مدیرکل آموزش و پرورش تهران: مدارس فرهنگ پولی نیست

اسفندیار چهاربند مدیر كل آموزش و پرورش شهر تهران در یادداشتی جهت تنویر افكار عمومی گفت : مدارس دولتی فرهنگ پولی نیست ، هدف حمایت از دانش آموزان مستعد در رشته ادبیات و علوم انسانی است ، مدارس دولتی فرهنگ با مشاركت نهادهای فرهنگی اداره خواهند شد.

 

بعد از مدتها سكوت در خصوص سرنوشت كمی و كیفی رشته ادبیات و علوم انسانی در دبیرستانهابا تصمیم آموزش و پرورش شهر تهران فرصتی فراهم شد تا افكار عمومی با طرح دیدگاههای متنوع و اندیشه‌ورزی، درباره ارتقای كیفیت و كارآمدی این رشته تحصیلی با تاكید بر تحقق عدالت آموزشی مطالبات وانتظارات خورا ابراز كند. اجتماعی شدن این موضوع بستر مناسبی است به منظور فرهنگ‌سازی در جهت تبیین و تقویت منزلت علوم انسانی و پرهیز از غلبه رویكرد تجربی و فنی در دوره آموزش عمومی و هدایت استعدادهای برتر به ادامه تحصیل در رشته ادبیات و علوم انسانی كه از اهداف مهم تحول بنیادین آموزش و پرورش و زمینه ساز توسعه فرهنگی پایدار محسوب می‌شود.

 

حساسیت برخی از رسانه ها  و شبكه های تلویزیونی بیگانه نسبت به این موضوع  در روزهای اخیر نیز از آن جهت كه برنامه های گسترده ای برای تغییرارزشها ، باورها وسبك زندگی نوجوانان و جوانان ما دارندقابل تامل است ومی تواندحاكی از نگرانی آنها ازتحول رشته علوم انسانی وتبدیل آن به یك جریان كارآمد فرهنگی موثر در تكوین وتعالی هویت ایرانی و اسلامی دانش آموزان دبیرستانی ما باشد.

 

با توجه به اهمیت موضوع وبه منظور تبیین ابعاد مختلف این تصمیم و پاسخ به برخی ازدغدغه‌ها ی مطرح، نظر شهروندان عزیز واصحاب رسانه را به توضیحات زیر معطوف میكنم:

 

1 – در سال 1381 تعداد 4 باب مدرسه دولتی تحت عنوان (( دبیرستان فرهنگ )) به منظور بهبود شرایط اجرای رشته ادبیات و علوم انسانی در شهر تهران بصورت آزمایشی تاسیس شد، پس از گذشت سه سال  ازفعالیت این مدارس در سال 1383 همزمان با دولت هشتم شورای عالی آموزش و پرورش با ارزیابی و تائید كار آمدی آموزشی ، پژوهشی و پرورشی آنها در مقایسه با سایر مدارس مجری رشته ادبیات و علوم انسانی ، آئین نامه تاسیس (( دبیرستان فرهنگ )) را تصویب و به سراسر كشور ابلاغ نمود. (مصوب جلسه 714 شورای عالی آموزش و پرورش 16/12/83)   واز آن تاریخ تا كنون 16 باب دبیرستان دولتی فرهنگ ( 4 مدرسه نمونه دولتی و 12 مدرسه هیات امنایی)در شهر تهران دایر  شده كه 3498دانش آموز را تحت پوشش دارد. بنابراین این مدارس غیر انتفاعی وپولی نیستند ویكی از انواع مدارس دولتی محسوب می شوند لذا قضاوت هامبنی بر حذف رشته ادبیات وعلوم انسانی از مدارس دولتی نادرست وناشی از عدم آگاهی از انواع مدارس دولتی است.

 

2- در حال حاضر بالغ بر 36000 دانش‌آموز دختر و پسرشهر تهران در رشته ادبیات و علوم انسانی  تحصیل می‌كنند.
توزیع این تعداد دانش‌آموز بر حسب نوع مدارس عبارت است از:

مدارس دولتی عادی 22500 نفر
مدارس دولتی فرهنگ  3498 نفر
مدارس نمونه دولتی  898 نفر
مدارس هیأت امنایی 2738 نفر 
مدارس تیزهوشان  47 نفر
مدارس شاهد   1590 نفر  
مدارس غیردولتی   4884 نفر

 

 3- مقایسه عملكرد آموزشی، پژوهشی و پرورشی دانش‌آموزان رشته ادبیات و علوم انسانی مدارس دولتی  فرهنگ با دانش‌آموزان همین رشته تحصیلی در سایر  مدارس ، برتری آنان را تأیید می‌كند. تك رشته بودن و توجه كافی به ساز و كارهای كالبدی، انسانی و نرم‌افزاری متناسب با اقتضائات رشته ادبیات و علوم انسانی در مدارس دولتی فرهنگ عامل اصلی این موفقیت بوده است.

 

4- با توجه به عملكرد موفق مدارس دولتی فرهنگ و به منظور تحقق راه‌كارهای شماره (2) و (3) و (6) هدف عملیاتی شماره پانزده سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، آموزش و پرورش شهر تهران ، برنامه توسعه این قبیل مدارس را همزمان با استقرار دوره دوم آموزش متوسطه درچار چوب ساختار جدید نظام آموزشی در  سال تحصیلی 96-95 تدوین و ساز و كارهای عملیاتی آن را تدارك دیده است. براساس این برنامه با ایجاد 24 دبیرستان دولتی فرهنگ ، شامل 435 كلاس، بالغ بر 13000 دانش‌آموز واجد شرایط (مستعد و علاقه‌مند) رشته ادبیات و علوم انسانی را علاوه بر مدارس شاهد، نمونه دولتی، هیأت امنایی  و غیردولتی تحت پوشش قرار خواهد داد.بدین ترتیب در سال تحصیلی آتی همانند سال تحصیلی جاری حدود 20 درصد از دانش آموزان شاخه نظری می توانند در رشته ادبیات و علوم انسانی تحصیل كنند .

 

این نرخ پوشش رشته علوم انسانی با رویكرد ارتقای كیفیت باحفظ كمیت موجوداز طریق پذیرش دانش آموزان مستعد وسیاست وزارت آموزش و پرورش در زمینه توسعه متوازن دانش آموزان در رشته ها و شاخه های تحصیلی منطبق می باشد. برهمین اساس قضاوتهایی كه درباره عواقب حذف رشته علوم انسانی از آموز ش وپرورش مطرح شده است كاملا بی اساس است.

 

مكان یابی مدارس جدید التاسیس براساس توزیع دانش آموزان كنونی این رشته در مناطق مختلف به ویژه مناطق مركزی وجنوبی تهران انجام خواهد شد تا با تامین حداقل شعاع دسترسی، ایاب وذهاب دانش آموزان به سهولت انجام شود.

 

5- پذیرش دانش‌آموزان در این دبیرستانها از بین قبول‌شدگان پایه نهم كه حداقل معدل 17 را دارا هستند براساس آزمون ورودی صورت می‌گیرد و ادامه تحصیل آنان در این دبیرستانها منوط به حداقل نمره (12) در هر ماده درسی و معدل سالانه (15) است.

 

یادآوری این نكته ضروری است كه سوابق تحصیلی 90 درصد از  دانش‌آموزان پایه نهم شهر تهران با حداقل معدل مقرر در آیین‌نامه تأسیس مدارس دولتی فرهنگ مطابقت دارد. به عبارت دیگر بیش از 90 درصد از دانش‌آموزان پایه نهم دارای شرط معدل به منظور ورود به دبیرستانهای دولتی فرهنگ هستند ، بدیهی است كه اولویت پذیرش داوطلبان در رشته ادبیات وعلوم انسانی با رعایت سقف 20% از دانش آموزان شاخه نظری با دانش آموزانی است كه ازسوابق تحصیلی بهتری برخوردارند.

 

یادآوری این مطلب ضروری است كه حق انتخاب رشته تحصیلی براساس اولویتها تحقق می یابدوعدم تحقق اولویت اول انتخاب رشته به معنای سلب حق انتخاب نیست لذا دانش آموزانی كه بدلیل رعایت نسبت دانش آموزان رشته علوم انسانی  با كل دانش آموزان شاخه نظری لزوما باید براساس انتخابهای بعدی خود ادامه تحصیل دهندامری طبیعی است واصولا یكی از اهداف ارایه خدمات راهنمایی ومشاوره تحصیلی كمك به دانش آموزان برای تعیین اولویتها براساس علاقه ، استعداد وامكانات ومحدودیتهاست مربوط است.

 

6- بر اساس آیین‌نامه گسترش مشاركت‌های مردمی در مدارس، تحصیل در مدارس دولتی فرهنگ رایگان است و استفاده از فوق‌برنامه‌های آموزشی و پرورشی این قبیل مدارس بر اساس آئین نامه ارائه خدمات آموزشی و پرورشی فوق برنامه مصوب جلسه 630 شورای عالی آموزش و پرورش   بصورت داوطلبانه است لذا تردیدهای مطرح شده مبنی بر الزامی بودن پرداخت شهریه در این قبیل مدارس صحت ندارد.

 

علاوه بر این با اصلاح مدیریت این قبیل مدارس (تشكیل هیات امنا)و فراهم شدن مشاركت نهاد های اجتماعی و فرهنگی در برنامه ریزی و اجرای فعالیت های آموزشی ،پژوهشی و پرورشی و تامین منابع مالی و انسانی لازم با رعایت ضوابط و مقررات آموزش و پرورش نه تنها هیچگونه هزینه ای به دانش آموزان و خانواده آنان تحمیل نخواهد شد بلكه در مناطق محروم شهر تهران ، زمینه دسترسی دانش آموزان علاقمند به رشته ادبیات و علوم انسانی  را به آموزشهای با كیفیت بیش از گذشته فراهم خواهد كرد و علاوه بر عدالت تربیتی در زمینه دسترسی برابر، عدالت تربیتی مبتنی بر دسترسی به آموزشهای با كیفیت در مدارس دولتی بیش از گذشته فراهم می شود. 

 

7- به منظور تأمین فرصت  ادامه تحصیل آن دسته از دانش‌آموزان دبیرستانهای فرهنگ كه به هر دلیل شرایط ادامه تحصیل در مدارس دولتی فرهنگ را احرازنمی كنند ،تعدادی ازمدارس دولتی عادی كه در حال حاضر مجری رشته ادبیات و علوم انسانی هستند بر حسب نیاز و اعلام ادارات آموزش و پرورش مناطق كماكان به فعالیت خود ادامه می‌دهند.