زالو درمانی / زالو جراح کوچولو Micro Surgeon

زالو جانور عجیبی است که صدها سال است از آن به صورت زنده یا فرآورده برای درمان انواع بیماری ها استفاده می شود. پس از ظهور پزشکی مدرن ، استفاده از زالو به تدریج به فراموشی سپرده شد. اما جالب این جاست که پس از سال ها، باز هم استفاده از زالو بازهم در بسیاری از کشورهای دنیا و حتی در کشورهای پیشرفته رایج شده است ، چنان چه اکنون زالو را با عنوان جراح کوچولو (Micro Surgeon) می شناسند.
مکیدن خون بیمار و ترشح آنزیم هایی با خواص درمانی متعدد ، باعث شده است که زالو درمانی ، روشی ساده و ارزان قیمت برای درمان بسیاری از بیماری ها باشد. در طب سنتی ایران ، زالو درمانی همراه با سایر روش های درمانی مثل گیاه درمانی به صورت ترکیبی برای درمان بسیاری از بیماری ها تجویز شده است.

آشنایی با زالو
زالو به عربی « عَلَق » و از نرم‌تنان آبزی است که در شالیزارها و مرداب زندگی می‌کند. جانورشناسان تا کنون 650 نوع زالو را شناسایی کرده‌اند که برخی از انواع زالو بسیار سمی و خطرناک هستند و بعضی از انواع زالوها مفید و آثار درمانی ارزنده‌ای دارند. بیش از دو هزار سال است که از زالو به شکل ابزار سوزن مانند ابزاری که به بدن می چسبد و خون را می‌مکد در درمان بسیاری از بیماری ها استفاده می شود. زالوها کرم های آبزی و یا گاهی خاکزی دارای عادات شکاری یا انگلی هستند و در آنها بادکش های بزرگ انتهایی به منظور حرکت و چسبیدن وجود دارد.
بدن زالو در حال بی حرکت، دراز یا تخم مرغی شکل است و از تعدادی حلقه که بوسیله گره‌های عصبی مشخص است، تشکیل می‌شود. دستگاه عضلانی زالو کامل، پرکار و قوی است. زالوها جانوران لاشه‌خوار، شکاری یا انگلی بوده و گروهی از آن ها دارای عادت خونخواری هستند. زالوهای خونخوار توسط بادکش به میزبان چسبیده، پوست آن را سوراخ می کنند. سپس یک آنزیم ضد انعقاد به نام هیدرودین آزاد کرده و از خون میزبان تغذیه می‌کنند. در یک وهله غذایی، زالو می‌تواند چندین برابر وزن خود خون بخورد. قسمت بیشتر آب خون دفع می‌شود ولی قسمت غلیظ و متراکم این غذای کامل، به صورت مایع غلیظی باقی می‌ماند و به آهستگی ظرف چندین ماه هضم می شود.
زالو از ۲۵۰۰ سال قبل در هند، یونان، روم، ایران و سپس در اروپا مورد استفاده پزشکی بوده است. در قرن نوزدهم از این جانور کوچک برای درمان هر دردی از جمله سردرد، تب، زخم‌های عفونی شده، دمل و آبسه، ورم‌ها، هموروئید و غیره استفاده می‌شده است. در طب افواهی (عامیانه) مردم ایران نیز زالو درمانی همانند حجامت و فصد به عنوان یک روش درمان و پیشگیری پذیرفته شده و شناخته شده حضور داشته است و مردم شهری و روستایی ایران می‌دانستند که علاج بسیاری از عفونت ها، زخم‌ها و کسالت‌های بدن با زالو اندازی ممکن است.
شیخ‌الرئیس ابن‌سینا باب مبسوطی پیرامون زالو دارد و چنین می‌گوید: “از زالوهایی که کرک‌ریز و نرم دارند یا لاجوردی رنگ هستند پرهیز کنید زیرا دچار غشی، خونریزی، تب، سستی و قرحه‌های بدخیم خواهید شد. از زالویی استفاده شود که در آب‌های خزه‌دار که محل زیست قورباغه‌هاست نمو کرده و نه زالویی که در آبهای گل‌آلود سیاه بوده است.
زالو بهتر از «حجامت»، خون تباه را از عمق بدن بیرون می‌کشد. زالو را ابتدا سرازیر نگهدارید تا استفراغ کند و محتویات شکمش بیرون آید. سپس اندکی خون بره به او بدهید. سپس مواد چسبنده و کثیف بدن او را با بوراکس پاک کنید (استفاده از مواد صابونی عطردار مضر است) و جایی را که می‌خواهید زالو بگذارید با دست مالش دهید تا سرخ شود. اگر جای زالو انداختن را با گل سرشور یا خون اندود کنند، زالو بهتر می‌چسبد. بهتر آن است که پس از جدا شدن زالو، محل گزش او را حجامت برنهید تا احیاناً اگر آزاری و عفونتی براثر نیش زالو عارض شده، از بین برود اگر پس از زالو اندازی خون بند نمی‌آید مازوج سوخته، نوره، خاکستر یا سوده نرم (یا پودر باقلا و زردچوبه) استعمال شود. زالو اندازی برای بیماری‌های پوست از قبیل جوش‌ها، دمل‌ها، لکه‌های سیاه و نقطه‌های سیاه و سپید و… مفید است.”
در گذشته زالو در کوچه و بازار برای استفاده طبی به فروش می‌رسیده و تا حدود سی‌سال قبل، همه می‌دانستند که برای علاج زخم چرکین و دمل ، بهترین درمان زالو اندازی است یا برای پیشگیری از فساد دهان و لثه و داشتن دندانهای محکم باید بناگوش را زالو گذاشت.
مخبرالسلطنه در کتاب خاطرات و خطرات، حکایتی جالب نقل می‌کند: «جهانگیرخان وزیر صنایع دچار قانقریا شد و دکتر تولوزان فرانسوی (پزشک مخصوص دربار) دستور به قطع پای ایشان داد. آشنایان جهانگیرخان با قطع پا مخالفت ورزیده و میرزاحسن‌خان جراح‌باشی محله را به عیادت جهانگیرخان آوردند. او پس از معاینه گفت به من یازده روز فرصت دهید تا این پا را معالجه کنم. میرزاحسن در سه نوبت زالوی زیادی به پای بیمار انداخت و پس از یازده روز از تولوزان فرانسوی دعوت کردند که پا را ملاحظه کند. تولوزان وقتی پا را دید، بهبود آن را تأیید کرد و از اینکه قبلاً به میرزاحسن ناسزا گفته بود معذرت خواهی کرد و دویست تومان به میرزاحسن داد». زالو اندازی جزو سنت‌های درمانی پذیرفته شده بوده و به همان معروفیت و مقبولیت حجامت و فصد (رگ‌زنی) بین توده‌های مردم رواج داشته است. این حیوان کوچک و به ظاهر مشمئز کننده، طی سالیان دراز بیماری‌های صعب‌العلاجی را به راحتی درمان می‌کرد و بیماران را از صرف هزینه‌های گزاف، بریده شدن از اندام‌ها، بد شکل شدن پوست، فلج شدن ناشی از سکته مغزی و غیره نجات می‌داد. تأیید این نظر را با پرسش از افراد ۴۰ سال به بالا می‌توان درخواست کرد.

خواص زالو
زالو هنگام مکیدن خون ، مواد متنوعی ترشح می کند که خواص درمانی دارند. معروف ترین ماده مترشحه از زالو هیرودین است.
خواص مواد ترشح شده در خون توسط زالو به طور خلاصه به شرح زیر است :
خاصیت بی‌حس‌کنندگی : باعث کاهش درد موضعی هنگام نیش زدن می‌شود که عمدتاً به دلیل وجود ماده هیرودین ( Hirudin ) است.
خاصیت گشادکنندگی عروق : به دلیل وجود ماده هیستامین است. خاصیت ضدانعقادی : به دلیل وجود آنزیم هیالورونیداز موجود در بزاق زالو است. این آنزیم خاصیت آنتی بیوتیکی و حل کردن موکوس بسیار قوی دارد به طوری که در درمان گلوکوم هم بسیار موثر است.
خاصیت آنتی بیوتیکی : این خاصیت اخیراً مورد توجه بسیاری قرار گرفته و بر بیماری‌های ناشی از استاف طلایی و میکروب سل و اسهال خونی و دیفتری موثر است.
خاصیت ضدالتهابی و ضدلخته‌ای خاصیت ضدانعقادی: به دلیل وجود آنزیم هیالورونیداز موجود در بزاق زالو می‌باشد. این آنزیم خاصیت آنتی بیوتیکی و حل کردن موکوس بسیار قوی دارد به طوری که در درمان گلوکوم هم بسیار موثر است.
ـ خاصیت آنتی بیوتیکی: که اخیراً مورد توجه بسیاری قرار گرفته و روی بیماری‌های ناشی از استاف طلایی و میکروب سل و اسهال خونی و دیفتری موثر است.
ـ خاصیت ضدالتهابی و ضدلخته‌ای
محل نیش حیوان به شکل Y می‌باشد و هنگام گزش فرد درد بسیار خفیفی احساس می‌کند. زالو در حین مکیدن خون، بزاق خود را به بدن فرد تزریق می‌کند و در اثر مکش خون ۵ تا ۱۰ برابر افزایش وزن پیدا می‌کند.
در بسیاری از کشورهایی که از زالو برای درمان بیماری‌ها استفاده می‌شود. مکان‌های خاص جهت پرورش زالو به طریق بهداشتی و استریل وجود دارد، تا احتمال انتقال بیماری‌های خونی نظیر هپاتیت و ایدز به صفر برسد.

خواص بزاق زالو ذیلا به تفصیل آمده است :
آب دهان زالو ( بزاق ) حاوی بیش از یکصد نوع ماده حیاتی مفید است که موجب درمان بیماریهای مختلفی می شود. این انگل کوچک و شگفت آور به علت توانایی فوق‌العاده ای که در درمان بیماری ها دارد جایگاه ویژه‌ای در طب دارد. کشور ما دارای ذخایر بسیار زیادی از این جانور است و با داشتن تجربیات بسیار گرانقدر و طولانی در این زمینه ، متأسفانه با روش زالو درمانی بیگانه است. در کشور ما از این نعمت خدادادی برای رفع آلام و دردها استفاده مطلوب نمی شود ، در حالی که ایران می‌تواند یکی از مراکز زالو درمانی دنیا باشد. در بین گونه‌های زالوی پزشکی بهترین نوع آن نوع شرقی است که زالوهای موجود در ایران از این نوع است. عمده خواص درمان زالو در بزاق درمان است ، به طوری که شاید بیشتر از وزن بدنش قادر به تولید بزاق باشد و وقتی به جایی از بدن می‌چسبد آن قدر آب بزاق تولید می‌کند که از زیر بدن حیوان بزاق می‌چکد.
عصاره‌ی آب دهان زالو شامل دو دسته از مواد هستند که گروهی به عنوان نروترانسمیتر بر روی پایانه‌های عصبی عمل می‌کنند و موجب تحریک عمومی روی نقاط طب سوزنی می‌شوند و دسته‌ دیگر که بر روی گردش خون عمومی و مویرگ‌ها عمل کرده و به عنوان ضد انعقاد ، ضد تورم و ضد درد ایفای نقش می‌کنند.
در زیر به مهمترین آنزیم‌ها و ترکیبات موجود در بزاق زالو می‌پردازیم :
۱ ) هیرودین : در بزاق زالو‌ی پزشکی ترکیبی وجود دارد به نام هیرودین که از انعقاد خون جلوگیری می‌کند. ترکیبات بزاق زالو به عنوان ماده فیبرینولیتیک عمل کرده ، از عمل فیبرین جلوگیری می‌کند ؛ ضد پلاکت است و از بهم چسبیدن پلاکت‌ها جلوگیری می‌نماید. امید است در آینده بتوان با شناسایی مولکولی ترکیبات بزاق زالو از آن به عنوان درمان بیماری‌های ترومبوتیک استفاده کرد. در سال ۱۸۸۴ پروفسور فیزیولوژی دانشگاه ولز به نام جابن هی‌کرافت به خاصیت ضد انعقادی ترشحات گوارشی زالو پی برد و در سال ۱۹۵۰ فریتس مارکواست از آلمان توانست پروتئین هیدرودین را از زالو‌ی پزشکی جدا کند.

خواص هیرودین : هیرودین مهمترین ماده ضد انعقاد بزاق زالو است. پروتئینی‌ متشکل از ۶۵ اسید آمینه است و ردیف اسیدهای آمینه آن با تکنیک PCR مشخص شده است. خاصیت ضد انعقادی هیرودین قوی تر از هپارین است. عمل هیرودین به وسیله عوامل دیگر موجود در زالو مانند همنتین و آنتی استاتین تقویت می‌شود. فعالیت هیرودین را از روی خاصیت ترومبین آن بیان می‌کنند. امروزه فرم نوترکیب هیرودین به نام لیپرودین سنتز شده است. هیرودین توانایی زیادی در ممانعت از انعقاد خون دارد به طوری که چند قطره بزاق دهان زالو قادر است مقدار زیادی خون را به صورت مایع نگه‌دارد و مانع انعقاد آن شود ( با آزمایشی که به صورت تجربی بر روی خون مکیده شده توسط زالو انجام شد زمان لخته شدن خون به بیش از ۶ ساعت افزایش یافته بود ). وقتی که خون با لبه بریده بافت تماس حاصل می کند فاکتور ۱۲ یا هاگمن فاکتور فعال می‌شود. متعاقب فعال شدن این فاکتور انعقادی یک سری آنزیم‌ها از جمله آنزیم پروتئاز ترومبین فعال می‌شود این آنزیم سبب تبدیل فیبرینوژن به فیبرین می‌شود و فیبرین به صورت رشته‌های کلاف مانند ، محل بریدگی را می‌بندد و مانع خونریزی می‌شود و خون را منعقد می‌کند. هیرودین به صورت خیلی اختصاصی و قوی از فعالیت آنزیم پیروتئاز ترومبین جلوگیری می‌کند و مانع انعقاد خون می‌شود. فیبرینوژن یک مولکول دایمر است و دو محل اتصال ( FG ) یا ( Binding sites ) برای رسپتور پلاکت‌های فعال شده دارد. ( Gp116-111a ) این محل اتصال می‌تواند سبب اتصال پلاکت‌ها و ایجاد تجمع پلاکتی کند. احتمالاً هیرودین مانع اتصال دور رسپتور ( Fg/Gp ) می شود و از این طریق مانع انعقاد خون می شود از تجمع پلاکت‌ها جلوگیری می کند. اتصال پلاکت‌ها در داخل عروق می‌تواند مرجع به تشکیل پلاکت‌های عروقی و انسداد عروق شود.
خواص دیگر هیرودین : هیرودین با انبساط ماهیچه‌های صاف جدار عروق سبب گشادی عروق و افزایش جریان خون می‌شود. هیرودین خاصیت بی‌حس کنندگی دارد ؛ لذا دقایقی بعد از چسبیدن زالو به محل و ترشح بزاق منطقه بی‌حس می شود و احساس سوزش ناشی از نیش زالو از بین می‌رود و بیمار به راحتی وجود زالو و خونخواری آن را تحمل می‌کند. بطور کلی برای هیرودین اثرات آنتی کواگولانت ، آنتی ترمبوتیک ، ترمبولیتیک ، آنتی ایسکمیک ، هیپوتنسیو ، تحریک کننده سیستم ایمنی ، ممانعت از تصلب شرائین ، بی حس‌کنندگی ، آنتی باکتریال و خاصیت ضد التهابی شناخته شده است. پژوهشگران دپارتمان فارماکولوژی دانشگاه کنتاکی طی تحقیقاتی ، اثرات ضد انعقادی هیرودین را با هپارین مقایسه کرده‌اند : هیرودین برای فعال شدن نیاز به کوفاکتور ندارد. هیرودین اثرات پایدار و یکنواخت وابسته به دوز دارد. هیرودین اثر مستقیم روی مهار ترومبین دارد. هیرودین مسمومیت ندارد. هیرودین بی حسی موضعی می دهد.

۲ ) بدلین : این یک آنزیم مهار کننده پروتئازها مانند تریپسین کیموتریپسین یا پلاسمین است که فاکتورهای تورم و پخش شدن در بافت می‌باشند.
۳ ) آپیراز : آپیراز یک آنزیم قوی ضد تجمع پلاکت‌ها با اثرات روان سازی جریان خون است.
۴ ) اگلین : اگلین ، ضمن این که یک آنزیم ضد تورم است ، ضد اکسیداسیون و ضد رادیکال نیز می‌باشد.
۵ ) دستابیلاز : این آنزیم که یک فاکتور ضد تجمع پلاکتی بسیار قدرتمند است ، با اثرات فیبرینولیزی و هیدورلیزکنندگی منجر به حل شدن لخته‌های خونی تشکیل شده می‌شود ، این آنزیم به وسیله‌ی نیکونوف کشف گردید که یک شیوه‌ی درمانی بسیار هیجان‌انگیز را معرفی کرد.
۶ ) هیالورونیداز : این ماده هم به عنوان فاکتور پخش کننده و هم به عنوان یک عنوان یک آنتی بیوتیک عمل می‌کند. این آنزیم با حل کردن مواد بافتی ، زمینه پخش بزاق زالو را در بافت‌ها فراهم می‌کند و با این کار زالو توانایی می‌یابد بافت‌های دور دست را نیز تحت تأثیر قرار دهد و اثرات درمانی در همه‌ جای بدن به خصوص در نزدیکی محل اتصال زالو به بدن بر جای بگذارد.
۷ ) لیپازها و استرازها : از لیپولیتیک فاکتورها هستند و چربی‌ها را تجزیه می‌کنند و استفاده‌های درمانی از آن شروع شده است.
۸ ) یک ماده بی حس کننده : وقتی زالو پوست را نیش می‌زند ، ایجاد یک زخم به شکل Y می‌کند ، که کاملاً بدون درد می‌باشد و به دلیل وجود ماده قوی بی‌حس کنندگی ، به سادگی ، احساس خنکی ایجاد می‌نماید. و بعد از حدود ۵ دقیقه پس از چسبیدن زالو به محل ، بیماری دیگر احساس درد و سوزش ندارد و تا آخرین مرحله زالو درمانی ، موجود زالو روی بدن به راحتی تحمل می‌شود.
۹ ) آنتی الاستاز : این ماده که از طریق کنترل عمل الاستاز فعالیت می‌کند ، آنزیمی است که الاستین جلدی را به خصوص در پوست ، تنزل می‌دهد.
۱۰ ) ماده گشادکننده رگ : این ماده که هنوز به طور رسمی مشخص نشده بسیار شبیه هیستامین است. این ماده مانند نوروترانسمیترها که از ۳۴ غذه‌ی مغزی که در طول بدن زالوی هیرودومدیسینالیس تقسیم شده‌اند ، ترشح می‌شود. چند دقیقه پس از اتصال زالو محل نیش قرمز و پرخون می‌شود ؛ شاید این پرخونی را بتوان به این ماده نسبت داد که فلوی ( جریان ) خون را در محل افزایش داده است.
۱۱ ) منوکسید نیتروژن سنتتاز : این فاکتور موجود در بزاق زالو شبیه به نوع انسانی است که سبب ترمیم اعصاب صدمه دیده می‌شود.
۱۲ ) اورگلاز : دارای اثرات درمانی در بیماری آرتروز است. بسیار دیده شده است که افراد مبتلا به آرتروز زانو که از درد زانو و محدودیت حرکتی زانوها رنج می‌برند با چند جلسه زالو درمانی بهبودی بسیار می‌یابند. و ما این را به کرات تجربه کرده‌ایم.
زالو همچنین کاتکولامین ترشح می‌کند که روی پایانه‌های عصبی بخصوص در پوست مانند دوپامین و سروتونین عمل می‌کند. استیل کولین مترشحه در هیرودومدیسینالیس خیلی مهم است. روش رسمی برای سنجش استیل کولین در بافت ، بر اساس یک روش بیولوژیک شامل قدرت انقباض قسمت پشت زالو می‌باشد. مواد دیگری مانند استیل کولین ، نوروترنسمیترها مواد شبه هیستامینی با اثرات وازودیلاتوری ، Hementin ، Anti statin ، و آنزیم مشابه PG12 ) Prostaglaindine ) که مانع فعالیت کالیکریین و فاکتورهای XI و XII می‌شود نیز در بزاق زالو یافت می‌شود.

خواص درمانی زالو : زالو خون را بهتر از حجامت از عمق بدن بیرون می‌کشد. زالو انداختن برای بیماریهای پوستی مثل جوش‌ه ، دمل‌های صورت ، لکه‌ها و نقطه‌های سیاه و سفید و نظایر آن مفید است. امروزه زالو به دلیل خاصیت ضد انعقاد خود یکی از ابزارهای جراحی در پیوندها و دوام بافت پیوندی است. هر زالو حدوداً ۵CC خون در مرحله اول می‌مکد. البته اگر خونریزی را قطع نکنید ممکن است تا ۱۵۰CC خونریزی ادامه یابد ( ۱۰ ساعت یا بیشتر ). طی زالو درمانی با ۱۰ عدد زالو ، خون از دست رفته ( شامل خونریزی پس از اتمام خونخواری ) ۲۵۰-۳۵۰ CC خواهد بود. تحقیقات نشان می‌دهد که ۳-۵ روز پس از زالو اندازی عروق جدیدی در اطراف و حاشیه‌ی محل نیش زالو به وجود می‌آیند که برای تخلیه عروقی این ناحیه مفیدند. بنابراین از نظر درمانی بسیار مهم است که درمان به زودی قطع نشود ؛ بلکه در دفعات بعدی نیز ادامه یابد تا بیماری و آسیب مرتفع شود. اثرات فارماکولوژیکی بزاق زالو به مدت ۱۰ ساعت یا بیشتر در محل زخم باقی می‌ماند. چنین اثراتی را نمی‌شود با مصرف مواد ضد انعقادی معمولی مثل هپارین در زخم‌های کوچک پوست به وجود آورد. در بیشتر روش‌های جراحی استفاده از زالو توسط جراح ماهر برای بیمار توضیح داده می‌شود ، این روش قدیمی یک روش بی درد کننده اساسی است ؛ زیرا ترشحات زالو با تأثیر بر روی اعصاب اطراف محل درد ، بی‌حسی موضعی ایجاد می‌کند.

زالو درمانی در غرب
زالو درمانی در کشورهای پیشرفته غربی جایگاه شناخته شده ای پیدا کرده است. در کشورهای اروپایی و آمریکا عمدتا از زالو برای این موارد استفاده می شود:
تولید کرم های آرایشی
به کارگیری پس از عمل های پیوند برای ترمیم
به کارگیری پس از جراحی های پلاستیک برای ترمیم
به کارگیری پس از جراحی های قلب جهت رقیق کردن خون بیمار
درمان واریس
تقویت سیستم ایمنی
تاییدیه اداره مواد غذایی و دارویی آمریکا برای استفاده از زالو

اداره مواد غذایی و دارویی یا F.D.A) Food and Drug Administration) یک اداره و سازمان اجرایی است که بر مراحل ارزیابی داروها در ایالات متحده آمریکا نظارت می کند و موافقت اصولی برای داروهای جدید به بازار را صادر می کند. گستره کار F.D.A شامل مواد غذایی و نیز ابزار و وسایل مورد استفاده در درمان می باشد. چنانچه موثر و بی خطر بودن دارویی برای یک کاربرد خاص، با آزمایشات کافی تایید نشده باشد، داروی فوق نمی تواند وارد بازار فروش شود. زمانی که یک دارو برای مطالعه بر روی انسان تایید می شود یا زمانی که مورد تایید برای فروش قرار می گیرد، مراحل متعددی را طی کرده است که عبارتند از:
بررسی اطلاعات موجود در برنامه ها و مطالعات بالینی.
انجام مطالعات مربوط به سمیت حاد و کمتر از حاد دارو.
انجام آزمایشات مربوط به تعیین بی خطر بودن مصرف مزمن دارو.
بررسی اطلاعات مربوط به ترکیب، منشاء دارو یا وسایل و ابزار دارو.
در صورت کامل بودن اطلاعات پایه و اولیه، تقاضانامه برای اجازه ورود داروی جدید به بازار تنظیم می شود که این تقاضانامه اغلب حاوی صدها نسخه از گزارش کامل تمام اطلاعات مربوط به کاربرد بالینی می باشد.
تصمیم به تایید دارو توسط F.D.A ممکن است سه سال یا بیشتر طول بکشد. در ژوئن ۲۰۰۴ میلادی اداره مواد غذایی و دارویی آمریکا، ورود زالو به بازار جهت مصارف پزشکی را مورد تایید قرار داد. اولین کاربرد مورد تایید زالو در طب کنونی، کاربری به عنوان یک ابزار پزشکی بود.
بنا به تعریف، وسیله یا ابزار پزشکی شامل مواردی می شود که برای تشخیص، علاج، درمان علامتی، پیشگیری یا تسکین یک بیماری یا وضعیت خاص موثر است و عملکرد یا ساختار بدن را تحت تاثیر قرار می دهد و در ضمن این ابزار می بایست از طریق یک واکنش شیمیایی یا متابولیزه شدن، تاثیر بگذارد. F.D.A بعد از بررسی های انجام شده و طی مراحل فوق الذکر و با رعایت اصول اثربخشی (efficacy) و ایمنی (safety)، کاربرد زالو در جراحی ها را مورد تایید قرار داده است.

کاربردهای زالو
از زالو هم به صورت زنده استفاده می شود و هم مواد موجود در بدن آن برای ساخت محصولات بهداشتی و درمانی به کار گرفته می شود. کاربردهای درمانی زالوی زنده بسیار زیاد است. در هریک از کشورهای جهان، بخشی از این کاربردهای درمانی زالو رایج شده است. به عنوان مثال، در کشور روسیه درمان با زالو بسیار رواج یافته است، به طوری که بیماری های مختلف از سردرد و بیماری قلبی و پوستی گرفته تا ضعف قوای جنسی را با زالو اندازی معالجه می‌کنند. در کشورهای اروپای غربی، زالودرمانی تا این حد رواج نیافته است، اما به نظر می رسد اقبال به زالودرمانی رو به افزایش است. برای مثال، پروفسور ایوالیو از دانشگاه مون‌پلیه فرانسه معتقد است هنوز تمامی اسرار و خواص مثبت پزشکی زالو کشف نشده است و دست کم ده اثر درمانی برای زالو قائل است. در مسکو و اکراین کرم‌های آرایشی برای رفع چین و چروک صورت تولید شده که ماده مؤثر آن از بزاق دهان زالو گرفته شده است.
پروفسور می یر، آلتون، اوخنر و هورنر معتقدند هرگونه کانون عفونی بدن را بوسیله زالو می‌توان ریشه‌کن کرد. هر زالو 5 تا 15 میلی لیتر خون می‌مکد (10 برابر حجم بدن خود) در مدت 15 تا 60 دقیقه، پس از جدا شدن زالو خون‌ریزی 2 تا 10 ساعت طول می‌کشد. با انداختن دو عدد زالو پشت گوشها می توان امراض صعب العلاج مغز (CXS) پارکینسون، رعشه، (MS) و (VA) گرفتگی عروق مغز، آلزایمر و صرع را معالجه کرد. با زالو درمانی می‌توان زخم معده، کولیت روده، پرستات، امراض ریوی، التهابات کبد، کیسه صفرا و بواسیر را معالجه کرد. با زالو درمانی می‌توان ناباروری مردان (ضعف اسپرم- واریکوسل)، کاهش میل جنسی و ترک اعتیاد مواد مخدر را معالجه کرد.

بوعلی سینا در قانون می‌فرماید: « از زالوهایی که کرکهای ریز و نرم دارند یا لاجوردی هستند یا یک خط قرمز در سراسر کمرشان هست پرهیز کنید زیرا دچار بیهوشی، خون‌ریزی، تب، سستی و قرحه‌های بدخیم خواهید شد. از زالوهایی که در آبهای خزه‌دار که محل زیست قورباغه‌ها است استفاده کنید.
از زالوهایی که در آبهای گل‌آلود سیاه هستند استفاده نکنید. زالو بهتر از حجامت خون فاسد را از عمق بدن بیرون می‌کشد. اول محل زالو را با آب گرم پاک کنید ( از صابونهای عطری استفاده نکنید). جایی را که می‌خواهید زالو بیندازید اول با دست مالش بدهید تا سرخ شود. اگر جای زالو را با گل سرشوی یا خون بمالند زالو بهتر می‌گیرد. بهتر آن است که پس از جدا شدن زالو محل گزش او را حجامت بدهند. اگر پس از جدا شدن زالو خون بند نیامد پودر مازوج سوخته، نوره یا خاکستر یا پودر نرم زردچوبه استعمال شود.»
 برخی از کاربردهای درمانی و بهداشتی زالو ذیلا آمده است: ‌
درمان بیماری های مفصلی ‌
درمان انواع سردرد
درمان بیماری های قلبی ‌
درمان واریس ‌
استفاده از زالو پس از پیوند اعضا ‌
استفاده از زالو در جراحی های پلاستیک ‌
کاربرد در زیبایی ‌
درمان ناباروری جنسی و افزایش قوای جنسی
‌درمان بیماری های مغزی ‌درمان بعضی از بیماری های عفونی
درمان عفونت چشم و گل مژه
درمان عفونت سینوس ها و سینوزیت مزمن
درمان کیست و عفونت پستان ها
درمان غده های عفونی زیر پوست
‌درمان بیماری های پوستی
‌درمان آسم درمان زخم معده
درمان کولیت
درمان پروستاتیت
درمان التهابات کبد و کیسه صفرا
درمان گاستریت درمان همورویید درمان اسپاسم عضلانی
درمان نازائی درمان آدنوم پروستات
درمان بواسیر
درمان الکلیسم کمک به ترک اعتیاد به مواد مخدر

موارد استفاده از زالو دردرمان بيماريها
1- دُمَل‌ها و زخم‌های چرکی و جوش‌هایی که در اثر عفونت خون یا در اثر ترشح هورمون جنسی در خون (در اوایل بلوغ) بر پوست چهره و بدن ظاهر می‌شود و آفتِ زیبایی دختران جوان است. زیر هر زخم یک عدد زالو بیندازد.
2- غده‌های عفونی زیر پوست که درد دارد با انداختن یک زالو زیر غده و یا در ورم گلو از بیرون معالجه می‌شود.
3- برای گرفتگی رگهای قلب که موجب عوارض قلبی و تنگی نفس می‌شود و دکترها با عمل باز و هزینه‌های کلان بدون ضمانت عمل می‌کنند. با انداختن 4 عدد زالو بالای پستان چپ با ضمانت و هزینه کم رگها باز می‌شود و این مجمع صدها تجربه در این زمینه دارد.
4- عوارض سکته مغزی و نرسیدن خون به مغز به صورت فلج یک‌طرفه و رعشه و لرزش سر و دست‌ها و ضعف مغز ظاهر می‌شود. با انداختن 2 عدد زالو به پشت گوش طرف مقابل آن طرفی که فلج شده، مویرگهای مغز باز و معالجه می‌شود.
نکته مهم: در موارد سکته مغزی به دلیل اینکه سلولهای مغز بیشتر از غذا به اکسیژن نیاز دارند، از دست ندادن زمان خیلی مهم است، لذا قبل از هر اقدامی و در کمال خونسردی باید زالو تهیه کرد و پشت گوش بیمار انداخت. تجربه ما در مورد سکته های مغزی که بلافاصله زالو انداخته شده این است که بیمار پس از نیم ساعت به حالت عادی خود برمی گردد (دست و پا و دیگر اعضای بدن فرمانهای مغز را اجرا می کنند) و پس از ۵ ساعت قادر به سخن گفتن می باشد. اکنون که خطر تا حدود ۹۰٪ برطرف شده برای تحت نظر داشتن بیمار به بیمارستان مراجعه کنید.

آیا می دانید ؟
آیا می دانید که در کشور ترکیه مثل بانک خون، بانک زالو هم وجود دارد. به امید اینکه روزی بیمارستانهای ما هم به بانک زالو مجهز شوند.

5- عوارض قند بر چشم‌ها (مویرگهای چشم از خون غلیظ قندآلود پُر می‌شود و موجب کوری می‌گردد) با انداختن 2 عدد زالو به دو طرف چشم‌ها خون مویرگهای چشم تخلیه و بینایی برمی‌گردد.
6- عوارض قند روی پاها که باعث سیاه شدن و گاه زخم شدن پاها می‌شود و جراح‌ها پای مریض را از مچ قطع می‌کنند. با انداختن 4 عدد زالو به محل سیاه شده که هر ۱۵ روز تکرار شود، خون قندآلود تخلیه و رنگ پوست پا طبیعی می‌شود.

7- واریس و برجسته شدن و ورم کردن رگهای ساق پا که گاه با درد شدیدی همراه است. با انداختن 5 عدد زالو روی پاها و تکرار آن هر 20 روز واریس و درد شدید و ورم آن خوب می‌شود.
8- آرتروز مزمن و درد شدید زانو و آب زانو و ورم زانو و زیر زانو با انداختن 4 عدد زالو روی پاها تکرار هر ماه آن معالجه می‌شود.
9- سردرد و سینوزیت مزمن و عفونت سینوسها با انداختن 4 عدد زالو به شقیقه‌ها، عفونت تخلیه و سردرد خوب می‌شود.
10- کیست و عفونت پستان‌ها با انداختن 4 عدد زالو زیر هر پستان برطرف و معالجه می‌شود.
11- ورم لوزه‌ها و عفونت آن و خنازیر (زخم خطرناک گلو) با انداختن 4 عدد زالو ازبیرون به لوزه‌ها و زخم خنازیر معالجه می‌شود.
12- نقرس و درد شدید پاها با انداختن 4 عدد زالو بین انگشتان پا معالجه می‌شود.
13- باد سرخ (ورم بینی) و پوست سر با انداختن 4 عدد زالو به محل ورم کرده معالجه می‌شود.
14- واریکوسل و عوارض بیضه‌ها و ضعف اسپرم مردان با انداختن 3 عدد زالو زیر بیضه‌ها معالجه می‌شود.
15- گل‌مژه و عفونت چشم با انداختن یک عدد زالو به هر طرف چشم معالجه می‌شود.

چند نمونه از تجربه‌هادر مورد زالودرمانی
یک آقا و خانم آمریکایی به مجمع مراجعه کردند که 5 رگ از رگهای قلبشان گرفته بود، بالای پستان هر یک 4 عدد زالو انداختیم، فردا نیامدند، روز بعدش با خوشحالی مراجعه کردند که به متخصص مراجعه کردیم و همه رگهای قلب باز شده است. از خوشحالی یک بسته پول گذاشتند روی میز، گفتیم: پولی نیست، پرسیدند: پس چه کنیم؟ گفتیم: صلواتی است، معنی صلوات را نمی‌دانستند، گفتیم: هدیه‌ای است برای جوان‌هایی که شما آمریکایی‌ها کشته‌اید. تکان خوردند. گفتیم: چرا در آمریکا معالجه نکردید که هم متخصصین بهتری دارد و شما هم فقیر نیستید. گفتند: به 2 دلیل، اولاً جراحان آمریکا ضمانت نمی‌کنند و شما ضمانت می‌کنید، ثانیاً هزینه عمل در آنجا چنان بالاست که درآمد ما توان پرداخت نداشت و حال متوجه شدیم که شما رایگان درمان می کنید.
نمونه‌ای دیگر؛ آقای مقیمی 70 ساله  مراجعه کرد که از فرزندان امام رضا(ع) هستم و خود آقا مرا راهنمایی کرده است. قندش 600 و چشمهایش در اثر عوارض قند کور شده بود. پرسیدم: چرا به دکتر مراجعه نکرده‌اید؟ گفت: به بهترین متخصصین مراجعه کردم گفتند علاج ندارد و مویرگهای چشمت پُر از خونِ قندآلود است، با لیزر هم قابل علاج نیست و باید کوری را تحمل کنی. ما به دو طرف چشم‌ها زالو انداختیم، دو روز بعد آمد و در حضور مریض‌ها شروع به رقصیدن کرد که چشمهایم واشده و روزنامه خواست و مشغول مطالعه شد صادرات زالو كشورهايي نظير روسيه و انگلستان از ره آورد صادرات زالو درآمد ارزي هنگفتي براي اقتصادشان فراهم كرده اند. در طب سنتي ايرانيان كاربرد زالو بسيار وسيع بوده و در بيماري هايي همچون بيماري هاي خوني و عفوني، فشار خون، سكته قلبي، بيماري هاي چشمي، پوستي، واريس، بواسير و آبسه هاي چركي مورد استفاده قرار گرفته است. بر اساس سازمان بيو فارم انگلستان اين كشور در سال 2004 حدود چهار ميليارد زالو به ارزش هر يك عدد يك و نيم پوند به خارج صادر كرده است ( با ارزش و سود شش ميليارد پوند يا حدود 10 ميليارد دلار!) . در تركيه نيز كنار بانك خون، بانك زالو وجود دارد و اكثر كشورهاي اروپايي مشتري دايم خريد زالوهاي طبي از اين كشور هستند. در ايران ديروز در طب عاميانه مردم ايران ، زالو همانند حجامت و فصد بعنوان يك رفتار درماني و پيشگيري پذيرفته شده و شناخته شده حضور داشته است و مردم شهر و روستاي ايران مي دانستند كه علاج بسياري عفونت ها و زخم ها و كسالت هاي بدن با زالو اندازي ممكن است . ديدگاه حكيم جرجاني پيرامون زالودرماني:
جرجاني معتقد است بهترين زالو، زالوي موجود در آب هاي پاكيزه است و شكل او بايد همانند دم موش باشد و شكم او سرخ و پشت او سبز و سرش كوچك باشد و او نيز معتقد است منفعت زالو بيشتر در بيمارهاي پوستي مانند ريش بلخي، قوبا، سعفه و... است. "حكيم جرجاني" در كتاب سوم ذخيره خوارزمشاهي اشاره به نحوه استعمال زالو و جايگاه درماني آن كرده و منفعت زالو اندازي را بيشتر در بيماري هاي پوستي مي داند و معتقد است ابتدا بايد تن را با فصد و مسهل پاكيزه كرد و سپس زالو انداخت.
شيخ الرييس ابن سينا نيز باب مبسوطي پيرامون زالو دارد و مي گويد :‌" از زالوهايي كه كرك ريز و نمر دارند يا لاجوردي رنگ هستند پرهيز كنيد زيرا دچار غشي ، خونريزي ، تب ، سستي و قرحه هاي بدخيم خواهيد شد . از زالوهايي استفاده شود كه در آب هاي خزه دار كه محل زيست قور باغه ها ست نمو كدره و نه زالويي كه در آبهاي گل آلود سياه بوده است ." ابن سينا همچنين زالو را بهتر از "حجامت "‌ در بيرون آوردن خون تباه از عمق بدن مي داند و اضافه مي كند: زالو را ابتدا سرازير نگهداريد تا استفراغ كند و محتويات شكمش بيرون آيد . سپس اندكي خون بره به او بدهيد . سپس مواد چسبنده و كثيف بدن او را با بوراكس پاك كنيد ( استفاده از مواد صابوني عطر دار مضر است) و جايي را كه مي خواهيد زالو بگذاريد با دست مالش دهيد تا سرخ شود . اگر جاي زالو انداختن را با گل سر شور يا خون اندود كنند زالو بهتر مي چسبد . بهتر آن است كه پس از جدا شدن زالو، محل گزش او را حجامت بر نهيد."

ايران امروز به گفته يك عضو موسسه تحقيقات حجامت ايران ، نماينده WHO ( سازمان جهاني بهداشت)‌ در سال 1379 در زمينه كنگره بين المللي طب سنتي و مفردات پزشكي تهران ، از چند اتاق عمل مجهز بيمارستان هاي مطرح و در جه يك ايران بازديد كرده بود و گفته بود : اتاق عمل هاي شما ناقص است زيرا جايي براي نگهداري زالو و كاربرد زالو نديدم!
در زمان حاضر در شهر تهران در برخي بيمارستان هاي فوق تخصصي ، جراحان مشهور و صاحب سبك، در جراحي هاي ترميمي خود از زالو درماني كمك مي گيرند. تاكنون در جهان سه هزار مقاله علمي پيرامون زالو و زالو درماني ثبت شده كه در موسسه تحقيقات حجامت ايران دو هزار و 500 مقاله آن به فارسي ترجمه شده است. بر اساس مقالات پزشكي داخل و خارج كشور برخي سرطان هاي بدخيم نظير ملانوما ، اگزماي پوستي، سكته هاي مغري و قلبي، فشار خون ، سلوليت ، كمر درد و دردهاي سياتيكي ، آرتروز زانو،‌ مشكلات شنوانيي ، زخم معده، هماتوم ، ضعف اعصاب و وسواس از جمله بيماري هايي محسوب مي شوند كه مي توانند با زالو درمان شوند

منبع : کتاب زالو درمانی در طب سنتی و طب رایج