پنجشنبه ۹ فروردين ۱۴۰۳ - 28 Mar 2024
تاریخ انتشار :
چهارشنبه ۱۸ اسفند ۱۳۸۹ / ۰۵:۴۵
کد مطلب: 2426
۳
۲

تاریخچه دانشگاه تهران

تاریخچه دانشگاه تهران
دانشگاه تهران بزرگ‌ترین نهاد آموزش عالی در ایران و قدیمی‌ترین دانشگاه‌ ایران است که در سال ۱۳۱۳ در دوران رضاشاه تأسیس شد. هم اکنون دارای ۲۵ دانشکده‌ است و از استادان مجرب ایرانی در بیشتر رشته‌ها بهره می‌گیرد. با داشتن ۳۲ هزار دانشجو یکی از بزرگ‌ترین دانشگاه‌های خاورمیانه می‌باشد.
-
با این حال این دانشگاه تا کنون به خاطر مدیریت اشتباه علم و دانش در ایران، در سطح جهانی دانشگاه معتبری محسوب نمی شود و دارای رتبه جهانی مناسبی نمی باشد. حال آنکه بهترین دانشگاه کشور ایران می باشد. 

مراسم گشایش مدرسه طب دانشگاه تهران
درميان موسسات و سازمان هاي وابسته به آموزش عالي کشور دانشگاه تهران  از هرحيث و از هر نظر از جايگاهي رفيع بهره مند است . در واقع  اگر متغيرهايي چون سابقه و قدمت ، تدريس استادان بنام و بلند مرتبه ،تحصيل دانشجويان ممتاز، کثرت دانشجويان ، استادان و کارکنان ،ارزش مدارک تحصيلي در کشور و خارج از آن ، پيوند و تعامل با دستگاههاي اجرايي و موسسات و شرکت هاي صنعتى ، ادارى ، اجرايي  و...،داشتن کتابخانه ها و آزمايشگاه ها غني و مجهز، تعدد رشته ها و دانشکده هاو موسسات پيوسته و وابسته ، واقع شدن در پايتخت  و در مرکز شهر و... را ازمعيارهاي تعيين اعتبار و اهميت يک دانشگاه  برشماريم ، بى گمان دانشگاه تهران را بايد معتبرترين و مهم ترين  دانشگاه هاي کشور دانست . بي جهت نيست که از اين دانشگاه با تعبير ((دانشگاه مادر)) و ((نمادآموزش عالى )) ياد شده است .
آیین گشایش دانشکده پزشکی دانشگاه تهران
-
انديشه ايجاد مرکزي براي آموزش عالي در ايران و به تعبير ديگر دانشگاه ،نخستين بار با تاسيس دارالفنون در 1230 ه.ش . به همت ميرزاتقي خان اميرکبير عملي گرديد. دارالفنون گرچه توسعه  نيافت اما تجربه مغتنمي پيش روي کساني که در آرزوى آشنايي ايرانيان  با دانش هاي جديد و پيشرفت هاي اروپائيان در صنعت ، اقتصاد، سياست  و... بوده اند، قرار داد. با عطف به اين تجربه در 1307 ه.ش پروفسور دکتر محمود حسابى پيشنهادراه اندازي مرکزي جامع همه يا اغلب دانش ها را با وزير وقت فرهنگ ، دکترعلي اصغر حکمت ، در ميان نهاد.

در بهمن ماه سال 1312 شمسى، جلسه هيات دولت وقت تشکيل و در آن در موضوعآبادى تهران و زيبايى و شکوه ابينه، عمارات و کاخهاى زيباى آن سخن به ميان آمد. مرحوم فروغى که در آن روز رياست وزراء را بر عهد داشت از يک سو و ديگر وزيران از سوى ديگر زبان به تحسين و تمجيد شهر گشودند و برخى از آنان براىجلب رضايت شاه در اينمقال، عنان از کف بدادند اما دراين ميان مرحوم  على اصغرحکمت کفيل وزارت معارف بى آنکه پيشرفت هاى پايتخت را ناديده انگارد با لحنى محتاطانه چنين گفت:«البته که در آبادى و عظمت پايتخت شکى نيست » ولى تنهانقص آشکار آن اينست که «انيورسته»ندارد و حيف است که در اين شهر نوين ازاين حيث از ديگر بلاد بزرگ عالم، واپس ماند».
اين سخنان ارزشمند تاثير خودرا بر جاى نهاد و بى درنگ مقبول همگان افتاد از اين رو آنان با تخصيص بودجه اوليه اى به ميزان 250000 تومان به وزارت معارف اجازه دادند تا زمين مناسبى براى تاسيس دانشگاه بيابد و ساختمان آنرا در اسرع وقت پديد آورد. على اصغر حکمت بى درنگ دست به کار شد و جستجو براى مکان يابى مناسب دانشگاه را با کمک و مشاوره آندره گدار، معمار چيره دست فرانسوى که در آن روزگار به عنوان مهندس در خدمت وزارت معارف بود آغازکرد. آنان پس از جستجوى بسيار در ميان ابنيه، باغها و زمينهاى فراوان آنروز اطراف تهران باغ جلاليه را براى احداث دانشگاه برگزيدند. در همين حال بر خلاف امروز که يافتن زمين مناسب در شهر تهران براى ايجاد دانشگاهى عظيم تقريباً ناممکن است، در آن روزها زمين هاى فراوانى وجود داشت که صاحبان آنها نه تنها در فروش آنها امساکى نداشتند بلکه براى واگذار به چنين مؤسساتى که مسلماً سود کلانى هم بدنبال داشت، سر و دست مى شکستند. از همين رو بود که گروهى از مالکين اراضى بهجت آباد با سوء استفاده هايى نظر وزير ماليه وقت را جلب کرده بودند که زمينهاى آنهارا براى تاسيس دانشگاه خريدارى نمايد. در حاليکه به نظر موسيو گدار عرصه آن زمينها تنگ و موقعيت آنها سيل گير بود و براى تاسيس دانشگاه به هيچ روى مناسب نبود.

با اين همه مرحوم داور رجحان در جلسه هيات دولت به سختى بر خريد اراضى بهجت آباد پاى فشرد و نظر بيشتر اعضاء را جلب کرده و سرانجام دولتيان، بهجت آباد را برگزيدند. در همين حال که على اصغر حکمت دلشکسته و نااميد ناظر ماجرا بود، رضا شاه وارد شد و پس از اطلاع از موضوع با قلدرى خاص خود اوضاع را برهم زد و گفت:« باغ جلاليه را برگزينيد. بهجت آباد ابداً شايسته نيست عرصه آن کم و اراضى آن سيل گير است. دولتيان در برابراين سخنان قاطع، زبان در کام کشيدند و احدى دم برنياورد.
باغ جلاليه در شمال تهران آنروز میان قريه اميرآباد و خندق شمالى تهران قرار داشت. اين باغ زيبا که پوشيده از درختان کهنسال مثمر و غيرمثمر بود، در حدود 1300.قدر واپسين سالهاى حکومت ناصرالدين شاه قاجار به فرمان شاهزاده اى به نامجلال الدوله بنا يافته و در آن روز در مالکيت تاجرى ترک به نام حاج رحيمآقاى اتحاديه تبريزى بود. به هر حال باغ جلاليه از قرار مترى 5 ريال وجمعاً به مبلغ 100000 توامان از اين تاجر خريدارى شد و موسيو گدار به سرعت مامور تعيين حدود، نرده گذارى، طراحى و اجراى عمليات ساختمانى در آن شد. در همين حال پانزدهم بهمن ماه 1313. ش لوح يادبود تاسيس دانشگاه با حضورمقامات دولتى در محلى که اکنون پلکان جنوبى دانشکده پزشکى است در دل خاکبه امانت گذاشته شد.
آغاز عملیات ساختمانی این دانشگاه بر اساس موسسات آموزش عالی فرانسه الگوبرداری شد و حتی طراحان ساختمان‌های دانشگاه تهران مهندسین فرانسوی بودند، و دروس و برنامه‌های هنرکده (دانشکده هنرهای زیبای فعلی) دقیقاً بر اساس الگوی موسسه اکول د بوزار طراحی گردید.طراحى پرديس دانشگاه را نيز همان معمار فرانسوى بر عهده گرفت. وى نخست طرح خيابانهاى اطراف و داخل دانشگاه را ارائه کرد و پس از تاييد در پانزدهم بهمن 1313، عمليات اجرايى با کاشت نهال هاى درختان سايه گستر و با شکوه چنار در کنار خيابانها آغاز شد اکنون آن نهال هاى نحيف عمرى به درازاى دانشگاه يافته و آنان نيز هفتاد ساله شده اند.

تاسيس دانشگاه تهران که باآغاز آشنايى جدي ايرانيان با مغرب زمين مقارن افتاده بود اين دانشگاه را به بستر اصلي ارتباط باتمدن مغرب زمين و علوم جديد تبديل کرد. این موسسه با ادغام کردن دارالفنون، مدرسه علوم سیاسی، مدرسه طب، مدرسه عالی فلاحت و صنایع روستایی، مدرسه فلاحت مظفر (اولین مدرسه کشاورزی در ایران)، مدرسه صنایع و هنر (تأسیس توسط کمال الملک)، مدرسه عالی معماری، مدرسه عالی حقوق، و چند مرکز آموزش عالی دیگر تهران دایر گشت و در ۱۵ بهمن ماه همان سال بود که کلنگ تاسیس دانشگاه تهران توسط رضاشاه در زمین های پردیس جلالیه تهران (در جنوب پارک لاله کنونی) به زمین زده شد و در جمعه ۲۴ اسفند رسما دانشگاه تهران تاسیس گشت.

از آغاز فعاليت هاى  آموزشي دانشگاه تهران ، تاکنون ، همواره افراد شايسته و شخصيتهاي برجسته و چهره هاي صاحب نامي در آن به تدريس يا تحصيل پرداخته اند که در اينجا با صرف نظر از اسامى فعالان کنوني در عرصه هاي  سياست ،اجتماع، علم و هنر، فقط به نام چند تن از درگذشتگان اشاره  مى شود:
استاد جلال الدين همايى ، عبدالعظيم  قريب ،بديع الزمان فروزانفر، پروفسور محمود حسابى ، استاد علي  اکبر دهخدا، دکترمحمد معين ، مهندس مهدي بازرگان ، شهيد دکتر مصطفي چمران ، دکتر يدا.. سحابى ، شهيد دکتر محمد مفتح ، استاد شهيد مرتضي مطهرى ، دکترعبدالحسين زرين کوب ، دکتر کريم ساعى ، دکتر احمد حامي و...
-
پرديس دانشگاه تهران که از جنوب به خيابان انقلاب ، از شمال به  خيابان پورسينا و از شرق و غرب به ترتيب به خيابان هاى قدس و 16 آذر محدوداست در سال 1313 ه.ش در مساحتي به وسعت 21 هکتار تاسيس شد. دراين مجموعه ساختمان دانشکده هاى:
هنرهاى زيبا، ادبيات و علوم انسانى، علوم،فنى،حقوق و علوم سياسى،پزشکى، دندانپزشکى ، داروسازي و ساختمانکتابخانه مرکزى - که از مهم ترين کتابخانههاي کشور به شمار مى آيد - ومسجد دانشگاه واقع شده است . سازمان مرکزي دانشگاه، اداره امور دانشجويى ، مرکز بهداشت و درمان دانشجويان، دانشکده محيط زيست ، جغرافيا،و... نيز در خيابان هاي اطراف  دانشگاه قرار دارند. نيز دانشکده هاي علوم اجتماعى ، علوم تربيتى، کويدانشگاه، اقتصاد،الهيات و معارف اسلامى به ترتيب در اميرآباد شمالي وخيابان مطهري واقع شده اند.

انقلاب ۱۳۵۷ ایران
پس از دو سال تعطیلی اجباری در سالهای 1359 تا 1361 به واسطه انقلاب فرهنگی ایران  و در سال ۱۳۶۴ دانشکده‌های علوم پزشکی از دانشگاه تهران رسماً به دستور بخشنامهٔ جدید دولت جدا و مستقل گردیدند و دانشگاه علوم پزشکی تهران را تشکیل دادند. اما بر اساس تفاهم نامه بین دو دانشگاه، اعضای هیات علمی دانشجویان و پژوهشگران دو دانشگاه کماکان متعهد هستند مقالات علمی و پژوهشی خود را در مجلات و کتب و کنفرانس‌های خارجی و بین المللی با یک نام به چاپ برسانند. هم چنانکه شماري ديگر از دانشکده ها و مراکز تحقيقاتي و پژوهشى دانشگاه تهران در بيرون از تهران درشهرهاي قم ، کرج ، پاکدشت ، سارى ، چوکا و نشتارود واقع شده اند.
درسال 1370ه.ش دانشکده هاى: پزشکى، دندان پزشکى و داروسازى از دانشگاهتهران جدا شدند و دانشگاه علوم پزشکى تهران را تشکيل دادند.
سر در دانشگاه تهران بر پشت اسکناس پانصد ریالی

مدیران دانشگاه تا سال ۱۳۲۱ دانشگاه تهران توسط وزیر فرهنگ مدیریت می‌شد. از آن تاریخ به بعد مدیریت دانشگاه به صورت مستقل و زیر نظر وزارت فرهنگ در آمد.

نام مدیران دانشگاه از ابتدا تا کنون به ترتيب خدمت به شرح زیر است:
علی‌اصغر حکمت - اسماعیل مرآت - دکتر عیسی صدیق اعلم - از ۱۳ آذر ۱۳۲۰ تا سید محمد تدین - دکتر مصطفی عدل - دکتر علی‌اکبر سیاسی -  1۳۳۴ دکتر منوچهر اقبال - دکتر احمد فرهاد معتمد - از ۱۸ اردیبهشت ۱۳۴۲ تا ۱۳۴۶ دکتر جهانشاه صالح - دکتر فضل‌الله رضا - دکتر علی‌نقی عالیخانی - دکتر هوشنگ نهاوندی - دکتر احمد هوشنگ شریفی - دکتر قاسم معتمدی - دکتر عبدالله شیبانی - دکتر محمد ملکی - دکتر حسن عارفی - دکتر علی مهدی‌زاده شهری - دکتر ابوالقاسم گرجی - دکتر عباس شیبانی - دکتر بهمن یزدی صمدی - دکتر محمد فرهادی - مهندس اسماعیل اوینی - دکتر حسین فروتن - دکتر محمد رحیمیان - دکتر غلامعلی افروز - دکتر محمدرضا عارف - از ۱۳۷۳ تا ۱۳۷۶ دکتر سید منصور خلیلی عراقی - از ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۴ دکتر رضا فرجی دانا - تا ۱۷ بهمن ۱۳۸۶ آیت‌الله عباسعلی عمید زنجانی - دکتر فرهاد رهبر



منابع :
سايت رسمي دانشگاه تهران
www.ut.ac.ir
ويكي پديا          
نام شما

آدرس ايميل شما
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود
  • نظرات پس از تأیید مدير حداكثر ظرف 24 ساعت آينده منتشر می‌شود

reza
مرسي عالي بود
mehdi
Iran, Islamic Republic of
سلام ممنون میشم حکایت شروع تاسیس دانشگاه را نیز بیان بفرمایید که دکتر حکمت چگونه رضایت رضا خان را جلب کرد و بگویید که مجلس باز هم در ان دوره مانع تراشی کرد.متاسفانه همیشه مجلس مانع در برابر کارهای درست میباشد.
دربارۀ تاثیرات عجیب «ترس از پشیمانی»
چگونه با ذهن آگاهی حواس کودکان مان را جمع کنیم؟
تقاضا برای سلب اختیار تشخیص اختلال اسکیزوفرنی توسط روانشناسان بالینی!
چرا نباید برای جلب محبت یا عشق التماس کنیم؟
ویژگی‌های یک اردو مطالعاتی خوب چیست؟
چطور از فکر کردن بیش از حد به یک موضوع جلوگیری کنیم؟
نوجوانان آمریکایی بدون تلفن همراه احساس بهتری دارند
من با دروغ گفتن و آه وناله پول درمیارم
افراد کمال‌گرا چه ویژگی‌هایی دارند؟
كودكان را قرباني حرف مردم نكنيد
خودبیمارانگاری از خود بیماری مرگبارتر است!
راه‌ درمان تب بالای تمایل به عمل‌های زیبایی چیست؟
شاید باورتون نشه اما دنیا به کوچک‌ترین خوبی‌های شما نیاز داره، خوب بمونید.