مخالفت انجمن روان شناسی تربیتی ایران با انتقال رشته روان شناسی بالینی به وزارت بهداشت

به گزارش میگنا در این بیانیه که رئیس انجمن روان شناسی تربیتی آنرا منتشر نموده آمده است:
یکی از مهمترین سوالاتی که درباره این بد سلیقگی می توان مطرح کرد این است که چرا درباره این تصمیم ‌گیری هیچ‌گونه نظرسنجی از دانشجویان و استادان حوزه روان شناسی بالینی و سلامت صورت نگرفته است. آیا چنین تصمیمی در نظامی که مفتخر به الگو ساختن نظام علوی است، شایسته است؟ مگر نه اینکه مردم سالاری دینی در تمامی سطوح و شئون نظام مقدس ما ساری و جاری است؟ پس چگونه است که افرادی اندک برای قشر بزرگی از جامعه علمی کشور تصمیم می گیرند بدون اینکه از بازیگران اصلی این عرصه نظرخواهی کرده باشند.
امروزه کشورهای موفق دنیا در عرصه آموزش عالی با بهره گیری از پارادایم محلی مطلوب و وفادار بودن به مبانی این پارادایم به سیاست گذاری در عرصه های آموزشی و پژوهشی خود می پردازند و رمز موفقیت آن ها چیزی جز این نبوده است. انگاره اصلی در این پارادایم فکری این است که آنچه تعيين كننده محلي بودن حكمراني است، ميزان مشاركت مؤثر شهروندان و بازيگران محلي در تعيين آرمان ها و خواسته هاي محلي و تلاش مشترك براي تحقق اهداف و خواسته هاي جامعه محلي است. در این مورد به خصوص و تصمیمی که برای این انتقال گرفته شده است اثری از حضور شهروندان و بازیگران محلی (اساتید و دانشجویان حوزه روانشناسی) در فرآیند این تصمیم گیری مشهود نیست. حكمراني محلي مطلوب با تمركززدايي و واگذاري قدرت از سوي دولت به مقامات و اجتماعات محلي تحقق مي يابد، لذا تصمیم اخیر وزارت بهداشت اولین و اساسی ترین انگاره این پارادایم را نقض کرده است. پذيرش چهارچوب همكاري بخش هاي مختلف جامه در عرصه محلي و تسهيل مشاركت عمومي از الزامات اوليه حركت در مسير حكمراني مطلوب هستند. با این توصیف آیا می توان تصمیم و پیشهاد اخیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را در راستای اعتقاد به مردم سالاری دینی و پذیرش همکاری و همفکری اساتید و دانشجویان حوزه روانشناسی دانست؟ متأسفانه شاهد این هستیم که برخی از افراد نیز با توجیهات غیر منطقی در صدد تأیید این تصمیم هستند بدون اینکه صحبت های آن ها مستدل باشد. نمونه آن را می توان در صحبت هایی که رئیس محترم انجمن روانپزشکان در تاریخ 3/4/1395 و با عنوان «تولیت نظام سلامت روان با وزارت بهداشت است» و مواردی که ایشان در تاخت و تاز به اظهارات رئیس محترم سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور داشته است، یافت. اگرچه سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور باید پاسخ متقن و مستدلی برای اظهارات ایشان ارائه و از کیان و جایگاه قانونی خود دفاع نماید، لکن ما به هیچ عنوان در اینجا قصد پاسخگویی به آن صحبت ها را نداریم.
آنچه به طور آشکار مشخص است این است که دغدغه و عزم برخی بر حذف سازمان نظام روان شناسی و مشاوره کشور که یک مرجع قانونی برای ساماندهی بر امر سلامت روانی کشور محسوب می شود، قرار گرفته است.
آیا قرار است برخی افراد فراتر از قانون عمل کنند؟
این در حالی است که باید مسأله را فراتر از این بحث های غیر علمی دید و از هرگونه تقلیل گرایی پرهیز شود. اکنون بحث تجزیه رشته روانشناسی مسأله اصلی است. ای کاش مسببان این تصمیم نیم نگاهی به سند راهبردی علوم انسانی نیز انداخته بودند تا متوجه شوند که این تصمیم در راستای برهم زدن یکپارچگی علم روانشناسی تصمیمی نسنجیده و غیر منطقی و غیر اصولی است.
از طرفی به نظر می رسد؛ دولتمران ما که بارها در سخنان خود از بزرگ بودن دولت گلایه کرده اند بهتر است به جای تصمیم به انتزاع رشته های روانشناسی بالینی و روانشناسی سلامت به وزارت بهداشت؛ لایحه ادغام وزارت بهداشت در وزارت علوم تحقیقات و فناوری را تقدیم مجلس کنند. این منطقی تر می نماید که وزارتخانه ای مثل وزارت علوم با آن حجم وسیعی از رشته های مختلف تحصیلی به راحتی بتواند مدیریت حوزه پزشکی و رشته های مربوطه را نیز بر عهده گیرد.

نکته دیگری که مطرح است این است که وزارت بهداشت بیشتر از آنکه بخواهد خود را مشغول به سلامت روان جامعه کند، باید سلامت جسم را دغدغه اصلی خود قرار دهد.

از نگاه روان شناسی و مشاوره، دارو درمانی آخرین مرحله درمان برای مراجعین حاد قلمداد می شود و این در حالی است که با این تصمیم، دارو درمانی را اولین مرحله درمان قلمداد کرده ایم و اتفاقاً این اقدام در راستای ضربه زدن به سلامت روان مردم است.

در پایان به کلام ولی امر مسلمین جهان حضرت امام خامنه ای (مدظله العالی) اشاره می کنیم که فرمودند: «در مسئله روان شناسی و مشاوره نظام روانشناسی، یک چیز خیلی مهم این است که مردم به ضرورت و اهمیت این کار توجه کنند، همچنانی که به ضرورت و اهمیت مراجعه به پزشک توجه می کنند. امیدوار هستم که مردم ما به این موضوع که مراجعه به متخصص و مشاور در امر مسائل روانی به خصوص برای محیط خانواده یک ضرورت است، توجه نمایند. چقدر خوب است که همه خانواده ها اعتماد بکنند به مشاورین مومن و دارای اخلاق حرفه ای نه هر مشاوری. چون مدعی هم زیاد است، مدعیانی هم هستند که واقعاً صلاحیت ندارند. مردم به کسانی مراجعه می کنند که قابل اعتماد هستند، در امر تحصیل فرزندان، در امر رفتارهای خانوادگی، در امر مناسبات زن و شوهر با یکدیگر و مشکلات دیگری که برایشان وجود دارد. این ها را با او مطرح کنند و حلّ آن ها را فرا بگیرند و این خوب است. ما امیدواریم که این پیام ما و این حرف به گوش عموم مردم برسد و این نیاز را احساس کنند».

نکاتی که در فرمایشات معظم له وجود دارد این است که اولاً کار روان شناسی و مشاوره را منفک از کار پزشک بر شمرده اند. ثانیاً مراجعه در امر سلامت روان را به حوزه روان شناسی مشاوره مربوط دانسته اند نه حوزه پزشکی.
لذا با توجه به بحث های اخیری که در بین جامعه دانشگاهی به وجود آمده و متأسفانه فضای ملتهبی را در بین جامعه علمی روانشناسی کشور ایجاد کرده، ضمن اینکه آمادگی کامل خود را برای نشست مشترک با مسئولین وزارت بهداشت برای اقناع نمودن آن ها اعلام می نماییم؛ از رئیس جمهور محبوب و با تدبیر خواهشمندیم تا با ورود مستقیم به این قضیه، تصمیمی مدبرانه گرفته و دستور قاطع مبنی بر کان لم یکن شدن این تصمیم که به حق به صلاح نظام آموزشی کشور نیست را صادر فرمایند.