تعریف عادت و روش‌های ترک عادت‌های بد
عادت، الگویی فکری یا رفتاری است که به حدی تکرار می‌شود که بروز آن تقریبا ناخودآگاه است. همان‌طور که می‌دانید عادت‌ها می‌توانند سودمند یا مخرب باشند. یک مزیت عادت، ناخودآگاه و خودکار بودن آن است که ما را از تمرکز بر انجام آن بی‌نیاز می‌کند. عادت‌های خوبی مانند وقت‌شناسی یا مثبت‌اندیشی بدون این‌که لازم باشد به آن ها فکر کنیم، نیروی مثبتی در ما ایجاد می‌کنند که ما را به جلو می‌رانند. بنابراین می‌توانیم نیروی خود را صرف تمرکز بر فعالیت‌هایی بکنیم که به توجه ویژه‌ ما نیاز دارند. از سوی دیگر، عادت‌های بد تأثیری وارونه دارند! ما بدون این که متوجه باشیم، درگیر این عادت‌ها می‌شویم و از آسیب‌هایی که به زندگی و شغل‌مان وارد می‌کنند غافل می‌مانیم. در ادامه، هشت توصیه برای ترک این عادت‌ها داریم.
 

1- برنامه‌ریزی کنید: بر مبنای پژوهش‌ها، داشتن برنامه‌‌ای آگاهانه به ترک عادت‌های بد کمک می‌کند. این که بگویید «دیگر وقتم را بی‌خود در اینترنت تلف نمی‌کنم!» کمکی نمی‌کند. باید یک برنامه‌ محکم داشته باشید. بهترین راه این است که ترک عادت‌ها را به عنوان اهداف شخصی‌تان تعریف کنید. با این کار می‌توانید با آسیب‌رسان‌ترین عادت‌ها شروع کنید و پیشرفت‌تان را پیوسته در نظر داشته باشید. پس از تهیه‌ برنامه، گام‌ها و موارد ضروری را به فهرست کارهای پیشِ رو یا برنامه‌ عملیاتی‌تان اضافه کنید تا اقداماتی را که می‌خواهید انجام دهید فراموش نکنید.
 

2- آگاه باشید: این را به خاطر بسپارید که تصمیم به ترک یک عادت بد همیشه کافی نیست. در حقیقت برای تغییر عادت یا رفتار، نیاز به خودآگاهی دارید. به این معنی که از عادت خود، آگاه باشید. دانستن انگیزه ها یا عواملی که موجب این رفتارهای بد شده و کنترل احساساتی که پس از این عوامل ظاهر می شوند از نکاتی مهمی است که باید آن را رعایت کنید. درک و تشخیص کامل عوامل، احساسات و واکنش های دایمی که در پی آن است به شما این امکان را می دهد تا خودتان را پیدا کنید و دوباره واکنش تان را به سمتی دیگر سوق دهید.
 

3- کار را پیچیده نکنید: تلاش نکنید که در آن واحد بیش از یک عادت را ترک کنید. از مقدار کم و عادت‌هایی که ترک کردن آن‌ها ساده‌تر است، شروع کنید. صرف‌نظر از این که چه هدف بزرگی دارید، یک فهرست از اهداف کوچک‌تر و آسان‌تر برای خود تهیه کنید و هر دفعه سراغ یکی از موارد فهرست بروید. بعد از این که یکی از عادات فهرست را به‌طور کامل ترک کردید، سراغ مورد بعدی بروید. بعد از مدتی مشاهده خواهید کرد که دیگر هیچ موردی در فهرست شما باقی نمانده است.
 

4- به خود یادآوری کنید: عادت های زندگی همیشه توسط تکرار برخی رفتارها ایجاد می شوند. بنابراین اگر می خواهید عادات بد خود را تغییر دهید، باید عادت ها و رفتارهای جدید خود را یادآور شوید و آن ها را فراموش نکنید. در واقع به این تغییر سبک جدید زندگی خود پایبند باشید. بنابراین این رفتارها و عادات جدیدی که قصد انجام آن ها را دارید، روی برگه ای یادداشت کنید و آن را جایی بگذارید که قابل رویت باشد یا از خانواده خود بخواهید آن‌ها را به شما یادآوری کنند.
 

5- موانع ترک عادات بد را از بین ببرید: یکی از بهترین راه‌های جایگزینی عادات خوب به جای عادت های بد، از بین بردن موانع است. برای مثال، اگر عادت دارید در جمع همکاران در هنگام صرف ناهار از دیگران غیبت کنید، می توانید تا زمان برطرف شدن این عادت بد، ناهار خود را در محلی دیگر و به صورت انفرادی صرف کنید.
 

6- رفتارهای مثبت: خیلی اوقات، جایگزین کردن عادت بد با رفتاری مثبت به ترک آن منجر می‌شود. مثلا برای ترک عیب‌جویی از همکاران می‌توانید به طور آگاهانه اقدام به تشویق و قدردانی از آن ها بکنید. برای جلوگیری از چک کردن ایمیل‌تان در طول جلسات کاری، می‌توانید شروع به یادداشت‌برداری از موضوعاتی کنید که در جلسه به آن ها پرداخته می‌شود.
 

7- پاداش به خود: پاداش دادن به خودتان برای شروع و حفظ رفتارهای مثبت، به ترک عادت‌های بد کمک می‌کند. با ترک عادت‌های قدیمی، محرک دوپامین را که مسئول تحریک حس پاداش و قدردانی است، از دست می‌دهید. بنابراین با 7-پاداش دادن به خودتان، این کمبود را جبران می‌کنید. با گذر زمان مغز، ترشح دوپامین را با این رفتار مثبت تازه هماهنگ می‌کند. مهم نیست چگونه به خودتان پاداش می‌دهید اما پاداش هر چه باشد باید برای‌تان لذت‌بخش باشد. مثلا با هدف ترک دیر رسیدن به محل کار، برای به موقع رسیدن به خودتان شیرینیِ موردعلاقه‌تان را جایزه بدهید. برای تأثیرگذاری بیشتر، بهتر است پاداش بی‌درنگ و در اولین فرصت ممکن پس از انجام رفتار مثبت پرداخت شود.
 

8- از حمایت دیگران بهره‌مند شوید: هر زمان که تصمیم به ترک عادتی گرفتید، با آدم‌هایی که در زندگی‌تان حضور دارند درباره آن صحبت کنید. اخبار خوب خود را از طریق شبکه‌های اجتماعی یا هر راهی که می‌شناسید، با دیگران به اشتراک بگذارید زیرا این کار شما را مسئولیت‌پذیرتر و موفقیت شما را بیشتر می‌کند. دریافت کردن حمایت از افراد دیگر به شما احساس ارزشمند بودن می‌دهد و به موفقیت شما کمک می‌کند.
 

همان‌طور که قبلا هم شنیده‌اید، انسان‌ها زاییده عادات خود هستند اما این موضوع نباید باعث شود شما زندانی عادات خود شوید. خودتان را بشناسید و بدانید که قادر به انجام خیلی از کارها هستید. از نکات گفته‌شده استفاده کنید و عادات بد خود را کنار بگذارید، فراموش نکنید که قدرت در درون خود شماست.