فرار مغزها؛ سرمایه‌ای که در جایی دیگر به بار می‌نشیند
طی سالهای اخیر بارها و بارها رسانه‌های داخلی و بین المللی به بررسی پدیده فرار مغزها از کشور پرداخته‌اند. امری که مختص به ایران نمی‌باشد و بسیای از نخبگان کشورهای جهان سومی و در حال توسعه برای آنچه زندگی بهتر و پیشرفت می‌نامند کشورهای محل تولد خود را ترک کرده و به یکی از کشورهای اروپایی یا آمریکایی مهاجرت می کنند.
فرار مغزها به عنوان يک آسيب اجتماعي مختص کشورهاي جهان سوم، بيش از يک ربع قرن است که جوانان جهان سومی را نيز به دام خود گرفتار کرده است. اين عارضه که از منظر آسيب شناسان به نوعی استثمار شدگی کشورهای جهان سوم، توسط کشورهای توسعه يافته محسوب مي‌شود به عنوان مخرب‌ترين بحران اجتماعی شناخته و تعريف شده است.
صدیقی رئیس سازمان امور دانشجویان با اشاره به اقدامات انجام شده در حوزه فرصت مطالعاتی دانشجویان در سال 93، یادآور شد: 809 دانشجوی دکترای داخل در سال گذشته از فرصت مشاوراتی استفاده کردند که 716 مورد به دانشگاه‌های خارج از کشور رفته و 93 مورد از فرصت مطالعاتی دانشگاه‌های داخل بهره‌‌مند شدند.
صدیقی با اشاره به تسهیلات ارزی در نظر گرفته شده برای دانشجویان خارج از کشور، گفت: در سال گذشته 26 هزار نفر از این تسهیلات استفاده کردند و 8 هزار نفر هم از تسهیلات شهریه‌ای بهره گرفتند.
شغل، وحشتناک ترین دغدغه دانشجویان
دکتر احمد معتمدی رئیس دانشگاه امیر کبیر گفت: مسلما یکی از عواملی که اکثر فرزانگان جذب کشور های دیگر می شوند ،عامل اقتصادی است. فکر مهاجرت زمانی به سر این مغز های جوان می‌رسد که میزان حقوق یه متخصص در کشور های دیگر ده برابر حقوق همان شخص در کشور ما است.
بعضی از مشاغل نیازمند افراد با صلاحیت هستند اما متاسفانه با افرادی که از صلاحیت کمتری برخوردار هستند واگذرا شده است.
واگذاری شغل‌ها بیشتر بر اساس رابطه شده است تا ضابطه و عدم مطابقت شغل افراد با رشته‌ی تخصصی در نهایت باعث دلسرد شدن فرد میشود.
فرار صورت مساله را پاک نمی کند!
دکتر عباس علایی نوین معاون سنجش دانشگاه جامع علمی کاربردی در خصوص مهاجرت دانشجو به خارج از کشور گفت: عدم امکانات آزمایشگاهی دلیلی بر مهاجرت دانشجو ها به خارج از کشور نیست و این امکانات باید بخش از آن توسط ما و بخش دیگر توسط نظام پرداخت شود.
وی افزود: اگر دانشجویی برای ادامه تحصیل به خارج از کشور برود ولی اگر هدف بازگشت نداشته باشد تعهدش به کشور چه میشود؟!
ما قبول داریم که برخی از قوانین ما باید اصلاح شود اما دانشجویان نیز خود باید زمینه لازم برای فعالیت بیشتر در جامعه را ایجاد کنند و دانشجویان باید از خود مایه بگذراند و در مقابله با مشکلات تسلیم نشوند و در واقع مهاجرت تنها صورت مساله را پاک می‌کند و هدف ما تنها کمک به مملکت مان است پس باید زمینه‌های لازم برای ماندن این نخبگان فراهم باشد تا بتوانیم در جهت
پیشرفت جامعه قدم برداریم.
قرار مغزها را جایگزین فرار مغزها کنیم
دکتر احمد معتمدی رئیس دانشگاه امیر کبیر در خصوص راه های ماندگاری نخبگان گفت: تعداد دانشجویانی که برای ادامه تحصیل به خارج از کشور می‌روند رو به افزایش است که تنها عده ای از آنها به کشور باز میگردند از دلایل مهاجرت دانشجویان میتوان به مشکلات اقتصادی و نداشتن درآمد کافی اشاره کرد و اگر که وضعیت اقتصادی کشور رو به بهبودی رود، در نهایت ماندگاری این
دانشجویان بیشتر خواهد بود.
وی افزود: کشور های توسعه یافته نیرو های انسانی با استعداد را به خوبی جذب می‌کنند و برای آنها سرمایه گذاری می‌کنند و ازآن جایی که در ایران وضعیت استعداد فارغ التحصیلان در رتبه ی بالایی قرار گرفته است بنابراین کشورهای توسعه یافته، هدفشان جذب بیشتر این دانشجویان است.
معتمدی اظهار داشت: دانشجویی که به خارج از کشور مهاجرت می‌کند دغدغه ای برای شروع یک زندگی ندارد! زیرا روی این فردسرمایه گزاری شده و فرد میتواند با داشتن سرمایه و امکانات در آن جا زندگی کند.
قرار را بر فرار ترجیح دهید
فرار مغزها واژه ای است که بارها شنیده‌ایم و آمار دقیقی از آن نیست ولی مهم این است اگر بتوانیم حتی از خارج شدن یک نخبه علمی هم از کشور جلوگیری کنیم باید این اتفاق با تمام توان رخ دهد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در خصوص مهاجرت نخبگان فرمودند: می‌دانیم خیلی ضعف داریم؛ این ضعف‌ها را باید برطرف کنیم؛ شما باید برطرف کنید. میتوانید شما آن کسی باشید که هندسه‌ی صحیح سلامت این کشور را طرّاحی کنید؛ میتوانید بخشی از آن را پیش ببرید. وقتی رفتید یک‌جایی، حالا گیرم یک پولی هم گیرتان آمد، امکانات رفاهی هم -فرضاً اگر واقعیّت داشته باشد- گیرتان آمد، امّا شما آنجا در معده‌ی آزمندِ اجتماع‌های بیگانه هضم خواهید شد؛ ولی اینجا میتوانید منشأ اثر باشید.
گزارش از بهاره درویشی
مرجع : خبرگزاری باشگاه خبرنگاران
