طرح «نامگذاری رنگ‌ها در زبان فارسی» اجرا شد

میگنا: دکتر سعیده گرجی کندی، عضو هیات علمی دانشکده مهندسی پلیمر و رنگ دانشگاه صنعتی امیرکبیر که با همکاری دکتر محمد امانی تهران، عضو هیات علمی و مهندس امیر جراحی، دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده مهندسی نساجی دانشگاه صنعتی امیرکبیر و حمایت صندوق حمایت از پژوهشگران این طرح را اجرا کرده گفت: سیستم بینایی بشر قادر به تمییز و تشخیص رنگ‌های بسیاری می باشد؛ لیکن از دیرباز این موضوع مطرح بوده است که به واقع انسان‌ها رنگ‌هایی را که می بینند به چند دسته اصلی تقسیم بندی و نام گذاری می‌کنند. نتایج تحقیقات وسیع انجام شده در دنیا نشان داده است که انسان‌ها رنگ ها را با اسامی محدودی دسته بندی و شناسایی می کنند. با وجود اهمیت بسیار این موضوع و بررسی آن برای زبان‌های مختلف در دنیا، هنوز در کشور ایران برای زبان فارسی، چگونگی دسته بندی و نام گذاری رنگ‌ها،‌ مورد مطالعه قرار نگرفته است. اولین زمینه‌هایی مطالعاتی نام گذاری رنگ برای زبان فارسی در کشور ایران توسط مجری و همکاران این طرح انجام شده که این پژوهش نیز در سطح شهر تهران و ساکنین آن و برای حدود 50 نفر بوده است.
 
وی خاطرنشان کرد: در طرح تحقیقاتی «نامگذاری رنگ‌ها در زبان فارسی»، آزمون نامگذاری رنگ‌ها برای فارسی زبانان با در نظر داشتن مجموعه مناسبی از اقوام مختلف ایرانی در پنج شهر شیراز، مشهد‌، رشت، اصفهان و یزد مورد بررسی قرار گرفت. روش انجام آزمون مطابق روش استاندارد معرفی شده در دنیا در نام گذاری رنگ‌ها بود. در هر شهر 30 مصاحبه کننده شامل 15 نفر خانم و 15 نفر آقا مورد آزمون قرار گرفتند در شهر مشهد، مصاحبه شوندگان به طور کلی از 72 عبارت رنگی استفاده کردند.
 
گرجی کندی تصریح کرد: در سطح توافق 70 درصد، 14 عبارت رنگی قرمز، سبز، آبی، زرد، صورتی، بنفش، نارنجی، قهوه‌ای، گل بهی، کرم، سرمه‌ای، خاکستری، سفید و سیاه باقی ماندند. در شهر اصفهان، در آزمایش نام گذاری رنگ مصاحبه شوندگان اصفهانی به طور کلی از 75 عبارت رنگی استفاده کردند در سطح توافق 70 درصد، 14 عبارت رنگی قرمز، سبز، آبی، زرد، صورتی، بنفش، نارنجی، قهوه‌ای، گل بهی، یاسی، سرمه‌ای، خاکستری، سفید و سیاه باقی ماندند.
 
وی خاطرنشان کرد: در شهر رشت مصاحبه شوندگان به طور کلی از 48 عبارت رنگ استفاده کردند. درشهر یزد در آزمایش نام گذاری رنگ مصاحبه شوندگان به طور کلی از 85 عبارت رنگی استفاده نمودند در سطح توافق 70 درصد، 12 عبارت رنگی قرمز، سبز، آبی،‌زرد، صورتی، بنفش، نارنجی، قهوه‌ای، سرمه‌ای،‌ خاکستری، سفید و سیاه باقی ماندند. در شهر شیراز، مصاحبه شوندگان شیرازی به طور کلی از 75 عبارت رنگی استفاده کردند. در سطح توافق 70 درصد، 14 عبارت رنگی قرمز، سبز، آبی، زرد، صورتی، بنفش، نارنجی، قهوه‌ای، گل بهی، یاسی، کرم، خاکستری، سفید و سیاه باقی ماندند.
 
عضو هیات علمی دانشکده مهندسی پلیمر و رنگ دانشگاه صنعتی امیرکبیر تصریح کرد: به طور کلی در شش شهر تهران، اصفهان، مشهد، یزد، شیراز و رشت برای انجام آزمایش‌های نام گذاری رنگ‌ها از 200 مصاحبه شونده استفاده شد. در سطح توافق 70 درصد،‌11 عبارت رنگی قرمز، سبز، آبی، زرد، صورتی، بنفش، نارنجی، قهوه‌ای، خاکستری، سفید و سیاه باقی ماندند. تقریبا تمامی مصاحبه شوندگان از 10 عبارت رنگی قرمز، سبز،‌ آبی، زرد، صورتی، بنفش،‌ خاکستری، قهوه‌ای، سفید و نارنجی استفاده کرده‌اند.
 
98 درصد از مصاحبه شوندگان از عبارت سیاه استفاده کردند. مصاحبه شوندگان از عبارت کرم 88 درصد استفاده کرده بودند. 87 درصد از مصاحبه شوندگان از عبارت سرمه‌ای استفاده کردند و عبارت گل‌بهی با 78 درصد در رتبه بعدی قرار گرفت؛ لذا به طور کلی در سطوح توافق بالا زبان فارسی، دارای 11 اسم رنگ می باشد که این اسامی شامل قرمز، سبز، آبی، زرد، صورتی، بنفش، خاکستری، قهوه‌ای، سفید و نارنجی و سیاه می باشند که مشابه زبان انگلیسی است. در سطوح توافق پایین‌تر اسامی کرم، سرمه‌ای و گل بهی به ترتیب امکان ظهور داشتند.

 
وی خاطرنشان کرد: در مقایسه قومیت‌های مختلف مشاهده شد که فرهنگ و پیشینه قومیتی و اقلیم آب و هوایی می‌تواند روی نتیجه حاصل از نام گذاری رنگ‌ها تاثیرگذار باشد. هر چند نام‌هایی که توافق بالا روی آن‌ها وجود داشته باشد برای شهرهای مختلف نزدیک به هم می‌باشد لیکن دایره لغتی افراد برای رنگ‌ها در شهرهای مختلف با هم تفاوت قابل توجه‌ای داشت و ظهور اسامی خاص درشهرهای مختلف قابل توجه بود.