عوارض ریتالین،از اضطراب تا مرگ
آمفتامين‌ها در دنياي شيمي و جهان پزشكي سابقه زيادي دارند اما مصرف غيرمجاز آنها دست‌كم در ايران از كشف‌هاي نسل جديد است. دارو‌هايي كه بيشتر براي درمان بيش‌فعالي، برخي از مبتلايان به افسردگي تجويز مي‌شود، چندسالي است به‌عنوان «داروي شب امتحان» مورد توجه قرار گرفته‌اند.
ريتالين يكي از همين آمفتامين‌هاست كه محبوبيت بيشتري پيدا كرده است. انگار گوش جوان‌تر‌ها خيلي بدهكار توصيه‌هاي پزشكان نيست كه مي‌گويند ريتالين بايد فقط با تشخيص متخصص مصرف شود و فروش اين داروها بدون نسخه پزشك مجاز نيست.
براساس گزارش‌هاي عيني از داروخانه‌هاي مجاور خوابگاه دانشجويان، مصرف ريتالين با مناسبت‌هاي موضوعي مانند فصل امتحانات و كنكور به نوعي ارتباط مستقيمي دارد و در اين زمان‌ها تا 50درصد مصرف اين دارو افزايش مي‌يابد. پيش از اين بعضي رسانه‌ها با انتشار گزارش‌هايي مدعي شده بودند كه از هر 10دانشجو 6نفر سابقه مصرف ريتالين دارند.
هشدار جدي
شايد پيش از اين مي‌شد آمار رسانه‌ها را به‌دليل تمايل آنها به بالابردن اعداد با هدف ديده‌شدن، غيرمستند و بعد هم غيرقابل‌قبول دانست اما حالا زنگ خطر را معاون كاهش تقاضاي ستاد مبارزه با موادمخدر به صدا درآورده و هشدار‌هايي داده كه عمق فاجعه را مشخص مي‌كند؛ اينكه گاهي اين مشاوران تحصيلي هستند كه مصرف چنين قرص‌هايي را توصيه مي‌كنند.
پرويز افشار با بيان اينكه مصرف دوز بالاي ريتالين خطر سنكوب و مرگ را در پي‌دارد، از وزارت بهداشت مي‌خواهد تا نظارت بر داروخانه‌ها در فروش ريتالين در ايام امتحانات را افزايش دهد. وي مي‌گويد: «در مورد اينكه ميزان فروش ريتالين در اين ايام چه مقدار افزايش پيدا مي‌كند آمار دقيقي وجود ندارد اما آنچه مسلم است ريتالين به عنوان يك دارو كه فروش آن بدون نسخه پزشك ممنوع است براي افزايش تمركز در شب‌هاي امتحان مصرف مي‌شود.»
افشار از سوءاستفاده قاچاقچي‌ها با اشاره به تبليغات اغواگرايانه در تشويق قشر تحصيلكرده به استفاده از ريتالين مي‌گويد: «آنها ريتالين را به‌عنوان قرص شب‌هاي امتحان به جوانان معرفي و يكي از اثرات ريتالين را افزايش تمركز عنوان كرده‌اند. در مورد اينكه تجويز ريتالين از سوي مراكز مشاوره تحصيلي انجام شده باشد، اطلاع موثقي نداريم اما ممكن است مشاوراني باشند كه از اين جنس كارها انجام دهند كه قطعا خلاف است و خواهش مي‌كنيم از مردم اين موارد را به ما گزارش دهند.»
از اضطراب تا مرگ
هشدارها درباره افزايش مصرف ريتالين در شب امتحان در حالي است كه مصرف اين دارو در كوتاه‌مدت ممكن است موجب افزايش تمركز شود اما در بلندمدت صدمات جبران‌ناپذيري مانند وابستگي ايجاد مي‌كندهرچند اين دارو مانند ساير محرك‌ها وابستگي جسمي ندارد، اما وابستگي روحي و رواني در مصرف‌كننده ايجاد مي‌كند.
آنهايي كه از فروش اين دارو سود مي‌كنند چنين تبليغ مي‌كنند كه دانش‌آموز با مصرف ريتالين كمتر مي‌خوابد، تمركز بيشتري دارد، ساعت‌هاي بيشتري درس مي‌خواند و نمرات بهتري مي‌گيرد، درحالي‌كه هديه اين دارو به مصرف‌كننده‌هاي غيرمجاز چيزي جز اضطراب، بيقراري، افزايش ضربان قلب و سنكوب و مرگ در دوزهاي بالا نيست. ريتالين در داروخانه‌ها هست و بايد با نسخه توزيع شود اما مثل خيلي داروهاي ديگر مي‌شود به راحتي آن را تهيه كرد. همين راحتي در تهيه اين داروي خطرناك باعث شده تا يك مقام رسمي در تقاضاي ستاد مبارزه با موادمخدر در گفت‌وگو با خبرگزاري فارس از وزارت بهداشت بخواهد دست‌كم در ايام امتحانات، بيشتر مراقب توزيع آن باشد.
مصرف زياد ترامادول و تمركز بر عطاري‌ها
رئيس پليس مبارزه با موادمخدر كشور گفت: قرص‌هاي ترامادول در اصلاحيه قانون مبارزه با موادمخدر از داروهاي طيف سوم شناخته شده و پراكندگي مصرف، توليد و توزيع ترامادول در ايران هشدار‌دهنده است. علي مويدي با اشاره به اينكه دستگاه‌هاي متولي بايد نظارت كافي و ساماندهي لازم در توليد، توزيع و مصرف قرص‌هاي ترامادول داشته باشند، افزود: اين قرص به شيوه‌هاي مختلف در دسترس مردم قرار مي‌گيرد. قطعا با مشاهده و تخلف و توزيع غيرمجاز قرص‌هاي ترامادول در عطاري‌ها و داروخانه‌ها با آنها برخورد قانوني و قاطع مي‌شود.
