آنژیوگرافی Angiography چیست ؟
این آزمایش از همان اوایل کشف اشعه ایکس آغاز گردید به طوریکه اولین بار در سال ۱۸۹۶ هابیک و لیندنتال با تزریق ماده حاجب امولسیون مخلوط گچ سرخرگهای یک دست قطع شده انسان را نشان دادند.
به علت نبود مواد حاجب مناسب تا سال ۱۹۲۳ هیچ آزمایشی به روی عروق خونی انسان زنده صورت نگرفت . در سال ۱۹۲۳ اولین ونوگرافی با استفاده از برومید استرنسیوم و یک سال بعد اولین آنژیو گرافی ران با یدید سدیم (NaI) بر روی انسان زنده انجام گردید.
امروزه روش تکامل یافته تر آنژیوگرافی همراه با درمان موضعی تحت عنوان آنژیوپلاستی صورت می گیرد. این روش در سرخرگهایی که دچار گرفتگی یا انسداد می باشند انجام می شود و با عنوان P.T.A
(Percotaneous Tranluminal Angioplasty) برای اولین بار در سال ۱۹۶۴ توسط دوتر انجام گرفت . این روش در درمان بیماری تصلب شرایین کاربرد بسیار گسترده ای دارد و در مقایسه با عمل جراحی از مزایای متعدد از جمله درد بسیار کم ، کاهش خطر مرگ ومیر و اقتصادی بودن برخوردار است.
روش PTA نه تنها در درمان بیماریهای شریانی به ویژه تنگی و انسدادها بلکه در درمان سرخرگهای کوچک قلب نیز کاربرد گسترده ای دارد . همچنین امروزه آزمون آنژیوگرافی ریه نیز به طور گسترده ای در بخشهای آنژیوگرافی انجام می گیرد. عروق كرونر رگ‌هاي خوني هستند كه خون داراي اكسيژن را به عضله قلب حمل مي‌كنند. به منظور پمپ كردن خون به سراسر بدن، قلب بايد ذخيره دائمي از اكسيژن را داشته باشد.
زماني كه خون از بطن چپ خارج مي‌شود به سرخرگ اصلي بدن يعني آئورت وارد مي‌شود. در همان ابتداي سرخرگ آئورت، نزديك بالاي قلب، دو سرخرگ كرونر منشعب شده است كه تحت عنوان سرخرگ‌هاي كرونر چپ و راست گفته مي‌شوند. سرخرگ‌هاي كرونر در سطح قلب قرار گرفته و به شاخه‌هاي كوچكتر منشعب مي‌شوند سپس به اعماق عضله قلب وارد شده و اكسيژن را به سلول‌هاي قلب مي‌رسانند.
داخل ديواره سرخرگها به طور طبيعي صاف و انعطاف پذير است كه امكان حركت جريان خون را به راحتي فراهم مي‌كند. طي سال‌‌ها داخل ديواره رگ ممكن است با باقيمانده چربي‌ها پوشيده شود.
زماني كه اين روند (كه آترواسكلروزيس نام دارد) دو سرخرگ كرونر را دربرگيرد، نتيجه بيماري عروق كرونر خواهد بود. ادامه تشكيل اين رسوب باقيمانده‌هاي چربي كه پلاك نام دارند در ديواره عروق، باعث باريك‌تر شدن سرخرگها شده و جريان خون كاهش مي‌يابد. اين پلاك‌ها مي‌توانند جريان خون سرخرگي را به حدي كاهش دهند كه باعث آنژين يا حمله قلبي شوند.
آنژين به صورت درد و ناراحتي در قفسه سينه، بازو، گردن يا فك ظاهر مي‌شود و زماني روي مي‌دهد كه عروق كرونر مسدود شده اجازه عبور خون كافي را به عضله قلب نمي‌دهند. آنژين به طور مشخص طي فعاليت بدني يا استرس روحي يعني زماني كه قلب شديدتر كار مي‌كند و به اكسيژن بيشتري نياز دارد، روي مي‌دهد و تنها چند دقيقه طول مي‌كشد و با استراحت فروكش مي‌كند.
در حمله قلبي، يك لخته خون معمولا در قسمت باريك رگ شكل مي‌گيرد و راه عبور خون را مسدود مي‌كند. اين قطع جريان خون داراي اكسيژن به عضله قلب منجر به صدمه دائمي به بخشي از عضله قلب مي‌شود. برخلاف درد آنژين، درد ناشي از حمله قلبي معمولا بيش از 15 دقيقه طول مي‌كشد و با استراحت برطرف نمي‌شود.
براي جلوگيري از وقوع حمله قلبي ناشي از انسداد عروق امروزه روش‌هاي تشخيصي و كارآمدي وجود دارد. يكي از مطمئن‌ترين روش‌ها براي تشخيص وجود گرفتگي در عروق كرونر آنژيوگرافي است.
در صورتي كه فردي دچار آنژين صدري، درد در ناحيه قفسه سينه، تنگي آئورت يا نارسايي قلبي كه علت آن مشخص نيست شده باشد معمولا متخصص قلب انجام عمل آنژيوگرافي را به او توصيه مي‌كند.
به كمك آنژيوگرافي تعداد عروق كرونر مسدود شده، محل انسداد، و ميزان آن مشخص مي‌شود. آگاهي از اين موارد به پزشك امكان مي‌دهد نحوه درمان را تعيين كند.
در صورتي كه تشخيص انسداد و گرفتگي رگ تاييد شود ممكن است پزشك انجام آنژيوپلاستي را تجويز نمايد كه در واقع نقش درماني دارد و طي آن انهدام لخته مسدودكننده رگ انجام مي‌شود.
شايد گاهي آنژيوگرافي نگران كننده به نظر برسد اما واقعيت اين است كه در صورت انجام آن توسط متخصص كارديولوژيست و در مركز درماني مجهز و مطمئن، بيمار با مشكل خاصي مواجه نخواهد بود.
طي آنژيوگرافي يك لوله بسيار كوچك به نام كاتاتر از قسمت كشاله ران به داخل رگ وارد مي‌شود. سر كاتاتر يا در قلب و يا در مدخل عروق تغذيه‌كننده قلب قرار داده مي‌شود و يك مايع خاص از طريق آن تزريق مي‌شود كه به وسيله اشعه ايكس قابل رويت بوده و تصاوير را شفاف مي‌سازد. تصاوير به دست آمده آنژيوگرام ناميده مي‌شوند.
با عبور اشعه ايكس از بدن در مقادير مختلف و جذب آن توسط بافت‌هاي متفاوت تصوير تهيه شده و در كامپيوتر ذخيره و يا روي فيلم ظاهر مي‌شوند. اين روش در زماني كوتاه وضعيت عروق قلب را به خوبي نشان مي‌دهد و بيمار و پزشك كاملا از اين وضعيت آگاه مي‌شوند و پزشك نوع درمان را با اطمينان بيشتري تعيين مي‌كند.
معمولا كليه مراحل كار حدود نيم ساعت به طول مي‌انجامد و پس از آن بيمار يك شب را در بيمارستان مي‌گذراند اما پس از مرخص شدن از بيمارستان تكليف او روشن شده در صورت وجود انسداد در عروق، تحت درمان مناسب قرار مي‌گيرد.
بنابراين بيماران بايد بدانند آنچه نگران‌كننده است وجود انسداد و گرفتگي عروق قلب است كه مي‌تواند پيامدهاي ناخوشايند و گاه غيرقابل جبراني را به دنبال داشته باشد و آنژيوگرافي مي‌تواند در پيشگيري از اين عواقب كمك موثري باشد.
نیازهای اساسی در آنژیوگرافی
( BASIC REQUIREMENTS )
1- ارائه تصاویر پرکیفیت بر روی کلیشه رادیوگرافی
۲- توانایی رادیوگرافی به صورت سریال روی فیلم حتی تحت زاویه
۳- ارائه تصاویر به صورت ( Real Time ) با دقت بسیار بالا و امکان پردازش تصویر پس از دریافت
۴- تابش زاویه ای ( Angled Projection )
5- برای آنژیوگرافی مغزی ( Cerebral ) و شکمی ( Abdominal ) تکنیکهایی مانند :
Magnification Radiography ، Radiography Stereoscopic Radiography and Stereoscopic magnification ، (cine fluorography ( cine biplane fluorography تکنیک های اختصاصی محسوب می شوند .
۶- ابزار ثبت آثار حیاتی و توانایی برنامه ریزی کردن انژکتور اتوماتیک و سیستم کنترل ژنراتور اشعه ایکس با آثار حیاتی .
۷- ژنراتور مناسب ، توان مناسب ، ثبات فاکتورهای رادیوگرافی ، تشعشع کنترل شده و پر کیفیت .
۸- عدم نیاز به حرکت دادن بیمار
۹- توانایی عملکرد به عنوان یک تشخیص اورژانس
۱۰- فضای مناسب برای کار پزشک و دستیاران در هنگام عبور کاتتر در عروق بیمار
۱۱- اطمینان از عدم تابش غیر برنامه ریزی شده پرتوی x
12- قابل استریل بودن دستگاه ، لوازم و …
۱۳- ایمنی کامل در مقابل شوک الکتریکی
۱۴- دوز کمتر اشعه
۱۵- سهولت عمل با کاتتر قلبی ( Cardiac Catheterization ) امروزه به عنوان معمولترین گزینه ( روتین ) تلقی شده و اطلاعاتی از قبیل فشارخون درون عروقی ، الکتروکاردیوگرام، oxygen saturation
، Carbon dioxide saturation و غیره به راحتی از طریق کاتتر ارسال شده به درون عروق ، به صورت دینامیک ( زنده ) در محل ضایعه به دقت قابل مشاهده خواهد بود .
بنابراین می توان گفت اطلاعات مربوط به فرم ، وضعیت و چگونگی ، محل و نوع ضایعه ، تشخیص را ممکن و اقدام بعدی را بلافاصله مشخص می نماید .
سی تی اسکن ( XCT ) که از تجهیزات اختصاصی قلب محسوب نمی شود ، در بسیاری از موارد به عنوان تشخیص سریع اولیه می تواند به کارگرفته شود ، ولی در مورد ضایعات بسیار کوچک ، تشخیص قابل اعتمادی را تضمین نمی کند . در ضمن به علت زمان نسبتاً زیاد بین اسکن و بازسازی تصاویر نمی تواند در بررسیهای کاردیاک به کار آید . MR اخیراً با کمک نرم افزارهای بسیار پیچیده توانسته است جای خود را در این عرصه باز نماید و امروزه MR Angiography گزینه ای صحیح به عنوان جایگزین تلقی می گردد .
-
آنژیوگرافی یکی از روش های تصویربرداری تشخیصی با استفاده از اشعه ایکس می باشد. در حال حاضر بااستفاده از ام آر آی و سی تی اسکن نیز امکان آنژیوگرافی وجود دارد ولی در آنژیوگرافی عروقی بیشتر از لوله باریکی که اصطلاحاً کاتتر نام دارد استفاده می شود.
در این روش با شکاف دادن ناحیه ای که سرخرگ در زیر آن واقع شده است آنژیوکت وارد سرخرگ شده و کاتتر به منطقه مورد نظر هدایت می شود و سپس کاتتر به انژکتور اتوماتیک متصل شده و ماده حاجب به داخل رگ تزریق و تصویربرداری انجام می گیرد . انژیوگرافی برای بررسی عروق کلیه ، اندامها ، مغز ، قلب ، ریه و دستگاه گوارش به کار می رود. این روش تصویربرداری برای بیماری های زیر کاربرد دارد : تصلب شرائین ، آنوریسم ، صدمات عروقی ،برای بررسی عروق کرونر ، برای بررسی عروقی که خون رسانی به تومور را به عهده دارند و احیانا” مسدود کردن این عروق به منظور از بین بردن تومور و بالاخره برای بررسی خونریزی های داخلی.
انواع مختلف آنژیوگرافی :
آنژیوگرافی کرنری (Coronary Angiography)
آنژیوگرافی مغزی (Cerebral Angiography)
آنژیوگرافی محیطی (از دست یا پا) (Peripheral Angiography)
آنژیوگرافی احشایی (Visceral Angiography)
آنژیوگرافی ریوی (Pulmonary Angiography)
آنژیوگرافی لنفاویlumph Angiography) (
پرتو نگاری بطنی قلب از طرف راست(Right heart ventriculography)
پرتو نگاری بطنی قلب از طرف چپ(Left heart ventriculography)
آنژیوگرافی آئورت(Aortography)
آنژیوگرافی شبکیه‌ای(Retinal Angiography)
آنژیوگرافی تشدید مغناطیسی(Magnetic Resonance Angiography)
آنژیوگرافی به روش پرتو نگاری مقطعی کامپیوتری آنژیوگرافی کرونری مستقیم ترین راه کشف این موضوع که چه اشکالی در شریانهای کرونری قلب وجود دارد، استفاده از آنژیوگرافی می باشد.
در این آزمایش، یک ماده رنگی مستقیماً به شریانهای کرونری تزریق می گردد و سپس با استفاده از اشعه ایکس، از آن عکسبرداری می شود. برای انجام این آزمایش، یک لوله باریک به نام “کاتتر” معمولاً از طریق شریانی که در کشاله ران وجود دارد به سمت قلب فرستاده می شود. البته گاهی اوقات از شریانهای موجود در مچ دست یا آرنج نیز استفاده می شود.
ابتدا مقداری ماده بی حس کننده به زیره پوست تزریق می شود. سپس کاتتر را وارد شریان (کشاله ران) می کنند و آن را به سمت قلب می فرستند. شما در هنگام انجام این آزمایش، جیزی احساس نخواهید کرد، گرچه وقتی که لوله کاتتر به قلب می رسد، ممکن است مقداری دچار طپش قلب شوید که این وضعیت کاملاً طبیعی می باشد.
به محض اینکه لوله کاتتر به شریان کرونری رسید، ماده رنگی به داخل آن تزریق می گردد و در همین حال از زوایای مختلف از قلب عکسبرداری می شود. در هنگام عکسبرداری شما باید به مدت ۵ تا ۱۰ ثانیه نفس خود را حبس نمایید و تکان نخورید. خود ماده رنگی ممکن است کمی باعث برافروختگی شما شود که سریعاً این مشکل از بین خواهد رفت.
آنژیوگرافی کرونری یک آزمایش بی خطر و معمولی می باشد. مشکلات جدی و وخیم که دراین آزمایش ایجاد می شوند بسیار نادر می باشند و تقریباً از هر ۱۰۰۰ نفری که آنژیوگرافی می کنند، یک نفر به عوارض جدی آن دچار می شود. مهم ترین خطری که ممکن است ایجاد شود و خوشبختانه بسیار هم نارد می باشد، این است که این آزمایش ممکن است قلب را تحریک نموده و ایجاد سکته قلبی نماید. اگر چنین وضعیتی رخ داد، ممکن است نیاز به عمل جراحی اورژانس پیدا شود. عوارض جانبی دیگری که شیوع کمتری دارند عبارتند از: ایجاد آلرژی یا حساسیت نسبت به ماده رنگی که به شریان کرونری تزریق می شود و صدمه به شریان کشاله ران.
گرچه آنژیوگرافی کرونری بهترین راه بررسی شریانهای کرونری قلب می باشد، اما انجام این کار برای هرکسی که دچار آنژین قلبی یا بیماری کرونری قلب می باشد، لازم نیست. اکثر پزشکان فقط وقتی از این آزمایش استفاده می کنند که این احتمال را بدهند که شما ممکن است از انجام عمل جراحی قلب یا “آنژیوپلاستی” سود ببرند. آنژیوگرافی کرونری حدود ۴۰ دقیقه زمان لازم دارد. سپس شما باید به مدت ۳ یا ۴ ساعت دراز بکشید تا از خطر بروز خونریزی جلوگیری نمایید. به مدت چند روزن ناحیه ای از کشاله ران که در این آزمایش استفاده شده است ممکن است دچار درد خفیفی بشود.
آمادگی برای آنژیوگرافی:
به منظور آمادگی ۸-۴ ساعت قبل از انجام آنژیوگرافی از خوردن و آشامیدن پرهیز نمائید. درصورت داشتن بیماری خاصی پزشک و یا تکنولوژیست را مطلع نمائید. ممکن است تا ۲۴ ساعت در بیمارستان یا کلینیک تحت نظر باشید . قبل از انجام آزمایش ممکن است شب قبل در بیمارستان بستری گردید.
ناحیه کشاله ران یا بازو که کاتتر را وارد آن می نمایند بایستی تراشیده شود پس از انجام آنژیوگرافی این ناحیه را تحت فشار قرار میدهند تا دچار خونریزی نشود. مزایای آنژیوگرافی بسیار بیشتر از خطرات ناشی از آن است .
پاسخ به سئوالات چرا من به آنژیوگرافی نیاز دارم ؟
سرخرگهای کروناری، خون و اکسیژن مورد نیاز عضله قلبی را تامین می کنند. ممکن است این سرخرگ ها متعاقب تجمع کلسترول، سلول ها یا سایر موارد دچارتنگی شوند . این امر سبب کاهش جریان خون به قلب شما می شود . اگر یک لخته خون تشکیل شود و به طور کامل جریان خون از خلال سرخرگ را دچار انسداد سازد، حمله قلبی رخ می دهد. آنژیوگرافی کرونری یک تست ویژه با استفاده از اشعه ایکس می باشد که جهت مشخص نمودن محل و میزان انسداد سرخرگ های کرونری صورت می گیرد. آنژیوگرافی به پزشک شما کمک می کند تا بررسی نماید که آیا شما نیاز به درمانهایی نظیرآنژیوپلاستی، جراحی بای پس کروناری یا درمان دارویی دارید یا خیر؟
استفاده ازآنژیوپلاستی در همه انواع انسداد ضروری نمی باشد. گاهی آنچه ما بدان نیاز داریم صرفااستفاده از دارووهمچنین کاهش فشار خون ،مصرف رژیم سالم غذایی ،قطع مصرف سیگار ،فعالیت جسمانی وکاهش کلسترول خون می باشد.
در طول آنژیوگرافی چه اتفاقی رخ می دهد ؟
ممکن است جهت آرامبخشی به شما دارو داده بشود، اما شما همچنان بیدار هستید. شما به آزمایشگاه کاتترگذاری بیمارستان می روید .
شما برروی یک میز سفت کنار یک دوربین و سایر تجهیزات دراز می کشید.
پزشک، منطقه ای را بر روی کشاله ران یا بازوی شما بیحس کرده و یک لوله (کاتتر) را داخل سرخرگ شما کرده و به قلب شما می راند . این امر بیش از یک نمونه گیری خون درد ندارد .
مایع مخصوصی از طریق کاتتر رانده می شود تا سرخرگها به شکل مطلوبی در عکسبرداری با اشعه ایکس دیده شوند .
تصاویر اشعه ایکس متعددی با حرکت مایع در سرخرگ گرفته می شود .
ممکن است از شما خواسته شود که نفس خود را نگه دارید یا سرفه کنید .
با بررسی تصاویر اشعه ایکس، پزشک هرگونه مشکل موجود در سرخرگهای شما را تشخیص می دهد .
در صورت تمایل، شما می توانید در طول و پس از زمان عمل، تصاویر اشعه ایکس را ببینید .
آنژیوگرافی یک نوع تست با استفاده ازاشعه ایکس است که تنگی سرخرگهای شما و همچنین تعداد و شدت آنها را در صورت وجود، نشان می دهد و مشخص می کند که برای آنها چه باید بکنیم . اگر گرفتگی وجود داشته باشد ممکن است شما دارو مصرف کنید،ویا بسته به تعداد رگهای درگیر ، شدت گرفتگی و محل دقیق قرار گرفتن تنگی ممکن است تحت روش های درمانی کروناری از طریق پوست (PCI) مانند آنژیوپلاستی یا استنت یا جراحی باز قلبی قرار بگیرید .کاتتر (لوله) از طریق سرخرگ آئورت وارد سرخرگ کرونری می شود .
ممکن است من چه احساسی داشته باشم ؟
اندکی فشار در هنگام وارد شدن کاتتر.
بندرت اندکی احساس ناراحتی در قفسه سینه باوارد شدن مایع.
احساس نیاز به ادرار کردن.
بندرت احساس تهوع.
اگر تصویری از حفره پمپ کننده اصلی قلب تهیه شود (که در دو سوم آنژیوگرافی ها تهیه می شود ) ممکن است شما احساس گرگرفتگی از سرتا پا نمایید که به مدت 20 ثانیه متعاقب مصرف مایع به طول می انجامد .
درطول آنژیوگرافی شما بیدار هستید و دستورات پزشک را انجام می دهید.
پس از آنژیوگرافی چه اتفاقی رخ می دهد ؟
کاتتر خارج می شود.
یک پزشک یا پرستار فشار مستقیمی را برروی محل وارد شدن کاتتر به مدت 15 دقیقه یا بیشتر وارد می کند تا مطمئن شود که خونریزی داخلی وجود ندارد.
از شما درخواست می شود که به آرامی چند ساعت به پشت دراز بکشید . اگر کاتتر گذاری از طریق رگ بازو صورت گرفته باشد، شما نیاز به دراز کشیدن ندارید.
شما به اتاق بیمارستان یا اتاق بخش مراقبت های ویژه کرونری (CCU) خود بر می گردید.
ممکن است به علت دراز کشیدن به پشت یا در محل وارد شدن کاتتر احساس درد کنید .
پزشک شما در مورد نتایج آنژیوگرافی با شما گفتگو خواهدکرد
من چگونه می توانم بیشتر یاد بگیرم ؟
با پزشک ، پرستار یا مشاور سلامتی خود مشورت کنید . اگر مبتلا به بیماری قلبی می باشید یا قبلا دچار سکته مغزی شده اید، ممکن است اعضای خانواده شما در معرض خطر باشند . ایجاد تغییرات در شیوه زندگی آنها جهت کاهش میزان خطر مهم است .
شما می توانید از کتابچه ها و بروشورهای علمی جهت انتخاب زندگی سالمتر و کاهش میزان خطر ، کنترل بیماری و مراقبت از افراد مورد علاقه تان استفاده کنید .دانایی توانایی است بنابراین بیشتر بیاموزید و بیشتر زندگی کنید.
آیا پرسش یا توضیحی از پزشک خود دارید ؟
دقایقی را برای یادداشت سوالات خود در ملاقات بعدی خود با پزشکتان اختصاص دهید. برای مثال:
من چقدر در بیمارستان می مانم ؟
آیا من نیاز به جراحی دارم ؟
گرفتگي عروق قلب تا 70 درصد بدون علامت است
رييس چهارمين کنگره بين المللي قلب و عروق خاورميانه گفت: گرفتگي عروق کرونر قلب تا 70 درصد هيچ گونه علامت و نشانه ظاهري همچون درد و تنگي نفس ندارد، اما اين امر دليل بر سلامتي فرد نيست بلکه مرحله نهفته بيماري قلبي است.
دکتر "محمد جواد زيبايي نژاد" درگفت و گو با ايرنا گفت: به منظور تشخيص بيماري هاي نهفته قلبي، بايد تست هاي قلبي(تست ورزش و نوار قلب) انجام شود که اين کار به خصوص در برخي مشاغل همچون خلباني، بايد از 40 سالگي به بعد انجام شود تا کوچکترين گرفتگي هاي عروق تشخيص داده شود.
زيبايي نژاد افزود: زماني که گرفتگي عروق کرونر قلب به بالاتر از 70 درصد برسد علايم بيماري هاي قلبي شامل احساس درد، تنگي نفس، احساس فشار در قفسه سينه و ساير علايم ظاهري بروز پيدا مي کند که عوامل خطري همچون آلودگي هوا، روند گرفتگي 70 درصدي عروق کرونر قلب را به 100 درصد مي رساند و در نتيجه احتمال سکته قلبي را افزايش مي دهد.
* آلودگي هوا و سکته قلبي
وي با بيان اينکه آلودگي هوا، اکسيژن رساني به قلب و ريه را دچار اختلال و بيماري هاي قلبي و عروقي را تشديد مي کند گفت: در کساني که دچار 70درصد گرفتگي عروق و بيماري نهفته قلبي هستند آلودگي هوا با اکسيژن رساني نامناسب به قلب، ميزان گرفتگي عروق را به 90 تا 100 درصد مي رساند و در نتيجه سکته هاي قلبي را سرعت مي بخشد.
زيبايي نژاد اضافه کرد: با حذف عوامل خطر ساز همچون کنترل چربي، قند و فشار خون، عدم استعمال دخانيات ، تغذيه سالم و وارد کردن ورزش و تحرک به برنامه عادي روزانه مي توان از تنگي 70 درصدي عروق قلب پيشگيري کرد.
رييس مرکز تحقيقات قلب و عروق دانشگاه علوم پزشکي شيراز يادآور شد: عواملي همچون چربي خون، ديابت، فشار خون و سيگار به مرور زمان به تنگ شدن عروق قلبي منجر مي شود.
زيبايي نژاد با اشاره به اينکه سيگار و آلودگي هوا بروز بيماري هاي قلبي و سکته هاي قلبي را تسريع مي کند گفت: بررسي هاي مختلف نشان داده است متوسط عمر افراد در مناطق آلوده تهران در مقايسه با نقاط داراي هواي پاک و مناطق روستايي کوتاهتر است.
رييس چهارمين کنگره بين المللي قلب و عروق خاورميانه با بيان اينکه علاوه بر ژنتيک، مردان به علت اينکه بيشتر سيگار مي کشند بيشتر دچار بيماري هاي قلبي و عروقي مي شوند، گفت: تا 50 سالگي مردان بيشتر از زنان دچار سکته هاي قلبي مي شوند، اما از سن 50 سال به بالا ريسک سکته هاي قلبي در مردان و زنان يکسان است.
زيبايي نژاد يادآور شد: در جوامع سيگاري خطر وقوع سکته هاي قلبي هم بيشتر است.
در جوامع اروپايي حدود 10 سال است که به علت کم شدن مصرف دخانيات در مردان و در مقابل افزايش آن در زنان، ميزان سکته هاي قلبي در مردان کمتر شده، اما در زنان به علت مصرف بيشتر سيگار سکته هاي قلبي بيشتر شده است.
* کاهش سن سکته هاي قلبي در ايران و خاورميانه
رييس چهارمين کنگره بين المللي بيماري هاي قلبي و عروقي با اشاره به اينکه سکته قلبي زير 55 سال سکته قلبي زودرس محسوب مي شود گفت: سن وقوع سکته هاي قلبي در ايران و منطقه به سنين زير 50 و 55 سالگي به خصوص در مردان رسيده است، اين در حاليست که دوران ميانسالي يعني 55 تا 60 سالگي از نظر بازدهي ، بهترين عمر انسان محسوب مي شود.
* مصرف خودسرانه دارو و بيماري قلبي
وي، با بيان اينکه هنوز ارتباط بين مصرف آنتي بيوتيک‌ها و عوارض آن بر روي سيستم قلب و عروق ثابت نشده است، گفت: از عوارض جانبي بسياري از آنتي بيوتيک‌ها اثر نابجاي آنها بر روي ماهيچه قلب است؛ از اين رو مصرف خودسرانه داروها توصيه نمي‌شود.
رييس چهارمين کنگره بين المللي قلب وعروق خاورميانه، از پرفشاري خون، افزايش چربي خون، ديابت، استعمال دخانيات، چاقي و بي تحرکي به عنوان عوامل خطرساز در بروز بيماري‌هاي قلب و عروق ياد کرد و افزود: هم اکنون بيش از 70 درصد بودجه درمان، پيشگيري و تشخيص دولت‌ها صرف بيماري‌هاي قلب و عروق مي‌شود.
* ارتباط استرس و سکته قلبي
وي، استرس را عامل ديگري براي بروز سکته قلبي برشمرد و افزود: استرس‌ها از دو مسير(کانال) ميزان بروز بيماري‌هاي قلب و عروق را افزايش مي‌دهند؛ به اين صورت که در زمان استرس هورمون‌هاي شيميايي نظير اپي نفرين ترشح و باعث تنگي عروق قلب و تشديد آترواسکلروز و پرفشاري خون مي‌شود. اين در حالي است که استرس از مسير ديگري باعث کاهش تحرک فعاليت جسمي و ورزش هم مي‌شود.
رييس چهارمين کنگره بين‌المللي قلب وعروق خاورميانه، استرس را متفاوت از زندگي پرمشغله عنوان کرد و در تعريف استرس يادآور شد: در استرس ميزان ضربان قلب و فشار خون افزايش مي‌يابد.
* چاقي و بيماري قلبي
زيبايي نژاد، مهم‌ترين عامل پيشگيري از بروز بيماري‌هاي قلب و عروق را کاهش عوامل خطر ، همچون چاقي و اضافه وزن برشمرد و افزود: در پديده چاقي، چربي و پلاکت در عروق کرونر رسوب مي‌کند به همين علت بايد در رژيم غذايي ميزان مصرف چربي‌هاي اشباع شده به حداقل برسد و ميزان مصرف چربي اشباع نشده افزايش يابد. وي، چربي‌هاي اشباع شده را شامل دو نوع چربي حيواني و نباتي (امحا و احشا حيوانات نظير دل، جگر، کله پاچه، چربي گوشت قرمز) عنوان کرد و گفت: چربي‌هاي غير اشباع در دو دسته از مواد غذايي نظير انواع ماهي‌ها (امگا3) و انواع مغزها همچون پسته، آجيل يافت مي‌شود.
رييس چهارمين کنگره بين‌المللي قلب وعروق خاورميانه، چربي‌ها را سرمنشا بسياري از هورمون‌هاي شيميايي بدن عنوان کرد و افزود: بايد موازنه خاصي بين چربي‌هاي اشباع شده و اشباع نشده برقرار شود.
وي با توصيه نسبت به مصرف ماهي به صورت دو بار در هفته گفت: مصرف ماهي و آبزيان در کاهش بروز سکته هاي قلبي نقش موثري دارد و مصرف قرص روغن ماهي جز در موارد خاصي که فرد نسبت به مصرف ماهي ها حساسيت دارد توصيه نمي شود.
-
واحد پیشگیری و آموزش همگانی مرکز قلب تهران
پزشكان بدون مرز
به علت نبود مواد حاجب مناسب تا سال ۱۹۲۳ هیچ آزمایشی به روی عروق خونی انسان زنده صورت نگرفت . در سال ۱۹۲۳ اولین ونوگرافی با استفاده از برومید استرنسیوم و یک سال بعد اولین آنژیو گرافی ران با یدید سدیم (NaI) بر روی انسان زنده انجام گردید.
امروزه روش تکامل یافته تر آنژیوگرافی همراه با درمان موضعی تحت عنوان آنژیوپلاستی صورت می گیرد. این روش در سرخرگهایی که دچار گرفتگی یا انسداد می باشند انجام می شود و با عنوان P.T.A
(Percotaneous Tranluminal Angioplasty) برای اولین بار در سال ۱۹۶۴ توسط دوتر انجام گرفت . این روش در درمان بیماری تصلب شرایین کاربرد بسیار گسترده ای دارد و در مقایسه با عمل جراحی از مزایای متعدد از جمله درد بسیار کم ، کاهش خطر مرگ ومیر و اقتصادی بودن برخوردار است.
روش PTA نه تنها در درمان بیماریهای شریانی به ویژه تنگی و انسدادها بلکه در درمان سرخرگهای کوچک قلب نیز کاربرد گسترده ای دارد . همچنین امروزه آزمون آنژیوگرافی ریه نیز به طور گسترده ای در بخشهای آنژیوگرافی انجام می گیرد. عروق كرونر رگ‌هاي خوني هستند كه خون داراي اكسيژن را به عضله قلب حمل مي‌كنند. به منظور پمپ كردن خون به سراسر بدن، قلب بايد ذخيره دائمي از اكسيژن را داشته باشد.
زماني كه خون از بطن چپ خارج مي‌شود به سرخرگ اصلي بدن يعني آئورت وارد مي‌شود. در همان ابتداي سرخرگ آئورت، نزديك بالاي قلب، دو سرخرگ كرونر منشعب شده است كه تحت عنوان سرخرگ‌هاي كرونر چپ و راست گفته مي‌شوند. سرخرگ‌هاي كرونر در سطح قلب قرار گرفته و به شاخه‌هاي كوچكتر منشعب مي‌شوند سپس به اعماق عضله قلب وارد شده و اكسيژن را به سلول‌هاي قلب مي‌رسانند.
داخل ديواره سرخرگها به طور طبيعي صاف و انعطاف پذير است كه امكان حركت جريان خون را به راحتي فراهم مي‌كند. طي سال‌‌ها داخل ديواره رگ ممكن است با باقيمانده چربي‌ها پوشيده شود.
زماني كه اين روند (كه آترواسكلروزيس نام دارد) دو سرخرگ كرونر را دربرگيرد، نتيجه بيماري عروق كرونر خواهد بود. ادامه تشكيل اين رسوب باقيمانده‌هاي چربي كه پلاك نام دارند در ديواره عروق، باعث باريك‌تر شدن سرخرگها شده و جريان خون كاهش مي‌يابد. اين پلاك‌ها مي‌توانند جريان خون سرخرگي را به حدي كاهش دهند كه باعث آنژين يا حمله قلبي شوند.
آنژين به صورت درد و ناراحتي در قفسه سينه، بازو، گردن يا فك ظاهر مي‌شود و زماني روي مي‌دهد كه عروق كرونر مسدود شده اجازه عبور خون كافي را به عضله قلب نمي‌دهند. آنژين به طور مشخص طي فعاليت بدني يا استرس روحي يعني زماني كه قلب شديدتر كار مي‌كند و به اكسيژن بيشتري نياز دارد، روي مي‌دهد و تنها چند دقيقه طول مي‌كشد و با استراحت فروكش مي‌كند.
در حمله قلبي، يك لخته خون معمولا در قسمت باريك رگ شكل مي‌گيرد و راه عبور خون را مسدود مي‌كند. اين قطع جريان خون داراي اكسيژن به عضله قلب منجر به صدمه دائمي به بخشي از عضله قلب مي‌شود. برخلاف درد آنژين، درد ناشي از حمله قلبي معمولا بيش از 15 دقيقه طول مي‌كشد و با استراحت برطرف نمي‌شود.
براي جلوگيري از وقوع حمله قلبي ناشي از انسداد عروق امروزه روش‌هاي تشخيصي و كارآمدي وجود دارد. يكي از مطمئن‌ترين روش‌ها براي تشخيص وجود گرفتگي در عروق كرونر آنژيوگرافي است.
در صورتي كه فردي دچار آنژين صدري، درد در ناحيه قفسه سينه، تنگي آئورت يا نارسايي قلبي كه علت آن مشخص نيست شده باشد معمولا متخصص قلب انجام عمل آنژيوگرافي را به او توصيه مي‌كند.
به كمك آنژيوگرافي تعداد عروق كرونر مسدود شده، محل انسداد، و ميزان آن مشخص مي‌شود. آگاهي از اين موارد به پزشك امكان مي‌دهد نحوه درمان را تعيين كند.
در صورتي كه تشخيص انسداد و گرفتگي رگ تاييد شود ممكن است پزشك انجام آنژيوپلاستي را تجويز نمايد كه در واقع نقش درماني دارد و طي آن انهدام لخته مسدودكننده رگ انجام مي‌شود.
شايد گاهي آنژيوگرافي نگران كننده به نظر برسد اما واقعيت اين است كه در صورت انجام آن توسط متخصص كارديولوژيست و در مركز درماني مجهز و مطمئن، بيمار با مشكل خاصي مواجه نخواهد بود.
طي آنژيوگرافي يك لوله بسيار كوچك به نام كاتاتر از قسمت كشاله ران به داخل رگ وارد مي‌شود. سر كاتاتر يا در قلب و يا در مدخل عروق تغذيه‌كننده قلب قرار داده مي‌شود و يك مايع خاص از طريق آن تزريق مي‌شود كه به وسيله اشعه ايكس قابل رويت بوده و تصاوير را شفاف مي‌سازد. تصاوير به دست آمده آنژيوگرام ناميده مي‌شوند.
با عبور اشعه ايكس از بدن در مقادير مختلف و جذب آن توسط بافت‌هاي متفاوت تصوير تهيه شده و در كامپيوتر ذخيره و يا روي فيلم ظاهر مي‌شوند. اين روش در زماني كوتاه وضعيت عروق قلب را به خوبي نشان مي‌دهد و بيمار و پزشك كاملا از اين وضعيت آگاه مي‌شوند و پزشك نوع درمان را با اطمينان بيشتري تعيين مي‌كند.
معمولا كليه مراحل كار حدود نيم ساعت به طول مي‌انجامد و پس از آن بيمار يك شب را در بيمارستان مي‌گذراند اما پس از مرخص شدن از بيمارستان تكليف او روشن شده در صورت وجود انسداد در عروق، تحت درمان مناسب قرار مي‌گيرد.
بنابراين بيماران بايد بدانند آنچه نگران‌كننده است وجود انسداد و گرفتگي عروق قلب است كه مي‌تواند پيامدهاي ناخوشايند و گاه غيرقابل جبراني را به دنبال داشته باشد و آنژيوگرافي مي‌تواند در پيشگيري از اين عواقب كمك موثري باشد.
نیازهای اساسی در آنژیوگرافی
( BASIC REQUIREMENTS )
1- ارائه تصاویر پرکیفیت بر روی کلیشه رادیوگرافی
۲- توانایی رادیوگرافی به صورت سریال روی فیلم حتی تحت زاویه
۳- ارائه تصاویر به صورت ( Real Time ) با دقت بسیار بالا و امکان پردازش تصویر پس از دریافت
۴- تابش زاویه ای ( Angled Projection )
5- برای آنژیوگرافی مغزی ( Cerebral ) و شکمی ( Abdominal ) تکنیکهایی مانند :
Magnification Radiography ، Radiography Stereoscopic Radiography and Stereoscopic magnification ، (cine fluorography ( cine biplane fluorography تکنیک های اختصاصی محسوب می شوند .
۶- ابزار ثبت آثار حیاتی و توانایی برنامه ریزی کردن انژکتور اتوماتیک و سیستم کنترل ژنراتور اشعه ایکس با آثار حیاتی .
۷- ژنراتور مناسب ، توان مناسب ، ثبات فاکتورهای رادیوگرافی ، تشعشع کنترل شده و پر کیفیت .
۸- عدم نیاز به حرکت دادن بیمار
۹- توانایی عملکرد به عنوان یک تشخیص اورژانس
۱۰- فضای مناسب برای کار پزشک و دستیاران در هنگام عبور کاتتر در عروق بیمار
۱۱- اطمینان از عدم تابش غیر برنامه ریزی شده پرتوی x
12- قابل استریل بودن دستگاه ، لوازم و …
۱۳- ایمنی کامل در مقابل شوک الکتریکی
۱۴- دوز کمتر اشعه
۱۵- سهولت عمل با کاتتر قلبی ( Cardiac Catheterization ) امروزه به عنوان معمولترین گزینه ( روتین ) تلقی شده و اطلاعاتی از قبیل فشارخون درون عروقی ، الکتروکاردیوگرام، oxygen saturation
، Carbon dioxide saturation و غیره به راحتی از طریق کاتتر ارسال شده به درون عروق ، به صورت دینامیک ( زنده ) در محل ضایعه به دقت قابل مشاهده خواهد بود .
بنابراین می توان گفت اطلاعات مربوط به فرم ، وضعیت و چگونگی ، محل و نوع ضایعه ، تشخیص را ممکن و اقدام بعدی را بلافاصله مشخص می نماید .
سی تی اسکن ( XCT ) که از تجهیزات اختصاصی قلب محسوب نمی شود ، در بسیاری از موارد به عنوان تشخیص سریع اولیه می تواند به کارگرفته شود ، ولی در مورد ضایعات بسیار کوچک ، تشخیص قابل اعتمادی را تضمین نمی کند . در ضمن به علت زمان نسبتاً زیاد بین اسکن و بازسازی تصاویر نمی تواند در بررسیهای کاردیاک به کار آید . MR اخیراً با کمک نرم افزارهای بسیار پیچیده توانسته است جای خود را در این عرصه باز نماید و امروزه MR Angiography گزینه ای صحیح به عنوان جایگزین تلقی می گردد .
-
در این روش با شکاف دادن ناحیه ای که سرخرگ در زیر آن واقع شده است آنژیوکت وارد سرخرگ شده و کاتتر به منطقه مورد نظر هدایت می شود و سپس کاتتر به انژکتور اتوماتیک متصل شده و ماده حاجب به داخل رگ تزریق و تصویربرداری انجام می گیرد . انژیوگرافی برای بررسی عروق کلیه ، اندامها ، مغز ، قلب ، ریه و دستگاه گوارش به کار می رود. این روش تصویربرداری برای بیماری های زیر کاربرد دارد : تصلب شرائین ، آنوریسم ، صدمات عروقی ،برای بررسی عروق کرونر ، برای بررسی عروقی که خون رسانی به تومور را به عهده دارند و احیانا” مسدود کردن این عروق به منظور از بین بردن تومور و بالاخره برای بررسی خونریزی های داخلی.
انواع مختلف آنژیوگرافی :
آنژیوگرافی کرنری (Coronary Angiography)
آنژیوگرافی مغزی (Cerebral Angiography)
آنژیوگرافی محیطی (از دست یا پا) (Peripheral Angiography)
آنژیوگرافی احشایی (Visceral Angiography)
آنژیوگرافی ریوی (Pulmonary Angiography)
آنژیوگرافی لنفاویlumph Angiography) (
پرتو نگاری بطنی قلب از طرف راست(Right heart ventriculography)
پرتو نگاری بطنی قلب از طرف چپ(Left heart ventriculography)
آنژیوگرافی آئورت(Aortography)
آنژیوگرافی شبکیه‌ای(Retinal Angiography)
آنژیوگرافی تشدید مغناطیسی(Magnetic Resonance Angiography)
آنژیوگرافی به روش پرتو نگاری مقطعی کامپیوتری آنژیوگرافی کرونری مستقیم ترین راه کشف این موضوع که چه اشکالی در شریانهای کرونری قلب وجود دارد، استفاده از آنژیوگرافی می باشد.
در این آزمایش، یک ماده رنگی مستقیماً به شریانهای کرونری تزریق می گردد و سپس با استفاده از اشعه ایکس، از آن عکسبرداری می شود. برای انجام این آزمایش، یک لوله باریک به نام “کاتتر” معمولاً از طریق شریانی که در کشاله ران وجود دارد به سمت قلب فرستاده می شود. البته گاهی اوقات از شریانهای موجود در مچ دست یا آرنج نیز استفاده می شود.
ابتدا مقداری ماده بی حس کننده به زیره پوست تزریق می شود. سپس کاتتر را وارد شریان (کشاله ران) می کنند و آن را به سمت قلب می فرستند. شما در هنگام انجام این آزمایش، جیزی احساس نخواهید کرد، گرچه وقتی که لوله کاتتر به قلب می رسد، ممکن است مقداری دچار طپش قلب شوید که این وضعیت کاملاً طبیعی می باشد.
به محض اینکه لوله کاتتر به شریان کرونری رسید، ماده رنگی به داخل آن تزریق می گردد و در همین حال از زوایای مختلف از قلب عکسبرداری می شود. در هنگام عکسبرداری شما باید به مدت ۵ تا ۱۰ ثانیه نفس خود را حبس نمایید و تکان نخورید. خود ماده رنگی ممکن است کمی باعث برافروختگی شما شود که سریعاً این مشکل از بین خواهد رفت.
آنژیوگرافی کرونری یک آزمایش بی خطر و معمولی می باشد. مشکلات جدی و وخیم که دراین آزمایش ایجاد می شوند بسیار نادر می باشند و تقریباً از هر ۱۰۰۰ نفری که آنژیوگرافی می کنند، یک نفر به عوارض جدی آن دچار می شود. مهم ترین خطری که ممکن است ایجاد شود و خوشبختانه بسیار هم نارد می باشد، این است که این آزمایش ممکن است قلب را تحریک نموده و ایجاد سکته قلبی نماید. اگر چنین وضعیتی رخ داد، ممکن است نیاز به عمل جراحی اورژانس پیدا شود. عوارض جانبی دیگری که شیوع کمتری دارند عبارتند از: ایجاد آلرژی یا حساسیت نسبت به ماده رنگی که به شریان کرونری تزریق می شود و صدمه به شریان کشاله ران.
گرچه آنژیوگرافی کرونری بهترین راه بررسی شریانهای کرونری قلب می باشد، اما انجام این کار برای هرکسی که دچار آنژین قلبی یا بیماری کرونری قلب می باشد، لازم نیست. اکثر پزشکان فقط وقتی از این آزمایش استفاده می کنند که این احتمال را بدهند که شما ممکن است از انجام عمل جراحی قلب یا “آنژیوپلاستی” سود ببرند. آنژیوگرافی کرونری حدود ۴۰ دقیقه زمان لازم دارد. سپس شما باید به مدت ۳ یا ۴ ساعت دراز بکشید تا از خطر بروز خونریزی جلوگیری نمایید. به مدت چند روزن ناحیه ای از کشاله ران که در این آزمایش استفاده شده است ممکن است دچار درد خفیفی بشود.
آمادگی برای آنژیوگرافی:
به منظور آمادگی ۸-۴ ساعت قبل از انجام آنژیوگرافی از خوردن و آشامیدن پرهیز نمائید. درصورت داشتن بیماری خاصی پزشک و یا تکنولوژیست را مطلع نمائید. ممکن است تا ۲۴ ساعت در بیمارستان یا کلینیک تحت نظر باشید . قبل از انجام آزمایش ممکن است شب قبل در بیمارستان بستری گردید.
ناحیه کشاله ران یا بازو که کاتتر را وارد آن می نمایند بایستی تراشیده شود پس از انجام آنژیوگرافی این ناحیه را تحت فشار قرار میدهند تا دچار خونریزی نشود. مزایای آنژیوگرافی بسیار بیشتر از خطرات ناشی از آن است .
پاسخ به سئوالات چرا من به آنژیوگرافی نیاز دارم ؟
سرخرگهای کروناری، خون و اکسیژن مورد نیاز عضله قلبی را تامین می کنند. ممکن است این سرخرگ ها متعاقب تجمع کلسترول، سلول ها یا سایر موارد دچارتنگی شوند . این امر سبب کاهش جریان خون به قلب شما می شود . اگر یک لخته خون تشکیل شود و به طور کامل جریان خون از خلال سرخرگ را دچار انسداد سازد، حمله قلبی رخ می دهد. آنژیوگرافی کرونری یک تست ویژه با استفاده از اشعه ایکس می باشد که جهت مشخص نمودن محل و میزان انسداد سرخرگ های کرونری صورت می گیرد. آنژیوگرافی به پزشک شما کمک می کند تا بررسی نماید که آیا شما نیاز به درمانهایی نظیرآنژیوپلاستی، جراحی بای پس کروناری یا درمان دارویی دارید یا خیر؟
استفاده ازآنژیوپلاستی در همه انواع انسداد ضروری نمی باشد. گاهی آنچه ما بدان نیاز داریم صرفااستفاده از دارووهمچنین کاهش فشار خون ،مصرف رژیم سالم غذایی ،قطع مصرف سیگار ،فعالیت جسمانی وکاهش کلسترول خون می باشد.
در طول آنژیوگرافی چه اتفاقی رخ می دهد ؟
ممکن است جهت آرامبخشی به شما دارو داده بشود، اما شما همچنان بیدار هستید. شما به آزمایشگاه کاتترگذاری بیمارستان می روید .
شما برروی یک میز سفت کنار یک دوربین و سایر تجهیزات دراز می کشید.
پزشک، منطقه ای را بر روی کشاله ران یا بازوی شما بیحس کرده و یک لوله (کاتتر) را داخل سرخرگ شما کرده و به قلب شما می راند . این امر بیش از یک نمونه گیری خون درد ندارد .
مایع مخصوصی از طریق کاتتر رانده می شود تا سرخرگها به شکل مطلوبی در عکسبرداری با اشعه ایکس دیده شوند .
تصاویر اشعه ایکس متعددی با حرکت مایع در سرخرگ گرفته می شود .
ممکن است از شما خواسته شود که نفس خود را نگه دارید یا سرفه کنید .
با بررسی تصاویر اشعه ایکس، پزشک هرگونه مشکل موجود در سرخرگهای شما را تشخیص می دهد .
در صورت تمایل، شما می توانید در طول و پس از زمان عمل، تصاویر اشعه ایکس را ببینید .
آنژیوگرافی یک نوع تست با استفاده ازاشعه ایکس است که تنگی سرخرگهای شما و همچنین تعداد و شدت آنها را در صورت وجود، نشان می دهد و مشخص می کند که برای آنها چه باید بکنیم . اگر گرفتگی وجود داشته باشد ممکن است شما دارو مصرف کنید،ویا بسته به تعداد رگهای درگیر ، شدت گرفتگی و محل دقیق قرار گرفتن تنگی ممکن است تحت روش های درمانی کروناری از طریق پوست (PCI) مانند آنژیوپلاستی یا استنت یا جراحی باز قلبی قرار بگیرید .کاتتر (لوله) از طریق سرخرگ آئورت وارد سرخرگ کرونری می شود .
ممکن است من چه احساسی داشته باشم ؟
اندکی فشار در هنگام وارد شدن کاتتر.
بندرت اندکی احساس ناراحتی در قفسه سینه باوارد شدن مایع.
احساس نیاز به ادرار کردن.
بندرت احساس تهوع.
اگر تصویری از حفره پمپ کننده اصلی قلب تهیه شود (که در دو سوم آنژیوگرافی ها تهیه می شود ) ممکن است شما احساس گرگرفتگی از سرتا پا نمایید که به مدت 20 ثانیه متعاقب مصرف مایع به طول می انجامد .
درطول آنژیوگرافی شما بیدار هستید و دستورات پزشک را انجام می دهید.
پس از آنژیوگرافی چه اتفاقی رخ می دهد ؟
کاتتر خارج می شود.
یک پزشک یا پرستار فشار مستقیمی را برروی محل وارد شدن کاتتر به مدت 15 دقیقه یا بیشتر وارد می کند تا مطمئن شود که خونریزی داخلی وجود ندارد.
از شما درخواست می شود که به آرامی چند ساعت به پشت دراز بکشید . اگر کاتتر گذاری از طریق رگ بازو صورت گرفته باشد، شما نیاز به دراز کشیدن ندارید.
شما به اتاق بیمارستان یا اتاق بخش مراقبت های ویژه کرونری (CCU) خود بر می گردید.
ممکن است به علت دراز کشیدن به پشت یا در محل وارد شدن کاتتر احساس درد کنید .
پزشک شما در مورد نتایج آنژیوگرافی با شما گفتگو خواهدکرد
من چگونه می توانم بیشتر یاد بگیرم ؟
با پزشک ، پرستار یا مشاور سلامتی خود مشورت کنید . اگر مبتلا به بیماری قلبی می باشید یا قبلا دچار سکته مغزی شده اید، ممکن است اعضای خانواده شما در معرض خطر باشند . ایجاد تغییرات در شیوه زندگی آنها جهت کاهش میزان خطر مهم است .
شما می توانید از کتابچه ها و بروشورهای علمی جهت انتخاب زندگی سالمتر و کاهش میزان خطر ، کنترل بیماری و مراقبت از افراد مورد علاقه تان استفاده کنید .دانایی توانایی است بنابراین بیشتر بیاموزید و بیشتر زندگی کنید.
آیا پرسش یا توضیحی از پزشک خود دارید ؟
دقایقی را برای یادداشت سوالات خود در ملاقات بعدی خود با پزشکتان اختصاص دهید. برای مثال:
من چقدر در بیمارستان می مانم ؟
آیا من نیاز به جراحی دارم ؟
گرفتگي عروق قلب تا 70 درصد بدون علامت است
رييس چهارمين کنگره بين المللي قلب و عروق خاورميانه گفت: گرفتگي عروق کرونر قلب تا 70 درصد هيچ گونه علامت و نشانه ظاهري همچون درد و تنگي نفس ندارد، اما اين امر دليل بر سلامتي فرد نيست بلکه مرحله نهفته بيماري قلبي است.
دکتر "محمد جواد زيبايي نژاد" درگفت و گو با ايرنا گفت: به منظور تشخيص بيماري هاي نهفته قلبي، بايد تست هاي قلبي(تست ورزش و نوار قلب) انجام شود که اين کار به خصوص در برخي مشاغل همچون خلباني، بايد از 40 سالگي به بعد انجام شود تا کوچکترين گرفتگي هاي عروق تشخيص داده شود.
زيبايي نژاد افزود: زماني که گرفتگي عروق کرونر قلب به بالاتر از 70 درصد برسد علايم بيماري هاي قلبي شامل احساس درد، تنگي نفس، احساس فشار در قفسه سينه و ساير علايم ظاهري بروز پيدا مي کند که عوامل خطري همچون آلودگي هوا، روند گرفتگي 70 درصدي عروق کرونر قلب را به 100 درصد مي رساند و در نتيجه احتمال سکته قلبي را افزايش مي دهد.
* آلودگي هوا و سکته قلبي
وي با بيان اينکه آلودگي هوا، اکسيژن رساني به قلب و ريه را دچار اختلال و بيماري هاي قلبي و عروقي را تشديد مي کند گفت: در کساني که دچار 70درصد گرفتگي عروق و بيماري نهفته قلبي هستند آلودگي هوا با اکسيژن رساني نامناسب به قلب، ميزان گرفتگي عروق را به 90 تا 100 درصد مي رساند و در نتيجه سکته هاي قلبي را سرعت مي بخشد.
زيبايي نژاد اضافه کرد: با حذف عوامل خطر ساز همچون کنترل چربي، قند و فشار خون، عدم استعمال دخانيات ، تغذيه سالم و وارد کردن ورزش و تحرک به برنامه عادي روزانه مي توان از تنگي 70 درصدي عروق قلب پيشگيري کرد.
رييس مرکز تحقيقات قلب و عروق دانشگاه علوم پزشکي شيراز يادآور شد: عواملي همچون چربي خون، ديابت، فشار خون و سيگار به مرور زمان به تنگ شدن عروق قلبي منجر مي شود.
زيبايي نژاد با اشاره به اينکه سيگار و آلودگي هوا بروز بيماري هاي قلبي و سکته هاي قلبي را تسريع مي کند گفت: بررسي هاي مختلف نشان داده است متوسط عمر افراد در مناطق آلوده تهران در مقايسه با نقاط داراي هواي پاک و مناطق روستايي کوتاهتر است.
رييس چهارمين کنگره بين المللي قلب و عروق خاورميانه با بيان اينکه علاوه بر ژنتيک، مردان به علت اينکه بيشتر سيگار مي کشند بيشتر دچار بيماري هاي قلبي و عروقي مي شوند، گفت: تا 50 سالگي مردان بيشتر از زنان دچار سکته هاي قلبي مي شوند، اما از سن 50 سال به بالا ريسک سکته هاي قلبي در مردان و زنان يکسان است.
زيبايي نژاد يادآور شد: در جوامع سيگاري خطر وقوع سکته هاي قلبي هم بيشتر است.
در جوامع اروپايي حدود 10 سال است که به علت کم شدن مصرف دخانيات در مردان و در مقابل افزايش آن در زنان، ميزان سکته هاي قلبي در مردان کمتر شده، اما در زنان به علت مصرف بيشتر سيگار سکته هاي قلبي بيشتر شده است.
* کاهش سن سکته هاي قلبي در ايران و خاورميانه
رييس چهارمين کنگره بين المللي بيماري هاي قلبي و عروقي با اشاره به اينکه سکته قلبي زير 55 سال سکته قلبي زودرس محسوب مي شود گفت: سن وقوع سکته هاي قلبي در ايران و منطقه به سنين زير 50 و 55 سالگي به خصوص در مردان رسيده است، اين در حاليست که دوران ميانسالي يعني 55 تا 60 سالگي از نظر بازدهي ، بهترين عمر انسان محسوب مي شود.
* مصرف خودسرانه دارو و بيماري قلبي
وي، با بيان اينکه هنوز ارتباط بين مصرف آنتي بيوتيک‌ها و عوارض آن بر روي سيستم قلب و عروق ثابت نشده است، گفت: از عوارض جانبي بسياري از آنتي بيوتيک‌ها اثر نابجاي آنها بر روي ماهيچه قلب است؛ از اين رو مصرف خودسرانه داروها توصيه نمي‌شود.
رييس چهارمين کنگره بين المللي قلب وعروق خاورميانه، از پرفشاري خون، افزايش چربي خون، ديابت، استعمال دخانيات، چاقي و بي تحرکي به عنوان عوامل خطرساز در بروز بيماري‌هاي قلب و عروق ياد کرد و افزود: هم اکنون بيش از 70 درصد بودجه درمان، پيشگيري و تشخيص دولت‌ها صرف بيماري‌هاي قلب و عروق مي‌شود.
* ارتباط استرس و سکته قلبي
وي، استرس را عامل ديگري براي بروز سکته قلبي برشمرد و افزود: استرس‌ها از دو مسير(کانال) ميزان بروز بيماري‌هاي قلب و عروق را افزايش مي‌دهند؛ به اين صورت که در زمان استرس هورمون‌هاي شيميايي نظير اپي نفرين ترشح و باعث تنگي عروق قلب و تشديد آترواسکلروز و پرفشاري خون مي‌شود. اين در حالي است که استرس از مسير ديگري باعث کاهش تحرک فعاليت جسمي و ورزش هم مي‌شود.
رييس چهارمين کنگره بين‌المللي قلب وعروق خاورميانه، استرس را متفاوت از زندگي پرمشغله عنوان کرد و در تعريف استرس يادآور شد: در استرس ميزان ضربان قلب و فشار خون افزايش مي‌يابد.
* چاقي و بيماري قلبي
زيبايي نژاد، مهم‌ترين عامل پيشگيري از بروز بيماري‌هاي قلب و عروق را کاهش عوامل خطر ، همچون چاقي و اضافه وزن برشمرد و افزود: در پديده چاقي، چربي و پلاکت در عروق کرونر رسوب مي‌کند به همين علت بايد در رژيم غذايي ميزان مصرف چربي‌هاي اشباع شده به حداقل برسد و ميزان مصرف چربي اشباع نشده افزايش يابد. وي، چربي‌هاي اشباع شده را شامل دو نوع چربي حيواني و نباتي (امحا و احشا حيوانات نظير دل، جگر، کله پاچه، چربي گوشت قرمز) عنوان کرد و گفت: چربي‌هاي غير اشباع در دو دسته از مواد غذايي نظير انواع ماهي‌ها (امگا3) و انواع مغزها همچون پسته، آجيل يافت مي‌شود.
رييس چهارمين کنگره بين‌المللي قلب وعروق خاورميانه، چربي‌ها را سرمنشا بسياري از هورمون‌هاي شيميايي بدن عنوان کرد و افزود: بايد موازنه خاصي بين چربي‌هاي اشباع شده و اشباع نشده برقرار شود.
وي با توصيه نسبت به مصرف ماهي به صورت دو بار در هفته گفت: مصرف ماهي و آبزيان در کاهش بروز سکته هاي قلبي نقش موثري دارد و مصرف قرص روغن ماهي جز در موارد خاصي که فرد نسبت به مصرف ماهي ها حساسيت دارد توصيه نمي شود.
-
واحد پیشگیری و آموزش همگانی مرکز قلب تهران
پزشكان بدون مرز
