تشخیص افتراقی هیپوتیروییدی و هایپرتیروییدی از اختلالات روانی

علائم کم کاری تیروئید hypothyroidism:

- خستگی

- گیجی و فراموشی

- احساس سرمای بیش از حد

- یبوست

- خشکی پوست

- احتباس مایعات

- درد و سفتی عضلات و مفاصل

- خونریزی بیش از حد و یا طولانی مدت در قاعدگی

- افسردگی

- شکنندگی ناخن ها

- سردی دست ها و پاها

- سخت بلعیدن غذا

- افزایش کلسترول خون

- فشار خون بالا و پایین

- ورم پلک چشم

- ریزش مو

- بم شدن صدا

- عدم تمرکز ذهنی

- ناباروری

- تحریک پذیری

- پف کردن چشم ها

- کاهش ضربان قلب
-

 علائم پرکاری تیروئید hyperthyroidism:

- تعریق بیش از حد

- عدم تحمل گرما

- افزایش حرکات روده

- لرزش

- عصبی بودن

- افزایش ضربان قلب

- کاهش وزن

- خستگی

- کاهش تمرکز ذهنی

- قاعدگی نامنظم و کم

- پوست گرم و مرطوب

- زیادی اشتها

- کم پشت شدن مو

- افزایش فعالیت

- اسهال
همگي علائم فوق، علایم کم کاری و پرکاری تیرویید هستند.  (به نقل از کتاب کم کاری و پرکاری تیرویید-حسین پناه و همکاران).
در پژوهشی که بر ۵۰۰بیمار مبتلا به پرکاری تیرویید انجام شد، عوارض روانی عصبی این بیماری مورد بررسی قرار گرفتند و سایر بیماریها که می توانست اینگونه اختلالات را در این بیماران ایجاد نماید به دقت بررسی و رد شد. در این پژوهش که ۸۳/۴درصد آنها زن و ۱۶/۶درصد مرد بودند(نسبت زن به مرد ۵به ۱بود)، شایعترین عوارض روانی،  عصبی بودن، بدخلقی تنشی، بی خوابی و اضطراب بود و شایعترین عوارض عصبی لرزش، تشدید شدن رفلکس های وتری، میوپاتی تیروتوسیک بودند.

کلیه عوارض روانی و غالب عوارض عضلانی و لرزش و سندرم تونل کارپ، همزمان با تشخیص پرکاری تیرویید در بیماران ایجاد شده بودند. (معتمدی محمود, مفیدعلیرضا, مژده مهردخت، مقاله بررسی عوارض پرکاری تیرویید۵۰۰بیمار. مجله پزشکی)

و در مقابل کم کاری تیرویید، هیپوتیروییدی
کم‌کاری‌ تیرویید عبارت‌ است‌ از کاهش‌ فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری غده‌ تیرویید که‌ باعث‌ کاهش‌ تولید هورمون‌های‌ تیروییدی‌ می‌شود. غده‌ تیرویید یک‌ غده‌ پروانه‌ای‌ در جلوی‌ گردن‌ است‌. تقریباً تمام‌ فرایندهای‌ متابولیک‌ تحت‌تأثیر هورمون‌های‌ تیروییدی‌ قرار می‌گیرند. کم‌کاری‌ تیرویید در هر دو جنس‌ و در هر سنی‌ رخ‌ می‌دهد، اما در زنان‌ میانسال‌ شایع‌تر است‌. 
-
علایم‌ شایع‌ 
احتمال اندكي وجود دارد که‌ تمام‌ علایم‌ زیر در یک‌ فرد وجود داشته‌ باشند، اما اکثر بیماران‌ دارای‌ چندین‌ علامت‌ از علایم‌ زیر هستند: 
کم‌ شدن‌ تحمل‌ به‌ سرما 
کم‌ شدن‌ اشتها 
یبوست‌ 
درد قفسه‌ سینه‌ 
موی‌ خشن‌ یا با رشد کند 
کند، تند، یا نامنظم‌ بودن‌ ضربان‌ قلب‌ 
افزایش‌ وزن‌ یا برعکس‌، لاغری‌ شدید 
بی‌حالی‌ یا شل‌ بودن‌، یا برعکس‌، بی‌قرار بودن‌ 
خواب‌آلودگی‌ یا برعکس‌، بی‌خوابی‌ 
اختلال‌ روانی‌، از جمله‌ افسردگی‌، روان‌پریشی‌، یا ضعیف‌ شدن‌ حافظه‌ 
تجمع‌ مایع‌ در بدن‌، خصوصاً در اطراف‌ چشم‌ها 
حالت‌ خمودگی‌ در صورت‌ و پایین‌ افتادگی‌ پلک‌ها 
خشن‌ شدن‌ پوست‌ 
کم‌ شدن‌ تحمل‌ به‌ داروها 
کم‌ شدن‌ میل‌ جنسی‌ و ناباروری‌ 
اختلالات‌ قاعدگی‌ 
کم‌خونی‌ 
کرختی‌ یا سوزن‌ سوزن‌ شدن‌ دست‌ها و پاها 
کلفت‌ یا خشن‌ شدن‌ صدا .
-

پيامد هاي کم کاري تيروئيد بر سلامت روان:

ظهور افسردگي ممکن است زودتر در بيماري کم کاري تيروئيد ايجاد گردد و ممکن است با گذشت زمان افسردگي شديد تر گردد.

کم کاري تيروئيد مي تواند منجر به کند شدن عملکرد ذهني گردد.
-تغييرات در قاعدگي: زمان طولاني تر با خونريزي بيشتر و درد مي تواند از علايم کم کاري غده تيروئيد باشد.
پرکار بودن غده تيروئيد، باعث کوتاه تر شدن مدت زمان قاعدگي مي شود و فاصله بين قاعدگي بيشتر مي شود و خون ريزي نيز خفيف است.

شناخت علایم این بیماری ها در تشخیص افتراقی، کمک شایسته ای به درمانجو خواهدکرد، بدیهی است که در صورت مواجه با این علایم در اختلالات خلقی،افسردگی و برخی سایکوزها، با بررسی سابقه و معاینه و دریافت علایم،  ارجاع درمانجو به متخصص جهت بررسی و آزمایش پزشکی الزامی می باشد.
-

ميگنــا: امیرحسن یوسفی-کارشناس ارشد روانشناسی بالینی.

-
-
منـــــابع:
DSM-5
-کتاب گواتر پرکاری و کم کاری تیرویید- حسین پناه و همکاران-
-مجله پزشکی دکترسلام/ تبیان/میگنا/ سلامت نيوز/
-سجاد زاده- ربابه دریاباری- نشانه های پرکاری و کم کاری تیرویید.
بررسی عوارض روانی و عصبس ۵۰۰مبتلا به پرکاری تیرویید-مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران. Tehran university medical jornal