آسیب شناسی اعتیاد

درست است که در اصل راه فراری برای این تنشها نیست ولی میتوان آنها را مدیریت کرد که استفاده از روشهایی که پس از یک روز پرتنش، انسان را به یک آرامش مطلوب برساند، قدرت مدیریت آشفتگی و نا آرامی را بالا ببرد و شانس مزمن تنشها و ابتلا به بیماری اضطراب را کاهش دهد، هنر درمانی یا روان درمانی و به عبارتی بهداشت روانی مینامند.
البته ناگفته نماند که عده حداکثری از جامعه بشری همواره در زمان ایجاد این اضطراب و ابتلا به آن در پی تسکین دهندههایی هستند تا در کوتاهترین زمان آنان را به آرامش برساند که این آرامش کاذب ولیکن ظاهراً دلنشین است که در درازمدت به اعتیاد منجر میگردد که از مهمترین آنها اعتیاد به مصرف مواد مخدر است. عدهای بر این باورند که اعتیاد یک بیماری است، پس برای درمان آن بایستی به پزشک مراجعه کرد.
عده دیگر اعتقاد دارند که اعتیاد یک جرم است و فرد معتاد را باید به مراجع قانونی معرفی کرد تا تنبیه شود. عدهی دیگر معتقد هستند که اعتیاد یک ناهنجاری رفتاری است و فرد معتاد باید تا ته خط برود و سرش به سنگ بخورد و خودش به این نتیجه برسد که بایست این عادت زشت را کنار بگذارد. اینکه پدیدهای مانند اعتیاد را بیماری بدانیم یا بدرفتاری یا جرم در انتخاب روش مواجهه با آن مؤثر است. بنابراین برای درمان دردهای یک جامعه به خصوص جامعهی بستهای مثل زندان ابتدا باید آنها را طبقه بندی کنیم.

با شناسایی مرزهای رفتاری خواهیم دانست که یک رفتار اجتماعی را در چه سطحی انحراف و ناهنجاری تلقی کنیم و یا چه موقع عنوان جرم به آن بدهیم که برای از میان بردن معضل اعتیاد و مصرف مواد بالاخص در داخل زندان باید از راهکارهای روانشناسانه وارد شد. لذا اهمیت بسیاری دارد که تفاوت بین جرم و بیماری و هنجار را بدانیم و روش علمی آن را به کار بگیریم.

دکتر محسنی تبریزی جامعه شناس معروف در تعریف جرم میگوید: «مفهوم جرم را در مباحث حقوق جزا، به جرم و در علوم اجتماعی به انحراف تعبیر میکنند) بنابراین انحرافات همان رفتارهایی هستند که از قواعد تعیین شده تبعیت نکردهاند همان کج رفتاریهایی که ناشی از بی اعتنایی به هنجارهای مرسوم و مورد عنایت جامعه هستند.
هنجار در هر جامعه و فرهنگی، قواعد رفتاری متفاوتی ایجاد میکند، هر جامعه برای اعضای خود قواعدی تعریف میکند و انتظار دارد دیگران آنها را بپذیرند که عدول از این قواعد انحراف شمرده میشده. درواقع عوامل محیطی و شخصیتی و اقتصادی و فرهنگی و ... در وقوع بزهکاری تأثیر بسزایی دارند که همین امر موجبات شکل گرفتن رویکردهای گوناگون علمی نسبت به بررسی و تحقیق در زمینه بزهکاری در رشته هایی همچون جامعه شناسی، حقوق وجرم شناسی و بالاخص رواندرمانی و بهداشت روانی را فراهم کرده است.
*گردآورنده : مهدی واعظی کارشناسی ارشد آسیب شناسی
شهروند البرز