اختلالات روانی با بزرگ شدن قد می کشند

هرچند در هر دو مورد مسئولین مربوطه ورود کردند و اتفاقات خاتمه یافت، اما سؤال اینجاست آیا تبعات این‌گونه رفتارهای تهاجمی و مسئله‌دار در جامعه و در ناخودآگاه آن دو کودک یا دختر نوجوان نیز خاتمه یافته است؟

 

روانشناس و جامعه‌شناسی که با آن‌ها به گفت‌وگو نشستیم هردو معتقدند این رفتارهای نابهنجار و خشونت‌بار ریشه در اختلالات روانی دوران کودکی دارد. آن‌ها معتقدند به نیازهای هیجانی افراد در کودکی‌شان توجه نمی‌شود. کودکان یاد نمی‌گیرند چطور احساسانشان را بشناسند و بدانند در شرایط مختلف که رسیدن به نیازهایشان طول می‌کشد چه رفتاری از خود بروز دهند.

 

در این میان عده‌ای فضاهای مجازی را عامل بروز این‌چنینی رفتارهایی می‌دانند و معتقدند عدم کنترل خانواده‌ها و آزاد گذاشتن فرزندانشان منجر به بروز این ناهنجاری‌ها در جامعه می‌شود.

 

عده‌ای دیگر همچون روانشناسان و جامعه شناسان اما معتقدند درست است فضای مجازی تسهیل گر و تسریع‌کننده برخی از رفتارها است؛ اما نباید از این نکته غافل شد که فضای مجازی به‌خودی‌خود بار ارزشی ندارد و این ما هستیم که با تولید محتوا به آن ارزش می‌دهیم.

 

مسئول نظام روانشناسی و مشاوره استان کرمان در این خصوص می‌گوید: این‌چنین افراد کودک آزاری هم قطعاً در فرایند رشدشان تا زمان بزرگ‌سالی قطعاً نقایصی بوده است؛ و من معتقدم وضعیت او حتماً باید موردبررسی قرار گیرد.

 

سیدمهدی حسینی در خصوص راهکارهایی برای جلوگیری از بروز این رفتارها می‌گوید: در سطح اول پیشگیری باید سیاست‌گذاران ما بالا بردن سطح رفاهی و اقتصادی جامعه را در اولویت قرار دهند. این مسئله همراه با آموزش‌های جزئی خودبه‌خود به نیازهای روانی مردم پاسخ می‌دهد.

 

این روانشناس در حوزه اختلالات روانی می‌افزاید: سطح دوم پیشگیری، ثانویه است یعنی ما با افرادی روبرو هستیم که مشکل‌دارند و بایستی به بهزیستی و علوم پزشکی ارجاع داده شوند تا موردبررسی قرار گیرند.

 

حسینی می‌گوید: هر ارگانی در بحث مصاحبه شغلی یا ارزیابی شغلی باید به مسائل روانی افراد توجه کند و آموزش‌های لازم را به آن‌ها بدهند.

 

او خاطرنشان می‌کند: وقتی افراد شناسایی و غربالگری نمی‌شوند نتیجه‌اش می‌شود آزار و اذیت کودکان که شاهد آن بودیم؛ اما اگر شناسایی شوند به بهزیستی و علوم پزشکی و درمانگرها ارجاع داده می‌شدند تا درمان شوند.

 

حسینی در ادامه به سطح سوم پیشگیری اشاره می‌کند و می‌گوید: حالا که کودک‌آزاری اتفاق افتاده است باید چه کنیم؟ آیا باید برخورد تندی داشته باشیم؟ مگر سیستم ما درست بوده است و افراد را آموزش دادیم که بخواهیم با آن‌ها برخورد کنیم؟ به نظر من آن فردی که عامل کودک‌آزاری شده است باید مورد درمان قرار بگیرد.

 

مسئول نظام روانشناسی و مشاوره استان اذعان می‌کند: ما یک ستادی در استانداری داریم و تلاشمان این است که ارگان‌های مختلف با نظام روانشناسی و بهزیستی تعامل داشته باشند تا کمتر شاهد بروز رفتارهای ناصحیح در سطح ادارات باشیم.

 

حسینی خاطرنشان کرد: اولین کسی که اعلام آمادگی کرد استاندار کرمان بوده است. ایشان گفتند اولین جایی که می‌خواهید آموزش بدهید کارمندان استانداری باشد. آموزش دهید که به چه صورت در محیط کار با مردم بهتر برخورد کنند. یا در داخل خانواده با خانواده‌شان چگونه رفتار کنند.

 

حسینی در پاسخ به سؤال خبرنگار ما مبنی بر اینکه برخی فضای مجازی را عامل بروز و ظهور رفتارهای نابهنجار می‌دانند آیا شما این را تائید می‌کنید، می‌گوید: ما در عصری قرارگرفته‌ایم به نام عصر تکنولوژی، یعنی این عصر به نیازهایی در درون انسان پاسخ داده است که همیشه آرزوهایی انسان بوده است.

 

او می‌گوید: علم وقتی پیشرفت می‌کند ما چه از آن استقبال کنیم و چه منکر آن شویم این‌قدر قوی است که خودش را تحمیل می‌کند.

 

این روانشناس در پاسخ به این سؤال که وقتی اختلالات روانی در کودکی حل‌نشده است بنا براین فضای مجازی هم نباشد این اختلالات درجایی دیگر خود را بروز می‌دهند، می‌گوید: فضای مجازی هم نباشد درواقع این اتفاق می‌افتد ولی با اندکی تأخیر.30 سال قبل هم ما آسیب اجتماعی داشته‌ایم ولی بحث این است که اگر این اتفاق می‌افتاد کسی نمی‌توانست ثابت کند.

 

حسینی ضمن اشاره به اینکه فیلم گرفتن در فضای مجازی خوب است می‌گوید: این‌یک عمل پیشگیرانه است چراکه وقتی می‌خواهیم در یک محیطی رفتار نامتعارفی انجام دهیم می‌دانیم یک موبایل دست هرکسی هست و این بازدارنده است.

 

از سوی دیگر او در خصوص بروز رفتارهای پرخطر تهاجمی یا خشونت‌بار می‌گوید: در مدارس و خانواده‌های ما مهارت‌های زندگی و مهارت‌های هیجانی خیلی جدی گرفته نمی‌شود.

او می‌افزاید: نیازهای هیجانی در دوران کودکی و نوجوانی باید جدی گرفته شود اگر در مسیر درست قرار نگیرند آسیب‌زا خواهند بود.

 

او ضمن اشاره به اینکه بچه‌های ما در مدرسه عمدتاً مهارت‌های درسی و حفظیات را یاد می‌گیرند، می‌گوید: بچه‌ها باید مهارت‌های زندگی، مهارت‌های هیجانی را فرابگیرند.

 

حسینی همچنین اذعان می‌کند: بچه‌ها باید احساساتشان را بشناسند تا مادامی‌که تحت‌فشار هستند و نیازهایشان برآورده نمی‌شود بتوانند رفتارهای خود را مدیریت کنند.

حسینی به فرهنگ رها گذاری فرزندان در جامعه فعلی اشاره می‌کند و می‌گوید: در خانواده‌ها به مهارت‌های فرزند پروری خیلی اهمیت نمی‌دهند؛ و بچه‌ها را به حل خود رها می‌کنند.

 

 حسینی در پاسخ به این سؤال خبرنگار ما مبنی بر اینکه بروز رفتارهای پرخطر خشونتی و تهاجمی در همه نوع خانواده‌ای چه به لحاظ سطح فرهنگ و چه سطح اقتصادی بروز می‌کند عمده دلیل آن را چه می‌دانید؟ می‌گوید: این مسئله پاسخ علمی دارد. به نظر می‌آید تعریف فرهنگ و اقتصاد در جامعه ما تغییر پیداکرده است. و ملاک ما برای ارزیابی یک خانواده وضع ظاهری آن‌ها است. مثلاً می‌گوییم خانواده فرهنگی است، وضع اقتصادی آن‌ها هم خوب است؛ اما این‌ها ظاهر قضیه است. 

درصورتی‌که در تعریف رفتار سالم و رفتاری که بهزیستی روانی همراه خودش می‌آورد، با ویژگی‌هایی روبرو هستیم که در علم به آن پرداخته می‌شود که خیلی ظاهری نیستند.

حسینی خاطرنشان می‌کند: تعریف ما از شخصیت به‌گونه‌ای است که ظاهر را قضاوت می‌کنیم. خود شخصیت یعنی نقابی که ما جلوی دیگران می‌زنیم.

 

این روانشناس در ادامه می‌افزاید: در جامعه ممکن است یک خانواده ازلحاظ اقتصادی خوب باشد، هر نیازی که بچه داشته باشد برآورده کند اما بحث این است که آیا آن نیازهای هیجانی اساسی که نیاز بچه‌ها در کودکی و نوجوانی است آیا پاسخ داده می‌شوند؟

 

حسینی به یکی دیگر از مشکلات جامعه اشاره کرد و گفت: عمده کاری که ما از آن غفلت کردیم نحوه تعامل بچه‌ها باهم است؛ که عمدتاً به آپارتمان محدودشده است.

 

حسینی اذعان می‌کند: در طول دو-سه دهه تغییراتی ازلحاظ ویژگی‌ها و ملاک‌های رفتارهای خوب و به هنجار در سطح جامعه ایجادشده است.