سالانه چند ایرانی‌ سکته‌ مغزی‌ می‌کنند؟ زمان طلايي نجات فرد

به گزارش فارس، دكتر مسعود مهرپور امروز در نشست خبری در بیمارستان فیروزگر گفت: این کنگره 7 و 8 اسفند در سالن عدالت دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی توسط انجمن سکته مغزی ایران برگزار می‌شود.

وی افزود: شعار کنگره، افزایش آگاهی جامعه و پزشکان و بالا بردن حسگر سیستم درمانی نسبت به این بیماری است.

این متخصص مغز و اعصاب گفت: طی دهه اخیر، درمان سکته مغزی متحول شده است و دیدگاه‌های قدیمی که معتقد بودند سکته در سنین بالا اتفاق می‌افتد و درمان‌پذیر نیست، دیگر وجود ندارد. سکته مغزی بار مالی، عاطفی و روحی برای بیمار و اطرافیان او ایجاد می‌کند.

وی ادامه داد: تحقیقات زیادی انجام شده و خوشبختانه تحول زیادی در درمان سکته های مغزی ایجاد شده است و اکنون با داروهای جدید و آنژیوگرافی، سکته‌های مغزی را درمان  می‌کنند.

دبیر علمی هفتمین کنگره سراسری سکته مغزی با بیان اینکه پیشگیری مهمترین عامل در عدم ابتلا به سکته مغزی است، تصریح کرد: اگر بتوانیم عوامل خطرزا را کنترل کنیم، در عدم ابتلا به سکته مغزی گام مؤثری برداشته‌ایم زیرا پیشگیری کمترین و کم‌هزینه‌ترین راهکار است.

مهرپور گفت: سالانه 800 هزار نفر در آمریکا به سکته مغزی مبتلا می‌شوند و حدود 30 درصد این افراد زیر 50 سال هستند، در ایران سالانه بین 150 تا 200 هزار نفر دچار سکته مغزی می‌شوند و حدود 30 درصد این افراد نیز زیر 50 سال هستند.

دبیر علمی هفتمین کنگره سراسری سکته مغزی تأکید کرد: هر چند سکته مغزی در سنین بالا شایع‌تر است، اما می‌تواند در سنین پایین نیز رخ دهد.

وی افزود: متأسفانه سکته مغزی نسبت به بیماری‌های دیگر، ناتوانی زیادی به جای می‌گذارد. در بیماری‌های دیگر پس از طی دوره درمان، فرد می‌تواند به جامعه برگردد، اما در برخی سکته‌های مغزی شدت ناتوانی آن قدر زیاد است که فرد می‌میرد یا فلج می‌شود.

وی افزود: گاهی بیماران دچار سکته ناقص می‌شوند و طی چند ساعت اول، علائمی پیدا می‌کنند و دوباره به حالت عادی بازمی‌گردند.

وی تأکید کرد: هرقدر پیشگیری و درمان را جدی بگیریم، به بیمار، خانواده و سیستم درمانی کمک کرده‌ایم.

این متخصص مغز و اعصاب گفت: فشار، قند و چربی خون بالا، مصرف سیگار، عدم تحرک و سابقه بیماری‌های قلبی جزو علائم خطر برای ابتلا به سکته‌های مغزی محسوب می‌شود.

وی با بیان درمان سکته حاد مغزی اظهار داشت: تا حدود 15 سال پیش برای درمان سکته حاد مغزی، تنها از آسپرین استفاده می‌شد، اما در دهه اخیر، داروهای خاص ضدلخته فراهم شده است و وسایل تکنولوژی آنژیوگرافی نیز برای خروج لخته‌های وجود دارد.

وی ادامه داد: سکته‌های مغزی به دو نوع ایسکمیک و خونریزی‌دهنده تقسیم می‌شوند. در سکته مغزی ایسکمیک، لخته‌ای در ناحیه مغز ایجاد می‌شود و به واسطه عدم خونرسانی به آن ناحیه، عملکرد آن نیز تحت‌الشعاع قرار می‌گیرد. حدود 80 درصد سکته‌های مغزی از نوع ایسکمیک هستند.

وی گفت: در سکته‌های نوع خونریزی‌دهنده نیز رگ در ناحیه‌ای از مغز دچار پارگی می‌شود و خون وارد آن ناحیه می‌شود که این دسته نیز 20 درصد سکته‌های مغزی را به خود اختصاص می‌دهد.

مهرپور گفت: باید جامعه را با علائم سکته‌های مغزی آشنا کنیم و مردم نسبت به علائم سکته‌های مغزی حساس‌تر شوند. با فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی، مردم را نسبت به بیماری‌های قلبی حساس کرده‌ایم و وقت آن رسیده است که در ارتباط با سکته‌های مغزی نیز، آنها را حساس کنیم و این آگاهی را به آنها بدهیم.

این متخصص مغز و اعصاب گفت:‌ بافت مغزی نسبت به اکسیژن و خونرسانی بسیار حساس است و اگر اکسیژن و خونرسانی چند دقیقه قطع شود بافت مغز از بین می‌رود. متأسفانه امکان بازسازی بافت مغز به طور عادی وجود ندارد، به همین دلیل است که نسبت به این اختلال حساس هستیم.

وی ادامه داد: هدف اصلی ما این است که بتوانیم بیماری که دچار سکته مغزی شده است را تحت درمان‌های جدید قرار دهیم. زمان طلایی برای درمان دارویی از زمان بروز سکته مغزی بین 3 تا 4.5 ساعت و برای آنژیوگرافی بین 6 تا 8 ساعت است. اکنون در مراکزی که این امکانات را دارا باشند به تعداد انگشتان دست هستند. جالب است بدانید سطح آگاهی مردم آمریکا نیز درباره سکته مغزی بالا نیست، به همین دلیل است که کمپین‌هایی را برای اطلاع‌رسانی در این زمینه درنظر گرفته‌اند.

مهرپور گفت: سه علامت کج شدن صورت، دست و اختلال در تکلم نشانه سکته مغزی است که باید به محض مشاهده با فوریت‌های اورژانس تماس گرفته شود، هر چند ممکن است این علائم گذرا باشد و حتی سکته مغزی رخ نداده باشد، اما تأیید این مسئله با اورژانس است، زیرا نباید زمان را از دست بدهیم.

وی ادامه داد:‌ شکل ساده‌ای را برای این سه علامت مهم در کشور طراحی کرده‌ایم و عنوان آن را تماس فوری گذاشته‌ایم، طبق آن، اگر به طور ناگهانی، تکلم دشوار و دست یا صورت فلج شود باید با اورژانس تماس بگیریم، همچنین سرگیجه، عدم تعادل و اختلال دید ناگهانی نیز می‌تواند جزو علائم سکته مغزی باشد.

دبیر علمی هفتمین کنگره سراسری سکته مغزی اظهار داشت: فردی که افزایش قند، فشار و چربی خون دارد یا سیگار مصرف می‌کند، چنانچه دچار علائم سکته مغزی شود، با احتمال بیشتری می‌توان گفت دچار این اختلال شده است.

وی گفت: پیشنهاد می‌شود در این مواقع به توصیه‌های غیرتخصص اطرافیان توجه نکرده و درمان را به نوشیدن یک لیوان آب قند یا استراحت محدود نکنیم. در بهترین شرایط، فقط یک ساعت برای تصمیم درباره درمان دارویی زمان داریم و در این یک ساعت باید بررسی اولیه، بررسی توسط متخصصان مربوط، سی‌تی‌اسکن، تصمیم برای تزریق داروی آنژیوگرافی و درنهایت تزریق دارو درنظر بگیریم.

مهرپور گفت: درصددیم به جامعه پزشکان نیز آگاهی و اطلاع‌رسانی بدهیم تا بیمار را بلافاصله به مراکز درمانی تخصصی ارجاع دهند. اورژانس‌ها نیز باید سعی کنند فرد مشکوک به سکته مغزی را در حداقل زمان ممکن به بیمارستان تخصصی برسانند. با توجه به اینکه بافت مغزی برگشت‌ناپذیر است، باید زمان را حفظ کنیم. در کنگره سال جاری، اهمیت یک سال اول و تصمیم‌گیری در این زمان مطرح می‌شود.

دبیر علمی هفتمین کنگره سراسری سکته مغزی تصریح کرد: هدف اول ما این است که کسی دچار سکته مغزی نشود، گام دوم این است که فرد را در سریع‌ترین زمان ممکن درمان کنیم و در گام سوم با درمان دارویی مناسب از وقوع مجدد سکته مغزی جلوگیری کنیم و با اقدامات بازتوانی، زمینه حضور بیمار در جامعه را فراهم کنیم.

این متخصص مغز و اعصاب تصریح کرد: امکانات تشخیصی و سی‌تی‌اسکن و تیم تخصصی برای درمان اولیه سکته مغزی به اندازه کافی در کشور وجود دارد. خوشبختانه در حال حاضر دارو نیز موجود است اما متأسفانه فعلاً این دارو در داخل تولید نمی‌شود و چون از خارج از کشور وارد می‌شود، بسیار گران است.

همچنین از سوی انجمن، با معاونت غذا و دارو مکاتبه کرده‌ایم و درتلاشیم تا داروی RPTL را بیمه کنیم. این دارو باید در بیمارستان موجود باشد و خوشبختانه طرح تحول سلامت کمک کرده است تا دسترسی به این دارو در بیمارستان وجود داشته باشد.

وی افزود: هزینه یک داروی 50 میلی‌گرمی یک میلیون و 800 هزار تومان است و دُز آن براساس وزن فرد تعیین می‌شود، مثلاً برای فردی که 70 کیلوگرم است عملاً باید دو دارو تزریق شود. تزریق دارو مانند شمشیر دو لبه می‌ماند که چنانچه بیمار برای تزریق مناسب باشد، مفید و در غیر این صورت مضر است.

دبیر علمی هفتمین کنگره سراسری سکته مغزی گفت: از سیستم مدیریتی بیمارستانی انتظار می‌رود تا واحدهای ویژه سکته‌های مغزی را ایجاد کنند. این واحد در بیمارستان فیروزگر به طور محدود راه‌اندازی شده است.

وی ادامه داد: واحد مراقبت‌های ویژه مغزی در دنیا وجود دارد، اما در ایران به دلیل عدم تعریف بیمه‌ای و هزینه‌ای وجود ندارد، برای همین است که بیماران سکته مغزی در تخت‌های عادی بستری می‌شوند.

مهرپور با بیان تفاوت CCU و ICU گفت: فردی که دچار سکته حاد قلبی شده است باید در بخش CCU بستری شود، بخش ‌ICU برای بیماران بدحال که دچار سانحه رانندگی شده‌اند یا حال عمومی خوبی بعد از عمل جراحی ندارند و... در نظر گرفته می‌شود.

در دنیا فوق‌تخصص‌های گوناگونی برای ICU وجود دارد، در بیمارستان فیروزگر نیز ICU جراحی مغز و اعصاب، سکته‌های مغزی و داخلی وجود دارد.

وی خاطرنشان کرد: امکاناتی مانند سی‌تی‌اسکن، آزمایشگاه ساده و تیم درمانی سکته مغزی شامل پزشک اورژانس و متخصصان قلب و مغز باید وجود داشته باشد. اکنون کمتر از چهار مرکز برای آنژیوگرافی سکته‌های مغزی در کشور موجود است.