آماده جذب سریع فارغ التحصیلان نخبه پزشکی هستیم

به گزارش ایرنا، دکتر باقر لاریجانی چهارمین فرزند مرحوم آیت الله میرزا هاشمی آملی لاریجانی و برادر کوچک ترمحمدجواد لاریجانی دبیر ستاد حقوق بشر، آیت الله صادق آملی لاریجانی رییس قوه قضاییه و علی لاریجانی رییس مجلس شورای اسلامی است.

وی در حال حاضر قائم مقام رییس دانشگاه آزاد در امور پزشکی و رییس شورای راهبردی علوم پزشکی این دانشگاه است. لاریجانی همچنین سابقه ریاست چندین ساله بر دانشگاه علوم پزشکی تهران را برعهده دارد و عضو هیات علمی این دانشگاه است.

وی مدرک دکترای عمومی خود را در سال 1366، دوره تخصص داخلی را در سال 1369 و فوق تخصص غدد و متابولیسم را در سال 1372 اخذ کرده است. لاریجانی همچنین دوره پیوند پانکراس را در ایتالیا و کانادا گذرانده است.

قائم مقام رییس دانشگاه آزاد اسلامی در امور پزشکی از سوی پایگاه اطلاعات علمی ESI، در جمع یک درصد دانشمندان برتر جهان، در فاصله سال 2011-2001 قرار گرفته و در سال 1389 به عنوان چهره ماندگار علم پزشکی کشور انتخاب شده است. از دیگر افتخاراتش می توان به انتخاب وی به عنوان ˈدانشمند برگزیده جهان اسلامˈ در سال 2005 اشاره کرد.

آنچه که در زیر می خوانید گفت و گوی ایرنا با وی درباره چالش های حوزه علوم پزشکی در دانشگاه آزاد اسلامی است:

** آقای دکتر! شما ریاست دانشگاه علوم پزشکی تهران به عنوان یکی از بهترین دانشگاه های علوم پزشکی کشور را برعهده داشتید و سال ها در وزارت بهداشت مسوول سیاستگذاری بوده اید. زمانی که به دانشگاه آزاد اسلامی آمدید، تصورتان از تدریس علوم پزشکی در این دانشگاه چه بود و امروز که مسوول هستید چه چشم اندازی را پیش بینی می کنید؟

واقعیت این است که سال گذشته به اندازه امروز آشنایی عمیقی با دانشگاه آزاد نداشتم. پیش تر هر زمانی که دکتر عبدالله جاسبی چالش هایی با وزارت بهداشت پیدا می کرد، گاهی واسطه می شدم تا رفع شود ولی وقتی قرار شد به سمت قائم مقام ریاست دانشگاه در علوم پزشکی منصوب شوم، اطلاعات وسیعی درباره حوزه علوم پزشکی و واحدهای تدریس کننده آن پیدا کردم و بتدریج با قوانین، مقررات و آیین نامه های آن آشنایی بیشتری پیدا کردم.

در ماه های ابتدایی جلساتی را با واحدهای درگیر در حوزه پزشکی برگزار کردم و چالش ها و راهکارهای رفع آن را با دوستان و همکاران بررسی کردیم.

نتیجه این امر هم آن شد که به سرعت توانستیم چالش های موجود را تحلیل و برای رفع آن راهکارهایی را که مناسب می دانستیم، پیگیری کنیم.

البته واقعیت این است که همه مطالبات در دست خود ما نیست و برخی از مسائل در درون دانشگاه و برخی از مسائل نیز در اختیار حوزه هایی بیرون از دانشگاه است. میزان پیشرفت ما در حوزه هایی که دنبال می کنیم متفاوت است ولی در عین حال اطلاعات ما به دانشگاه و چالش های حوزه پزشکی روز به روز ارتقا پیدا کرده است.

براساس این اطلاعات، سندی را برای توسعه حوزه علوم پزشکی دانشگاه آزاد طراحی کرده ایم که در حقیقت چارچوب هایی را برای آینده این حوزه برای ما ترسیم می کند. این سند البته برای واحدهای دانشگاه آزاد نیز مفید است زیرا می توانند براساس آن اصول و چارچوب فعالیت های خود را برنامه ریزی کنند.



** وزارت بهداشت سخت گیری های بیشتری را نسبت به ورود دانشجویان به رشته های علوم پزشکی و همچنین تصویب رشته های جدید در مقایسه با وزارت علوم اعمال می کند. نظر شما در این خصوص چیست؟ این سخت گیری ها تا چه اندازه بر حوزه علوم پزشکی دانشگاه آزاد تاثیرگذار بوده است؟

به هرحال مسیر تصویب رشته های جدید و مجوزهای آن در دانشگاه آزاد براساس قوانین و مقررات وزارت بهداشت است.آموزش پزشکی غیردولتی تنها در دانشگاه آزاد وجود دارد در حالی که 2 هزار و 500 موسسه غیرانتفاعی و غیردولتی در حوزه های غیرپزشکی فعال هستند.

چالش بین وزارت بهداشت و دانشگاه آزاد البته تاریخی است و از ابتدای راه اندازی رشته های پزشکی در این دانشگاه هم با عدم موافقت وزارت بهداشت همراه بود. این شرایط به نحوی بود که هیاتی سه نفره متشکل از نماینده وزارت بهداشت، نماینده دانشگاه آزاد و نماینده ای از شورای عالی انقلاب فرهنگی رشته ها را تصویب کردند.

بالاخره این چالش در سطح وزارت بهداشت وجود دارد. ممکن است برخی مسوولین کمتر و برخی بیشتر این سخت گیری ها را داشته باشند اما واقعیت این است که گسترش و توسعه حوزه علوم پزشکی در دانشگاه آزاد با مسائلی روبه روست.



** نسبت استاد به دانشجو در واحدهای پزشکی بسیار مهم است. این نسبت در واحدهای دانشگاه آزاد در حوزه علوم پزشکی به چه شکل است؟ آیا شما که سال ها ریاست دانشگاه علوم پزشکی تهران را برعهده داشتید، از وضعیت موجود راضی هستید؟

باید متناسب با شرایط به مسائل نگاه کرد. دانشگاه علوم پزشکی تهران یکی از برجسته ترین دانشگاه های کشور است ولی در دانشگاه آزاد شما با بستری روبه رو هستید که در همه کشور توسعه پیدا کرده و شرایطش با دانشگاه علوم پزشکی متفاوت است.

90 واحد از واحدهای ما بین یک تا 10 رشته علوم پزشکی را ارائه می کنند ولی قطعا نسبت استاد به دانشجو مطلوب نیست. تمام تلاش ما برای ارتقاء علوم پزشکی در دانشگاه آزاد است و برای این امر لازم است تا نسبت کنونی استاد به دانشجو را تصحیح کنیم. با این حال چالش هایی مانند جذب نیروی انسانی داریم به عنوان نمونه درصد قابل توجهی از دانش آموختگان علوم پزشکی را تربیت می کنیم اما هیچ یک برای طرح به دانشگاه آزاد نمی آیند. مفهوم این مساله آن است که شما نیروی انسانی را تربیت می کنید اما نمی توانید در دانشگاه به عنوان هیات علمی از وی استفاده کنید.

برای سال جاری آمادگی داریم تا دهها نفر را به عنوان هیات علمی جذب کنیم. تعدادی از افراد در سایتی که برای این موضوع اختصاص داده بودیم، ثبت نام کرده اند و مسیر جذب آنها در حال طی شدن است. اعلام کردیم که تمام فارغ التحصیلان نخبه را با شرایط سریعی جذب دانشگاه کنیم و واحدها را متناسب با شرایط شان مجوز می دهیم تا گسترش هیات علمی را ببینند.

با این حال ارتقای علوم پزشکی در دانشگاه آزاد به زمان و شرایط احتیاج دارد به عنوان نمونه در بسیاری از شهرها می خواهیم نیروهای متخصص و PHD جذب کنیم اما متخصص مورد نیاز در آن شهر خاص وجود ندارد.


** به جز بیمارستان فرهیختگان چند واحد بیمارستانی دیگر در دانشگاه آزاد در دست ساخت وجود دارد؟

ما حدود 11 واحد بیمارستانی داریم. 4 واحد بیمارستانی فرهیختگان، تبریز، اردبیل و کازرون در سال جاری مسیر تجهیزاتشان شروع شده است. البته تجهیز بیمارستان با شرایط خاص خود چالش های خاص خود را دارد ولی ما به سرعت در حال پیشبرد آن هستیم و امیدوار هستیم در سال جاری در واحدهایی که دانشکده پزشکی داریم بحث بیمارستان دانشگاهی را دنبال می کنیم.

به واحدهایی که قرار است رشته های علوم پزشکی در آنها تاسیس شود نیز مجوز داده ایم تا فازهای مطالعاتی بیمارستان را نیز دنبال کنند. با این حال بیمارستان داری و ساخت بیمارستان کار آسانی نیست زیرا تجهیز بیمارستان ها هزینه سنگینی دارد؛ با این حال کار ما در حال پیشرفت است.



** وجود یک بیمارستان چه اندازه می تواند بر ارتقای کیفیت آموزش پزشکی تاثیر داشته باشد؟

پزشکی از 2 قسمت علوم پایه و علوم بالینی تشکیل می شود. در علوم پایه مانند سایر رشته ها احتیاج به کلاس و آزمایشگاه وجود دارد البته در دنیا نیز این نگاه وجود دارد که دانشجوی علوم پایه باید در معرض بیمارستان و بیمار قرار بگیرد تا بداند دانشی که در حال آموختن آن است، به چه دردی می خورد.

به عنوان نمونه دانشجویی که علوم پایه فیزیولوژی را می خواند اگر بداند فیزیولوژی انسولین چگونه بیمار دیابتی را کنترل می کند، بسیار بهتر آن را فرا می گیرد تا یک فیزیولوژی خشک در کلاس درس.

در علوم پزشکی باید بدنبال آموزش سرپایی به جای آموزش بستری برویم زیرا 70 درصد خدمات بیمارستانی ما، مراجعات پزشکی است که در کلینیک هاست. با این حال قسمتی از علم پزشکی باید بر روی بیمار انجام شود تا پزشک بتواند آموزش های خود را فرا گرفته و بتدریج استقلالش را در تصمیم گیری ها حفظ کند. بیمارستان ها یکی از بسترهای این کار است.

بیمارستانی که خوب اداره شود، می تواند آموزش های با کیفیت تری را به مجموعه دانشجویان پزشکی ارائه کند و به همین دلیل نیز بدنبال ارتقای بیمارستان ها هستیم. همچنین در تلاش هستیم تا بیمارستان های دانشگاه آزاد در چرخه های شناخت بین المللی قرار بگیرند و خدمات با کیفیتی را ارائه کنند.

گفت و گو از: مهدی رهبر