نگاه کردن به کتاب‌ همانا و خمیازه کشیدن همانا

به گزارش باشگاه خبرنگاران، بطور کلی والدین از این که فرزندانشان هنگام مطالعه می‌خوابند شکایت می‌کنند، این حالت بین همه متداول است که وقت خواندن خمیازه می‌کشیم و یا می‌خوابیم.
خمیازه کشیدن یک فرآیند غیر ارادی شامل باز کردن دهان، تنفس عمیق و پر کردن ریه‌ها از هوا می‌باشد که شاید بتوان گفت: راهی است برای خنک کردن مغز و معمولا واکنش طبیعی به خستگی و خواب‌آلودگی است که تقریبا از زمان پیش از تولد و به عبارت دقیق تر از دوره جنینی و در یازده هفته‌ای قابل مشاهده است.
رعایت راهکارهای مناسب برای جلوگیری از خواب‌آلودگی در وقت مطالعه و کلاس درس موجب می‌شود مطالعه عمیق‌تری داشته باشیم و از فرصت‌هایی که در اختیار داریم استفاده بیشتری ببریم.
خواب های سبک ، سنگین ، رویایی خواب خوب شامل دو قسمت است یکی مدت زمان کافی برای خواب و دیگری طی شدن مناسب مراحل خواب که خود خواب به خواب‌های سبک، سنگین و رویا دسته بندی می‌شود.
دکتر خسرو صادق نیت رئیس انجمن خواب با اشاره به دسته بندی مراحل مختلف خواب می‌گوید: خواب رویا و خواب سنگین روی قسمت‌ سرحالی و تمرکز و یادگیری بسیار موثر است و ماجرای حافظه، خواب و یادگیری ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند به گونه‌ای که حذف برخی از مراحل خواب بر یادگیری و حافظه‌ی ما اثر می‌گذارد.
وی بیان کرد: این یک موضوع ثابت شده است که کسانی که می خواهند حافظه و یادگیری و تمرکز خوبی داشته باشند، باید خوب بخوابند چون این مورد زمینه ساز آموزش و یادگیری است.
فضای تاریک و گرم و هوای بسته تاریکی یکی از علل ایجاد خواب آلودگی است زیرا دوره‌ی خواب و بیداری با دوره تاریکی و روشنایی همزمان و هماهنگ است و فضای گرم و گرفته انسان را خسته و خواب آلوده می کند.
دکتر صادق‌نیت اظهار داشت: محرکات بیرونی مانع خواب می‌شوند بخصوص نور، نور زیاد در محیط از ترشح هورمون خواب جلوگیری می‌کند و میزان هوشیاری بالا می‌رود اما اگر نور کم و شرایط آب و هوایی مانند سرما و گرما در حد معمول باشد، فرد در حالت خواب‌آلودگی قرار می‌گیرد و به راحتی می‌خوابد.
بلافاصله بعد از بیداری مطالعه نکنید قوای جسمی و فکری بدن پس از مدتی تلاش و فعالیت احتیاج به استراحت دارند و لازم است با خوابیدن نیروی مجدد خود را باز یابند اگر مدتی بی‌خوابی وجود داشته باشد، سیستم مغزی از اطلاعات زیاد خسته شده و خواب‌آلودگی ایجاد می‌گردد مطالعه پس از خواب نیز به دلیل اینکه 40 درصد دستگاه‌های مهم بدن کاملا بیدار نشده‌اند، خواب‌آلودگی همراه دارد.
رئیس انجمن خواب گفت: خواب‌آلودگی در هنگام مطالعه بدان معناست که نیاز خواب فرد به طور کامل تامین نشده و به دلیل فعالیت مغز و بدن نیاز به استراحت افزایش می‌یابد.
میزان خواب نسبت به میزان مطالعه زیاد می‌شود مثلا افرادی که کنکور دارند و یا برای امتحانات پایانی آماده می‌‌شوند باید بدانند که ساعات خوابشان نسبت به قبل باید تا حدودی افزایش یابد که معمولا در این مواقع نه تنها افراد ساعات خواب خود را افزایش نمی‌دهند بلکه از زمان خواب عادی خود هم می‌کاهند و دچار مشکل می‌شوند و حس خواب‌آلودگی به سراغشان می‌آید.
یکساعت بعد از غذا مطالعه نکنید سیستم مطالعه مانند یک فرآیند تکنیکی است و باید خیلی نکات را رعایت کنیم و در واقع این موقعیت است که فرد را آماده‌ی مطالعه می‌کند و میزان برانگیختگی اش را در حد متوسط خوبی نگه می‌دارد، در غیر این صورت فرد به حالت رخوت و خواب‌آلودگی می‌رود.
دکتر نیکنام روانشناس با اشاره به بحث برانگیختگی و اینکه فقط نباید گیرنده اطلاعات باشیم عنوان کرد: ما در سیستم فیزیولوژی روانی خود چیزی به نام برانگیختگی (تنظیم سطح هوشیاری) داریم که میزان تحریک پذیری و تمرکز و توجه ما را تنظیم می‌کند و عوامل مختلفی بر افزایش آن اثر دارد مثل انگیزه، علاقه، مشوق و . . . زمانی ما باید مطالعه کنیم که خط برانگیختگی مان در سطح بهینه باشد (بالا باشد هیجانی شده و متوجه مطالعه نمی‌شویم، پایین باشد خوابمان می‌گیرد) همچنین رخوت و خواب‌آلودگی بخاطر منفعل بودن است، یعنی فرد فقط گیرنده است در صورتی که فرد باید خودش هم فعال باشد.
وی در ادامه تاکید کرد: وقتی که کتاب می‌خوانیم باید با آن تعامل داشته باشیم، مدام چشم‌ها بچرخند و مطلبی که علاقمندیم عمیق‌تر و مطالب دیگر را سریعتر بخوانیم در واقع درست است که در تعامل با یک جسم بی‌جان هستیم اما فعالانه می‌توانیم به کتاب جان دهیم و حتی تصویر سازی ذهنی کنیم، چون این بازی‌ها در ذهن باعث می‌شود در زمان مطالعه نخوابیم.
دکتر نیکنام با اشاره به راهکارهای جلوگیری از خواب‌آلودگی در وقت مطالعه خاطر نشان کرد: بعد از خوردن غذا حداقل تا یک ساعت مطالعه را تاخیر بیندازید، وقتی می‌خواهید مشغول مطالعه شوید روی اهمیت آن فکر کنید، برنامه ریزی و نظم دقیقی برای مطالعه داشته باشید و هر تصمیمی که گرفته‌اید اجرا کنید تا از خواندن لذت ببرید، مطالعه را سر ساعت شروع و تمام کنید زیرا زمانی که تصمیم می‌گیرید سلول‌های بدن ، خود را برای اجرای تصمیمتان آماده می‌کنند، انسان‌هایی که کارهای فیزیکی و بدنی مناسبی و تحت برنامه‌ای منظم دارند، هیچگاه تعادل خوابشان به هم نمی‌خورد، برای اینکه اشتیاق بیشتری به مطالعه پیدا کنید، انگیزه‌ آن را در خود بالا ببرید، پیش از مطالعه با یکی دو سوال ذهن خود را هدفدار کنید، حتی در حین خواندن و پس از آن می‌توانید از خود سوال بپرسید، وسایل خواب را در کنارتان نگذارید چون این وسایل وسوسه‌ی خواب را در شما تشدید می‌کند.