواسیر خارجی برآمدگی نرمی در اطراف دهانه ی مقعد است. گاهی اوقات ممکن است حالتی به نام بواسیر ترومبوز رخ دهد. در این وضعیت، یک لخته ی خونی ایجاد شده و آن برآمدگی سفت می شود. از آنجا که بافت های اطراف مقعد پوشیده از پایانه های عصبی است، بواسیر خارجی معمولاً بسیار دردناک است.
بواسیر داخلی :
از آنجا که پایانه های عصبی حساس در مقابل درد زیادی در داخل کانال مقعد وجود ندارد، این نوع بواسیر خیلی دردناک نیست. اما ممکن است که حین عمل دفع، این بواسیرها خونریزی کنند. گاهاً ممکن است این نوع بواسیر تا اندازه ای ملتهب شود که به خارج دهانه ی مقعد کشیده شود. این وضعیت سقوط و پایین آمدن بواسیر نامیده می شود.
به طور کلی، شدت بواسیر داخلی چهار درجه یا مرحله دارد:
در مرحله ی اول، بواسیرهای کوچکی در لایه ی داخلی دهانه ی مقعد ایجاد می شوند. در اکثر این افراد، این مرحله مورد توجه قرار نمی گیرد، مگر اینکه کشیده شدن مدفوع سخت بر روی سطح مقعد ایجاد کمی خونریزی کند.
دردرجه ی دوم، قسمت کوچکی از بواسیر در حین عمل دفع از دهانه ی مقعد بیرون می آید. اما بافت پیوندی کانال مقعد هنوز آنقدر سخت و محکم هست تا این بواسیرها را دوباره به داخل مقعد برگرداند.
در مرحله سوم، بواسیرهای دردناک در حالت پایین افتادگی و بیرون از مقعد باقی می مانند. اما می توان با دقت زیاد آنها را با دست به داخل دهانه ی مقعد بازگرداند.
شدیدترین و جدی ترین مرحله از این بیماری زمانی است که میزان زیادی از این بواسیرها در یک زمان از دهانه ی مقعد بیرون می آیند. این موقعیت دردناک و خطرناک نیاز به جراحی فوری دارد.
علائم :
افرادی که به این بیماری مبتلا گشته اند، معمولاً حین عمل دفع دچار خونریزی، خارش، درد و ناراحتی در ناحیه مقعد می شوند. در موارد شدید، بواسیرهای داخلی ممکن است از دهانه ی مقعد بیرون بیایند، و بواسیرهای خارجی لخته های خونی ایجاد خواهند کرد.
آیا شما نیز در خطر ابتلا هستید؟
همه می توانند به بواسیر مبتلا شوند. در واقع بیش از نیمی از افراد پس از ۵۰ سالگی گرفتار این بیماری می شوند.
در اکثر موارد این بیماری از فشار و درد در هنگان انجام عمل دفع ایجاد می شود. از عوامل دیگر این بیماری می توان به وراثت، بالا رفتن سن، یبوست، اسهال، و عمل جنسی اشاره کرد.
وقتی کسی یکبار به این بیماری مبتلا شود، احتمال تکرار مداوم آن بسیار زیاد است. این به این دلیل است که تورم باعث ضعیف شدن دیواره های رگ ها می شود و در نتیجه آمادگی بیشتری برای تورم دوباره پیدا می کنند.
آیا راه هایی برای پیشگیری وجود دارد؟
اگر تابه حال آنقدر خوش شانس بوده اید که به این بیماری مبتلا نشوید، در اینجا راه هایی برای پیشگیری از آن آورده ایم. حتی اگر مبتلا به آن هستید، با این روش ها می توانید از ابتلا شدن دوباره در آینده جلوگیری کنید.
موادغذایی فیبردار بیشتر بخورید: خوردن بیشتر میوه جات، سبزیجات و حبوبات باعث می شود مدفوع بزرگتر شده و آسان تر دفع شود.
مایعات بیشتر بنوشید: خوردن مایعات زیاد، مدفوع را نرم تر می کند و فشار هنگام عمل دفع کمتر می شود.
عمل دفع را سرموقع انجام دهید: به تاخیر انداختن عمل دفع باعث خشک و سفت شدن مدفوع می گردد و دفع آن بسیار دشوار خواهد شد.
ورزش کنید: فعالیت بدنی باعث کاهش فشار وارد بر رگ ها شده و احتمال یبوست را نیز کاهش می دهد.
به مدت طولانی ننشینید و نایستید: نشستن و ایستادن به مدت طولانی بر رگ ها فشار وارد می آورد. اگر کارتان طوری است که باید برای مدتی طولانی بنشینید، حتماً هر از چند گاهی بلند شده و در اطراف چرخی بزنید.
خود درمانی برای تسکین موقت :
گرچه اکثر بواسیرها به خودی خود درمان می شوند، راه هایی هست که بتوانید این فرایند درمانی را سریعتر کرده و از میزان درد خود بکاهید.
حمام کنید: خوابیدن در وان آب گرم به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه از تورم و درد می کاهد.
یخ بگذارید: با گذاشتن کمپرس یخ بر روی قسمت آسیب دیده می توانید از تورم آن بکاهید.
از کرم استفاده کنید: کرم های موجود در بازار که حاوی عصاره ی فندق، هیدروکورتیزون یا سایر عوامل ضد التهاب هستند، می توانند به کاهش تورم و درد کمک کنند.
درمان های پزشکی و جراحی :
این نوع درمان ها معمولاً برای موارد حاد از بواسیر توصیه می شوند و شامل انواع زیر هستند:
بستن رگ: یک بند لاستیکی به دور بواسیر بسته می شود تا ورود جریان خون به آن را متوقف کند. پس از چند روز، بواسیرها و بند لاستیکی خشک و چروک شده و می افتند، اما ممکن است هفته ها طول بکشد تا ناحیه ی آسیب دیده به طور کامل درمان شود. این مرحله معمولاً بسیار دردناک و همراه با خونریزی است.
تصلب درمانی: یک محلول شیمیایی به داخل رگ تزریق می شود تا بواسیرها را جمع کرده و کوچک کند.
انعقاد: از یک لیزر برای سوزاندن و جمع کردن بافت های بواسیری استفاده می شود.
بواسیر برداری: این روش معمولاً زمان سقوط و پایین افتادن بواسیرها استفاده میشود. این روش به صورت عمل جراحی انجام می شود که نیاز به بستری شدن دارد.
مکمل های گیاهی :
روش دیگر برای درمان بواسیر استفاده از ترکیبات گیاهی است. یک مکمل گیاهی به نام همارون برای درمان بواسیر بسیار مفید شناخته شده و هیچ عوارض جانبی نیز ندارد.
عنصر فعال اصلی در همارون، عصاره ی تصفیه شده ی سوفورا ژاپونیکا یا درخت پاگودای ژاپنی است، که باعث نرمال کردن خاصیت نفوذپذیری رگ ها و مویرگ ها شده، دیواره های رگی را مستحکم می کند و مودغذایی لازم برای سلامت رگ ها را فراهم می کند. همارون باعث تسکین درد، خارش، حساسیت و ناراحتی بواسیر می شود.
تحقیقات انجام شده بر روی عصاره های سوفورا نشان داده است که %۹۴ از افرادی که از این ترکیب گیاهی استفاده کرده اند، فارغ از هرگونه خونریزی، خارش، تورم و التهاب بوده اند
تغييرات عادات غذايي و نحوه زندگي
بطور منظم بيرون روي را افزايش دهيد و با خوردن آب فراوان و خوردن ميوهها، سبزيجات، سبوس و حبوبات قوام مدفوع را نرم نگهداريد. تداوم نظم حركات روده ميتواند باعث بهبود يا جلوگيري از يبوست و زورزدن شود.
درمان در خانه
اگر تحريك ايجاد شده است نشستن داخل وان، تشت آب گرم روزانه چند بار كمك به كاهش تورم خواهد كرد و منطقه گرفتار را تسكين مي دهد اينكار بايستي 15-10 دقيقه طول بشكد و در صورتي كه بدنبال دفع مدفوع (بيرون روي) باشد، بيشترين اثر را خواهد داشت.
درمان موضعي
بسته به شدت شكايت شما، پزشكتان ممكن است كرم هيدروكورتيزون يا كف آن را براي خلاصي از التهاب و درد توصيه كند. بسياري از داروهاي مربوط به بواسير بدون نسخه قابل تهيه هستند، يا پزشكتان ممكن است داروي قويتري تجويز كند.
درمان جراحي
در بعضي از موارد، بواسيرها به قدري شديد هستند كه احتياج به جراحي دارند. روشهاي جراحي متعددي وجود دارد. پزشكتان در صورت ضرورت ميتواند اطلاعات زيادي در اين مورد براي شما فراهم كند.
مقعد خارش دار
مقعد خارش دار: اشاره به خارش داخل و اطراف مقعد دارد حالتي است كه هم بچه ها و هم بزرگسالان را درگير ميكند. به طور كلي علايم با بهبود بهداشت شخصي فروكش ميكند. در موارد شديد ممكن است كه بيمار از درمان دارويي سود ببرد.
علل مقعد خارشدار: شايعترين علت خارش معقد، بهداشت بد و نامناسب و يا افراط در بهداشت است. ساير علل شامل بواسير، انگلها بويژه كرمك، عفونتهاي پوستي و واكنشهاي حساسيتي معين ميباشد (اما به آنها محدود نميشود). از بي غذاها قهوه، چاي، كوكاكولا و مركبات ممكن است با خارش ناحيه مقعد همراه شوند. همچنين البسه تنگ و چسبان ميتوانند با خارش ناحيه مقعد همراه باشند.
درمان خانگي
بهداشت مناسب خيلي مهم است. با احتياط تميز كردن ناحيه گرفتار توسط آب صاف و تميز بدنبال آن مصرف پودر تالك عموماً مؤثر است. پوشيدن لباسهاي گشاد (شل) ممكن است علايم را تسكين بخشد. حذف بعضي از غذاها از قبيل مركبات، قهوه، سودا ممكن است كمك كننده باشد.
درمان دارويي
براي درمان موارد مقاوم خارش مقعدي ممكن است احتياج به بكارگيري كرمهاي موضعي هيدروكورتيزون يا كفها در ناحيه گرفتار داشته باشد. اين محصولات ميتوانند در تسكين علايم بسيار مؤثر باشند. پزشكتان درمان مناسبي را توصيه خواهد كرد.
شقاق هاي مقعدي
شقاقها، پارگي هاي كوچك در كانال مقعدي هستند اين پارگيها معمولاً در طي عبور مدفوع سفت يا بزرگ بروي بافت مقعدي ايجاد ميشوند. شقاقهاي مقعدي شايع بوده و معمولاً بدون درمان خاصي ترميم مييابند. در بعضي از بيماران، وقتي كه شقاقها ترميم نيابند اين حالت مزمن ميشود.
علايم
بيماران مبتلا، درد را در حين دفع مدفوع تجربه ميكنند. درد ممكن است بعد از اتمام بيرون روي طول كشيده و سپس تا بيرون روي بعدي فروكش نمايد. ساير شكايات ميتوانند شامل خونريزي، خارش و ترشح باشند.
درمان
كار اصلي پزشكتان حذف يا كاهش درد خواهد بود.
درمان خانگي
شل كنندههاي مدفوع كمك به كم كردن درد خواهند كرد و نشستن در وان آب گرم يا بكار بردن حولههاي گرم در منطقه گرفتار ناراحتي را آرام خواهند نمود.
درمان دارويي
كرمها، كفها، پمادها يا شيافها ممكن است در كاهش درد مفيد باشند و منطقه گرفتار را لغزنده كنند. خيلي از اين محصولات بدون نسخه قابل دسترس هستند يا پزشكتان ممكن است داروي قويتري تجويز كند.
جاده سلامتي
بسياري از بيماريهاي ناحيه مقعد، براحتي قابل درمان هستند، در صورتي كه بيماري شما، با ساير اختلالات پزشكي همراه است، هميشه بهتر است در صورت تداوم علائم، با پزشكتان تماس بگيريد.
مرکز گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران
پزشکان بدون مرز
من بواسیر دارم از نوع بیرون زدگی ولی خونریزی ندارم ولی دکتر رفتم گفت مفاصل داری فرق بین این دو چیه؟
درضمن به نظر من زنجبیل بهترین دارو برای تسکین درد هستش.