فلج بلز (Bell's palsy)
حتما تا امروز افرادي را ديدهايد كه به صورت ناگهاني به فلج نیمی از صورت مبتلا شدهاند يا دست كم درباره آنها شنيدهايد كه در پي حادثه، تصادف يا ابتلا به يك بيماري ويروسي به افتادگي پلك، عضلات گونه يا انحراف عضلات لب و دهان دچار ميشوند و علاوه بر از دست دادن زيبايي به عوارضي مبتلا ميشوند كه سلامت جسم و روح آنها را به خطر مياندازد.
فلج بل يا همان فلج عصب صورت Bell's Palsy (Idiopathic Facial Paralysis) ، سبب ضعف يا از کارافتادگي عضلات مسوول حرکات ارادي در يک طرف صورت مي شود.
فلج عصب صورت يا فلج بلز بيماري شايعي است كه در اثر گرفتاري عصب صورت بوجود مي آيد.
فلج بلز سبب ضعف ناگهانی در عضلات صورت و در نتیجه ایجاد افتادگی در نیمی از صورت شما می گردد. لبخند شما در یک طرف صورت دیده شده و در آن سمت چشم شما بسته نمی شود.
-فلج بلز، فلج عصب هفتم صورت است؛ عصبی كه به عضلات صورت فرمان میدهد. در نتیجه اگر این عصب فلج شود، عضلات صورت قدرت حركت را از دست خواهند داد.
اين بيماري می تواند در هر سنی رخ دهد. علت دقیق آن ناشناخته است اما اعتقاد بر این است که در نتیجه تورم و التهاب عصبی که کنترل کننده عضلات یک سمت صورت است، ایجاد می شود.
این موضوع می تواند واکنشی به عفونت های ویروسی باشد. برای اغلب افراد، فلج بلز موقتی است. علائم معمولاً پس از چند هفته شروع به بهبودی کرده و در مدت 6 ماه به طور کامل بهبود می یابد. در تعداد کمی از افراد علائم فلج بلز مادام العمر باقی می ماند. فلج بلز به ندرت ممکن است عود کند.
-
نشانه ها:
علايم فلج بل فلج کامل يک طرف صورت، ظاهري بي تفاوت و بي روح به شما مي دهد، زيرا در طرف درگير، عضلات ناحيه پيشاني تا زير دهان هيچ حرکتي ندارند. ممکن است گوشه دهان شما دچار افتادگي شود و شما براي نگه داشتن آب دهان در طرف درگير با مشکل روبهرو شويد. زماني که شما عضلات سمت درگير را حرکت مي دهيد، چهره اي مضحک پيدا مي کنيد.
چشم طرف درگير ممکن است به شکل ناقص بسته شود، يا به هيچ وجه بسته نشود و بنابراين امکان نشت اشک از آن چشم وجود دارد. برخي از افراد از درد پشت گوش، ناحيه فک يا يک طرف صورت شکايت دارند. ممکن است احساس کنيد طرف درگير دچار کشيدگي يا انقباض شده و احيانا دچار تغييراتي در ترشح بزاق و حس چشايي، افزايش حساسيت به سر و صدا يا اشکال در تکلم يا غذا خوردن شويد. فلج بل مي تواند در هر سني روي دهد، اما در سنين 30 تا 60 سالگي شايع تر است. گاهي اوقات با عفونتي در گوش مياني در ارتباط است.
-
علائم و نشانه های فلج بلز به طور ناگهانی آغاز شده و می تواند شامل موارد زیر باشد:
• شروع سریع ضعف خفیف تا فلج کامل در یک سمت صورت شما که در مدت چند ساعت تا چند روز روی داده و سبب می شود در آن سمت صورت لبخند زدن یا بستن چشم دشوار باشد.
چشم طرف درگير ممکن است به شکل ناقص بسته شود، يا به هيچ وجه بسته نشود و بنابراين امکان نشت اشک از آن چشم وجود دارد. برخي از افراد از درد پشت گوش، ناحيه فک يا يک طرف صورت شکايت دارند. ممکن است احساس کنيد طرف درگير دچار کشيدگي يا انقباض شده و احيانا دچار تغييراتي در ترشح بزاق و حس چشايي، افزايش حساسيت به سر و صدا يا اشکال در تکلم يا غذا خوردن شويد. فلج بل مي تواند در هر سني روي دهد، اما در سنين 30 تا 60 سالگي شايع تر است. گاهي اوقات با عفونتي در گوش مياني در ارتباط است.
-
علائم و نشانه های فلج بلز به طور ناگهانی آغاز شده و می تواند شامل موارد زیر باشد:
• شروع سریع ضعف خفیف تا فلج کامل در یک سمت صورت شما که در مدت چند ساعت تا چند روز روی داده و سبب می شود در آن سمت صورت لبخند زدن یا بستن چشم دشوار باشد.
• افتادگی صورت و اشکال در تغییر حالت چهره
• درد در اطراف فک یا داخل یا پشت گوش شما در سمت مبتلا
• افزایش حساسیت به صدا در سمت مبتلا
• سردرد
• کاهش حس چشایی
• تغییر در میزان تولید اشک و بزاق در موارد نادر، فلج بلز می تواند اعصاب دو سمت صورت شما را تحت تاثیر قرار دهد.
-
تشخيص:
فلج بل اغلب به صورت ناگهاني بروز مي کند. ممکن است هنگام بيدار شدن از خواب متوجه آن شويد. ممکن است يکي دو روز پيش از فلج، دردي در پشت گوش هاي خود احساس کنيد. حداکثر فلج در عرض 48 ساعت پس از بروز بيماري مشاهده خواهد شد. پزشک قادر خواهد بود با نگاه به صورت شما و درخواست براي حرکت دادن برخي از عضلات صورت، به تشخيص زودهنگام دست يابد.
-
عصب هفتم پس از جدا شدن از مغز برای رسیدن به صورت از استخوان گیجگاهی میگذرد. در حقیقت مسیر عصب از داخل استخوان گیجگاهی است و درست از لابهلای ساختمان گوش عبور میكند. چون این قسمت استخوانی است، هیچ جایی برای تورم عصب وجود ندارد، یعنی اگر به هر دلیلی عصب ورم كند، مشكلاتی برای فرد ایجاد خواهد شد.
تورم عصب هفت به علل مختلف از جمله وجود یك ویروس یا بیماری خود ایمنی ایجاد میشود. همچنین حدود 60 تا 70 درصد بیماران، چند روز قبل علائمی مانند سرماخوردگی یا بیماریهای ویروسی داشتهاند. به همین دلیل، به احتمال زیاد ویروس در مدت زمان ایجاد بیماری، به عصب حمله كرده و در نتیجه تورم ایجاد شده است. همین مساله باعث میشود مشكلاتی برای عصب به وجود آید.
در اين نوع فلج صورت تشخيص با مشاهده قابل انجام است غالبا يك طرف صورت فلج شده و عمدتا در هنگام خنديدن با انحراف صورت به سمت سالم تظاهر مي كند. انجام نوار عصب و عضله تشخيص را قطعي مي كند .
پيشگويي و پيش آگهي فلج عصب صورت با انجام نوار عصب و عضله امكانپذير است در واقع وجود علائم خوب در شكل امواج ثبت شده در نوار عصب و عضله مويد احتمال بهبودي قطعي بيمار است و وجود علائم شديد و بد در نوار عصب و عضله پيش بيني كننده بهبود نسبي و ناكامل و يا ضعيف عصب صورت خواهد بود. افتراق فلج اين عصب با سكته مغزي نيز مهم است با معاينه مي توان علت را بدرستي مشخص كرد معمولا قسمت عضلات پيشاني در سكته مغزي فلج نشده ولي در فلج بلز اين اتفاق مي افتد البته پاسخ قطعي را با انجام نوار عصب و عضله مي توان مشخص كرد."
-
علت
این فلج چرا سراغتان ميآيد؟
اين بيماري غالبا در پي حادثه، تصادف، ابتلا به تومور در ناحيه سر، بيماري ويروسي و التهاب عصب هفتم صورت به وجود ميآيد. برخي از متخصصان علاوه بر اين عوامل، فاكتورهاي ديگري را نيز در ابتلا به فلج بلز موثر ميدانند؛ فاكتورهايي كه بعضی از آنها هنوز براي اين گروه از متخصصان شناخته شده نيست. با اين وجود بيماري فلج بلز از جمله بيماريهايي است كه اگر در زمان مناسب و شروع بيماري به آن رسيدگي و درمان آغاز شود، احتمال بهبود عملكرد عضلات و اعصاب صورت به طور كامل وجود دارد و تنها10 تا 20 درصد بيماران متناسب با شدت آسيبي كه به عصب هفتم صورتشان وارد شده درجاتي از اين فلج را با خود به همراه خواهند داشت.
-
اين فلج ممكن است به علل ويروسي و يا علل ناشناخته بروز كند و علائم آن بصورت ناگهاني بوقوع مي پيوندد.با توجه به اينكه عصب صورت پس از عبور از درون گوش به صورت عصب دهي مي كند عفونتهاي گوش و ضرباتي كه در اطراف گوش وترد مي شود مي تواند منجر به فلج عصب صورت گردد. گاهي ويروس تبخال با صمه به عصب صورت تظاهر مي كند.
ویروس هایی که با فلج بلز مرتبط دانسته شده اند شامل ویروس بیماری های زیر می باشند:
• زخم های سرد و تبخال دستگاه تناسلی(هرپس سیمپلکس)
• آبله مرغان و زونا(هرپس زوستر)
• مونونوکلئوز(اپستین بار)
• عفونت های سیتومگالوویروس
• بیماری های تنفسی(آدنوویروس)
• سرخک آلمانی(سرخجه)
• اوریون(ویروس اوریون)
• آنفولانزا(آنفولانزایB)
• بیماری دست پا و دهان (ویروس کوکساکی)
در فلج بلز عصبی که عضلات صورت شما را کنترل کرده و از یک راهروی باریک استخوانی به صورت شما می رسد، ملتهب و متورم شده و معمولاً با عفونت ویروسی مرتبط است. این عصب علاوه بر عضلات صورت، اشک، بزاق، حس چشایی و یک استخوان کوچک در گوش میانی شما را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.
-
عوامل خطر فلج بلز اغلب در افراد زیر ایجاد می شود:
• زنان باردار به خصوص در سه ماهه سوم بارداری یا افرادی که در هفته اول پس از زایمان به سر می برند • افراد مبتلا به عفونت دستگاه تنفس فوقانی مانند آنفولانزا یا سرماخوردگی همچنین، در برخی افراد حملات عودکننده فلج بلز روی می دهد که اتفاقی نادر است و این افراد سابقه خانوادگی حملات عودکننده را دارند. در این موارد ممکن است استعداد ژنتیکی به فلج بلز وجود داشته باشد.
-
عوارض اگرچه فلج بلز خفیف به طور معمول در مدت یکماه از بین می رود، در افراد مبتلا به فلج کامل بهبودی متفاوت است. عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• آسیب غیرقابل برگشت عصب صورت شما
• رشد مجدد عصب در مسیر نادرست که سبب می شود زمانی که شما تلاش می کنید سایر عضلات را حرکت دهید عضلات خاصی به طور غیرارادی منقبض شوند. به عنوان مثال، زمانی که شما لبخند می زنید، ممکن است در سمت مبتلا چشم بسته شود.
• نابینایی جزئی یا کامل چشمی که بسته نمی شود به علت خشکی بیش از حد و خراش قرنیه. قرنیه پوشش محافظ و شفاف چشم است.
آمادگي براي ويزيت پزشك شما احتمالاً به پزشک خانوادگی خود یا یک پزشک عمومی مراجعه خواهید کرد. با این حال، در برخی موارد شما ممکن است به متخصص مغز و اعصاب ارجاع داده شوید. بهتر است برای مراجعه به پزشک آماده شوید. در اینجا اطلاعاتی وجود دارد که به ایجاد آمادگی در شما کمک می کند. آنچه شما می توانید انجام دهید
• هر گونه علائمی را که تجربه می کنید، بنویسید. مواردی را که ممکن است نامرتبط به علت مراجعه شما به پزشک به نظر برسد را نیز بنویسید.
• اطلات شخصی مهم را بنویسید. آیا شما اخیراً استرس شدید یا تغییراتی در زندگی داشته اید؟ این اطلاعات به پزشک شما در تشخیص بیماری کمک می کند.
• یک لیست از تمام داروهای خود و میزان دوز مصرفی آن ها تهیه کنید. هر نوع ویتامین یا مکمل مصرفی را نیز فراموش نکنید.
• در صورت امکان یکی از اعضای خانواده یا دوستان را همراه ببرید. گاهی اوقات ممکن است به یاد آوردن برخی از اطلاعات دشوار باشد. فردی که شما را همراهی می کند ممکن است مطالبی را که شما فراموش کرده اید، به یاد آورد.
• سوالاتی را که می خواهید از پزشک خود بپرسید، بنویسید. آماده کردن یک لیست از سوالات به شما در استفاده مطلوب از وقت ملاقاتی که با پزشک خود دارید، کمک می کند. در مورد فلج بلز، سوالات اساسی برای پرسش از پزشک عبارتند از:
• محتمل ترین علت علائم من چیست؟
• آیا علل احتمالی دیگری برای علائم من وجود دارد؟
• چه نوع آزمایشاتی نیاز دارم؟
• این شرایط موقتی است یا درازمدت؟
• درمان فلج بلز چیست؟
شما کدامیک را پیشنهاد می کنید؟
• آیا جایگزینی برای اقدام اولیه ای که شما پیشنهاد دادید، وجود دارد؟
• من به بیماری های دیگری مبتلا هستم. چگونه می توانم به بهترین نحو مجموع این بیماری ها را مدیریت کنم؟
• آیا بروشور یا دیگر اطلاعات چاپ شده ای وجود دارد که من با خود به خانه ببرم؟ چه وب سایتی پیشنهاد می کنید؟ در زمان ملاقات با پزشک در پرسیدن سایر سوالاتی که به ذهنتان می رسد، تردید نکنید. از پزشک خود چه انتظاری دارید برای پاسخ دادن به سوالاتی که پزشک می پرسد، آماده شوید:
• علائم شما از چه زمانی شروع شد؟
• علائم شما مداوم است یا گاه به گاه؟
• شدت علائم شما چقدر است؟
• چه چیز علائم شما را بهبود می دهد؟
• چه چیز علائم شما را بدتر می کند؟
• آیا هیچ یک از بستگان شما تا به حال فلج بلز یا مشکلات مرتبط با فلج صورت داشته اند؟
اقداماتی که شما می توانید انجام دهید اگر شما به درد صورت مبتلا هستید:
• از مسکن هایی که می توان بدون نسخه تهیه کرد، استفاده نمایید. آسپیرین، ایبوپروفن (ادویل، موترین و...) یا استامینوفن (تیلنول و ...) می توانند به بهبود درد کمک کنند.
• از گرمای مرطوب استفاده کنید. گذاشتن پارچه ای که در آب گرم فرو برده شده بر روی صورت، چند بار در روز، ممکن است به رفع درد کمک کند. اگر چشم شما به طور کامل بسته نمی شود، نکات زیر را بکار برید:
• به طور مکرر در طول روز با استفاده از انگشت چشم خود را ببندید.
• از قطره های چشمی روان کننده (لوبریکانت) استفاده کنید.
• برای محافظت از چشم خود در طول روز از عینک استفاده کنید.
• در شب از یک پوشش چشمی استفاده نمایید
-
چه زماني به پزشك مراجعه كنيم؟
در صورت بروز هر نوع فلج باید به پزشک مراجعه کرد زیرا ممکن است سکته مغزی رخ داده باشد. فلج بلز به علت سکته مغزی روی نمی دهد. در صورت بروز ضعف یا افتادگی صورت به پزشک مراجعه کنید تا علت زمینه ای و شدت بیماری مشخص گردد.
-
آزمايش هاي تشخيصي هیچ نوع آزمایش اختصاصی برای تشخیص فلج بلز وجود ندارد. پزشک شما به صورتتان نگاه کرده و از شما می خواهد که با بستن چشم ها، بالا بردن ابرو، نشان دادن دندان ها و اخم عضلات صورت خود را حرکت دهید. سایر بیماری ها مانند سکته مغزی، عفونت ها، بیماری لایم و تومورها نیز می توانند سبب ضعف عضلات صورت شده و علائم فلج بلز را تقلید کنند. اگر علت علائم شما مشخص نباشد، پزشک شما ممکن است سایر آزمایشات را توصیه کند، مانند:
• الکترومیوگرافی یا نوار عضله(EMG): این تست می تواند وجود آسیب عصبی را تائید و شدت آن را تعیین کند. EMG فعالیت الکتریکی عضله را در پاسخ به تحریک و ماهیت و سرعت انتقال ایمپالس های الکتریکی در طول عصب را اندازه گیری می کند.
• تصویربرداری: تصویربرداری با اشعه X، ام آر آی(MRI) یا سی تی اسکن ممکن است در مواردی برای رد سایر علل احتمالی فشار بر روی عصب صورت مانند تومور یا شکستگی جمجمه مورد نیاز باشد.
-
درمان دارويي
اغلب افراد مبتلا به فلج بلز با یا بدون درمان به طور کامل بهبود می یابند. هیچ الگوی واحدی برای درمان فلج بلز وجود ندارد، اما پزشک شما ممکن است به منظور تسریع بهبودی شما داروها یا درمان فیزیکی را توصیه نماید. به ندرت جراحی برای درمان فلج بلز به کار می رود.
داروها داروهایی که معمولاً برای درمان فلج بلز به کار می روند عبارتند:
• کورتیکواستروئیدها، مانند پردنیزولون، عوامل ضدالتهابی قوی هستند. اگر آنها قادر به کاهش تورم عصب صورت باشند، سبب می شوند که عصب در داخل راهروی استخوانی که آن را احاطه کرده، به راحتی قرار گیرد. اگر کورتکواستروئیدها در طی چند روز اول شروع علائم شما تجویز شوند ممکن است کارآیی بهتری داشته باشند.
• داروهای ضد ویروس، مانند آسیکلوویر(زوویراکس) یا والاسیکلوویر(والترکس)، در صورتی که عامل بیماری ویروس باشد ممکن است سبب توقف پیشرفت عفونت شوند.
این درمان ممکن است تنها در صورتی که فلج صورت شما شدید باشد، انجام گیرد. درمان فیزیکی عضلات فلج می توانند جمع و کوتاه شده، سبب انقباض دائمی شوند.
متخصص طب فیزیکی می تواند ماساژ و ورزش عضلات صورت را به شما آموزش داده و به پیشگیری از ایجاد انقباض دائمی کمک کند. جراحی در گذشته، جراحی برای رفع فشار وارده به عصب صورت از طریق باز کردن مسیر استخوانی که عصب از آن عبور می کرد، انجام می شد.
امروزه، جراحی توصیه نمی شود. آسیب عصب صورت و کاهش دائمی شنوایی خطرات احتمالی مرتبط با این جراحی هستند. در موارد نادر، جراحی پلاستیک ممکن است برای اصلاح مشکلات ماندگار عصب صورت لازم باشد.
-
تغيير شيوه زندگي
درمان خانگی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• محفاظت از چشمی که بسته نمی شود. استفاده از قطره های چشمی لوبریکانت در طول روز و پماد چشمی در شب به حفظ رطوبت چشم شما کمک می کند. استفاده از عینک در طول روز و یک پوشش چشمی در شب از چشم شما در برابر ضربه یا خراش محافظت می کند.
• از مسکن هایی که می توان بدون نسخه تهیه کرد، استفاده نمایید. آسپیرین، ایبوپروفن (ادویل، موترین و...) یا استامینوفن (تیلنول و ...) می توانند به کاهش درد کمک کنند.
• از گرمای مرطوب استفاده کنید. گذاشتن پارچه ای که در آب گرم فرو برده شده بر روی صورت، چند بار در روز، ممکن است به رفع درد کمک کند.
• تمرینات مربوط به طب فیزیکی را انجام دهید. ماساژ و ورزش صورت با توجه به آنچه متخصص طب فیزیکی توصیه کرده است ممکن است به شل شدن عضلات صورت شما کمک کند.
-
این بیماری را با سكته مغزي اشتباه نگيريد
گاهي این نگراني در ميان اعضاي خانواده بيمار وجود دارد و آنها تصور ميكنند علت فلج اعصاب و افتادگي عضلات صورت ناشي از سكته مغزي است در حالي كه اگر ابتلا به فلج بلز توسط متخصص اعلام شود آنها نبايد نگراني در مورد آسيب مغزي بيمارشان داشته باشند چراكه اين بيماري مربوط به خود مغز نيست و عصب هفتم صورت را تحت تاثير خود قرار داده است.
اين بيماري از جمله بيماريهاي قابل درمان است و بهرهمندي بيمار از شيوههاي درماني طب مدرن و مكمل مانند طب سوزني ميتواند روند و طول مدت درمان بيمار را تسريع كند. فلج بل اغلب تمامي عضلات يک نيمه صورت از جمله عضلات پيشاني را به شکلي يکسان درگير مي کند.
در سکته مغزي به طور معمول عضلات پيشاني در سمت درگير کارايي خود را حفظ کرده و فلج نمي شوند. پزشک ممکن است براي شما يک آزمون نوار عضله هم درخواست کند. اين آزمون، فعاليت الکتريکي عضلات را در پاسخ به تحريک، اندازه گيري مي کند تا به اين طريق شدت آسيب عصبي مشخص شود.
ممكن است خانوادهها با بروز این بیماری نگران شوند و تصور كنند فرد دچار سكته مغزی شده است. اما تفاوت هايي وجود دارد : هنگامی كه فردی سكته میكند تا این حد كه صورت فلج شود، migna.irمعمولا اختلالات هوشیاری هم به وجود خواهد آمد. یعنی از نظر عملكرد هوشیاری تفاوتهایی با قبل دیده خواهد شد. اما فلج بلز چون مربوط به خود مغز و داخل جمجه نیست، قطعا مریض هیچ علائم مغزی دیگری ندارد.
البته شیوه دیگری كه پزشكان از آن استفاده میكنند، این است كه وقتی بروز بیماری به صورت مركزی و از داخل جمجمه باشد، مریض میتواند در طرف آسیبدیده هم پیشانی را بالا بیندازد. اما در فلج بلز، فرد قادر نخواهد بود این كار را انجام دهد. به طور كلی فلج بلز جای نگرانی ندارد و با اقدامات حمایتی و آموزشهایی كه بیمار میبیند، معمولا اكثر آنها خوب میشوند.
-
-
درمان مکمل
خوشبختانه بیماری فلج عصب هفتم مساله وحشتناكی نیست. با اینكه بیمار در ابتدا خیلی میترسد و نگران میشود و این بیماری هم بد منظره است، اما مشكلی بد عاقبت نیست. این افراد به طور معمول خود به خود خوب میشوند. اگر شروع بیماری كامل نباشد، به این معنا كه تمام رشتههای عصبی فلج نشوند و تمام عضلات صورت از كار نیفتند، معمولا این افراد به طور كامل خوب میشوند. معمولا 80 تا 90 درصد افرادی نیز كه فلج كامل یك طرف صورت دارند، به طور كامل بهبود مییابند اما 10 تا 20 درصد نیز درجاتی از فلج را همیشه خواهند داشت.
اغلب افراد مبتلا به فلج بل در طول دو تا سه هفته بدون درمان بهبود پیدا میکنند. موفقترین شیوه درمان این است که علت آسیب عصبی را شناسایی و برطرف کرد. گاه سیتیاسکن یا ام. آر. آی مغز و الکترومیوگرافی عصب هفتم توصیه میشوند.
اکثریت مبتلایان به فلج صورتی بل در طول سه تا شش ماه کاملاً بیعلامت میشوند. اغلب کورتیکواستروئیدهای خوراکی مانند پردنیزولون در درمان به کار میروند مصرف همزمان یک داروی ضد ویروس مانند اسیکلوویر سبب هم افزایی داروها شده و توصیه میشود.قطره چشمی متیل سلولز برای سلامت و حفاظت چشمی که مرتباً در معرض محیط اطراف است مفید است.
پزشکان گاهي دارويي کورتوني تجويز مي کنند تا با مصرف آن از ورم احتمالي عصب صورت کم شود. داروي ضد ويروس آسيکلووير مي تواند به کاهش آسيب عصب توسط عوامل ويروسي کمک کند. پزشک ممکن است براي حفظ کشش عضلات، فيزيوتراپي و ماساژ صورت را هم توصيه کند.
همانطور كه شدت و علائم بیماری بین افراد مختلف متفاوت خواهد بود، زمان بهبود كامل نیز نامشخص است. اما در این مدت، پزشك باید درمانهای محافظتی و حمایتی داشته باشد. به عنوان مثال، از آنجا كه پلك این افراد بسته نمیشود، قرنیه خشك شده و باعث زخم قرنیه میشود. زخم قرنیه نیز اگر كنترل نشود میتواند باعث عفونت چشم و نابینایی شود؛ بنابراین پزشك باید این عوارض را تا زمانی كه بیمار خوب شود، كنترل كند.
به همین دلیل این افراد باید در طول روز از قطره اشك مصنوعی استفاده كنند. شبها نیز پماد بمالند تا یك لایه محافظ روی چشمشان باشد و بر اساس دستور پزشك معالج، پلكها را بسته نگهدارند. ماساژ عضلات صورت و حركت دادن آنها نیز موثر است. این كارها باعث میشود عضلات در این مدت ورزیده بمانند. در این زمان كه مشخص هم نیست چقدر طول میكشد، این افراد باید فیزیوتراپی مداوم داشته باشند. البته خودشان هم میتوانند آموزش ببینند و اقدامات لازم را انجام دهند. وی به مشكلات و بیماریهای دندان كه ممكن است برای این افراد پیش آید اشاره كرده و میگوید: بر اثر این بیماری، ترشح بزاق كاهش مییابد.
در نتیجه احتمال پوسیدگی دندان بیشتر میشود. به همین دلیل باید مراقبتهای دندانی را به بیماران آموزش داد و به آنها توصیه كرد مرتب مسواك بزنند و از نخ دندان استفاده كنند. این پزشك متخصص در مورد درمان بیماری و كمكهای پزشك میافزاید: علاوه بر درمانهای حمایتی، درمانهای دارویی نیز میتواند به این بیماران كمك كند. اگر مریض زود متوجه بیماری شده و به پزشك مراجعه كند، درمان زودتر شروع شده و دوره برگشت و بهبود، كمتر و كوتاهتر میشود.
اگرچه شواهد علمی کمی به منظور حمایت از بکارگیری درمان مکمل برای افراد مبتلا به فلج بلز وجود دارد، برخی افراد مبتلا به این بیماری ممکن است از بکارگیری موارد زیر سود برند:
• تکنیک های ریلکسیشن: آرامش با استفاده از تکنیک هایی مانند مدیتیشن و یوگا ممکن است سبب رفع تنش عضلانی و درد مزمن شود.
• طب سوزنی: قرار دادن سوزن های نازک داخل نقطه خاصی از پوست شما اعصاب و عضلات را تحریک کرده و سبب تسکین می شود.
• آموزش بازخورد زیستی یا بیوفیدبک: با آموزش دادن به شما برای استفاده از فکر برای کنترل بدن، شما قادر به کنترل بهتر عضلات صورت خود خواهید بود.
• ویتامین درمانی: ویتامین های B12، B6 و روی ممکن است به رشد عصب کمک کند.
● بیوفیدبک: تکنیک های بیوفیدبک روش هایی هستند که باعث کنترل دقیق عضلات می شود. در حال حاضر استفاده گسترده ای در فلج صورت حتی چند سال پس از فلج عصب صورت دارد . در بخشهای طب فیزیکی نیز از این روش درمانی استفاده می شود.
-
-
• درد در اطراف فک یا داخل یا پشت گوش شما در سمت مبتلا
• افزایش حساسیت به صدا در سمت مبتلا
• سردرد
• کاهش حس چشایی
• تغییر در میزان تولید اشک و بزاق در موارد نادر، فلج بلز می تواند اعصاب دو سمت صورت شما را تحت تاثیر قرار دهد.
-
تشخيص:
فلج بل اغلب به صورت ناگهاني بروز مي کند. ممکن است هنگام بيدار شدن از خواب متوجه آن شويد. ممکن است يکي دو روز پيش از فلج، دردي در پشت گوش هاي خود احساس کنيد. حداکثر فلج در عرض 48 ساعت پس از بروز بيماري مشاهده خواهد شد. پزشک قادر خواهد بود با نگاه به صورت شما و درخواست براي حرکت دادن برخي از عضلات صورت، به تشخيص زودهنگام دست يابد.
-
عصب هفتم پس از جدا شدن از مغز برای رسیدن به صورت از استخوان گیجگاهی میگذرد. در حقیقت مسیر عصب از داخل استخوان گیجگاهی است و درست از لابهلای ساختمان گوش عبور میكند. چون این قسمت استخوانی است، هیچ جایی برای تورم عصب وجود ندارد، یعنی اگر به هر دلیلی عصب ورم كند، مشكلاتی برای فرد ایجاد خواهد شد.
تورم عصب هفت به علل مختلف از جمله وجود یك ویروس یا بیماری خود ایمنی ایجاد میشود. همچنین حدود 60 تا 70 درصد بیماران، چند روز قبل علائمی مانند سرماخوردگی یا بیماریهای ویروسی داشتهاند. به همین دلیل، به احتمال زیاد ویروس در مدت زمان ایجاد بیماری، به عصب حمله كرده و در نتیجه تورم ایجاد شده است. همین مساله باعث میشود مشكلاتی برای عصب به وجود آید.
در اين نوع فلج صورت تشخيص با مشاهده قابل انجام است غالبا يك طرف صورت فلج شده و عمدتا در هنگام خنديدن با انحراف صورت به سمت سالم تظاهر مي كند. انجام نوار عصب و عضله تشخيص را قطعي مي كند .
پيشگويي و پيش آگهي فلج عصب صورت با انجام نوار عصب و عضله امكانپذير است در واقع وجود علائم خوب در شكل امواج ثبت شده در نوار عصب و عضله مويد احتمال بهبودي قطعي بيمار است و وجود علائم شديد و بد در نوار عصب و عضله پيش بيني كننده بهبود نسبي و ناكامل و يا ضعيف عصب صورت خواهد بود. افتراق فلج اين عصب با سكته مغزي نيز مهم است با معاينه مي توان علت را بدرستي مشخص كرد معمولا قسمت عضلات پيشاني در سكته مغزي فلج نشده ولي در فلج بلز اين اتفاق مي افتد البته پاسخ قطعي را با انجام نوار عصب و عضله مي توان مشخص كرد."
-
علت
این فلج چرا سراغتان ميآيد؟
اين بيماري غالبا در پي حادثه، تصادف، ابتلا به تومور در ناحيه سر، بيماري ويروسي و التهاب عصب هفتم صورت به وجود ميآيد. برخي از متخصصان علاوه بر اين عوامل، فاكتورهاي ديگري را نيز در ابتلا به فلج بلز موثر ميدانند؛ فاكتورهايي كه بعضی از آنها هنوز براي اين گروه از متخصصان شناخته شده نيست. با اين وجود بيماري فلج بلز از جمله بيماريهايي است كه اگر در زمان مناسب و شروع بيماري به آن رسيدگي و درمان آغاز شود، احتمال بهبود عملكرد عضلات و اعصاب صورت به طور كامل وجود دارد و تنها10 تا 20 درصد بيماران متناسب با شدت آسيبي كه به عصب هفتم صورتشان وارد شده درجاتي از اين فلج را با خود به همراه خواهند داشت.
-
اين فلج ممكن است به علل ويروسي و يا علل ناشناخته بروز كند و علائم آن بصورت ناگهاني بوقوع مي پيوندد.با توجه به اينكه عصب صورت پس از عبور از درون گوش به صورت عصب دهي مي كند عفونتهاي گوش و ضرباتي كه در اطراف گوش وترد مي شود مي تواند منجر به فلج عصب صورت گردد. گاهي ويروس تبخال با صمه به عصب صورت تظاهر مي كند.
ویروس هایی که با فلج بلز مرتبط دانسته شده اند شامل ویروس بیماری های زیر می باشند:
• زخم های سرد و تبخال دستگاه تناسلی(هرپس سیمپلکس)
• آبله مرغان و زونا(هرپس زوستر)
• مونونوکلئوز(اپستین بار)
• عفونت های سیتومگالوویروس
• بیماری های تنفسی(آدنوویروس)
• سرخک آلمانی(سرخجه)
• اوریون(ویروس اوریون)
• آنفولانزا(آنفولانزایB)
• بیماری دست پا و دهان (ویروس کوکساکی)
در فلج بلز عصبی که عضلات صورت شما را کنترل کرده و از یک راهروی باریک استخوانی به صورت شما می رسد، ملتهب و متورم شده و معمولاً با عفونت ویروسی مرتبط است. این عصب علاوه بر عضلات صورت، اشک، بزاق، حس چشایی و یک استخوان کوچک در گوش میانی شما را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.
-
عوامل خطر فلج بلز اغلب در افراد زیر ایجاد می شود:
• زنان باردار به خصوص در سه ماهه سوم بارداری یا افرادی که در هفته اول پس از زایمان به سر می برند • افراد مبتلا به عفونت دستگاه تنفس فوقانی مانند آنفولانزا یا سرماخوردگی همچنین، در برخی افراد حملات عودکننده فلج بلز روی می دهد که اتفاقی نادر است و این افراد سابقه خانوادگی حملات عودکننده را دارند. در این موارد ممکن است استعداد ژنتیکی به فلج بلز وجود داشته باشد.
-
عوارض اگرچه فلج بلز خفیف به طور معمول در مدت یکماه از بین می رود، در افراد مبتلا به فلج کامل بهبودی متفاوت است. عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• آسیب غیرقابل برگشت عصب صورت شما
• رشد مجدد عصب در مسیر نادرست که سبب می شود زمانی که شما تلاش می کنید سایر عضلات را حرکت دهید عضلات خاصی به طور غیرارادی منقبض شوند. به عنوان مثال، زمانی که شما لبخند می زنید، ممکن است در سمت مبتلا چشم بسته شود.
• نابینایی جزئی یا کامل چشمی که بسته نمی شود به علت خشکی بیش از حد و خراش قرنیه. قرنیه پوشش محافظ و شفاف چشم است.
آمادگي براي ويزيت پزشك شما احتمالاً به پزشک خانوادگی خود یا یک پزشک عمومی مراجعه خواهید کرد. با این حال، در برخی موارد شما ممکن است به متخصص مغز و اعصاب ارجاع داده شوید. بهتر است برای مراجعه به پزشک آماده شوید. در اینجا اطلاعاتی وجود دارد که به ایجاد آمادگی در شما کمک می کند. آنچه شما می توانید انجام دهید
• هر گونه علائمی را که تجربه می کنید، بنویسید. مواردی را که ممکن است نامرتبط به علت مراجعه شما به پزشک به نظر برسد را نیز بنویسید.
• اطلات شخصی مهم را بنویسید. آیا شما اخیراً استرس شدید یا تغییراتی در زندگی داشته اید؟ این اطلاعات به پزشک شما در تشخیص بیماری کمک می کند.
• یک لیست از تمام داروهای خود و میزان دوز مصرفی آن ها تهیه کنید. هر نوع ویتامین یا مکمل مصرفی را نیز فراموش نکنید.
• در صورت امکان یکی از اعضای خانواده یا دوستان را همراه ببرید. گاهی اوقات ممکن است به یاد آوردن برخی از اطلاعات دشوار باشد. فردی که شما را همراهی می کند ممکن است مطالبی را که شما فراموش کرده اید، به یاد آورد.
• سوالاتی را که می خواهید از پزشک خود بپرسید، بنویسید. آماده کردن یک لیست از سوالات به شما در استفاده مطلوب از وقت ملاقاتی که با پزشک خود دارید، کمک می کند. در مورد فلج بلز، سوالات اساسی برای پرسش از پزشک عبارتند از:
• محتمل ترین علت علائم من چیست؟
• آیا علل احتمالی دیگری برای علائم من وجود دارد؟
• چه نوع آزمایشاتی نیاز دارم؟
• این شرایط موقتی است یا درازمدت؟
• درمان فلج بلز چیست؟
شما کدامیک را پیشنهاد می کنید؟
• آیا جایگزینی برای اقدام اولیه ای که شما پیشنهاد دادید، وجود دارد؟
• من به بیماری های دیگری مبتلا هستم. چگونه می توانم به بهترین نحو مجموع این بیماری ها را مدیریت کنم؟
• آیا بروشور یا دیگر اطلاعات چاپ شده ای وجود دارد که من با خود به خانه ببرم؟ چه وب سایتی پیشنهاد می کنید؟ در زمان ملاقات با پزشک در پرسیدن سایر سوالاتی که به ذهنتان می رسد، تردید نکنید. از پزشک خود چه انتظاری دارید برای پاسخ دادن به سوالاتی که پزشک می پرسد، آماده شوید:
• علائم شما از چه زمانی شروع شد؟
• علائم شما مداوم است یا گاه به گاه؟
• شدت علائم شما چقدر است؟
• چه چیز علائم شما را بهبود می دهد؟
• چه چیز علائم شما را بدتر می کند؟
• آیا هیچ یک از بستگان شما تا به حال فلج بلز یا مشکلات مرتبط با فلج صورت داشته اند؟
اقداماتی که شما می توانید انجام دهید اگر شما به درد صورت مبتلا هستید:
• از مسکن هایی که می توان بدون نسخه تهیه کرد، استفاده نمایید. آسپیرین، ایبوپروفن (ادویل، موترین و...) یا استامینوفن (تیلنول و ...) می توانند به بهبود درد کمک کنند.
• از گرمای مرطوب استفاده کنید. گذاشتن پارچه ای که در آب گرم فرو برده شده بر روی صورت، چند بار در روز، ممکن است به رفع درد کمک کند. اگر چشم شما به طور کامل بسته نمی شود، نکات زیر را بکار برید:
• به طور مکرر در طول روز با استفاده از انگشت چشم خود را ببندید.
• از قطره های چشمی روان کننده (لوبریکانت) استفاده کنید.
• برای محافظت از چشم خود در طول روز از عینک استفاده کنید.
• در شب از یک پوشش چشمی استفاده نمایید
-
چه زماني به پزشك مراجعه كنيم؟
در صورت بروز هر نوع فلج باید به پزشک مراجعه کرد زیرا ممکن است سکته مغزی رخ داده باشد. فلج بلز به علت سکته مغزی روی نمی دهد. در صورت بروز ضعف یا افتادگی صورت به پزشک مراجعه کنید تا علت زمینه ای و شدت بیماری مشخص گردد.
-
آزمايش هاي تشخيصي هیچ نوع آزمایش اختصاصی برای تشخیص فلج بلز وجود ندارد. پزشک شما به صورتتان نگاه کرده و از شما می خواهد که با بستن چشم ها، بالا بردن ابرو، نشان دادن دندان ها و اخم عضلات صورت خود را حرکت دهید. سایر بیماری ها مانند سکته مغزی، عفونت ها، بیماری لایم و تومورها نیز می توانند سبب ضعف عضلات صورت شده و علائم فلج بلز را تقلید کنند. اگر علت علائم شما مشخص نباشد، پزشک شما ممکن است سایر آزمایشات را توصیه کند، مانند:
• الکترومیوگرافی یا نوار عضله(EMG): این تست می تواند وجود آسیب عصبی را تائید و شدت آن را تعیین کند. EMG فعالیت الکتریکی عضله را در پاسخ به تحریک و ماهیت و سرعت انتقال ایمپالس های الکتریکی در طول عصب را اندازه گیری می کند.
• تصویربرداری: تصویربرداری با اشعه X، ام آر آی(MRI) یا سی تی اسکن ممکن است در مواردی برای رد سایر علل احتمالی فشار بر روی عصب صورت مانند تومور یا شکستگی جمجمه مورد نیاز باشد.
-
درمان دارويي
اغلب افراد مبتلا به فلج بلز با یا بدون درمان به طور کامل بهبود می یابند. هیچ الگوی واحدی برای درمان فلج بلز وجود ندارد، اما پزشک شما ممکن است به منظور تسریع بهبودی شما داروها یا درمان فیزیکی را توصیه نماید. به ندرت جراحی برای درمان فلج بلز به کار می رود.
داروها داروهایی که معمولاً برای درمان فلج بلز به کار می روند عبارتند:
• کورتیکواستروئیدها، مانند پردنیزولون، عوامل ضدالتهابی قوی هستند. اگر آنها قادر به کاهش تورم عصب صورت باشند، سبب می شوند که عصب در داخل راهروی استخوانی که آن را احاطه کرده، به راحتی قرار گیرد. اگر کورتکواستروئیدها در طی چند روز اول شروع علائم شما تجویز شوند ممکن است کارآیی بهتری داشته باشند.
• داروهای ضد ویروس، مانند آسیکلوویر(زوویراکس) یا والاسیکلوویر(والترکس)، در صورتی که عامل بیماری ویروس باشد ممکن است سبب توقف پیشرفت عفونت شوند.
این درمان ممکن است تنها در صورتی که فلج صورت شما شدید باشد، انجام گیرد. درمان فیزیکی عضلات فلج می توانند جمع و کوتاه شده، سبب انقباض دائمی شوند.
متخصص طب فیزیکی می تواند ماساژ و ورزش عضلات صورت را به شما آموزش داده و به پیشگیری از ایجاد انقباض دائمی کمک کند. جراحی در گذشته، جراحی برای رفع فشار وارده به عصب صورت از طریق باز کردن مسیر استخوانی که عصب از آن عبور می کرد، انجام می شد.
امروزه، جراحی توصیه نمی شود. آسیب عصب صورت و کاهش دائمی شنوایی خطرات احتمالی مرتبط با این جراحی هستند. در موارد نادر، جراحی پلاستیک ممکن است برای اصلاح مشکلات ماندگار عصب صورت لازم باشد.
-
تغيير شيوه زندگي
درمان خانگی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• محفاظت از چشمی که بسته نمی شود. استفاده از قطره های چشمی لوبریکانت در طول روز و پماد چشمی در شب به حفظ رطوبت چشم شما کمک می کند. استفاده از عینک در طول روز و یک پوشش چشمی در شب از چشم شما در برابر ضربه یا خراش محافظت می کند.
• از مسکن هایی که می توان بدون نسخه تهیه کرد، استفاده نمایید. آسپیرین، ایبوپروفن (ادویل، موترین و...) یا استامینوفن (تیلنول و ...) می توانند به کاهش درد کمک کنند.
• از گرمای مرطوب استفاده کنید. گذاشتن پارچه ای که در آب گرم فرو برده شده بر روی صورت، چند بار در روز، ممکن است به رفع درد کمک کند.
• تمرینات مربوط به طب فیزیکی را انجام دهید. ماساژ و ورزش صورت با توجه به آنچه متخصص طب فیزیکی توصیه کرده است ممکن است به شل شدن عضلات صورت شما کمک کند.
-
این بیماری را با سكته مغزي اشتباه نگيريد
گاهي این نگراني در ميان اعضاي خانواده بيمار وجود دارد و آنها تصور ميكنند علت فلج اعصاب و افتادگي عضلات صورت ناشي از سكته مغزي است در حالي كه اگر ابتلا به فلج بلز توسط متخصص اعلام شود آنها نبايد نگراني در مورد آسيب مغزي بيمارشان داشته باشند چراكه اين بيماري مربوط به خود مغز نيست و عصب هفتم صورت را تحت تاثير خود قرار داده است.
اين بيماري از جمله بيماريهاي قابل درمان است و بهرهمندي بيمار از شيوههاي درماني طب مدرن و مكمل مانند طب سوزني ميتواند روند و طول مدت درمان بيمار را تسريع كند. فلج بل اغلب تمامي عضلات يک نيمه صورت از جمله عضلات پيشاني را به شکلي يکسان درگير مي کند.
در سکته مغزي به طور معمول عضلات پيشاني در سمت درگير کارايي خود را حفظ کرده و فلج نمي شوند. پزشک ممکن است براي شما يک آزمون نوار عضله هم درخواست کند. اين آزمون، فعاليت الکتريکي عضلات را در پاسخ به تحريک، اندازه گيري مي کند تا به اين طريق شدت آسيب عصبي مشخص شود.
ممكن است خانوادهها با بروز این بیماری نگران شوند و تصور كنند فرد دچار سكته مغزی شده است. اما تفاوت هايي وجود دارد : هنگامی كه فردی سكته میكند تا این حد كه صورت فلج شود، migna.irمعمولا اختلالات هوشیاری هم به وجود خواهد آمد. یعنی از نظر عملكرد هوشیاری تفاوتهایی با قبل دیده خواهد شد. اما فلج بلز چون مربوط به خود مغز و داخل جمجه نیست، قطعا مریض هیچ علائم مغزی دیگری ندارد.
البته شیوه دیگری كه پزشكان از آن استفاده میكنند، این است كه وقتی بروز بیماری به صورت مركزی و از داخل جمجمه باشد، مریض میتواند در طرف آسیبدیده هم پیشانی را بالا بیندازد. اما در فلج بلز، فرد قادر نخواهد بود این كار را انجام دهد. به طور كلی فلج بلز جای نگرانی ندارد و با اقدامات حمایتی و آموزشهایی كه بیمار میبیند، معمولا اكثر آنها خوب میشوند.
-
-
درمان مکمل
خوشبختانه بیماری فلج عصب هفتم مساله وحشتناكی نیست. با اینكه بیمار در ابتدا خیلی میترسد و نگران میشود و این بیماری هم بد منظره است، اما مشكلی بد عاقبت نیست. این افراد به طور معمول خود به خود خوب میشوند. اگر شروع بیماری كامل نباشد، به این معنا كه تمام رشتههای عصبی فلج نشوند و تمام عضلات صورت از كار نیفتند، معمولا این افراد به طور كامل خوب میشوند. معمولا 80 تا 90 درصد افرادی نیز كه فلج كامل یك طرف صورت دارند، به طور كامل بهبود مییابند اما 10 تا 20 درصد نیز درجاتی از فلج را همیشه خواهند داشت.
اغلب افراد مبتلا به فلج بل در طول دو تا سه هفته بدون درمان بهبود پیدا میکنند. موفقترین شیوه درمان این است که علت آسیب عصبی را شناسایی و برطرف کرد. گاه سیتیاسکن یا ام. آر. آی مغز و الکترومیوگرافی عصب هفتم توصیه میشوند.
اکثریت مبتلایان به فلج صورتی بل در طول سه تا شش ماه کاملاً بیعلامت میشوند. اغلب کورتیکواستروئیدهای خوراکی مانند پردنیزولون در درمان به کار میروند مصرف همزمان یک داروی ضد ویروس مانند اسیکلوویر سبب هم افزایی داروها شده و توصیه میشود.قطره چشمی متیل سلولز برای سلامت و حفاظت چشمی که مرتباً در معرض محیط اطراف است مفید است.
پزشکان گاهي دارويي کورتوني تجويز مي کنند تا با مصرف آن از ورم احتمالي عصب صورت کم شود. داروي ضد ويروس آسيکلووير مي تواند به کاهش آسيب عصب توسط عوامل ويروسي کمک کند. پزشک ممکن است براي حفظ کشش عضلات، فيزيوتراپي و ماساژ صورت را هم توصيه کند.
همانطور كه شدت و علائم بیماری بین افراد مختلف متفاوت خواهد بود، زمان بهبود كامل نیز نامشخص است. اما در این مدت، پزشك باید درمانهای محافظتی و حمایتی داشته باشد. به عنوان مثال، از آنجا كه پلك این افراد بسته نمیشود، قرنیه خشك شده و باعث زخم قرنیه میشود. زخم قرنیه نیز اگر كنترل نشود میتواند باعث عفونت چشم و نابینایی شود؛ بنابراین پزشك باید این عوارض را تا زمانی كه بیمار خوب شود، كنترل كند.
به همین دلیل این افراد باید در طول روز از قطره اشك مصنوعی استفاده كنند. شبها نیز پماد بمالند تا یك لایه محافظ روی چشمشان باشد و بر اساس دستور پزشك معالج، پلكها را بسته نگهدارند. ماساژ عضلات صورت و حركت دادن آنها نیز موثر است. این كارها باعث میشود عضلات در این مدت ورزیده بمانند. در این زمان كه مشخص هم نیست چقدر طول میكشد، این افراد باید فیزیوتراپی مداوم داشته باشند. البته خودشان هم میتوانند آموزش ببینند و اقدامات لازم را انجام دهند. وی به مشكلات و بیماریهای دندان كه ممكن است برای این افراد پیش آید اشاره كرده و میگوید: بر اثر این بیماری، ترشح بزاق كاهش مییابد.
در نتیجه احتمال پوسیدگی دندان بیشتر میشود. به همین دلیل باید مراقبتهای دندانی را به بیماران آموزش داد و به آنها توصیه كرد مرتب مسواك بزنند و از نخ دندان استفاده كنند. این پزشك متخصص در مورد درمان بیماری و كمكهای پزشك میافزاید: علاوه بر درمانهای حمایتی، درمانهای دارویی نیز میتواند به این بیماران كمك كند. اگر مریض زود متوجه بیماری شده و به پزشك مراجعه كند، درمان زودتر شروع شده و دوره برگشت و بهبود، كمتر و كوتاهتر میشود.
اگرچه شواهد علمی کمی به منظور حمایت از بکارگیری درمان مکمل برای افراد مبتلا به فلج بلز وجود دارد، برخی افراد مبتلا به این بیماری ممکن است از بکارگیری موارد زیر سود برند:
• تکنیک های ریلکسیشن: آرامش با استفاده از تکنیک هایی مانند مدیتیشن و یوگا ممکن است سبب رفع تنش عضلانی و درد مزمن شود.
• طب سوزنی: قرار دادن سوزن های نازک داخل نقطه خاصی از پوست شما اعصاب و عضلات را تحریک کرده و سبب تسکین می شود.
• آموزش بازخورد زیستی یا بیوفیدبک: با آموزش دادن به شما برای استفاده از فکر برای کنترل بدن، شما قادر به کنترل بهتر عضلات صورت خود خواهید بود.
• ویتامین درمانی: ویتامین های B12، B6 و روی ممکن است به رشد عصب کمک کند.
● بیوفیدبک: تکنیک های بیوفیدبک روش هایی هستند که باعث کنترل دقیق عضلات می شود. در حال حاضر استفاده گسترده ای در فلج صورت حتی چند سال پس از فلج عصب صورت دارد . در بخشهای طب فیزیکی نیز از این روش درمانی استفاده می شود.
-
-
درمانگران چینی در این موردچه ميگويند؟
در بسياري از كتابها و نسخههاي به جاي مانده از درمانگران طب سنتي چين از فلج بلز با نام فلج محيطي يا انحراف يكسويه چشم و دهان ياد شده است. در اين آثار دلايل مختلفي براي ابتلا به فلج محيطي صورت يا فلج بلز مطرح شده است كه در ميان آنها به زندگي در شرايط آب و هوايي خيلي سرد يا خيلي گرم، قرار گرفتن در معرض بادهاي شديد و سرد، ابتلا به بيماري ويروسي و كمخوني يا ايجاد ضربه در ناحيه سر اشاره شده و درمانهايي براي آن از طريق طب سوزني و نسخههاي گياهي طب سنتي چين در نظر گرفته شده است.
اين شيوه درماني امروزه نيز توسط سازمان بهداشت جهاني به عنوان يك شيوه درماني مكمل توصيه شده است. به اين ترتيب متخصصان در طب مدرن ميتوانند با دارودرماني بيمار را درمان كنند و در كنار آن از يك متخصص طب سوزني بخواهند براي ايجاد تسريع روند درماني به بيمار كمك كند.
سوزن به عنوان درمان کمکی
بر اساس آمار منتشر شده درباره نتايج درماني بيماران مبتلا به فلج بلز بيش از 60درصد افراد مبتلا به اين بيماري با پيگيري روند درماني بهبود مييابند. نكته مهم اين است كه دليل بروز بيماري بايد به درستي تشخيص داده شود. به عنوان مثال در صورتي كه فلج بلز به دليل ابتلا به يك بيماري ويروسي در فرد مشاهده شود، علاوه بر آنكه درمان براي بازگشت عملكرد عصبهاي صورت انجام ميشود بايد عامل پيدايش فلج صورت (بيماري ويروسي) نيز با دارودرماني برطرف شود بنابراين اين يك درمان گروهي است كه متناسب با دلايل بروز فلج بلز ميزان همراهي و تاثيرگذاري اين شيوههاي درماني بيشتر يا كمتر ميشود.
سوزنها چگونه درمانمان ميكنند
در شيوه طب سوزني در شرايطي كه التهاب اعصاب در ناحيه صورت به ويژه التهاب عصب هفتم صورت موجب ابتلا به فلج بلز و از بين رفتن تقارن دو نيمه صورت باشد، سوزن كاركرد بسيار موثري دارد. درمانگر با زدن سوزنهاي يكبار مصرف و بسيار نازك به نقاط مشخصي از بدن بيمار بخش بازسازي سلولهاي آسيبديده در مغز را فعال ميكند. به اين ترتيب مغز فرمان بازسازي ريشههاي عصبي و بهبود التهاب ايجاد شده در ناحيه عصب هفتم را صادر ميكند.
ضمن آنكه بخشي از سوزنها كه در ناحيه صورت بيمار زده ميشود به بهبود و افزايش جريان گردش خون در اين ناحيه كمك ميكند و موجب ميشود بازسازي سلولهاي عصبي با سرعت بيشتري اتفاق بيفتد. استفاده از اين شيوه درماني در كنار شيوه طب مدرن ميتواند طول مدت درمان بيمار را كاهش دهد چرا كه در طول درمان بيماري از آنجا كه ظاهر فرد زيبايي و جذابيت گذشته خود را از دست داده است ميتواند موجب ابتلاي فرد به بيماريهاي روحي به ويژه افسردگي شود.
-
30جلسهای خوب میشوید
مردان و زناني كه دچار فلج محيطي صورت ميشوند در صورتي كه شيوه درماني طب سوزني را انتخاب كنند بايد 3 دوره درماني 10 جلسهاي براي دريافت سوزن به مطب متخصص مراجعه كنند. در نخستين دوره درماني درمانگر با ارزيابي روند درمان بيماري در جلسات طب سوزني روند درماني بيمار را برايش شرح ميدهد. در شرايطي كه متخصص از روند درمان راضي باشد بعد از 30جلسه به بيمار توصيه ميشود تا ماهي يك بار براي دريافت سوزن و پيشگيري از بازگشت بيماري به متخصص طب سوزني مراجعه كند و در شرايطي كه بيمار نياز به ادامه روند درمان داشته باشد اين روند از سوي درمانگر براي او تجويز و توصيه ميشود.
-
عجله نکنید
نكتهاي كه پيش از شروع جلسات درماني براي بيمار شرح داده ميشود اين است كه طب سوزني توانايي درمان و بهبود بسياري از اختلالهاي حسي و حركتي ناشي از بيماري فلج بلز را در ناحيه ابروها، چشم، پلك و گونهها دارد. به اين ترتيب افرادي كه به دليل ابتلا به فلج بلز توانايي خود را در حركت دادن ابرو، بستن پلك از دست دادهاند يا دچار افتادگي در ناحيه عضلات گونه هستند ميتوانند در دورههاي اوليه درمان شاهد بهبود عملكرد اين بخشها باشند. اما نكته مهم آن است كه در شرايطي كه فلج بلز بيش از هر كجا اعصاب لب و دهان بيمار را به خود مشغول كند علاوه بر انحراف لب و تحت تاثير قرار دادن زيبايي بيمار، بر تكلم و بلع او نيز اثر ميگذارد بنابراين درمان آن در مقايسه با آسيبي كه به ديگر بخشها وارد شده، نيازمند فرصت زماني بيشتري است.
-
منابع :
مصاحبه دكتر محمدحسن عامری ، متخصص گوش، حلق و بینی با جام جم
دكتر بيژن فروغ ،متخصص طب فيزيكي و توانبخشي
پايگاه هاي اينترنتي ويكي پديا / میگنا/ پزشك نما / تبيان
در بسياري از كتابها و نسخههاي به جاي مانده از درمانگران طب سنتي چين از فلج بلز با نام فلج محيطي يا انحراف يكسويه چشم و دهان ياد شده است. در اين آثار دلايل مختلفي براي ابتلا به فلج محيطي صورت يا فلج بلز مطرح شده است كه در ميان آنها به زندگي در شرايط آب و هوايي خيلي سرد يا خيلي گرم، قرار گرفتن در معرض بادهاي شديد و سرد، ابتلا به بيماري ويروسي و كمخوني يا ايجاد ضربه در ناحيه سر اشاره شده و درمانهايي براي آن از طريق طب سوزني و نسخههاي گياهي طب سنتي چين در نظر گرفته شده است.
اين شيوه درماني امروزه نيز توسط سازمان بهداشت جهاني به عنوان يك شيوه درماني مكمل توصيه شده است. به اين ترتيب متخصصان در طب مدرن ميتوانند با دارودرماني بيمار را درمان كنند و در كنار آن از يك متخصص طب سوزني بخواهند براي ايجاد تسريع روند درماني به بيمار كمك كند.
سوزن به عنوان درمان کمکی
بر اساس آمار منتشر شده درباره نتايج درماني بيماران مبتلا به فلج بلز بيش از 60درصد افراد مبتلا به اين بيماري با پيگيري روند درماني بهبود مييابند. نكته مهم اين است كه دليل بروز بيماري بايد به درستي تشخيص داده شود. به عنوان مثال در صورتي كه فلج بلز به دليل ابتلا به يك بيماري ويروسي در فرد مشاهده شود، علاوه بر آنكه درمان براي بازگشت عملكرد عصبهاي صورت انجام ميشود بايد عامل پيدايش فلج صورت (بيماري ويروسي) نيز با دارودرماني برطرف شود بنابراين اين يك درمان گروهي است كه متناسب با دلايل بروز فلج بلز ميزان همراهي و تاثيرگذاري اين شيوههاي درماني بيشتر يا كمتر ميشود.
سوزنها چگونه درمانمان ميكنند
در شيوه طب سوزني در شرايطي كه التهاب اعصاب در ناحيه صورت به ويژه التهاب عصب هفتم صورت موجب ابتلا به فلج بلز و از بين رفتن تقارن دو نيمه صورت باشد، سوزن كاركرد بسيار موثري دارد. درمانگر با زدن سوزنهاي يكبار مصرف و بسيار نازك به نقاط مشخصي از بدن بيمار بخش بازسازي سلولهاي آسيبديده در مغز را فعال ميكند. به اين ترتيب مغز فرمان بازسازي ريشههاي عصبي و بهبود التهاب ايجاد شده در ناحيه عصب هفتم را صادر ميكند.
ضمن آنكه بخشي از سوزنها كه در ناحيه صورت بيمار زده ميشود به بهبود و افزايش جريان گردش خون در اين ناحيه كمك ميكند و موجب ميشود بازسازي سلولهاي عصبي با سرعت بيشتري اتفاق بيفتد. استفاده از اين شيوه درماني در كنار شيوه طب مدرن ميتواند طول مدت درمان بيمار را كاهش دهد چرا كه در طول درمان بيماري از آنجا كه ظاهر فرد زيبايي و جذابيت گذشته خود را از دست داده است ميتواند موجب ابتلاي فرد به بيماريهاي روحي به ويژه افسردگي شود.
-
30جلسهای خوب میشوید
مردان و زناني كه دچار فلج محيطي صورت ميشوند در صورتي كه شيوه درماني طب سوزني را انتخاب كنند بايد 3 دوره درماني 10 جلسهاي براي دريافت سوزن به مطب متخصص مراجعه كنند. در نخستين دوره درماني درمانگر با ارزيابي روند درمان بيماري در جلسات طب سوزني روند درماني بيمار را برايش شرح ميدهد. در شرايطي كه متخصص از روند درمان راضي باشد بعد از 30جلسه به بيمار توصيه ميشود تا ماهي يك بار براي دريافت سوزن و پيشگيري از بازگشت بيماري به متخصص طب سوزني مراجعه كند و در شرايطي كه بيمار نياز به ادامه روند درمان داشته باشد اين روند از سوي درمانگر براي او تجويز و توصيه ميشود.
-
عجله نکنید
نكتهاي كه پيش از شروع جلسات درماني براي بيمار شرح داده ميشود اين است كه طب سوزني توانايي درمان و بهبود بسياري از اختلالهاي حسي و حركتي ناشي از بيماري فلج بلز را در ناحيه ابروها، چشم، پلك و گونهها دارد. به اين ترتيب افرادي كه به دليل ابتلا به فلج بلز توانايي خود را در حركت دادن ابرو، بستن پلك از دست دادهاند يا دچار افتادگي در ناحيه عضلات گونه هستند ميتوانند در دورههاي اوليه درمان شاهد بهبود عملكرد اين بخشها باشند. اما نكته مهم آن است كه در شرايطي كه فلج بلز بيش از هر كجا اعصاب لب و دهان بيمار را به خود مشغول كند علاوه بر انحراف لب و تحت تاثير قرار دادن زيبايي بيمار، بر تكلم و بلع او نيز اثر ميگذارد بنابراين درمان آن در مقايسه با آسيبي كه به ديگر بخشها وارد شده، نيازمند فرصت زماني بيشتري است.
-
منابع :
مصاحبه دكتر محمدحسن عامری ، متخصص گوش، حلق و بینی با جام جم
دكتر بيژن فروغ ،متخصص طب فيزيكي و توانبخشي
پايگاه هاي اينترنتي ويكي پديا / میگنا/ پزشك نما / تبيان
من ٢٠ روز قبل بتاكس زدم روي گونه
حدودا يك هفته پيش افتادگي گونه پيدا كردم
حالا مطمين نيستم مشكل از بتاكس بوده يا فلج بلز
لطفا راهنمايي كنيد
و دوهفته ديگه عقدمه با طب سوزني خوب ميشه؟