پنجشنبه ۹ فروردين ۱۴۰۳ - 28 Mar 2024
تاریخ انتشار :
يکشنبه ۲۱ خرداد ۱۳۹۱ / ۱۰:۵۴
کد مطلب: 11744
۱
۱

رازهاي خاموش‌ترين بيماري !

رازهاي خاموش‌ترين بيماري !
در بدن انسان‌ها سیستم ایمنی نقش بسیاری در نحوه بروز بیماریها و بهبودی پس از آن دارد اما گاهی همین سیستم ایمنی و اختلال در کارکرد آن می‌تواند منجر به بروز بیماریهای موسوم به بیماریهای اتوایمیون (Auto immune) گردد.
یکی از این بیمارها، لوپوس می‌باشد.
لوپوس بیماری سیستم ایمنی بدن است که میتواند قسمتهای مختلفی از بدن رادرگیر کند، شامل : پوست،مفاصل ، قلب ، ریه ، خون،کلیه ها و مغز. بیمارى لوپوس اریتماتوى منتشر SLE که به اختصار لوپوس نامیده میشود از دسته بیمارى هاى خود ایمنى است . لغت   " منتشر " بدین معنى است که این بیمارى قادر است قسمت هایى از بدن را درگیر سازد ." اریتماتو " به معنى قرمز رنگ است که بخاطر هاله قرمز رنگ روى پوست گونه ها به این نام گذاشته شده است .
سیستم ایمنی بدن به صورت طبیعی،آنتی بادیهایی دارد که این آنتی بادی ها علیه ویروس ها ودیگر مواد خارجی عمل میکنند.این موادخارجی درواقع بعنوان آنتی ژن عمل می کنند و اختلالات سیستم ایمنی بدن راسبب می شوند دربیماری لوپوس درواقع سیستم ایمنی نمی تواند فرقی بین ماده خارجی و سلول ها و بافت خود بدن بگذارد،درنتیجه به بافت خودی حمله می کند . این روند دلیل التهاب و درد و صدمه، در قسمتهای مختلف بدن است .

در واقع اختلال ناشناخته در دو نوع سیستم ایمنی سلولار و همورال بدن در لوپوس وجود دارد.
این بیماری می‌تواند هم در زنان و هم در مردان دیده شود اما اغلب در زنان جوان و در سنین باروری رخ می‌دهد و می‌توان گفت که لوپوس بیماری زنان 15 تا 45 ساله است.
لوپوس یک بیماری سیستمیک (Systemic) است که بسیاری از ارگان‌ها را درگیر می‌کند. ژنتیک هم علاوه بر مسائل ایمنی در بروز لوپوس نقش عمده‌ایی دارد. شاید علت بروز بیشتر در زنان، نقش هورمون‌ها هم باشد. کلمهء " لوپوس" که در زبان لاتین به معنى گرگ است ، در قرن هیجدهم براى توصیف تظاهرات پوستى گوناگون لوپوس بکار برده شد،  به این علت که هاله قرمز رنگ روى گونه ها ظاهرى شبیه به محل گاز گرفتگى گرگ ایجاد میکند .

هم چنین به نوشته پایگاه اینترنتی "انجمن درمانگران ایران علایم "لوپوس" به طور مكرر شعله ور شده و سپس فروكش می كند.حملات آن معمولا شامل تب و خستگی به اضافه چهار علامت از علامت های شایه این بیماری است. علایم شایع لوپوس، زخم های دهانی،قرمزی كف دست و پا،ورم صورت و ساقها، ضربان قلب سریع ونامنظم،كوتاهی نفس،دردسینه،ریزش مو،بزرگی گره های لنفاوی وجود پروتئین در ادرار،افزایش حساسیت نسبت به آفتاب،كم خونی،درد مفصلی همراه قرمزی،تورم و احساس درد با لمس و تغییرات روانی از قبیل روان پریشی است.
لوپوس در حال حاضر غیر قابل علاج محسوب می شود.
خصوصیت این بیماری دوره های فروكش و عود علایم است كه طول عمر مورد انتظار را كاهش می دهد ولی علایم آن برای سالها قابل تسكین یا كنترل است. تحقیقات علمی درباره علل و درمان این بیماری ادامه دارد و این امید وجود دارد كه درمانهایی موثرتر و نهایتا علاج بخش ارایه شود.
حساسیت به نور خورشید در برخی بیماران ممكن است بروز كند كه در این صورت از مواجهه با نور خورشید باید خودداری كنند و یااینكه از كلاه ،عینك آفتابی،تركیبات ضد آفتاب و لباسهای آستین بلند برای حفاظت از پوست در برابر نور آفتاب استفاده كنند. به نوشته "پایگاه اطلاع رسانی سلامت ایرانیان" نوع دوم لوپوس ،لوپوس دیسكویید موضعی است كه فقط پوست صورت ،سر، گوش ها و گردن را درگیر می كند،لوپوس دیسكویید با لوپوس منتشر در سرتاسر بدن متفاوت است كه در ‪ ۱‬تا‪۲‬ درصد موارد به سمت لوپوس منتشر پیشرفت می كند. لوپوس دیسكویید بزرگسالان هر دو جنس را می تواند مبتلا كند ولی حداكثر میزان بروز آن در زنان در اواخر دهه سوم زندگی دیده می شود. از علایم شایع لوپوس دیسكویید ضایعات پوستی قرمز برجسته با پلاك های دارای قطر ‪ ۱‬تا‪ ۴‬سانتی متر و حاشیه های كاملا واضح هستند كه در هر جای صورت ممكن است بروز كند ولی شایعترین محل بروز آنها گونه ها و خط آرواره است. هنگامی كه دو ضایعه با اندازه نابرابر در دوطرف بینی بروز می كند برخی آن را ضایعه بال پروانه ای می نامند و گاهی اوقات ضایعات بر روی سر ظاهر می شوند كه با لكه های موضعی ریزش مو همراه هستند.

لوپوس دیسكویید هم پیشگیری خاصی ندارد اما محافظت پوست از نور آفتاب شدت بیماری را كاهش می دهد. این اختلال دوره خود را در عرض ‪ ۱۰‬تا‪ ۲۰‬سال طی می كند و ‪ ۹۵‬درصد بیمارانی كه به سمت لوپوس منتشر پیشرفت نمی كنند دارای عمر طبیعی خواهند بود. معمولا بر اساس نمای ضایعات پوستی و سابقه بیمار می توان این اختلال را تشخیص داد.با این حال آزمایش های خون و نمونه برداری پوست به رد كردن تشخیص لوپوس اریتمای منتشر كمك می كند. در صورت مشاهده علایمی همچون ظاهر شدن ضایعات بر روی دستها،تورم، قرمزی و درد مفاصل و ابتلای یكی از اعضای خانواده به این اختلال باید به پزشك مراجعه كرد.


زماني كه لوپوس به كليه‌ها حمله مي‌كند، آسيبي بر جاي مي‌گذارد كه زندگي فرد را تهديد خواهد كرد. در حال حاضر دستورالعمل‌هايي پيش‌روي شما قرار دارد كه توسط يكي از دانشگاه‌هاي روماتولوژي امريكا به روزرساني شده است. شناسايي و درمان درگيري‌هاي كليوي در مراحل نخستين ابتلا به بيماري لوپوس و جلوگيري از آسيب‌هاي جدي هدف اصلي اين مركز است.

SLE يا لوپوس سيستميك اريتماتوز يك بيماري خودايمني است و زماني بروز مي‌كند كه سيستم ايمني بدن، به اشتباه به بافت‌ها و سلول‌هاي سالم حمله و آنها را دچار آسيب مي‌كند و برخي از علائم آن عبارتند از راش و خارش‌هاي پوستي، درد مفاصل و خستگي.  


علت دقیق "لوپوس سیستمیك اریتماتوز" شناخته نشده است ،چیزی كه مشخص است این است كه در این بیماری (‪ (SLE‬قابلیت سیستم ایمنی بدن برای افتراق عوامل بیگانه و خارجی از بافتهای خودی از بین می رود. سیستم ایمنی دچار اشتباه می شود وبر ضد سلول های سالم خودی عمل می كند و همانند یك عامل بیگانه،عوامل خودی رانابود می كند. نتیجه این عملكرد بدن ایجاد یك سری واكنش های خود ایمنی است كه باعث ایجاد التهاب دراندامهایی مانند مفاصل،كلیه ها ،پوست و... می شود. التهاب در بافت بدن با ‪ ۴‬علامت مشخص قرمزی،تورم و گاهی اوقات با دردناك بودن در لمس نمایان می شود. ثابت شده است كه عواملی همچون سطوح هورمونی درهنگام بلوغ و علل محیطی مانند مواجهه با نور خورشید ،برخی علل ویروسی و داروهای خاص موجب تحریك آغاز بیماری می شوند. این بیماری ارثی نیست چون نمی تواند مستقیما از والدین به كودكان منتقل شود ولی كودكان یك سری عوامل ژنتیكی را از والدین خود به ارث می برند كه می تواند باعث مستعد شدن آنان به ابتلا به این بیماری شود امااین عوامل موجب ابتلای قطعی به این بیماری نیست.
بیماری ‪ SLE‬قابل پیشگیری نیست ،اما با این حال بیماران مبتلا به آن باید از قرار گرفتن درمعرض عوامل برانگیزاننده و شعله وركننده بیماری مانند مواجهه با نور خورشید بدون استفاده از محافظت كننده در مقابل نور آفتاب ،بعضی عفونت های ویروسی ،تنش های روحی و استفاده از برخی داروها خودداری نمایند.

  انواع لوپوس
•چهار نوع لوپوس داریم :

1. پوستی Discoid Lupus Erythematosus  )DLE) یک بیمارى مزمن پوستى است که در صد کمى از آنها مبتلا به SLE  نیز هستند و بقیه فقط مشکل پوستى دارند.

2. لوپوس منتشر Systemic ( در بالاى صفحه توضیح دادیم ).

3. دارو یی Drug – Induced : بیمارى است با علائم مشابه لوپوس که در اثر مصرف بعضى داروها ایجاد میگردد و با قطع (تذکر: قطع این بعضى از داروها باید توسط پزشک باشد ) دارو بر طرف میشود. در این بیمارى آنتى بادیهایى تولید میشود که بجاى عمل کردن بر علیه باکتریها ، بر علیه سلولهاى بدن فرد وارد عمل میشوند . حاصل عملکرد آنتى بادیها بر علیه سلولهاى بدن تولید کمپلکس هاى ایمنى است که با گردش در جریان خون و رسوب در بافت هاى مختلف سبب تخریب بافت ها میگردند. اگر چه لوپوس یک بیمارى چند ارگانى ( مولتى سیستم ) است که ارگان هاى مختلف بدن را میتواند درگیر سازد ، بیشتر بیماران به فرم هاى شدید بیمارى مبتلا نمیشوند.

سیر بیمارى به صورت دوره هاى عود و بهبود میباشد . درگیرى شدید ارگان هاى حیاتى ( کلیه ، قلب ، ریه ، مغز )  نادر  است و بیشتر بیماران زندگى عادى خواهند داشت .


4. نوزادی – جنینی Neonatal Lupus:  یک بیمارى نادر است که نوزادان به ان مبتلا میشوند و با علائم پوستى ، قلبى و کاهش پلاکت هاى خون تظاهر میکند .

آمار جهاني
بنياد لوپوس در امريكا اعلام كرده است حدود يك و نيم ميليون امريكايي به عارضه لوپوس مبتلا هستند كه يك‌سوم آنها دچار عارضه نفريت لوپوس يا نارسايي مزمن كليوي هستند. همچنين در ميان امريكايي‌هاي آفريقايي تبار كودكان و افراد كمتر از 25 سال در معرض ابتلا به عارضه لوپوس قرار دارند كه در نهايت به بيماري نفريت لوپوس ختم مي‌شود معمولاً مردان آفريقايي امريكايي در اين ميان بيشتر در معرض خطر قرار گرفته‌اند.
از طرفي هم اغلب علائم عارضه نفريت لوپوس شامل افزايش وزن، خستگي، فشار خون بالا، ادرار تيره، تورم اطراف چشم و مچ پا و يا انگشتان هستند.   علایم و تظاهرات عمومی و اختصاصی لوپوس عبارتند از:

-  شایعترین علامت خستگی زودرس می‌باشد که می‌تواند عذاب
آورترین علامت باشد.
- تب، دردهای مفاصل محیطی و بزرگی غدد لنفاوی در بیماران لوپوسی به وفور دیده می‌شوند.
- درگیری‌های پوستی مخاطی مثل زخم‌های دهانی بدون درد یا دردناک و راش‌های پوستی اختصاصی مانند راش بال پروانه‌ای روی صورت، حساسیت به نور و ریزش موها جزء اصلی ترین تظاهرات هستند.
- در بیش از نیمی از بیماران درگیری قلبی و ریوی هم ممکن است پدید آید.
-از بدترین درگیری‌ها، تظاهرات کلیوی است. این علایم به صورت دفع پروتئین، خون و کست‌های سلولی و درگیری بافت کلیه رخ می‌دهد.
-درگیری‌های سیستم خونی مثل کمبود گلبولهای سفید، قرمز و پلاکت‌ها و ایجاد لخته در عروق مختلف و خونریزی‌های مکرر.
- فنومن (نشانه) رینود در حدود نیمی از بیماران به صورت واکنش تیره شدن نوک انگشتان در برابر سرما در لوپوس و بعضی بیماریهای اتوایمیون دیگر دیده می‌شود. فنومن رینود در واقع یک پاسخ سه مرحله ایی به شکل پریدگی، سیانوزه شدن و پرخونی واکنشی در پاسخ به سرما می باشد.
- درگیریهای عصبی به صورت تشنج و ایجاد هذیان‌ها و توهم‌ها هم در سیر رو به وخامت بیماری ممکن است دیده شود.
- وجود آنتی بادی‌های اختصاصی در بدن که با اندازه گیری آنان می‌توان بیشتر به تشخیص پی برد.
آنچه در تشخیص بیماری برای پزشک مهم است، تشخیص بالینی است یعنی مجموعه‌ای از علایم و نشانه‌های بیمار به همراه برخی تست های آزمایشگاهی پزشک را به تشخیص می‌رساند و هیچ نشانه قطعی برای تشخیص وجود ندارد. سیر بیماری لوپوس یک سیر بهبودی و فعالیت مجدد است و ممکن است بیمار دوره‌هایی بدون علامت باشد.
بیماران  مبتلا به لوپوس به مطلب زیر توجه بیشترى کنند که :
لوپوس یک بیماری خود ایمن مزمن و جزء دسته بیماری‌های روماتولوژیکی است. در این بیماری سیستم ایمنی با علت نامشخصی علیه خود بدن فعال می‌شود.
همچنین اکثر بیماران لوپوس درگیری‌های ارگانیک خفیفی دارند و اطلاع‌رسانی به آنها در مورد اینکه ممکن است ارگان‌های مهم‌شان هم درگیر شوند، مهم است. البته نه از این نظر که فکر کنند به این مشکل مبتلا می‌شوند بلکه از این نظر که به فکر باشند اگر علامتی داشتند، زودتر به پزشک مراجعه کنند و ارتباط نزدیکی با پزشک داشته باشند تا بیماری‌شان به مرحله غیرقابل درمانی نرسد.
در سال‌های گذشته طول عمر بیماران خیلی کمتر بود ولی الان اگر بیماری خوب تشخیص داده و یا درمان شود بیمار طول عمر خوب و طبیعى دارد .


توضیح آنتى بادى و آنتى ژن:
*آنتى بادى ( پادتن): نوع خاصى از پروتئین خون که در بافت لنفویید در پاسخ به حضور آنتى ژن( پادگن) خاصى تولید میشود و درپلاسما به گردش در میاید تابه پادگن (آنتى ژن) حمله ور شودو آن را بى  زیان وضرر سازد. تولید پادتن هاى ( آنتى بادى هاى )ویژه در برابر آنتى ژن هاى متنوعى چون باکترى هاى مهاجم ، دانه هاى گرده ى استنشاق شده و گویچه هاى سرخ بیگانه ، هم مبناى ایمنى و هم آلرژىاست . رد بافت یا اندام به دنبال پیوند زدن نیز ناشى از تشکیل آنتى بادى است . از لحاظ شیمیایى ، آنتى بادى ها پروتئین هایى از نوع گلوبولین هستند ؛ آنها را طبق ساختار و کارکردشان رده بندى میکنند( ایمونوگلوبولین ).

* آنتى ژن ( پادگن ) : هر ماده یى که بدن آن را بیگانه یا بالقوه خطرناک تلقى کند و بر ضد آن پادتن( آنتى بادى)  بسازد . آنتى ژن ها معمولا پروتئین هستند ، ولى مواد ساده ، حتى فلزات ،ممکن است با پروتئین هاى بدن ترکیب شده آنها را تغییر دهند و آنتى ژن شوند.

برای بیمار لوپوسی راهکارهایی برای پیشگیری از شعله ور شدن بیماری به کار می‌رود از جمله:
-  لباس‌های گرم و محافظ  برای درمان فنومن رینود
- استفاده از کرم‌های ضد آفتاب و پوشش مناسب در برابر اثرات اشعه UV نور خورشید.

اما اکثر بیماران به درمان تهاجی و پیگیری درازمدت تحت نظر پزشک متخصص مانند درمان‌های ضد التهابی، درمان‌‌های کورتیکواستروئید و داروهای تعدیل کننده سیستم ایمنی نیاز دارند. تمامی بیماران باید در دوران بارداری تحت نظر ویژه بوده و همچنین از لحاظ درگیری‌های قلبی عروقی وکلیوی مرتب پیگیری شوند. احتمال بدخیمی‌ها هم در بیماران لوپوسی بالا رفته و حتما باید بررسی‌های دوره‌ای جهت بیماران انجام شود. با تمام تظاهرات گفته شده، پیش آگهی اکثر بیماران مطلوب است.


تشخيص زودهنگام نفريت لوپوس
پروفسورها و پزشكان فعال در زمينه بيماري لوپوس و عارضه‌هاي مزمن كليوي به يك اصل مهم اشاره مي‌كنند كه عارضه و درگيري‌هاي كليوي در ابتدا اغلب خاموش است. در اين ميان پزشكان مربوطه بايد به رنگ ادرار فرد دقت داشته باشند.
همچنين از آنجا كه اين عارضه، عارضه‌اي خاموش است پزشكان انجام بيوپسي را بهترين راه براي شناسايي بيماري نفريت لوپوس معرفي مي‌كنند.
علاوه بـــر ايــن دستورالعمل‌هاي ارائه شده حاكي از اين است درمان با بعضي داروهاي ضدمالاريا براي جلوگيري از آسيب به كليه‌ها و ساير نقاط بدن مناسب خواهد بود. كنترل فشار و كلسترول خون نيز از نكات كليدي ديگر به حساب مي‌آيد. از اين‌رو سطح فشار خون هرگز نبايد بالاتر از (mmHg 80/130) قرار داشته باشد.

روش‌هاي درماني
برخي از داروهاي كنترل فشار خون به عنوان عاملي مهاركننده، از كليه‌ها محافظت مي‌كنند.
در ضمـــن درخصوص داروهاي مربوط به عارضه نارسايي مزمن كليوي و كنترل آن بايد آزمون و خطا را درنظر گرفت. پزشكان و محققان در اين‌باره مي‌گويند: اگر فرد مبتلا به مدت شش ماه از يكي از داروهاي مربوطه استفاده كند و بهبود حاصل نشود بايد به سراغ داروي ديگري برود و اگر باوجود مصرف داروي ديگر در مدت سه ماه، عارضه به سمت بدتر شدن پيش رود بايد مصرف داروي ديگري را آغاز كرد.

لوپوس و بارداري
زنان باردار مبتلا به نفريت لوپوس دچار يك چالش خاص هستند در صورتي كه مي‌توان، بسياري از داروهاي موجود را در دوران بارداري مورد استفاده قرار داد اما شبهه‌اي كه در اين ميان وجود دارد اين است كه چگونه مي‌توان در زمان تصميم‌گيري براي باردار شدن، مصرف دارو را قطع كرد و يا اينكه پس از قطع مصرف دارو، خطر شعله‌ور شدن بيماري وجود دارد يا خير كه پاسخ به اين سؤالات در دست تحقيق و بررسي است.
در دو يا سه دهه اخير، پيشگيري و مراقبت از عارضه نفريت لوپوس، دوره طولاني‌مدتي را سپري مي‌كرده است اما مي‌توان از پيشرفت بيماري جلوگيري كرد. همچنين دستورالعمل‌ها و رهنمودهاي مطرح شده، به مراقبت بهتر از بيماران مي‌انجامد و علاوه بر اين تحقيقات آزمايش‌هاي باليني و روش‌ها و عوامل درماني جديد و يك پايه و اساس مورد نياز براي آينده خواهند بود.  

نکته مهم :

از آنجائیکه بعضی از درمانها سبب عوارض جانبی می شوند،مهم است که به پزشک هر گونه علامتی را اطلاع دهید و همچنین مهم است که بدون اجازۀ پزشک مصرف دارو هایتان  را قطع نکرده یا تغییر ندهید و یا خود سرانه دارویى را شروع نکنید . پس مهم این است که بیمار به پزشک اعتماد کند و بداند که پزشک تمامی عوارض این بیماری و عوارض درمان ها را می‌داند.  

بیماران مبتلا به نفریت لوپوسى " لوپوس با درگیرىکلیه  "  بایستى جداً  از مصرف خودسرانه انواع مسکن ها جهت پیشگیرى از نارسایى کلیه پرهیز نمایند .

بیماران با داشتن اطلاعات مفید از بیماری خود و پیگیری منظم  زیر نظر پزشک معالج خود میتوانند  زندگی ای همانند افراد سالم داشته باشند و از زندگی خود لذت ببرند .   


توجه داشته باشید :
تشخیص بیماری لوپوس سخت است و از شخصی به شخص دیگر فرق می کند و دوران خاموشی و بیداری دارد و علائم آن می تواند تقلیدی از بیماری های دیگر باشد .
خیلی مهم است که علائم لوپوس رابدانید و آگاه باشید که در خطر ابتلا به این بیماری قرار دارید یا نه.
باید به این نکته توجه داشته باشیم که به دلیل پیشرفت در تشخیص زودهنگام ومدیریت صحیح در کنترل بیماری ، بیشتر بیماران زندگی معمولی راادامه می دهند.

از آنجا که بیمارى لوپوس یک بیمارى خودایمن و مزمن مى باشد و دوره هاى فعالیت بیمارى درافراد بیمار مبتلا به لوپوس یکسان نیست ، آگاهى بیمار و اطرافیان او از چگونگى روند بیمارى به بهتر شدن زندگى بیمار و سودمند تر شدن پیامد درمان ها کمک ارزنده اى مى نماید .
آشنایى بیماران درگیر با بیمارى لوپوس، با یکدیگر  و در میان گذاردن آگاهى ها و دستاوردهاى هر یک از آنان بایکدیگر در بهبود زندگى آنان کمک شایانى است  وهمینطور اطمینان از اینکه در صورت دریافت درمان کامل و موثر ، میتوانند مانند افراد سالم ، زندگى معمولى خود را داشته باشند .

10 سئوال مهم که باید از پزشک خود بپرسید :

1- آیا مصرف همه داروها براى من مجاز است یا دارویى هست که سبب شعله ور شدن بیمارى من شود ؟

2- چه وضعیت هایى مى توانند سبب تشدید بیمارى ام شوند ؟

3- آیا این بیمارى به هیچ یک از قسمت هاى بدن من آسیبى وارد کرده است یا نه؟

4- آیا لازم است من تست سنجش تراکم استخوان انجام دهم؟

5- آیا مصرف کلسیم و سایر مکمل ها براى من ضرورى است ؟

6- عوارض احتمالى داروهایى که مصرف میکنم چیست ؟

7- چه مدت لازم است دارو مصرف کنم ؟

8- آیا من میتوانم باردار شوم ؟

9- چند وقت یکبار لازم است به پزشک مراجعه کنم ؟

10-چه تغییرى لازم است در شیوه زندگى خود ایجاد کنم ؟
نام شما

آدرس ايميل شما
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود
  • نظرات پس از تأیید مدير حداكثر ظرف 24 ساعت آينده منتشر می‌شود

علی شیری
ممنون از اطلاعات مفیدی که دادین.
دربارۀ تاثیرات عجیب «ترس از پشیمانی»
چگونه با ذهن آگاهی حواس کودکان مان را جمع کنیم؟
تقاضا برای سلب اختیار تشخیص اختلال اسکیزوفرنی توسط روانشناسان بالینی!
چرا نباید برای جلب محبت یا عشق التماس کنیم؟
ویژگی‌های یک اردو مطالعاتی خوب چیست؟
چطور از فکر کردن بیش از حد به یک موضوع جلوگیری کنیم؟
نوجوانان آمریکایی بدون تلفن همراه احساس بهتری دارند
من با دروغ گفتن و آه وناله پول درمیارم
افراد کمال‌گرا چه ویژگی‌هایی دارند؟
كودكان را قرباني حرف مردم نكنيد
خودبیمارانگاری از خود بیماری مرگبارتر است!
راه‌ درمان تب بالای تمایل به عمل‌های زیبایی چیست؟
هر وقت احساس حسادت کردیم ، یادمان باشد ، خاموش کردن شمع دیگری ، باعث نمیشود ، شمع ما درخشان تر نور افشانی کند