جمعه ۷ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 26 Apr 2024
تاریخ انتشار :
دوشنبه ۵ مهر ۱۳۹۵ / ۲۰:۱۰
کد مطلب: 38563
۲
۱
با هدف آشنا شدن شهروندان با ضوابط حقوقی و قانونی حاکم بر روابط اجتماعی

شرط رضایت پدر در ازدواج دختر

شرط رضایت پدر در ازدواج دختر
نظام خانواده بي ترديد رکن اصلی و اساسی هر جامعه است و توجه بسیار ی به آن در جوامع شرقی شده است از این رو دین مبین اسلام تاکید زیادی بر حفظ خانواده داشته است لذا هر چه اساس خانواده محکم ترو منسجم تر باشد به همان نسبت جامعه محکم تر است و هرچه خانواده ضعیف تر باشد اثرسو آن بر جامعه است که به صورت های مختلف از جمله طلاق، بی بند و باری، تولدهایی از راه نامشروع(زنازاده) و... خود را نشان میدهد که در جوامعه غربی بسیار شاهد این امور هستیم اما خوشبختانه کشور و قانون ما باتوجه به رهنمون های دین مبین اسلام بسیار پایندتر از غرب نسبت به حفظ کیان خانواده است که می توان تجلی این امور را در ماده 1043 قانون مدنی کشور در باب نکاح یافت که از یک طرف احترام به پدر و جد پدری را مقرر داشته و از طرف دیگر به دلیل تجربه ی پدر و جد پدری و عدم فریب دختر باکره عقد نکاح را منوط به اذن ولی می نمایید.

قانون مدنی چه می گوید
ماده 1043 قانون مدنی اینطور مقرر می دارد که « نکاح دختر باکره اگرچه به سن بلوغ رسیده باشد موقوف به اجازه پدر یا جد پدری او است و هرگاه پدر یا جد پدری بدون علت موجه از دادن اجازه مضایقه کند اجازه او ساقط و در این صورت دختر می تواند با معرفی کامل مردمی که می خواهد با او ازدواج نماید و شرایط نکاح و مهری که بین آنها قرار داده شده پس از اخذ اجازه از دادگاه مدنی خاص به دفتر ازدواج مراجعه و نسبت به ثبت ازدواج اقدام نماید.»

پیش به سوی ثبت رسمی

برای ثبت رسمی ازدواج به مدارکی نیاز است که باید متقاضیان ازدواج آن را فراهم کنند و به منشی دفترخانه بدهند تا دوکار برایشان انجام شود:

1.صدور "معرفی نامه آزمایشگاه" برای انجام آزمایش‌های قبل از ازدواج
2.دریافت جواب آزمایش، تکمیل شدن مدارک و ثبت رسمی ازدواج


به یاد داشته باشید علاوه بر این مدارک به اصل شناسنامه عروس و داماد دو برگ فتوکپی از صفحه اول شناسنامه های عروس و داماد و اگر ازدواج دوم آنهاست به کپی صفحه دوم هم نیاز است.

حالا اگر عروس و داماد برای ازدواج اقدام کرده اند طلاق نامه رسمی زوجین یا گواهی فوت همسر قبلی یا اجازه دادگاه( برای مردها) دو قطعه عکس از عروس و دو قطعه از داماد، یک برگ فتوکپی پشت و رواز کارت ملی عروس و داماد، اصل شناسنامه پدر عروس، داشتن جواب آزمایشگاه و پرداخت هزینه ثبت ازدواج لازم است.

پاسخ آزمایشگاه‌های خصوصی، برای ثبت رسمی ازدواج، اعتبار ندارد. ضمن آنکه پاسخ آزمایشگاه‌های دولتی یک شهر برای دفترخانه رسمی شهر دیگر معتبر نیست مگر آنکه خود دفترخانه محل ثبت ازدواج، عروس و داماد را برای آزمایش به آنجا معرفی کرده باشد.
اگر پسر یا دختر یا هر دو به سن قانونی نرسیده باشند باید دادگاه به آنها " گواهی رشد" بدهد.

با اجازه پدرم...

در ازدواج اول هر دختری اجازه پدر و حضور وی در جلسه عقد و امضا کردن دفتر و عقدنامه، لازم است. در صورتی که پدر عروس از دنیا رفته باشد فتوکپی گواهی فوت که از طرف سازمان ثبت احوال شهر محل سکونت وی صادر شده باشد باید روز ثبت ازدواج روی میز منشی دفترخانه باشد.

اگر پدر عروس مخالف ازدواج دخترش باشد امکان ثبت وجود ندارد مگر اینکه دختر به دادگاه مراجعه و تقاضای "اجازه ازدواج" کند. به این ترتیب پس از اخذ اجازه دادگاه دفترخانه مجاز به ثبت ازدواج دختر است.

اگر پدر دختر آدرس مشخص نداشته باشد یا به هر علت دیگری حضورش در جلسه عقد ممکن نباشد در این شرایط هم باید " اجازه ازدواج" را دادگاه بدهد.

ثبت ازدواج در اسناد سجلی

پس از طی مراحل گفته شده برای ثبت در دفاتر اسناد رسمی مرحله بعدی ثبت ازدواج در شناسنامه است. پس از آنکه در دفترخانه عقد ازدواج جاری شد و عروس و داماد، پدر عروس و سایر معرف‌ها و شاهدها قباله ازدواج و دفتر رسمی را امضا کردند این واقعه توسط سردفتر ازدواج در شناسنامه طرفین هم درج شده و مهر و امضا می‌شود.

کسانی که قبلا ازدواج کرده اند ولی این موضوع را در شناسنامه هایشان ثبت نکرده اند کافی است برای این مرحله زوجین یا یکی از آنها با ارائه اقرارنامه رسمی مبنی بر رابطه زوجیت و اصل شناسنامه به اداره ثبت احوال محل سکونت مراجعه کنند و درخواست ثبت بدهند.

پس از ارائه درخواست، اگر محل صدور شناسنامه‌ها ثبت احوال محل مراجعه باشد ثبت ازدواج در شناسنامه و تحویل آن بیشتر از یک روز طول نمی‌کشد، اما اگر محل صدور شناسنامه‌ها یا یکی از آنها اداره ثبت احوال شهردیگری باشد بعد از استعلام از اداره ثبت ازدواج در شناسنامه ثبت می‌شود. این کار به این منظور است که اطمینان حاصل شود زن و مرد درعقد ازدواج شخص دیگر نباشند.
-

فلسفه اذن پدر
برخی از گذشته به این فتوا ایراد گرفته و از آن چنین استنباط کرده اند که ولایت پدر بر دختر بالغ و رشید و لزوم کسب اجازه در ازدواج از او، به معنای ناقص دانستن و قاصر شمردن زن است.
شهید مطهری در کتاب نظام حقوق زن در اسلام به این نکته پرداخته و نوشته است: فلسفه این که دوشیزگان لازم است یا حداقل خوب است بدون موافقت پدران با مردی ازدواج نکنند، ناشی از این نیست که دختر قاصر شناخته شده و از لحاظ رشد اجتماعی کمتر از مرد به حساب آمده است، اگر به این خاطر بود چه فرقی است میان بیوه و دوشیزه ای که بیوه ١٦ ساله نیاز به موافقت پدر ندارد اما دوشیزه ١٨ ساله نیاز به موافقت دارد؟
به علاوه اگر دختر از نظر اسلام در اداره کار خودش قاصر است، چرا اسلام به دختر بالغ و رشید استقلال اقتصادی داده و معاملات چندصدمیلیونی او را صحیح و بی نیاز از موافقت پدر یا برادر یا شوهر دانسته است.

استاد مطهری در ادامه دلیل این امر را به روان شناسی زن و مرد مربوط دانسته است. به نظر ایشان حس شکارچی گری مرد از یک طرف و خوش باوری زن نسبت به وفا و صداقت مرد از طرف دیگر اذن پدر را به منزله احتیاط و مراقبتی قرار داده است که قانون برای حفظ دختر ازدواج نکرده در نظر گرفته است و چنین احتیاط و مراقبتی با اصل آزادی انسان ها منافات ندارد.
علامه فضل ا… هم در کتاب «اسلام، زن و جستاری تازه» در این باره می نویسد: اگر برخی از فقیهان اذن پدر را در ازدواج دختر باکره لازم می دانند، این اذن از باب ولایت نیست بلکه یک مسئله تعبدی می باشد که برخاسته از مصلحت خود دختر است تا مبادا به سبب ناپختگی در شرایط سخت و ناگوار گرفتار آید.(ص٦٦) برپایه برخی روایات و نیز کلمات فقها باید گفت، ازدواج امری است که حیثیت خانوادگی و اجتماعی پدر و مادر و خویشان نزدیک هم در گرو آن است و یک حق شخصی صرف به حساب نمی آید؛ از این رو طبیعی است که خانواده در انتخاب همسر به ویژه برای دختران حساسیت داشته باشند و ملاحظات خانوادگی را در نظر گیرند. علاوه بر این آن چه اسلام گفته است، ملاحظات حقوقی و قانونی است ولی ملاحظات اخلاقی مانند احترام به پدر و مادر و حتی اقوام نزدیک در امر ازدواج سنت پسندیده ای است که موجب استحکام ودوام خانواده می شود و نوعی صله رحم و همبستگی خویشاوندی به شمار می آید.
-
اگر پدر بدون دلیل موجه با نکاح دخترمخالفت کرد در حالیکه دختر به این نکاح تمایل دارد چه اتفاقی می افتد؟
ولایت چنین پدر ساقط می شود و دختر باید به دادگاه مراجعه کند و دادگاه تصمیم می گیرد که پدر چرا مخالفت می کند در قانون گذشته گفته شده بود که 15 روز به پدر مهلت می دادند که به دادگاه بیاید و دلیلش را بگوید اما در قانون جدید مهلت 15 روز را برداشته اند.
بخشی از فتواهای آیت‌ا... مکارم شیرازی در ازدواج دختر در چه مواردی اجازه پدر لازم نیست؟
در صورتی که دختر قبلا شوهر کرده و شوهرش فوت کرده باشد یا از او طلاق گرفته باشد برای ازدواج‌های بعدی اجازه پدر لازم نیست و همچنین در صورتی که خواستگار مناسبی برای دختر بیاید و پدر بدون دلیل موجه با آن مخالفت کند.

آیا دختری که پدر و جد پدری‌اش فوت شده‌اند، می‌تواند بدون اذن خانواده ازدواج کند؟
درصورتی که به تصدیق بزرگ‌ترهای فامیل (از قبیل عمو یا دايی) خواستگار مورد نظر کفو و مناسب دختر باشد و دسترسی به پدر دختر نباشد، می‌توانند با هم ازدواج کنند.

اگر پدر یا جد پدری به هر دلیلی غایب یا دردسترس نبود، چه کنیم؟
طبق فتواى علما در صورتى که پدر یا جد پدرى غایب باشد و دختر باکره احتیاج به شوهر داشته باشد، اجازه لازم نیست.

اجازه پدر برای ازدواج دختران از چه سنی لازم نیست؟
از سن 30 سال به بالا به شرط اینکه دختر، فرد هوشیاری باشد و بتواند تصمیم بگیرد و مصلحت خود را تشخیص دهد، اجازه پدر لازم نیست.
-
حکم ازدواج دختر بدون اذن پدر
سۆال 1: در ازدواج چه موقت و چه دائم اگر دختر باكره باشد ولی سنش زیاد باشد آیا اذن پدر لازم است؟ در صورت عكس چطور یعنی اگر دختر باكره نباشد ولی سنش كم باشد؟
جواب: در دختر باكره بسیاری از فقها اذن پدر را شرط می داند و در دختر مدخوله كم سن چنانچه نتوانند صلاح و فساد خود را تشخیص دهد اذن پدر لازم است. (ر.ك توضیح المسائل مراجع، ج2، م2376)

سۆال 2: اگر دختری بدون اذن پدر ازدواج كند آیا عقد آنها صحیح است؟
جواب: بسیاری از فقها اجازه پدر را در ازدواج دختر باكره شرط می دانند و عقد بدون اذن پدر را باطل می دانند در خصوص مسئله می توانید از مرجع تقلید خودتان سۆال فرمایید. (همان مدرك و ر.ك استفتائات جدید امام (ره)، ج3، ص159، س4)

سۆال 3: كسی كه نه پدر دارد و نه جد پدری برای ازدواج باید از چه كسی اجازه بگیرد؟
جواب: اگر خودش بالغه باشد یعنی صلاح و فساد خود را تشخیص دهد اجازه خود او كافی است اگر چه مستحب است از برادر بزرگتر اذن بگیرد. (ر.ك تحریر الوسیله امام خمینی (ره)، ج2، ص256، م9 و استفتائات جدید امام (ره)، ج3، ص170، س29)

سۆال 4: اگر دختری بداند كه پدرش در صورت اطلاع از ازدواج موقت او با پسری به دلیل صلاحیت پسر و شناخته بودن او برای پدرش, مخالفتی نمی كند آیا می تواند بدون اطلاع پدرش صیغه عقد موقت بخواند؟ جواب: اطمینان به رضایت كافی نیست اگر دختر مستقیماً نمی تواند موضوع را با پدر مطرح كند به وسیله یكی از بستگان پدر را در جریان امر قرار دهد و از ارتباط دور از چشم خانواده جداً پرهیز نماید زیرا خدای نكرده ممكن است موجب پی آمدهای غیر قابل جبران گردد. (ر.ك توضیح المسائل 12 مرجع، ج2، ص451)

سۆال 5: آیا در صیغه محرمیت اذن پدر دختر لازم است؟
جواب: صیغه محرمیت چیزی جز عقد موقت نیست و شرایط عقد موقت در آن لازم است. (ر.ك استفتائات امام (ره)، ج3، ص113، س87)
-
*منابع:
-ميزان
-تبيان: طاهره رشیدی مهرآبادی
-مجله اینترنتی قانون
- انديشه قم
نام شما

آدرس ايميل شما
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود
  • نظرات پس از تأیید مدير حداكثر ظرف 24 ساعت آينده منتشر می‌شود

احسان
United Kingdom
ثبت نکاج موقت با سه شرط اجباری هست و در غیر این صورت هیچ نیازی به ثبت ندارد. ضمانت اجرای نکاح موقت با دختر باکره بدون اذن پدر بطلان عدم نفوذ و صحت هست یعنی اصلا ضمانت اجرای مشخصی ندارد. دکتر کاتوزیان پدر علم حقوق در کتاب خانواده خود ضمانت اجرا را عدم نفوذ میداند.
چطور از مردها تعریف کنیم؟
ایجاد هر خاطره جدید به مغز آسیب می‌زند!
مطالعه نشانگر عصبی بالقوه برای آسیب اجتماعی در اختلالات روانی را نشان می دهد!
۱۰ شگرد رسانه‌ای برای اثرگذاری بر باورهای مخاطب
پنج اقدامی که والدین باید در مواجهه با کودکان کابوس زده انجام دهند!
«آلیس در سرزمین عجایب»؛ اختلال روانی عجیب
سندروم مسأله با پدر / آسیب‌های بی‌مهری پدران به دختران
روانشناسی که دنیای سرمایه گذاری را ۱۸۰ درجه تغییر داد
چرا گاهی نمی‌توان بخشید و فراموش کرد؟!
مغز چطور خاطرات ماندگار می‌سازد؟
روانشناسی جمع‌آوری اشیا و یا کلکسیونر شدن
دربارۀ تاثیرات عجیب «ترس از پشیمانی»
انسانهاي شاد دنياي درونشان را ميسازند، انسانهاي غمگين دنياي بيرونشان را سرزنش ميكنند.