ناهنجاری های اجتماعی دانش آموزان/ پشت پرده زندگی دانش آموزان چه می گذرد؟
به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان؛امروزه گذر از سنت به مدرنیته و گسترش تکنولوژی هرچند فواید بسیاری بر زندگی افراد داشته است اما نباید از عوارض و حوادث ناگوار آن هم غافل شد ، تکنولوژی به زندگی همه ما راه پیدا کرد تا زندگیمان راحت پیش رود و خلا فاصله ها پر شود اما روز به روز انسان ها بیش از پیش از هم فاصله گرفتند و به جمعی تنها تبدیل شدیم که گاه سایه سنگین مشکلات و ناملایمات زندگی در هر سنی تاب مقاومت را از انسان می گیرد.
از جمله بحرانی ترین و غير قابل جبران ترين مشكلات و آسيب هاي اجتماعي در جوامع امروزي خودكشی نوجوانان و جوانان است. به علت كوچك شدن خانواده ها بصورت هسته اي نقش حمايتي خانواده و بستگان فرد بسيار كمرنگ شده است اما از آنسو نيز نقش رسانه هاي گروهي و فضاي مجازي كه باعث بروز احساس تنهايي در نوجوان و فرار از مي شود, پررنگ شده است.
در گذشته نوجوانان علاوه بر مشورت با پدر و مادر از عوامل حمايتي ديگر اعضاي يك خانواده پرجمعيت و سایر اقوام خود مانند مانند پدربزرگ و مادر بزرگ،عموها و خاله ها و فرزندان آنها برخوردار بودند ولي در حال حاضر خانواده ها بسيار كم جمعيت هستند و زوج ها شاغل و همه از هم دور هستند.
سریال به پایان رسیدن زندگی نوجوانان
مدتی است که آسیب های اجتماعی بیش از پیش مسیر زندگی را برای نوجوانا ن و جوانان تیره و تار کرده اند و چنان گریبان آن ها را گرفته اند که گاه به پایان زندگی فرد منجر می شود ؛ حالا باید دید مسئول اصلی این مشکلات چه کسی یا چه چیزی است و آیا فقط مدرسه است که باید راه و رسم زندگی صحیح را به دانش آموزان نشان دهد یا خیر ؟
براساس آمارهای موجود در سال 94، 17 نوجوان به خواست خود زندگیشان را به خط پایان رساندند که در مواردی مسائل تحصیلی و گاه مشکلات شخصی و خانوادگی و حساسیت های دوران نوجوانی علتی شد تا عرصه را برای این افراد به حدی تنگ کند که پایان دادن به زندگی را بر ادامه آن ترجیح دهند.
30 تیر 94 در آذربایجان غربی دختری 18 ساله، دانش‌آموز رشته تجربی در محله شهرک فرهنگیان شهرستان بوکان پس از اعلام نتیجه کنکور سراسری و قبول نشدن در دانشگاه، با پرت کردن خود از طبقه سوم خانه، به زندگی‌اش پایان داد،22 دی 94 در یزد، اختلاف خانوادگی باعث خودکشی و مرگ دانش‌آموز دختر پایه نهم در یزد شد، او از آخرین طبقه آپارتمان خود را به پایین پرتاب کردو چند مورد دیگر از جمله اقداماتی بوده اند که خبر از مسیر خطرناک زندگی نوجوانان می دهدو اخیرا هم خبر خودکشی دختری 17 ساله که علت این اقدامش مدرسه نبوده بلکه مشکلات فکری و روحی بوده است.
محمد فاضل مدیرکل دفتر وزارتی آموزش و پرورش ، درخصوص اقدام این دانش آموز که در نهایت منجر به مرگ وی شد ،گفت: با توجه به نامه ای که این دانش آموز پیش از مرگ خود نوشته،وی مشکلات روحی و فکری داشته است.
فاضل با بیان اینکه اقدام دانش آموز از پیش تعیین شده بوده و به مدرسه مربوط نمی شود،اظهار کرد: خانواده او نیز در جریان بخشی از مشکلات فرزندشان بوده انداما همچنان پیگیر علت حادثه هستیم.
علاوه بر موارد ذکر شده که پایان تلخی داشته اند، گاهی اوقات هم اقدام به خودکشی انجام می شود که پایانی نافرجام ندارد هرچند آمار دقیقی از این اتفاق وجود دارد اما ذکر همین مسایل نیز آزیر خطری برای جامعه است تا بیشتر از قبل به حساسیت دوران نوجوانی توجه کنند.
گوش شنوایی برای نوجوانان وجود ندارد
وقتي همبستگی و ارتباط اجتماعی فرد با اجتماع کاهش پیدا می کند در جامعه نيز ارزش‌ها ،باورها و هنجارها فرو می ریزد.
علی عظیمی کارشناس ارشد روانشناس گفت: بیشترین علت خودکشی در نوجوانان رابطه نامطلوب بین فرزندان و والدین ذکر شده است؛ فاصله ای که موجب می شود والدین درک صحیحی از وضعیت فرزندان خود نداشته باشند
وی ادامه داد:برخي درمانگران در مصاحبه هاي باليني خود با نوجوانانی كه قصد خودكشی داشتند و یا دست كم یكبار اقدام به خودكشي ناموفق نموده بودند گزارش كرده اند كه علت اقدامشان به این كار تنها فرار و رهايي از موقعیت بحراني بودند كه در آن قرار داشتند و یا توانایی تحمل آن وضعيت را در آن لحظه خاص نداشتند و بعدها از عملكرد خود اظهار پشيماني كردند چرا كه آنان داوطلب مرگ و خودكشی نبودند و در آن لحظات بحراني چاره اي بجز آن نداشتند و شايد اگر در آن لحظات آخر كسي را مي يافتند كه باري شنيدل درد دلهاي آنها وقت مي گذاشت و حرف هاي آنها را مي شنيد اصلا دست به اين اقدام نمي زدند و يا حداقل آنرا به تاخير مي انداختند.
جای خالی مهارت های زندگی در روابط انسانی
برخي نوجوانان در مواقع بحراني و در برابر مشكلات و فشارهاي محيطي خود را در تنها و بي كس احساس مي كند و زود قافيه را مي بازند و به علت عدم آشنايي با مهارت هاي زندگي مانند مهارت حل مساله و كنترل خشم با يك تصميم احساسي و غلط به فكر خودكشي مي افتند.
عظیمی با بیان اینکه بسیاری از افرادی كه به زندگي خود خاتمه می دهند و یا فكر خودكشی در سر دارند قبل از اين اقدام معمولا در تفكرات وجود آنها احساس ناكامي،فقدان لذت،طرد شدگي، ضربه روحي سخت ، باختن و یا بی ارزشي داشته اند، گفت:همه اين علائم تداعي كننده وجود اختلال افسردگي در فرد است كه اگر به موقع تشخيص داده نشود و مداخلات درماني به موقع روي آن صورت نگيرد عواقب بدي در انتظار فرد خواهد بود.
این روانشناس اظهار کرد: خودکشی در دانش‌آموزاني بیشتر دیده میشود که به عواملی چون کمبود محبت اعضای خانواده، سختگیری‌های والدین، مشکلات اقتصادي خانواده‌ها، سرکوفت‌های متعدد والدین نسبت به نوجوان، بی‌اهمیت شدن نسبت به خواسته‌های دانش‌آموزان، توقعات بیش از حد توانایی فرزندان در وقوع آن، حتي شکست عشقی در دوران نوجوانی می‌توان اشاره کرد.
هم چنین عظیمی گفت: نوجواني كه مورد تنبيه شديد بدني و تحقير والدين خود قرار گرفته است احساس می‌کند درحل مشكلات مسیر زندگیش ديگرهیچ راهی نمانده است و كسي حامي او نيست و خودکشی عملي برای رهايي از همه فشارها و تهديداتي است که فکر می‌کند در اطرافش وجود دارد و او ديگرقادر به تغییر و اصلاح آنها نیست و او تنها است.
زنگ خطرهایی که باید جدی گرفته شوند
زمانی كه فرد افسرده تحت معالجات درست و موثر قرار بگیرد از افكار منفی رها شده و می توانند امید و انرژی و شادمانی خود را دوباره باز یابد، اما در هنگام افسردگی فكر به پایان دادن به زندگی تنها گزینه این فرد است.
این روانشناس بیان کرد : در بيشترموارد نشانه هایی وجود دارند كه مشخص می كند فرد قصد خودكشی دارد که شامل صحبت از خودكشی و یا مرگ در حضور دیگران، صحبت از فرار و عدك بازگشت، تغییرات رفتارمانند: بخشیدن وسائل خود به دیگران، صحبت از نا امیدی و احساس گناه كردن، علاقه نداشتن به شركت در فعالیت های مورد علاقه شان، مشكل داشتن در تمركز در فعالیت های روزانه، تغییرات در عادات غذائی وبرنامه خواب و عواملی موقعیتی نظیر ناتوانی در ارتباط با والدین ، دست زدن به اعمال مخرب مانند بریدن یا سوزاندن اعضاء بدن و یا روی آوردن به مواد مخدر، مشکلات تازه و درگيري در مدرسه را می توان یادآور شد.
والدین گوش به زنگ باشند
حساسیت دوران نوجوانی به حدی است که خانواده ها بیش از آن که به فکر تامین نیازهای مادی فرزندانشان باشند باید از نظر روحی آنها را حمایت کنند تا مبادا برای آنها مشکل ساز شود.
عظیمی در این راستا توصیه هایی به والدین داشته است که این موارد را شامل می شود:
با مراجعه فرزندان خودبه مراكز مشاوره فرزندان خود را با مهارت هاي زندگي آشنا سازيد . بقول معروف بجاي كلاس زبان فرزندان خود را به كلاس روان هم بفرستيد.
با توجه به اشتغال پدر ها و مادرها به فرزندان خود بياموزيد در مواقع بحراني براي حل مشكل خود با شماره تلفن هاي حمايتي مانند شماره مراكز مشاوره معتبر مانند123 اورژانس اجتماعي، 1480 صداي مشاور سازمان بهزيستي ، شماره تلفن مراكز مشاوره تحث پوشش اداره آموزش و پرورش، تماس حاصل نمايند حتي شماره تلفن چند روان شناس و شماور معتمد را در اختيار آنان قرار دهد
با مشاور مدرسه كه داراي تحصيلات روان شناسي و مشاوره هستند در ارتباط باشيد و به فرزندان خود نيز بياموزيد اگر حرفي دارند كه نمي توانند بصورت مستقيم با شما در ميان بگذراند حتما به مشاور مدرسه كه آموزش ديده است اعتماد كنند و با او در ميان بگذارند.
فضای مجازی باعث شده که اعضای خانواده هرکدام به سمت و سوی شخصی شدن بروند و ارتباط میان اعضای خانواد کمرنگ شده است . از اين فضا تا مي توانيد فاصله بگيريد و روزي يكساعت با فرزند خود صحبت كنيد و با او با مهرباني مدارا كنيد.
اگر تهدید خودکشی قریب الوقوع به نظر می رسد باید به نزدیکترین مرکز پیشگیری از خودکشی مراجعه کنند. همچنین می توانند با یک مشاور یا روانپزشک تماس بگیرند.
با وجودی که مسایل مهم و راهکار جلوگیری از آن در اقدام به خودکشی بین نوجوانا ن ذکر شده حال باید به جای پرداختن به این مساله که آموزش و پرورش یا خانواده مقصر اصلی است ، این دو گروه باید با مشارکت هم برای تربیت نوجوانانی سالم و به تبع آن جامعه ای پویا وارد عمل شوند.
-
گزارش از آتوسا دولتیاری
