کد QR مطلبدریافت صفحه با کد QR

سالمندان و تنهايي در جمع خانواده

روزنامه خراسان , 9 مهر 1392 ساعت 16:53

ما بايد همواره در ذهن خود يادآوري کنيم که اين سالمند (پدر، مادر يا هر عضو ديگر خانواده) به دليل ضعف قواي جسماني و آسيب پذيري در برابر بيماري ها به شدت نگران و مضطرب است که مبادا سلامت او به مخاطره بيفتد.


دوباره جمع خانوادگي جمع است، تولد ۷ سالگي مهساست. همه گل مي گويند و گل مي شنوند به خصوص دايي حميد که با شوخي هاي خنده دارش مثل هميشه گل سر سبد مجلس است. جمله نغزي مي گويد و همه اعضاي خانواده از خنده منفجر مي شوند، اما مادربزرگ شوخي هاي دايي حميد را نمي گيرد، گوش هايش هم سنگين است. براي همين تا بقيه مي خندند ازسر کنجکاوي سوال مي کند: «چي گفتي حميدجان؟!... به چي خنديدي مادر؟!»
او دوست دارد در خنده و بزم ما شريک شود ولي هر وقت که اين سوال تکراري اش را مي پرسد يکي از ما خطاب به او مي گوييم: «هيچي، چيزي نگفت!» و بعد دوباره خنده هايمان را از سر مي گيريم. هنوز سرشب است و تازه صحبت هايمان گل انداخته، اما مادربزرگ خوابش گرفته است، کسي هم حاضر نيست از اين جمع خانوادگي دل بکند و او را به خانه اش در همسايگي منزل دايي مجيد برساند. اشک را در چشمان او مي بينم، چشماني که براي زهرنشدن مهماني به کام فرزندانش به سختي باز نگه داشته شده اند...

* * *
کارشناسان خانواده هميشه گفته و نوشته اند که هيچ سراي سالمنداني ولو با پيشرفته ترين امکانات و در اختيار داشتن مجرب ترين پرسنل نمي تواند فضايي مانند کانون خانواده را براي افراد سالمند مهيا کند و بهترين جا براي نگهداري سالمندان محيط خانه و در کنار اعضاي خانواده است.و چه بسيارند فرزنداني که مادر يا پدر سالخورده و حتي زمين گير خود را به سراي سالمندان نسپرده اند و با کمال افتخار براي اداي بخشي از وظايف فرزندي و همچنين جبران گوشه اي از محبت والدين خود از اين نعمت هاي الهي در منزل خودشان پرستاري و مراقبت مي کنند. اما بودن در کنار خانواده کافي نيست، گاهي اوقات شاهد اين هستيم که سالمندي در منزل يکي از فرزندان خود زندگي مي کند غذا و احياناً داروهايش به موقع داده مي شود اما ارتباط خوب و سالمي بين او و فرزندان و نوه ها وجود ندارد، چرا که ديگر اعضاي خانواده با اين که او را دوست دارند اما درک درستي از شرايط روحي و نيازهاي عاطفي اش ندارند.
وقتي صحبت از مراقبت از سالمندان مي شود برخي فکر مي کنند همين که آن ها را دوست داشته باشند کافي است، برخي ديگر نيز همانند يک بيمار ناتوان با آن ها رفتار مي کنند و البته بعضي ها هم به اشتباه مانند کودکان با سالمندان رفتار مي کنند غافل از اين که ما هيچ وقت نمي توانيم والد پدر و مادر خودمان باشيم و مراقبت از آن ها مهارت هاي خاصي را مي طلبد. به خصوص اين که روحيات افراد سالمند نيز با يکديگر متفاوت است، برخي از آن ها بسيار پرجنب و جوش هستند طوري که حتي در سنين بالا برخي از رفتارهاي جوانان مانند شرکت در کنکور، کوهپيمايي و... را انجام مي دهند اما بيشتر سالمندان پژمرده مي شوند و حوصله انجام هيچ کاري را ندارند، دائم بهانه مي گيرند ،با نوه ها درگير مي شوند و هميشه از پادرد و دست درد گلايه مي کنند در حالي که دکتر بيماري خاصي را در آنان تشخيص نداده است. به راستي در اين مواقع چطور بايد با پدر يا مادر سالمند خود رفتار کنيم؟! امروز به مناسبت ۹ مهرماه (اول اکتبر) روز جهاني سالمند سعي داريم به اين سوال پاسخ دهيم.

اضطراب را از او دور کنيد
به گزارش سلامت دوره سالمندي هم مانند هر دوره ديگري در زندگي ويژگي ها و دغدغه هاي مربوط به خود را دارد و بسته به اين که فرد در سالمندي اوليه باشد (بين 60 تا 75 سالگي) و يا در سالخوردگي يا کهنسالي (از 75 سالگي به بالا)، نيازها و شرايط روحي و جسمي او متفاوت خواهد بود.
به طور خلاصه، شايد بتوان تنها به يک نکته مهم درباره رفتار با سالمندان اشاره کرد. آن نکته مهم اين است که ما بايد همواره در ذهن خود يادآوري کنيم که اين سالمند (پدر، مادر يا هر عضو ديگر خانواده) به دليل ضعف قواي جسماني و آسيب پذيري در برابر بيماري ها به شدت نگران و مضطرب است که مبادا سلامت او به مخاطره بيفتد. از سوي ديگر و علاوه بر اين نگراني، به خاطر تغيير شرايط زندگي و کم مشغله تر شدن نسبت به گذشته ها، اين افراد تا حدي دچار کاهش اعتماد به نفس مي شوند. بنابراين همواره در تلاش اند که به خود و اطرافيان بگويند هنوز هم مانند گذشته فرد موثري هستند. حالا اگر ما نيز به اشکال مختلف، به فرد سالمند کمک کنيم که اين احساس که هنوز موثر و مفيد است، در او تقويت شود اضطراب سالمند کم مي شود و جايگاه خود را در مخاطره نمي بيند و دچار کاهش اعتماد به نفس نيز نمي شود. همان طور که شما و ديگر کساني که در خانواده شان فرد سالمند دارند، به وضوح مشاهده مي کنيد وقتي به هر دليلي جايگاه قبلي والدين شما که در دوران طولاني بزرگسالي آن را به سختي تثبيت کرده بودند، در معرض آسيب قرار مي گيرد، به دنبال به دست آوردن آن جايگاه قبلي، ممکن است به حوزه هايي وارد شوند که شايد براي شما و يا بعضي از افراد خانواده ورود به آن نوعي دخالت تعبير شود و يا تا حدي هضم اش سخت باشد؛ مثلا مادر سالخورده شما چنين قصدي ندارد که در امور تربيت فرزند شما و يا روابط خانوادگي تان دخالت کند، بلکه فقط مي خواهد نشان دهد که هنوز هم مثل گذشته فردي مفيد و توانمند است که ديگران مي توانند به او رجوع کنند و در حوزه هاي مختلف از او نظر بخواهند. اگر هر کدام از ما برحسب علاقه، توان و تخصص سالمندمان، جايگاهش را به او تقديم کنيم و با رفتارمان به او نشان دهيم که هرگز از نظر ما به فردي سربار و غيرموثر تبديل نشده است، بسياري از مسائل و مشکلات مان حل خواهد شد.

براي سالمندان سرگرمي مهيا کنيد
سالمندان هم مي توانند خودشان به فراگيري دانشي مشغول شوند و هم قادرند بخشي از تجربيات ارزشمند خود را به ديگران بياموزند. حتما با خود مي گوييد که اگر قرار باشد براي مادر يا پدرتان برنامه اي مانند شرکت در NGO يا گروه خاصي را پيشنهاد کنيد، او ناراحت مي شود! بله؛ چون چگونه مطرح کردن اين موضوع با کسي که پدر يا مادر شماست، نه فرزند شما، مهارت خاصي مي طلبد و اگر آن نکته کليدي را که در ابتدا مطرح شد، مدنظر قرار دهيد، موفق خواهيد شد.
در عوض، اگر در کلام، لحن صدا و نوع رفتارتان حالتي باشد که آن عزت نفس و اعتماد به نفس به مخاطره بيفتد و يا حتي تهديد شود، آن ها از خودشان دفاع مي کنند. پيشنهاد شما بايد طوري مطرح شود که انگار از آن ها مشورت مي خواهيد. يادتان باشد در دو حوزه مختلف، به روش هاي گوناگون آن ها را تشويق کنيد؛ دو حوزه اي که مي تواند از تحليل رفتن جسمي و ذهني آنها جلوگيري کند، يعني ورزش کردن و مطالعه داشتن.

چند نکته کليدي در رفتار با سالمندان

  * اگر پدر يا مادر شما در دوران سالمندي اوليه است و رفاه نسبي قابل قبولي دارد؛ در حد يک سقف بالاي سر و حقوق بازنشستگي، بسيار خوب است که با روشي صحيح متوجه شويد که آيا او تمايل دارد براي رفع تنهايي اش ازدواج کند يا خير. پيش از اين درباره مزاياي ازدواج سالمندان و تاثير آن بر افزايش اعتماد به نفس و اميد به زندگي آن ها صحبت کرده ايم.
* به گزارش باشگاه خبرنگاران؛محبت به سالمندان نه لزوما مانند محبت به همسر دوطرفه و نه مانند محبت به کودکان شيرين و جذاب است بلکه ممکن است متحمل زحمت هم باشد.بنابراين حسن رفتار ما با سالمندان ملاک انسانيت و نمره اخلاق ماست .
* دوران پيري دوران تثبيت خلقيات و ملکه شدن عادت هاست. اين که اخلاق و رفتار کسي در دوران پيري تغيير کند تقريبا بعيد است. تنها کاري که مي توانيم بکنيم اين است که از ايجاد تنش جلوگيري کنيم .با مدارا و حفظ آرامش مي توانيم به راحتي با آنها کنار بياييم.
* تبيان نيز نوشت: در توصيه هاي اخلاقي همواره صحبت از نيکي به سالمندان و نگهداري آنها در جمع گرم خانواده مي شود در حالي که تحمل بدخويي بعضي از سالمندان دشوار است.گاهي ما مجبور به نگهداري از سالمنداني هستيم که خلقيات ناپسندشان ما را رنج مي دهد مثل پدر بزرگ شکاکي که به هر گونه عملکرد اعضاي خانواده خود سوءظن دارد.
همچنين گاهي خاطرات ناخوشايندمان موجب کاهش صبر و طاقتمان در مقابل سالمندان مي شود؛ مثلا وقتي ناگزيريم با پدر زن يا مادر شوهري زندگي کنيم که مسبب ناراحتي هاي زيادي در زندگي مشترک ما با همسرمان بوده است. اکنون کوچک ترين بدرفتاري آن ها در احساسات و عواطف ناخوشايند ما ضرب و مشکل ساز مي شود، اما در هر صورت انسانيت حکم مي کند با ديگران به نيکي رفتار کنيم .

با نيکي کردن به سالمندان و تحمل اخلاق و رفتار بدشان مي توانيم حسن خلق را تمرين کنيم و صبور و مقاوم شويم .نيکي کردن به کسي که به ما بدي کرده است مي تواند موجب احساس فرح دروني و سلامت روحي ما شود. هيچ گاه گمان نکنيد کساني که اين مشکلات را ندارند خوشبختي هايي دارند که شما نداريد .چه بسا گرفتاري هايي داشته ايد که به خاطر اين نيکي تان، رفع شده باشد .

* ما معلم اخلاق فرزندانمان هستيم. فرزندان ما از رفتارهاي ما الگوبرداري مي کنند. آن ها با ما همان طوري رفتار خواهند کرد که امروز ما با والدين مان رفتار مي کنيم . توضيحات ما مشکلي را حل نمي کند؛ زيرا يک واقعيت و اصل مسلم در تربيت مي گويد: فرزندان ما همان چيزي مي شوند که ما هستيم نه آن چيزي که ما مي خواهيم بشوند.پس واقع بينانه وقتي به سالمندان مي نگريد خودتان را جاي آن ها در نظر بگيريد و با محبت کردن به آنان به خودتان لطف کنيد که دنيا دار مکافات است.


کد مطلب: 19675

آدرس مطلب :
https://www.migna.ir/news/19675/سالمندان-تنهايي-جمع-خانواده

میگنا
  https://www.migna.ir