ميگنا: پر واضح است که نوشتن علامتی ساده از ادای کامل کلمه psychology راحت تر است. اما آیا می دانید که این نماد از کجا سرچشمه می گیرد و چرا؟
کلمه Psychology مستقیما از عبارت یونانی Ψυχολογία وام گرفته شده؛ این عبارت از دو واژه ψυχή و λόγος تشکیل میشود؛ که آن را میتوان به صورت «مطالعه روح» به انگلیسی Study of Soul برگرداند.
واژه Psyche به یونانی ψυχή در زبان یونانی مطلقاً «روح» Soul معنا میدهد، و مفهوم «ذهن» یا «عقل» Mind را در بر نمیگیرد، اما بر اساس اشتباه رایج، در انگلیسی، واژهٔ یونانیِ Psyche تقریباً معادل Mind گرفته میشود.(برگرفته از ویکی پدیا) همه چیز به یونان بر می گردد.
به همين دليل بهتر است بدانید از دیدگاه نوشتاری و آيين نگارش ، روانشناسی باید جدا از هم و با نیممیانجی (نیمفاصله) روان+شناسي نوشته شود و نوشتن آن به گونه «روانشناسی» نادرست است.
واقعیت این است که برای کشف خواستگاه و مبدأ نماد روانشناسی فقط یک راه ساده وجود دارد و آن بررسی ریشه شناسی آن است.
همان طور که در تصویر زیر مشخص است نماد روانشناسی نشأت گرفته از یکی از حروف الفبای یونانی درست یکی مانده به آخری و 23 مین حرف از حروف الفبای آنها است، كه «ساي» خوانده مي شود . یعنی psi که همچنین اولین حرف واژه ی یونانی psuche به معنای روح یا ذهن هست.
این کلمه به همین ترتیب، درست سرچشمه واژه psych نیز هست. یعنی جایی که بعد ها ما نام رشته روانشناسی را از آن گرفتیم؛ یعنی علمی که به مطالعه ذهن و فعالیت های روانی می پردازد.
روانشناسی دانشی است که به بررسی رفتار و فرآیندهای روانی میپردازد. این جمله چند بخش برجسته دارد.
۱- روانشناسی دانش يا علم است.
۲- روانشناسی به بررسی رفتار میپردازد.
۳- روانشناسی به بررسی فرآیندهای روانی میپردازد.
همانگونه که از چیستی روانشناسی آموختیم روانشناسی دانش است. پس همانند دیگر شاخههای دانش، از پایههای دانشیک (اصول علمی) پیروی میکند. این دانش به بررسی رفتار که دیدنی (عینی) است و فرآیندهای روانی که انگارهای (ذهنی) است میپردازد. رفتار همهی واکنشهایی است که از جانداران سر میزند. رفتار آشکار است و در برابر آن فرآیندهای روانی، پنهان و انگارهای (ذهنی) است.
از نظر ما روانشناسی را میتوانیم چنین تعریف کنیم:
مطالعه علمی رفتار و فرایندهای روانی. این تعریف هم توجه روانشناسی را به مطالعه عینی رفتار قابل مشاهده نمایان میسازد و هم به فهم و درک فرایندهای ذهنی که مستقیماً قابل مشاهده نیست و بر اساس دادههای رفتاری و عصب-زیستشناختی قابل استنباط است، عنایت دارد.
در پايان به این نکته باید اشاره کرد كه رشته روانشناسی بسيار گسترده است و شاخههای بسیار گوناگونی در دانشگاههاي جهان دارد بطوري كه همه جوانب زندگي امروزي بشر را نيز احاطه كرده است . بطوریکه هماکنون انجمن روانشناسی آمریکا (APA) دارای بیش از ۵۰ شاخه است.