محققان يك شركت دانش بنيان دارويي موفق به توليد واكسن «كونژوگه هموفيلوس» آنفلوآنزا تيپ «بي» (Hib) جهت جلوگيري از ابتلا به بيماري مننژيت در كودكان شدند.

دكتر ناصر محمد پور، عضو هيات علمي موسسه واكسن و سرم سازي رازي و مجري طرح در گفت‌وگو با ايسنا با بيان اين كه واكسن كونژوگه Hib، يك فرآورده با فناوري بالا به شمار مي‌رود، گفت: اين واكسن با به كارگيري تكنيك‌ها و امكانات پيشرفته و نوين مولكولار بيولوژي، بيوتكنولوژي و داروسازي با خصوصيات قابل مصرف به عنوان واكسن در كودكان، توليد مي‌شود.


وي ادامه داد: مرحله كازآمايي باليني اين واكسن در بيمارستان هاي مفيد و لقمان در حال انجام است كه پس از كسب تاييديه‌هاي لازم تا پايان سال جاري وارد بازار مي‌شود.

محمدپور با بيان اين كه دانش فني توليد اين دارو در سطح جهاني در اختيار تعداد معدودي از كشورها قرار دارد، تصريح كرد: جمهوري اسلامي ايران تنها كشور در جهان اسلام است كه با همت متخصصان داخلي در قالب يك شركت دانش بنيان به طور كاملا بومي و بدون دريافت هيچ كمكي از خارج از كشور با يك برنامه تحقيقاتي گسترده و پيشرفته به دانش فني توليد اين محصول دست يافته است.


وي با بيان اينكه واكسن كونژوگه هموفيلوس آنفلوآنزا تيپ b با نام تجاري «مس‌هيب واك» (MASHibVac) به طور انبوه توليد مي شود، تصريح كرد: اين واكسن در سطح استانداردهاي آمريكا و اروپا توليد مي‌شود و از نظر كيفيت قابل رقابت با فرآورده‌هاي خارجي است.


محمدپور با بيان اينكه واكسن Hib به صورت فرآورده دارويي تزريقي پودر ليوفيليزه توليد مي‌شود، خاطرنشان كرد: هموفيلوس آنفلوآنزا تيپ b يكي از عوامل مهم مولد بيماري‌هاي عفوني خطرناك در كودكان است. ميزان ابتلا به بيماري‌هاي عفوني نظير باكتريمي و مننژيت باكتريايي حاد ناشي از هموفيلوس آنفلوآنزاي تيپ b در كودكان زير پنج سال ساليانه در حدود دو هزار و 500 در هر ميليون نفر است و گاهي بيماري‌هايي نظير اپي گلوتيت، سلوليت، استئوميليت، پريكارديت و عفونت مفاصل نيز ايجاد مي‌كند.


عضو هيات علمي موسسه واكسن و سرم سازي رازي افزود: مننژيت ناشي از اين باكتري حتي با وجود شروع سريع آنتي بيوتيك درماني داراي مرگ و مير در حدود پنج تا 10 درصد است. همچنين در كشورهاي در حال توسعه پنوموني و مننژيت ناشي باكتري Hib در كودكان زير 12 ماه شايع است كه مرگ و مير زيادي ايجاد مي‌كند.

وي با بيان اينكه با مصرف واكسن كونژوگه Hib در كشورهاي صنعتي، بيماري‌هاي ناشي از Hib تحت كنترل قرار گرفته است، به خبرنگار ايسنا گفت: واكسن كونژوگه هموفيلوس آنفلوآنزا تيپ b براي ايمونيزاسيون فعال روتين در افراد خردسال در سنين دو تا 59 ماهگي عليه بيماري ناشي از هموفيلوس آنفلوآنزا تيپ b به كار مي‌رود. همچنين در افراد مبتلا به بيماري‌هاي مزمن نظير بيماري داسي شكل، لوسمي، ايدز، سندرم‌هاي كمبود آنتي بادي، ضعف ايمني، بيماري هوجكين و افراد فاقد طحال، خطر ابتلا به بيماري‌هاي ناشي از Hib افزايش مي‌يابد كه تجويز اين واكسن منجر به پاسخ ايمني خوبي شده و مي‌تواند براي اين افراد مفيد باشد.

اين محقق با بيان اينكه سازمان بهداشت جهاني از كشورهاي در حال توسعه و عقب‌مانده نيز درخواست كرده است كه اين واكسن را در برنامه‌هاي واكسيناسيون كشوري بگنجانند، گفت: در اين راستا از سالها پيش مصرف آن در برنامه واكسيناسيون كشوري كودكان در ايران توسط وزارت بهداشت در نظر گرفته شده است. با اين حال، با توجه كمبود اين واكسن در سطح جهاني و همين‌طور هزينه بسيار بالاي واردات آن، متاسفانه واردات و مصرف آن امكان‌پذير نشده است، در نتيجه مننژيت ناشي از باكتري هموفيلوس آنفلوآنزاي تيپ b موجب مرگ و مير و آسيب‌هاي جدي و جبران ناپذير در كودكان مبتلا به عفونت‌هاي ناشي از باكتري شده است؛ بنابراين با مصرف اين فرآورده از عوارض و مرگ و مير ناشي از باكتري Hib جلوگيري خواهد شد.


وي با بيان اينكه در حال حاضر ساليانه در حدود پنج ميليون دوز از اين واكسن براي مصرف داخل كشور مورد نياز است، تصريح كرد: انتظار مي‌رود با در دسترس بودن اين فرآورده ميزان مصرف آن افزايش داشته باشد. با توجه به نياز كشور به حدود پنج ميليون دز از اين فرآورده در سال، ميزان ارز مورد نياز براي تامين هزينه‌هاي واردات‌ آن از منابع معتبر بالغ بر 20 تا 40 ميليون دلار خواهد بود كه با توليد اين دارو از خروج اين مقدار ارز از كشور جلوگيري مي‌شود.


به گفته محمدپور اجراي طرح، زمينه لازم براي اشتغال مستقيم و غير مستقيم حدود هزار نفر در كشور را فراهم كرده است. همچنين پيش‌بيني مي‌شود كه سالانه حدود 10 ميليون دز ظرفيت صادرات براي اين محصول وجود داشته باشد.