اعلام نتایج آخرین پژوهش در حوزه اعتیاد در ایران

به گزارش روابط عمومی ستاد مبارزه با مواد مخدر؛ حمید صرامی گفت: بر اساس آخرین پژوهشی که با استفاده از روش نمونه‏گیری تصادفی خوشه‏ای در 8 استان کشور شامل تهران، اصفهان، کرمانشاه، لرستان، خوزستان، همدان، مازندران و گیلان انجام شد، تعداد 2600 نفر از زنان و مردانی که به نحوی از مواد اعتیادزا استفاده می‏کردند و جهت دریافت خدمات درمانی به مراکز درمانی اعتیاد همچون کمپ‌ها و کلینیک‌ها مراجعه کرده بودند، انتخاب و سپس مورد مصاحبه و آزمون قرار گرفتند.

وی افزود: از طریق ابزار(AssisT) نسبت به اجرای آزمون غربالگری مصرف مواد در معتادان مراجعه‏ کننده به کمپ‏ها و کلینیک‏ های درمان اعتیاد در استان‌های یاد شده، در خصوص انواع مواد مصرفی، فراوانی و میزان استفاده از مواد، اجبار به مصرف مواد، مشکلات احتمالی اجتماعی، مالی و سلامت روان، تخطی افراد مصرف ‏کننده از مقررات اجتماعی، مشکلات و نگرانی اطرافیان افراد معتاد، شکست در توقف مصرف مواد و مساله تزریق مطالعه لازم صورت گرفت.

مدیرکل دفتر تحقیقات و آموزش ستاد عنوان داشت: نتایج این پژوهش کاربردی بیانگر آن بود که میانگین سنی افراد مراجعه‌کننده به کمپ‌ها و کلینیک‌ها برای درمان 36 سال و دامنه سنی آنها، زیر 15 تا 77 سال بود و همچنین 93 درصد از افراد گروه نمونه مراجعه‏کننده به کمپ‏ ها و کلینیک‏ ها مرد و فقط 7 درصد به زنان معتاد اختصاص داشت.

صرامی ادامه داد: میزان فراوانی مراجعان به کمپ‌ها و کلینیک‌های درمان اعتیاد به ترتیب به استان‏های تهران، اصفهان، خوزستان، همدان، لرستان، کرمانشاه، مازندران و گیلان تعلق داشته و 60 درصد مراجعین کمپ‏ها و کلینیک‏های درمان اعتیاد متاهل، 34 درصد مجرد و 6 درصد مطلقه بوده‌اند که همگی بیانگر میزان آسیب‌پذیری نظام خانواده است.

وی گفت: 25 درصد از افراد گروه نمونه شاغل و 75 درصد غیرشاغل بودند که ضرورت برنامه‌ریزی موثر برای تقویت امر اشتغال در سطح جامعه به‌عنوان یک مؤلفه تاثیرگذار در عدم گرایش به اعتیاد را آشکار می‏سازد.

وی تأکید کرد: بیشترین مواد مصرفی در معتادان مراجعه‌کننده به کمپ‏ها و کلینیک‏های درمان اعتیاد به ترتیب شامل مواد افیونی و مخدرها، آمفتامین‌ها، حشیش و مواد توهم زا، کراک (هروئین فشرده) و سایر مواد بوده است.

این مقام مسئول در ستاد مبارزه با مواد مخدر یادآور شد: علت مصرف بالای مخدرها و مواد افیونی در کشور مربوط به تاریخچه و قدمت طولانی مصرف مواد افیونی در ایران، دسترس‌پذیری و قیمت مناسب‏تر نسبت به سایر مواد است. صرامی اظهار داشت: بر اساس نتایج این مطالعه بیش از 10 درصد از معتادان گروه نمونه از روش تزریق مواد استفاده کرده‌اند ضمن آنکه 89 درصد دارای وابستگی و سوء مصرف افیون‏ها، 36 درصد از معتادان دارای وابستگی و سوء مصرف مواد توهم‏زا و حشیش، 31 درصد دارای وابستگی و سوء مصرف به محرک‌های آمفتامینی و 21 درصد وابستگی و سوء مصرف به آرام بخش‏ها داشته‏اند و البته باید یادآور شد تعداد زیادی از معتادان همزمان مصرف چند ماده داشته‏اند که به همین دلیل درصدها قابلیت تجمیع را ندارند.

وی افزود: در تمام موارد، معتادان مرد مراجعه‏ کننده به کمپ‏ها و کلینیک‏ها نسبت به زنان، میزان بیشتری از مواد مختلف را مصرف کرده‏اند، اگر چه باید توجه کرد که الگوی مصرف مواد در زنان مراجعه‏ کننده به ترتیب شامل افیون‏ها و مخدرها، کراک (هروئین فشرده) مواد محرک و آمفتامین ها، مواد توهم‏زا و حشیش، آرامبخش‌ها و سایر مواد بوده است، ضمن آنکه 15 درصد از زنان مراجعه‌کننده دارای سابقه تزریق مواد نیز بوده‌اند.

دبیر اتاق فکر ستاد مبارزه با موادمخدر گفت: در پژوهش حاضر تفاوت معناداری بین درمان‏های صورت گرفته در کمپ‏ها و کلینیک‏ها مشاهده نشده که البته بررسی‏های جداگانه در خصوص جنبه‏های جسمانی و بیرونی معتادان مراجعه‏ کننده به کمپ‏ ها نظیر خواب روزانه، تغذیه، ورزش، انجام تعهدات و مسئولیت‌پذیری بیانگر عملکرد بهتر بوده است.

وی گفت: در ابعاد هیجانی و روان‏شناختی نظیر وضعیت خُلقی، افزایش جرئت‌ورزی، تنظیم هیجانی، کنترل وسوسه مصرف مجدد و اعتماد به نفس، عملکرد کلینیک‏ها در مشاوره ‏های حرف ه‏ای و روانشناختی مطلوب‏تر ارزیابی شده است که بر این اساس ضرورت دارد سیستم درمانی کشور نسبت به حلقه‏ های مفقوده که زمینه‌ساز عود مجدد معتادان را فراهم خواهد ساخت با حساسیت بیشتر مداخله و اقدام کند.
صرامی گفت: برای دستیابی به جامعه سالم امید می‌رود مسئولان ذی‌ربط با برنامه‌ریزی هوشمندانه و موثر نسبت به رفع شکاف‌های موجود درمانی در کلینیک‏ ها و کمپ‏ ها گام‌های اساسی بردارند.