روان شناسی یکی از سالم ترین علوم انسانی است

میگنا: کرسی علمی با عنوان "جریان شناسی آموزش روان شناسی و ارائه خدمات روان شناسی در کشور" با سخنرانی حجت الإسلام نصیر عابدینی و حضور اساتید و دانش پژوهان فلسفه در سالن اجتماعات مرکز تخصصی فلسفه اسلامی قم، برگزار شد.

حجت الإسلام عابدینی با اشاره به شاخه های روانشناسی و جریانهای روانشناسی رایج در کشور و جهان، بیان داشت: روان شناسی رشد و عمومی و روان شناسی شخصیت و آسیب شناسی شخصیت چهار شاخه اصلی روان شناسی است و ماحصل همه اینها یک نظریه روان درمانی به ما می دهد که این نظریه به این معنی است که اگر کسی وسواس و اضطراب وافسردگی داشته باشد می توان  با روان درمانی شخص بیمار را درمان کرد.

وی در ادامه  سخنان خود با اشاره به جریان رایج روان شناسی در ایران ادامه داد: در ایران یک جریان غالب وجود دارد که این جریان "رفتاردرمانی" است که این در همان نسل اول روان شناسی که توضیح خواهم داد منجر به درمان های نسل سوم می شود.

این متخصص روان شناسی اسلامی با اشاره به مطالب روان شناسی که در کل دانشگاه های کشور وجود دارد، گفت: امروزه روان شناسی یکی از سالم ترین علوم انسانی است و بسیار به مبانی ما در تربیت اسلامی نزدیک شده است، جریان روان شناسی رایج کشور رفتار درمانی می باشد که توضیح کاملش را عرض خواهم کرد البته قبول دارم که یک جریان حاشیه ای نیز دارد بنام روانکاوی فرویدی و روان تحلیل گری ولی ایها متن کار نیستند متن همان چیزی است که به آموخته های روان شناسی اسلامی بسیار نزدیک است.

وی با بیان اینکه متخصصین فلسفه می توانند در این مباحث ورود کنند، بیان داشت: شما به عنوان دانش پژوهان فلسفه اسلامی می توانید این مباحث را در مقایسه با گزاره های فلسفه اسلامی و فلسفه های مضاف مورد بررسی قرار دهید و به مسائل بسیار سودمند تحت عنوان فلسفه روان شاسی اسلامی برسید.

این استاد حوزه و دانشگاه  با بیان اینکه امروز روان شناسی سه نسل علمی مرتبط به همدیگر به خود می بیند و کسی که سه نسل را بشناسد، همه روان شناسی رایج را درک کرده است.

وی در بیان خصوصیات نسل اول بیان داشت: "رفتار درمانی" نسلی است که با جوزف ولته شروع می شود و محور کار در این نوع روان درمانی بر رفتار درمانی استوار است

به عنوان مثال شما می خواهید از یک انسان وسواسی، وسواس را جدا کنید در این روش حساسیت زدائی منظم روی آن شخص انجام می گیرد یعنی یک رفتار الگو به او به تدریج اعمال می شود، مثلا اگر کسی وسواس دارد باید به طور تدریجی آن شخص را درمان کرد کسی که وسواس فکری و عملی دارد باید بررسی کنیم که چه مسائلی یک واحد اضطراب در وی ایجاد می کند و چه مسائلی دو واحد اضطراب در وی ایجاد می کند

وی با اشاره به روش درمانی نسل اول گفت: در اولین گام در رفتار درمانی بعد از این تقسیم بندی بیمار با رویداد تحریک آمیز مواجه می شود و بدون اینکه هیچ واکنشی نشان دهد از کنار آن می گذرد؛ این قدم اول است تا پلکان دهم این درمان ادامه می یابد.
وی با بیان این نکته که این ظریه قابل ارتقاء است، اذعان داشت: این نظریه می تواند توسط شما ارتقاء یابد.

وی در مقام بیان حقیقت این سه نسل گفت: نسل اول رفتار درمانی است که فقط روی رفتار مانور می دهد. و نسل دوم روی رفتار و شناخت ها مانور می دهد و نسل سوم رفتار و شناخت و پذیرش را مورد بررسی قرار می دهد که در این میان نسل سوم نزدیک ترین ایده ها را به ایده روانشناسی اسلامی داراست.

این استاد روانشناسی در ادامه به خصوصیات نسل دوم درمانهای روان شناسی پرداخت و گفت: متخصصین روان شناسی در نسل دوم معتقدند که رویدادها سبب افسردگی یا وسواسی نمی شوند بلکه تعبیر و تفسیر رویدادها سبب کسالت روحی و روانی می شوند و اگر شناخت طرف اصلاح شود رفتار نیز اصلاح خواهد شد.

به عبارتی شناخت منفی و منفی گرایی در فاعل شناسا سبب ایجاد هیجان منفی و مثلا خشم در انسان می شود و هیجان ناشی از این شناخت منفی بافانه باعث می شود که رفتارش پرخاشگری بشود.

وی با بیان روش درمان نسل دوم نیز تصریح کرد: اگر بخواهیم با نسل دو شخصی را درمان کنیم باید شناخت ها را عوض کنیم مثلا یک شخصی از رفتار شخص دیگر ناراحت است و به او بی حرمتی رخ داده است و می خواهد آن شخص را تنبیه کند وسپس متوجه می شود که این رفتار بد او ناشی از این است که آن شخص یک ساعت قبل پدرش را ازدست داده است در این حالت ناخودآگاه خشم شخص تبدیل به دلسوزی می شود.

حجت الإسلام عابدینی با بیان خصوصیات نسل سوم نیز گفت: نسل سوم مهم ترین نسل در درمانهای روان شناسی حساب می شود. چرا که الان در دنیای روز بسیار مورد استفاده قرار می گیرند. متخصصین درمان های نسل سوم می گویند: رنج از جهان بشریت رخت بر نبسته است و ما در بحث روان درمانی همیشه می خواستیم علائم اختلالات را کم کنیم و از بیمار دور کنیم ولی به این نتیجه رسیدیم که رنج را نمی شود از انسان دور کرد و باید این رنج را به رسمیت شناخت، کسی که رنج های حاصل از حد و محدودیت مادی و اجتماعی و نقص های دنیایی را به رسمیت بشناسد دیگر از آن شرایط رنج نمی برد.

وی بیان شاخصه دیگر درمانهای نسل سوم نیز ادامه داد: نسل سوم درمان با دو مفهوم از نسل یک و دو جدا می شود یکی همین پذیرش های واقعیت های رنج آلود فردی و اجتماعی است که بیان شد و دومی ذهن آگاهی است؛ ذهن آگاهی نیز در حقیقت این مطلب را بیان می کند که همه مریضان یک خصوصیت دارند که چندین و چند فکر مزاحم تکرار شونده در روز برای خود مرور می کنند در حالی که همه این افکار مزاحم برای غیر مریضان نیز رخ می دهد و فرق مریض با شخص دیگر این است که وقتی فکری به ذهنش می آید روی این فکر مانور می دهد و خودش را درگیر این فکر می کند وبه فکر خود پاسخ می دهد و إلا همه انسانها چهار هزار فکر مزاحم دارند ولی برخی با این افکار خود را درگیر می کنند و این درگیری سبب زجر کشیدن می شود. لذا سلامت روانی در این فضا تنظیم می شود که انسان خودش را درگیر به این افکار نکند.


خبرنگار حوزه: حامد حسن زاده