نتایج یک پژوهش نشان میدهد:
توجه خواستگاران مرد به بدن دختران در میزان مدیریت بدن در آنها تأثیرگذار است
در پژوهشی سعی شد رابطه مدیریت بدن با پذیرش اجتماعی بدن بررسی شود.
به گزارش مهرخانه، هدف از انجام این تحقیق بررسی ارتباط میان پذیرش اجتماعی بدن و مدیریت بدن و رابطه معنادار میان این دو متغیر با کمک روش پیمایشی است.
حجم نمونه تحقیق ۴۰۰ نفر از زنان ۱۸ تا ۴۰ ساله ساکن در مناطق ۸ گانه شهر شیراز بود که با روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای و تصادفی ساده انتخاب شدند. وضع بدن در جامعه مصرفی متضمن نوعی علاقه تجاری، نمایشی و آرایشی به آن است. در این جامعه، وضع بدن باید متناسب، لاغر و جوان نگاه داشته شود.
در جامعه ما، فراگیر شدن پدیده آرایش دختران و زنان در عرصه زیست اجتماعی و استفاده از لباسهایی که در آنها سه خصوصیت چسبان، کوتاه و بدننما بودن به وضوح قابل مشاهده است، با آموزههای دینی و بافت اجتماعی، هنجاری، عرفی و قانونی جامعه در تعارض آشکار قرار دارد.
اهداف تحقیق
هدف کلی تحقیق، بررسی نوع ارتباط میان پذیرش اجتماعی بدن و مدیریت بدن در زنان است. اهداف فرعی این پژوهش شامل بررسی رابطه هفت متغیرِ اصلیِ دینداری، سرمایه فرهنگی، پذیرش اجتماعی بدن، مصرف رسانهای، پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی، سن و تحصیلات با مدیریت بدن به عنوان متغیر وابسته است.
اهمیت و ضرورت
در ضرورت پرداختن به موضوع مقاله سه نکته قابل طرح است:
1. جمعیت قابل توجه دختران و زنان و نیز ضرورت مشارکت اجتماعی آنان در همه سطوح اجتماعی؛
2. توجه به برخی از پیامدهای منفی خودآرایی زنان در عرصه عمومی جامعه ایران مانند تشدید اختلالات هنجاری در فرهنگ رسمی جامعه،
3. مصرفی شدن جامعه و پیامدهای منفی اقتصادی آن.
تعاریف نظری و عملی متغیرهای مستقل و وابسته
پذیرش اجتماعی بدن منظور از پذیرش اجتماعی بدن، اشکال و تظاهرات خاص تن از حیث وضعیت ظاهری، آرایشی و پوششی است که در نظام اجتماعی مورد پذیرش واقع میشود.
در این پژوهش، برای متغیر پذیرش اجتماعی بدن براساس عقاید «گاتفرید» سه بعد پذیرش عمومی، پذیرش در گروههای همسال و پذیرش سازمانی در نظر گرفته شده و سپس برای هر یک از ابعاد مذکور گویههای خاصی طراحی گردیده است.
پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی
در این تحقیق، پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی پاسخگویان به کمک شاخصهایی مانند شغل و تحصیلات پدر و مادر، درآمد پاسخگو (و همسر وی)، رتبه شغلی پاسخگو (و همسر وی)، نوع مسکن خانواده پاسخگو و سرانجام ارزش خودرو خانواده پاسخگو سنجیده شده است.
دینداری
این ابعاد عبارتند از: اعتقاد و باورهای دینی؛ تجربه یا عواطف دینی؛ مناسک و اعمال دینی مشخص و پیامدهای ناظر بر اثرات باورها، اعمال و تجارب دینی.
مصرف رسانهای
در این تحقیق منظور از مصرف رسانهای، وسائل ارتباط جمعی شامل رادیو، تلویزیون، مطبوعات، رادیوهای خارجی، ماهواره و اینترنت است که مورد استفاده فرد قرار میگیرد.
سرمایه فرهنگی
سرمایه فرهنگی همان مصرف کالاها و خدمات فرهنگی است که تحصیلات یکی از اساسیترین شاخصهای آن است. براساس مطالعات نظری صورت گرفته، ابعاد گوناگون دیگری مانند معلومات درونیشده، سرمایه عینیتیافته و میراث فرهنگی به شکل اموال، از دیگر شاخصهای آن است که متناسب با آنها، گویههای مربوطه طراحی گردید.
سن
در این پژوهش سن پاسخگویان از آن نظر اهمیت دارد که به میزانی که از عمر افراد سپری میشود، بر تجارب و آگاهی آنها افزوده میگردد. هنسن و دیگران معتقدند اگر مردان بیش از حد به جوانی خود بها نمیدادند، هیچ زنی به دروغگویی درباره سن خود تن نمیداد. دیدگاه مردان، زنان را به این دریافت میرساند که سن چیزی همانند بیماری واگیردار و یا واژهای ناپاک است.
سن در این تحقیق به عنوان یک متغیر کمی در ارتباط با متغیر وابسته مورد سنجش قرار میگیرد و منظور از آن تعداد سالهای عمر فرد پاسخگوست.
تحصیلات
منظور از تحصیلات، تعیین مدرک تحصیلی پاسخگویان در هر یک از سطوح پنجگانه کمتر از دیپلم، دیپلم، فوق دیپلم، لیسانس، فوق لیسانس و بالاتر است.
مدیریت بدن
مدیریت بدن متغیر وابسته تحقیق است. در این پژوهش از چهار شاخص کلی آرایش بدن(صورت)، استفاده از لباسهای اندامی و کوتاه، جراحیهای زیبایی و رویههای لاغری و سلامتی برای عینیسازی مدیریت بدن استفاده شده است.
ابزار گردآوری دادهها
همچنین برای گردآوری اطلاعات از روش پیمایشی و پرسشنامهای با سؤالات بسته استفاده شده است.
نتایج توصیفی
سن اولین یافته تحقیق نشان میدهد که 35.8 درصد از پاسخگویان در رده سنی ۱۸ تا ۲۳ سال، 30.3درصد در رده سنی ۲۴ تا ۲۹ سال، ۱۴ درصد در رده سنی ۳۰ تا ۳۵ سال و 17.5 درصد در رده سنی ۳۶ تا ۴۰ سال قرار دارند.
تحصیلات
دومین نتیجه تحقیق حکایت از آن دارد که 23.3درصد از پاسخگویان در مقطع زیر دیپلم، 40.3درصد در مقطع دیپلم، 15.5 درصد در مقطع فوق دیپلم، ۱۶ درصد در مقطع لیسانس و 0.5درصد در مقطع فوق لیسانس و بالاتر قرار دارند.
پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی
سومین یافته حاکی از آن است که 12.3 درصد از پاسخگویان دارای پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی پایین، 16.8 درصد دارای پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی متوسط پایین، 15.3 درصد دارای پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی متوسط، 8.5 درصد دارای پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی متوسط بالا و سرانجام ۲ درصد ایشان دارای پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی بالا هستند.
بیش از نیمی از زنان دارای مدیریت بدن متوسط هستند
چهارمین نتیجه نشان میدهد که 15.8 درصد زنان دارای مدیریت بدن پایین، 54.5 درصد آنان دارای مدیریت بدن متوسط و 10.8 درصد نیز دارای مدیریت بدن بالا هستند.
فراوانی و میانگین شاخصهای متغیر پذیرش اجتماعی بدن
یافته دیگر حاصل شده از این پژوهش نشان میدهد بیشترین میانگین 4.1 (از پنج ) به توجه مردم به اندام ظریف مربوط میشود. توجه خواستگاران مرد به اندام و صورت دختر با میانگین 3.8 (از پنج)، عدم حضور زنان در بیرون از منزل بدون آرایش با میانگین 3.8 (از پنج ) و توجه کارفرمایان به زیبایی زنان هنگام استخدام آنان با میانگین 3.7 (از پنج ) در مراتب بعدی قرار دارند. میزان مدیریت بدن در زنان متناسب با پذیرش اجتماعی بدن آنان رو به افزایش میگذارد نتایج نشان داد میزان مدیریت بدن در زنان متناسب با پذیرش اجتماعی بدن آنان رو به افزایش میگذارد و میتوان گفت ۲۷ درصد از پراکندگی متغیر وابسته مدیریت بدن توسط متغیر مستقل پذیرش اجتماعی بدن تبیین میشود.
مدیریت بدن در زنان و دینداری
همچنین هرچه میزان دینداری افراد در مرتبه بالاتری قرار گیرد، به همان نسبت، میزان مدیریت بدن در آنها رو به کاهش میگذارد و نیز هرچه میزان پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی، سطح تحصیلات، سن، مصرف رسانهای و سرمایه فرهنگی افراد در مرتبه بالاتری قرار گیرد، به همان نسبت، میزان مدیریت بدن در آنها بیشتر خواهد شد.
لازم به ذکر است این پژوهش با عنوان کامل «مدیریت بدن و رابطه آن با پذیرش اجتماعی بدن»؛ توسط ابوالقاسم فاتحی و ابراهیم اخلاصی انجام و سال 1387 در فصلنامه مطالعات راهبردی زنان منتشر شده است.
به گزارش مهرخانه، هدف از انجام این تحقیق بررسی ارتباط میان پذیرش اجتماعی بدن و مدیریت بدن و رابطه معنادار میان این دو متغیر با کمک روش پیمایشی است.
حجم نمونه تحقیق ۴۰۰ نفر از زنان ۱۸ تا ۴۰ ساله ساکن در مناطق ۸ گانه شهر شیراز بود که با روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای و تصادفی ساده انتخاب شدند. وضع بدن در جامعه مصرفی متضمن نوعی علاقه تجاری، نمایشی و آرایشی به آن است. در این جامعه، وضع بدن باید متناسب، لاغر و جوان نگاه داشته شود.
در جامعه ما، فراگیر شدن پدیده آرایش دختران و زنان در عرصه زیست اجتماعی و استفاده از لباسهایی که در آنها سه خصوصیت چسبان، کوتاه و بدننما بودن به وضوح قابل مشاهده است، با آموزههای دینی و بافت اجتماعی، هنجاری، عرفی و قانونی جامعه در تعارض آشکار قرار دارد.
اهداف تحقیق
هدف کلی تحقیق، بررسی نوع ارتباط میان پذیرش اجتماعی بدن و مدیریت بدن در زنان است. اهداف فرعی این پژوهش شامل بررسی رابطه هفت متغیرِ اصلیِ دینداری، سرمایه فرهنگی، پذیرش اجتماعی بدن، مصرف رسانهای، پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی، سن و تحصیلات با مدیریت بدن به عنوان متغیر وابسته است.
اهمیت و ضرورت
در ضرورت پرداختن به موضوع مقاله سه نکته قابل طرح است:
1. جمعیت قابل توجه دختران و زنان و نیز ضرورت مشارکت اجتماعی آنان در همه سطوح اجتماعی؛
2. توجه به برخی از پیامدهای منفی خودآرایی زنان در عرصه عمومی جامعه ایران مانند تشدید اختلالات هنجاری در فرهنگ رسمی جامعه،
3. مصرفی شدن جامعه و پیامدهای منفی اقتصادی آن.
تعاریف نظری و عملی متغیرهای مستقل و وابسته
پذیرش اجتماعی بدن منظور از پذیرش اجتماعی بدن، اشکال و تظاهرات خاص تن از حیث وضعیت ظاهری، آرایشی و پوششی است که در نظام اجتماعی مورد پذیرش واقع میشود.
در این پژوهش، برای متغیر پذیرش اجتماعی بدن براساس عقاید «گاتفرید» سه بعد پذیرش عمومی، پذیرش در گروههای همسال و پذیرش سازمانی در نظر گرفته شده و سپس برای هر یک از ابعاد مذکور گویههای خاصی طراحی گردیده است.
پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی
در این تحقیق، پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی پاسخگویان به کمک شاخصهایی مانند شغل و تحصیلات پدر و مادر، درآمد پاسخگو (و همسر وی)، رتبه شغلی پاسخگو (و همسر وی)، نوع مسکن خانواده پاسخگو و سرانجام ارزش خودرو خانواده پاسخگو سنجیده شده است.
دینداری
این ابعاد عبارتند از: اعتقاد و باورهای دینی؛ تجربه یا عواطف دینی؛ مناسک و اعمال دینی مشخص و پیامدهای ناظر بر اثرات باورها، اعمال و تجارب دینی.
مصرف رسانهای
در این تحقیق منظور از مصرف رسانهای، وسائل ارتباط جمعی شامل رادیو، تلویزیون، مطبوعات، رادیوهای خارجی، ماهواره و اینترنت است که مورد استفاده فرد قرار میگیرد.
سرمایه فرهنگی
سرمایه فرهنگی همان مصرف کالاها و خدمات فرهنگی است که تحصیلات یکی از اساسیترین شاخصهای آن است. براساس مطالعات نظری صورت گرفته، ابعاد گوناگون دیگری مانند معلومات درونیشده، سرمایه عینیتیافته و میراث فرهنگی به شکل اموال، از دیگر شاخصهای آن است که متناسب با آنها، گویههای مربوطه طراحی گردید.
سن
در این پژوهش سن پاسخگویان از آن نظر اهمیت دارد که به میزانی که از عمر افراد سپری میشود، بر تجارب و آگاهی آنها افزوده میگردد. هنسن و دیگران معتقدند اگر مردان بیش از حد به جوانی خود بها نمیدادند، هیچ زنی به دروغگویی درباره سن خود تن نمیداد. دیدگاه مردان، زنان را به این دریافت میرساند که سن چیزی همانند بیماری واگیردار و یا واژهای ناپاک است.
سن در این تحقیق به عنوان یک متغیر کمی در ارتباط با متغیر وابسته مورد سنجش قرار میگیرد و منظور از آن تعداد سالهای عمر فرد پاسخگوست.
تحصیلات
منظور از تحصیلات، تعیین مدرک تحصیلی پاسخگویان در هر یک از سطوح پنجگانه کمتر از دیپلم، دیپلم، فوق دیپلم، لیسانس، فوق لیسانس و بالاتر است.
مدیریت بدن
مدیریت بدن متغیر وابسته تحقیق است. در این پژوهش از چهار شاخص کلی آرایش بدن(صورت)، استفاده از لباسهای اندامی و کوتاه، جراحیهای زیبایی و رویههای لاغری و سلامتی برای عینیسازی مدیریت بدن استفاده شده است.
ابزار گردآوری دادهها
همچنین برای گردآوری اطلاعات از روش پیمایشی و پرسشنامهای با سؤالات بسته استفاده شده است.
نتایج توصیفی
سن اولین یافته تحقیق نشان میدهد که 35.8 درصد از پاسخگویان در رده سنی ۱۸ تا ۲۳ سال، 30.3درصد در رده سنی ۲۴ تا ۲۹ سال، ۱۴ درصد در رده سنی ۳۰ تا ۳۵ سال و 17.5 درصد در رده سنی ۳۶ تا ۴۰ سال قرار دارند.
تحصیلات
دومین نتیجه تحقیق حکایت از آن دارد که 23.3درصد از پاسخگویان در مقطع زیر دیپلم، 40.3درصد در مقطع دیپلم، 15.5 درصد در مقطع فوق دیپلم، ۱۶ درصد در مقطع لیسانس و 0.5درصد در مقطع فوق لیسانس و بالاتر قرار دارند.
پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی
سومین یافته حاکی از آن است که 12.3 درصد از پاسخگویان دارای پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی پایین، 16.8 درصد دارای پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی متوسط پایین، 15.3 درصد دارای پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی متوسط، 8.5 درصد دارای پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی متوسط بالا و سرانجام ۲ درصد ایشان دارای پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی بالا هستند.
بیش از نیمی از زنان دارای مدیریت بدن متوسط هستند
چهارمین نتیجه نشان میدهد که 15.8 درصد زنان دارای مدیریت بدن پایین، 54.5 درصد آنان دارای مدیریت بدن متوسط و 10.8 درصد نیز دارای مدیریت بدن بالا هستند.
فراوانی و میانگین شاخصهای متغیر پذیرش اجتماعی بدن
یافته دیگر حاصل شده از این پژوهش نشان میدهد بیشترین میانگین 4.1 (از پنج ) به توجه مردم به اندام ظریف مربوط میشود. توجه خواستگاران مرد به اندام و صورت دختر با میانگین 3.8 (از پنج)، عدم حضور زنان در بیرون از منزل بدون آرایش با میانگین 3.8 (از پنج ) و توجه کارفرمایان به زیبایی زنان هنگام استخدام آنان با میانگین 3.7 (از پنج ) در مراتب بعدی قرار دارند. میزان مدیریت بدن در زنان متناسب با پذیرش اجتماعی بدن آنان رو به افزایش میگذارد نتایج نشان داد میزان مدیریت بدن در زنان متناسب با پذیرش اجتماعی بدن آنان رو به افزایش میگذارد و میتوان گفت ۲۷ درصد از پراکندگی متغیر وابسته مدیریت بدن توسط متغیر مستقل پذیرش اجتماعی بدن تبیین میشود.
مدیریت بدن در زنان و دینداری
همچنین هرچه میزان دینداری افراد در مرتبه بالاتری قرار گیرد، به همان نسبت، میزان مدیریت بدن در آنها رو به کاهش میگذارد و نیز هرچه میزان پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی، سطح تحصیلات، سن، مصرف رسانهای و سرمایه فرهنگی افراد در مرتبه بالاتری قرار گیرد، به همان نسبت، میزان مدیریت بدن در آنها بیشتر خواهد شد.
لازم به ذکر است این پژوهش با عنوان کامل «مدیریت بدن و رابطه آن با پذیرش اجتماعی بدن»؛ توسط ابوالقاسم فاتحی و ابراهیم اخلاصی انجام و سال 1387 در فصلنامه مطالعات راهبردی زنان منتشر شده است.