سهم دختران در فرار از خانه دو برابر بیشتر از پسران

روزبه کردونی، مدیر کل دفتر امور آسیب‌های اجتماعی وزارت کار تعاون و رفاه اجتماعی ضمن تاکید بر ضرورت تاسیس مرکزی برای دختران فراری، می‌گوید: «مطالعات جهانی نشان می‌دهد معمولا در پدیده فرار جوانان از منزل، سهم دختران دو برابر بیشتر از پسران است. در این میان باید توجه داشت که در صورتی که سیستم‌های حمایتی، جوانان و دختران فراری را زیر چتر حمایت‌های اجتماعی قرار ندهند امکان گرفتار‌شدن این گروه از افراد در باندهای سرقت، روسپيگري و توزیع مواد مخدر، مشروبات الكلي و كالاهاي غيرمجاز وجود دارد. در این میان اگر دختران بعد از فرار بتوانند در مرکز حمایتی مقیم شوند امکان ‌درگیرشدن آنها در آسیب‌های اجتماعی متعدد کاهش می‌یابد اما در غیر این صورت این امکان وجود دارد که این دختران مورد سو‌ءاستفاده و بهره‌برداری‌های مختلف قرار گیرند.»

تجربه فعالان اجتماعی و مسئولان مختلف گویای این نکته است که سدهای محکمی بر مسیر حل این مشکل قد علم کرده است.

نبود آمار مشخص از دختران فراری

فاطمه پهلوانی، فعال اجتماعی و دبیر کارگروه دختران معاونت زنان ریاست‌جمهوری نیز با تایید ضرورت تاسیس مرکزی برای دختران فراری، نبود آمارهای مشخص از تعداد و سنین دختران آسیب‌دیده را معضلی بر سر راه سامان‌دهی آنان دانسته و به «آفتاب» می‌گوید‌: «تهیه نکردن آمار مشخص از تعداد و سنین دختران فراری و نسپردن آن به دست مسئولان سوالی است که ما از نهادهای مسئول همچون بهزیستی داریم. شواهد و قرائن اجتماعی و آمارهای غیررسمی می‌گویند که این معضل در سال‌های اخیر اگر حتی افزایش نیافته کاهش نیز نیافته است. بنابراین تهیه این آمارها به حل این معضل کمک می‌کند.»

دختران آسیب‌دیده باید توانمند شوند

بررسی‌های اجتماعی تایید می‌کنند دخترها به دلایل گوناگونی همچون خشونت‌های خانگی، اعتیاد والدین، برآورده‌نشدن خواسته‌ها، آزار و اذیت، عشق‌های مجازی و... از خانه فرار می‌کنند. فضایی که نشان می‌دهد خانه و خانواده مکان امنی برای دختران و زنان محسوب نمی‌شود و تامین‌کننده نیازهای آنان نیست. در سال‌های اخیر خانه‌های سلامت توسط سازمان بهزیستی برای حمایت از دختران فراری تاسیس شده‌اند.

نقش خانه‌های سلامت

دکتر کردونی با اشاره به نقش خانه‌های سلامت در این زمینه، می‌گوید‌: «اهداف اختصاصی این مراکز حمايت و نگهداري از دختران در معرض آسيب اجتماعی است. این مراکز با فراهم‌نمودن زمينه‌هاي تحصيل، اشتغال، خودكفايي و استقلال اين افراد و همچنین با شناخت استعدادها و توانمندي‌هاي دختران در معرض آسيب و هدايت آنها به سوي استفاده از اين توانمندي‌ها حرکت کرده‌اند. اعتبار مورد نياز اين مراکز از اعتبارات دولتی و ملی و همچنین جلب مشارکته‌ای مردمی و سازمان‌های غیردولتی تامین می‌گردد.»

مدیر کل دفتر امور آسیب‌های اجتماعی وزارت تعاون به لزوم تاسیس مرکز جدید با مشارکت خیرین پرداخته و تاکید می‌کند: نکته مهم و قابل ذکر این است که با تدبیر وزیر رفاه زمینه برای جلب مشارکت خیرین در حوزه‌های اجتماعی فراهم آمده است و این امید ایجاد شده که حضور و مشارکت خیرین در حوزه‌های اجتماعی بویژه مقوله‌های مرتبط با آسیب‌های اجتماعی گسترش یابد.

وی می‌افزاید: «واقعیت این است که راه‌اندازی مرکزی برای دختران فراری نیز گونه‌ای از خیر جمعی است و خبر اخیر دکتر ربیعی مبنی بر اقدام یکی از خیرین کشور برای راه‌اندازی مرکزی برای نگهداری دختران فراری، نشان از ورود جدی‌تر خیرین کشور به حوزه‌های اجتماعی ورفاهی محسوب می‌شود.»

تامین حقوق زنان عامل کاهش فرار دختران

حل‌نشدن معضل دختران فراری ضرورت پرداختن به ریشه‌های مشکل را دو چندان می‌کند. کارشناسان اجتماعی بر این باورند که عدم تامین حقوق افراد به‌خصوص در بستر خانواده و سپس اجتماع، آنان را از خانواده گریزان می‌کند. فاطمه پهلوانی می‌گوید: «پیشگیری در آسیب‌های اجتماعی مقدم بر درمان است. پروسه تامین حقوق زنان باید از کودکی اجرا شده و در خانواده‌های نهادینه شود. برخی تصور می‌کنند این مسئله فقط مربوط به سنین بالاتر است اما توجه به نیازهای روحی و روانی و تامین حقوق آنان در تمامی مراحل رشد امری لازم و ضروری است و بر آورده‌نشدن آن‌ها باعث آسیب‌های اجتماعی شده و در فرایندهای زندگی آنان مثل کار و ازدواج موثر واقع می‌شود.»

گفتنی است علاوه بر تاسیس این مرکز، طرحی بین وزارت کار و معاونت زنان نهاد ریاست جمهوری برای تاسیس مرکزی برای نگه‌داری دختران در حال بررسی است که هنوز خبری مبنی بر اجرایی‌شدن آن منتشر نشده است.