هميشه نگوييد چشم فرزندم!
آن ها خود محور و يک دنده اند و اگر همه چيز باب ميل شان نباشد، پدر و مادر را به ستوه مي آورند. اين بچه ها حاضر به همکاري با ديگر کودکان نيستند و نمي توانند با آن ها سازگاري پيدا کنند و جالب اينجاست که پدر و مادرشان انگار که از سر و صدا و بهانه گيري هاي آن ها بترسند هميشه مطابق ميل آن ها رفتار مي کنند و هرچه مي خواهند، براي شان فراهم مي کنند و همين مسئله اوضاع را بدتر مي کند. احسان گلي، کارشناس ارشد روان شناسي باليني در اين باره مي گويد: اين را بدانيد که هيچ کودکي لوس متولد نمي شود و اين پدر و مادرها هستند که با رفتارشان آن ها را لوس مي کنند. در واقع، اگر بخواهيم کودک لوسي را اصلاح کنيم، نخست بايد پدر و مادر وي رفتارشان را تغيير دهند.
بچه لوس به بچه اي اطلاق مي شود که بخواهد همه خواسته هايش چه معقول و چه غير معقول، توسط بزرگ ترها به سرعت برآورده شود. او تحمل ناکامي را ندارد. عمل به تمام خواسته ها ممکن است در کودکان کوچک تر عملي باشد اما کودکان بزرگ تر، خواسته هاي بيشتري دارند و اگر خواسته هاي شان برآورده نشود، بدرفتاري بيشتري نشان مي دهند.
تامين خواسته هاي غيرضروري کودک، از سوي والدين به اصطلاح کودک را لوس مي کند. والدين بايد از لحاظ رواني و عاطفي نسبت به کودک توجه داشته باشند. در بعضي مواقع والدين توجه را تامين خواسته هاي غيرضروري کودک مي دانند که اين امر باعث ايجاد توقع بي جا در کودک و باعث مي شود به اصطلاح کودک لوس شود. برآورده کردن خواسته هاي غيرضروري کودک نه تنها به منزله توجه نيست بلکه به معناي بي توجهي نسبت به شخصيت او است زيرا والدين به جاي توجه به نياز اصلي کودک يعني گوش دادن و نوازش او، سريع خواسته غيرضروري او را فراهم مي کنند تا سکوت کند. توجه به کودک به معناي لوس کردن او نيست، مهم تر از نياز جسمي کودک، نياز رواني او به مورد توجه قرار گرفتن است.
والدين مي توانند با محبت و توجه مناسب، درخواست هاي غيرمنطقي کودک را رد کنند؛ براي مثال کودکي که خواستار بازي در مکان خطرناک است، پدر و مادر مي توانند همراه با نوازش، او را از خواسته نادرستش آگاه و آن را رد کنند تا کودک دچار کم توجهي نشود. بي توجهي به کودک و توجه بيش از حد به نيازهاي غيرواقعي او، هر 2 آسيب زاست.
3 سبک تربيتي سخت گيرانه، سهل گيرانه و مقتدرانه براي تربيت فرزندان وجود دارد. در سبک تربيتي سخت گيرانه فقط قوانين و مقررات وجود دارد و برخورد سخت با فرزندان به احساس کم توجهي در آنان منجر مي شود. در تربيت سهل گيرانه پدر و مادر تمام خواسته هاي فرزند را مي پذيرند، به همين دليل کودک لوس مي شود. اما بهترين روش براي تربيت فرزندان تربيت مقتدرانه است که در آن والدين تعادل را برقرار مي کنند و در برابر رفتار درست به فرزندشان پاداش مي دهند و براي رفتار نادرست او را مجازات مي کنند و به کودک مي فهمانند که رعايت قوانين و مقررات به معناي دوست نداشتن او نيست.
همچنين ايسنا در اين باره مي نويسد: آيا اين جمله که محبت کردن هيچ حد و مرزي ندارد، صحيح است؟ خير! اگر شما در پي تربيت کردن کودکاني خوش رفتار هستيد، بايد يکسري قوانين و مقررات پايه را بنيان گذاري کنيد و مانع از رشد رفتارهاي بد شويد و رفتارهاي بد را از ريشه از بين ببريد. به وسيله ۷ قدمي که در ادامه به آن اشاره مي کنيم شما مي توانيد مانع از لوس شدن کودک خود شويد.
اين طور در نظر بگيريد که اگر محدوديت خود را به صورت واضح و ساده بيان کنيد ديگر به بحث هاي بعدي نيازي نداريد. به تفاوت بين اين 2 جمله خوب دقت کنيد: «باشه، مي توني يک بيسکويت برداري» در اين جمله اميد زيادي براي درخواست يک بيسکويت ديگر وجود دارد و اما جمله دوم: «مي توني يک بيسکويت برداري، ولي بيسکويت دومي را درخواست نکن. همين يه دونه است.»
در مثال ذکر شده بايد «يه دونه» به معناي واقعي «يه دونه» باشد. شايد براي همه ما اتفاق افتاده باشد که در شرايطي به درخواست کودک براي خوردن بيسکويت دوم نه گفته ايم ولي پس از چند لحظه، دل مان سوخته است و بيسکويت بيشتري به کودک داده ايم. ممکن است دومين بيسکويت فقط براي يک بار مسئله بزرگي نباشد ولي آيا مي خواهيد هر بار که محدوديت براي مسئله اي قرار مي دهيد اين گونه از محدوديت خود پيشي بگيريد و آن را در نظر نگيريد؟ بنابراين منتظر لوس شدن کودک تان و بي توجهي او به محدوديت ها باشيد.
وقتي يکبار تسليم شويد به کودک خود ياد مي دهيد که با خواهش و التماس مي تواند به خواسته هايش برسد.
اگر کودک شما چيزي مي خواهد که شما درباره آن مطمئن نيستيد، از او بخواهيد براي درخواست خود دليل آورد. آيا او مي خواهد برنامه تلويزيوني مورد علاقه اش را ببيند؟ اگر توضيح دهد که اسباب بازي هايش را جمع مي کند يا اول مشق هايش را مي نويسد و بعد به تماشاي آن مي پردازد شما با خيال راحت تري به درخواست او جواب مثبت خواهيد داد.
شما با لطيف برخورد کردن با کودک تان در حق او لطف نمي کنيد. پژوهش ها نشان مي دهد جدي بودن براي انجام کارهاي روزمره و مسئوليت ها در کودک به برآمدن از عهده مشکلات منجر مي شود. حتي کارهاي ساده اي در خانه مثل گذاشتن اسباب بازي هاي خود به کناري يا کمک به تميز کردن نامرتبي هايي که خود ايجاد کرده است.
ما از اين که کودک خود را ناراحت ببينيم، متنفريم. اين که کودک شما نااميد شدن از چيزي را ياد بگيرد به او کمک مي کند تا بعدها در زندگي مهارت رويارويي با حس استرس را داشته باشد.
واضح است اگر کودکان چيزهايي که مي خواهند به آساني به دست آورند لوس مي شوند. اگر کودک شما يک اسباب بازي جديد مي خواهد، يک سيستم جايزه دهي در برابر رفتار خوب براي او در نظر بگيريد و کم کم و در قالب جايزه رفتار خوب، آن اسباب بازي را براي او تهيه کنيد. اين تلاش او براي رسيدن به هدفش مانع لوس شدن او خواهد شد.