بررسی علل بی‌حجابی در جامعه

یکی از مهمترین عوامل گسترش ناهنجاری بی‌حجابی در سطح جامعه سست شدن پایه‌های فکری و مذهبی افراد است. ریشه و علت اصلی برهنگی اجتماعی و بی توجهی به پوشش اسلامی را به راستی می‌توان در ضعف معاد باوری و اعتقاد به حضور خدای متعال و فرامین الهی دانست.

برای معتقد کردن دختران و زنان به پوشش مناسب تنها وضع قوانین و گذراندن واحدهای درسی و برپایی سمینارهای دانش افزایی کافی نیست، هر چند که همه این تلاش ها در جهت ارتقاء سطح کیفی باورهای دینی و مذهبی است، ولی آنچه مسلم است، باور به وجود خدای متعال و زندگی روز واپسین چیزی فراتر از اندوخته های نظری و انباشت های فکری است. تا سطح آگاهی و دانش افراد به قلب و دل آنها سرایت نکند.

این انباشت‌های فکری شاید نتواند موجبات نجات اجتماعی افراد از ناهنجاری‌های دینی را فراهم نماید.

کم نیستند افرادی که در قالب عبارات و الفاظ به راحتی می‌توانند خدا و معاد را اثبات نمایند؛ ولی آیا به راستی ایشان به دانش خود ایمان و باور نیز دارند؛ ایمان و باوری که ایشان را به تسلیم و عدم تکبر در برابر خواست و اوامر الهی منتهی نماید.

بی‌جهت نیست که خداوند متعال اقرار بعضی افراد را به ایمان باور ندارد چرا که ایمان نوع خاصی از دانش و معرفت است که به عمل  و رفتار منجر می شود خداوند متعال در توصیف ایمان واقعی می فرماید:« فَلا وَ رَبِّكَ لا یُؤْمِنُونَ حَتَّى یُحَكِّمُوكَ فیما شَجَرَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ لا یَجِدُوا فی أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَیْتَ وَ یُسَلِّمُوا تَسْلیماً؛ [نساء، آیه ۶۵] نه، سوگند به پروردگارت كه ایمان نیاورند، مگر آنكه در نزاعى كه میان آنهاست تو را داور قرار دهند و از حكمى كه تو مى‌دهى هیچ ناخشنود نشوند و سراسر تسلیم آن گردند». به راستی آیا بعضی از زنان رضایت به حجاب -این فرمان صریح خدا در قرآن- دارند.

 

به راستی همه انسانها به طور طبیعی خواهان شخصیت، جایگاه و منزلت اجتماعی هستند. کسی را نمی‌توان به خاطر داشتن این چنین انتظار و خواست طبیعی مورد مواخذه و باز خواست قرار داد. کما اینکه در مناجات سید ساجدین نیز این چنین جایگاهی مورد توجه و اشاره قرار داشته است. «وَ أَعِزَّنِی فِی عَشِیرَتِی وَ قَوْمِی؛[۱] و مرا در بین خویشاوندان و بستگانم عزیز گردان».

ولی ایراد کار زمانی رخ نشان می دهد که افراد برای عزیز شدن و جایگاه پیدا کردن نزد دیگران به قیمت وارد شدن در منکرهای اجتماعی آن را  بدست می آورند. درست است که انسان ذاتاً تمایل به خوب بودن نزد دیگران دارد ولی این خوب جلوه نمودن مسیر درست خود را به اشتباه طی نموده تا به جایی که افراد برای اینکه نزد دیگران عزیز باشند به جلوه گری و  تن نازی اقدام می نمایند. روش ناپسند و غیر اخلاقی که در منطق قرآن از آن نهی شده است. «وَ لا یَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِیُعْلَمَ ما یُخْفِینَ مِنْ زِینَتِهِنَّ؛[نور، آیه ۳۱] و آن طور پای به زمین نزنند که خلخال و زیور پنهان پاهایشان معلوم شود».

 

از جمله مهمترین عوامل تأثیر گذار در گسترش بی‌حجابی در جامعه تبعیت و تقلید از الگوهای نا مناسب در جامعه است. تقلید کورکورانه و نابجا از زنان و دخترانی که به بنا به دلایلی از تقوای پوششی برخوردار نیستند، افراد را به تنوع طلبی و مدگرایی، تن نازی و عشوه‌گری سوق می‌دهد،  چرا که ماهیت بسیاری از این الگوهای نامناسب اجتماعی چیزی جز موارد ذکر شده را از خود بروز نمی دهند. تبعیت کردن از این چنین الگوهای نا مناسب، بیانگر فقدان استقلال فکری، عاقبت اندیشی و مصالح بینی الگو پذیران دارد.

کم نیستند افرادی که در قالب عبارات و الفاظ به راحتی می توانند خدا و معاد را اثبات نمایند؛ ولی آیا به راستی ایشان به دانش خود ایمان و باور نیز دارند؛ ایمان و باوری که ایشان را به تسلیم و عدم تکبر در برابر خواست و اوامر الهی منتهی نماید.

 

یکی دیگر از عواملی که در گسترش فرهنگ برهنگی تأثیر گذار بوده است، فعالیت‌های مسموم و غیر اخلاقی رسانه‌های غربی و ماهواره‌ای است. در واقع ماهواره‌ها و رسانه‌های مکتوب و غیر مکتوب نقش الگودهی و جریان سازی فرهنگ برهنگی را بر عهده دارند. بسیاری از رسانه های ماهواره ای اصل ماهیت و رسالتشان در جهت کودتای فرهنگی و نفوذ و سست نمودن پایه های فرهنگی و مذهبی سایر کشورها و ملت‌هاست.

این متخاصمین فرهنگ و هویت دینی و باورهای اسلامی افراد را هدف گرفته اند به طوری که با تمام توان و نیرو سعی در تولید و انتشار فیلم و عکس های سکسی، صوت و نوارهای مبتذل و غیر اخلاقی می نمایند. تمام این فعالیتها در جهت فروپاشی حریم حیا و عفت عمومی می‌باشد.

 

از آنجا که شاکله و هویت فرهنگی و دینی افراد در درجه اول در محیط خانواده شکل می گیرد هر گونه  بی توجهی و سستی مدیران خانواده می تواند تأثیر سوء و غیر قابل جبرانی بر نحوه عملکرد اعضای آن محیط بیرون خانواده داشته باشد.

بعضی خانواده‌ها که از پایه‌های اعتقادی و مذهبی مستحکمی برخوردار نیستند، در برزخ میان عمل به آموزه‌های دینی و یا تن دادن به خواست و انتظارهای نابجای نفسانی گرفتار می‌شوند.

این دسته خانواده‌ها در صورت رو به رو شدن با کمترین تضاد میان باورهای دینی و خواست و تمایلات نفسانی از آموزه‌های دینی چشم پوشی می‌نمایند. فرزندان این چنین خانواده‌هایی به فرهنگ تسامح در برابر دستورات دینی خو می‌گیرند و تدریج به سوی بی‌حجابی سوق پیدا می‌کنند.
-

[۱].  بحار الأنوار: ج ۸۷، ص ۱۶4

[۲]. پژوهشی  درباره حجاب، حسین اسحاقی، ص۳۱٫