ارتباط هوش پایین در کودکی با ابتلا به آلزایمر در بزرگسالی

به گزارش گیزمگ، یک تحقیق جدید نشان می‌دهد که یک ژن به شدت با افزایش خطر ابتلا به آلزایمر در سنین بالا مرتبط است و از همان کودکی می‌تواند سلامت شناختی را تحت تاثیر قرار دهد.

این تحقیق نشان می‌دهد کسانی که دارای این ژن هستند، در دوران کودکی هوش بالایی ندارند و در آزمون هوش نمره پایینی کسب می‌کنند و این ژن موجب تاثیر منفی روی قدرت شناختی فرد از همان کودکی و بالا رفتن احتمال ابتلا به آزایمر در بزرگسالی می‌شود.

شایع‌ترین نوع ژن در ارتباط با افزایش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر در آینده "APOE4" نامیده می‌شود. برآورد می‌شود که حدود 15 درصد از جمعیت جهان حامل این ژن باشند و کسانی که یک نسخه از "APOE4" را حمل می‌کنند در مقایسه با افرادی که این ژن را ندارند، ، سه برابر بیشتر احتمال دارد به آلزایمر مبتلا شوند.

به همین دلیل "APOE4" به عنوان منبع این تحقیق مورد توجه قرار گرفت. محققان معتقدند این ژن یک پروتئین را کد می‌کند که به نحوی توانایی پروتئین‌های سمی را برای انباشته شدن در مغز افزایش می‌دهد.
این مکانیزم، پیش‌رونده است و در نهایت منجر به ابتلا به آلزایمر می‌شود.

با این حال، برخی محققان این فرض را دارند که ژن "APOE4" ممکن است موجب تغییراتی در ساختار مغز شوند که بتوان آن را در مراحل ابتدایی نوزادی فرد شناسایی کرد. به این معنی که این نوع خاص ژن می‌تواند با عملکرد شناختی پایین در کودکی ارتباط داشته باشد و در نهایت موجب تضعیف قدرت شناختی فرد می‌شود.

برای بررسی این ارتباط، یک تیم از دانشمندان دانشگاه ریورساید و دانشگاه‌های کلرادو و بولدر، نمرات آزمون بهره هوشی(IQ) کودکان با تیپ‌های ژنی مختلف "APOE" مقایسه کردند. اطلاعات بیش از 1300 نفر بین سنین 6 تا 18 سال مورد بررسی قرار گرفت.

در نهایت مشخص شد که نمرات افراد حامل این نوع ژن به طور متوسط 2 نمره پایین‌تر از دیگر افراد است. این اثر در زنان بیشتر از مردان بود و زنان بطور متوسط 3 نمره کمتر گرفتند.

اگر چه مشخص نیست که چرا این اثر در زنان بیشتر از مردان است، اما این مشاهدات از این نظر جالب توجه است که می‌تواند چرایی درصد ابتلای بالاتر زنان به آلزایمر را نسبت به مردان توضیح دهد.

"چاندرا رینولدز" یکی از محققان این مطالعه می‌گوید: اثر نهایی بر بهره هوشی ممکن است کوچک باشد، اما از نظر آماری قابل توجه است.

آنچه که این تحقیق جدید و جالب توجه نشان می‌دهد این است که اثرات ژن "APOE4" روی قدرت شناختی می‌تواند در سنین بسیار پایین‌تر از ابتلا به آلزایمر رخ دهد و این ژن ممکن است به جای ایفای نقش در تخریب قدرت شناختی در بزرگسالی، بر ساختار بنیادین مغز و هوش عمومی تاثیر بگذارد که در نهایت به کاهش قدرت شناختی در سنین بالاتر منتهی می‌شود.

رینولدز گفت: نتایج ما نشان می‌دهد که تفاوت‌های شناختی مرتبط با "APOE" ممکن است خیلی زود تاثیر بگذارد و بعدا در طول زندگی بروز یابد. اگر چنین باشد، دوران کودکی نشان دهنده یک دوره کلیدی در پیش‌بینی آلزایمر است.

گام بعدی محققان، گسترش محدوده مطالعه، بررسی بهره هوشی و توانایی‌های شناختی افراد 28 تا 46 ساله خواهد بود. این داده‌ها هرگونه ارتباط بین ژن "APOE4" و قدرت شناختی فرد را در سال‌های جوانی بیشتر توضیح می‌دهد.

هدف نهایی این درک این است که آیا توسعه شناختی در سال‌های جوانی می‌تواند به رشد ذخایر شناختی فرد و محافظت از تخریب چشمگیر آن در سالمندی کمک کند.

بهره هوشی(IQ)(Intelligence Quotient) روشی برای سنجش هوش انسان است. در فارسی گاهی به اشتباه آن را ضریب هوشی می‌نامند. ضریب یک عامل ضربی در برخی از جمله‌های یک عبارت ریاضی است که معمولا یک عدد است. در حالی که بهره یا خارج قسمت، حاصل تقسیم یک عدد (در اینجا سن ذهن) بر عددی دیگر (در اینجا سن زمان‌شناختی یا تقویمی) است.

بهره هوشی عددی با میانگین ۱۰۰ و انحراف معیار ۱۵ می‌باشد. از این رو در رده‌بندی و تقسیم هوش، به صورت میانگین نزدیک ۷۰٪ از مردم دارای هوش میانه، ۱۲٪ هوش بالاتر از میانه، ۲٪ درصد بسیار باهوش و ۱٪ افراد برگزیده را دربرمی‌گیرند. همین روند درباره افراد کم‌هوش، واپس‌مانده ذهنی و غیره در سوی دیگر پابرجا است.

آلزایمر(Alzheimer's disease) یا بیماری فراموشی که به اختصار آلزایمر خوانده می‌شود، یک نوع اختلال عملکرد مغزی است که به تدریج توانایی‌های ذهنی بیمار تحلیل می‌رود. بارزترین نوع از انواع مختلف زوال عقل اختلال حافظه است. اختلال حافظه معمولا به تدریج ایجاد شده و پیشرفت می‌کند. در ابتدا اختلال حافظه به وقایع و آموخته‌های اخیر محدود می‌شود ولی به تدریج خاطرات قدیمی هم آسیب می‌بینند. بیمار پاسخ سئوالی را که چند لحظه قبل پرسیده است فراموش می‌کند و مجدداً همان سؤال را می‌پرسد. بیمار وسایلش را گم می‌کند و نمی‌داند کجا گذاشته‌است. در خرید و پرداخت پول دچار مشکل می‌شود و نمی‌تواند حساب دارایی‌اش را نگه دارد. به تدریج در شناخت دوستان و آشنایان و نام بردن اسامی آنها نیز مشکل ایجاد می‌شود. کم‌کم مشکل مسیریابی پیدا شده و اگر تنها از منزل بیرون برود ممکن است گم شود. در موارد شدیدتر حتی در تشخیص اتاق خواب، آشپزخانه، دستشویی و حمام در منزل خودش هم مشکل پیدا می‌کند. بروز اختلال در حافظه و روند تفکر سبب آسیب عملکردهای اجتماعی و شخصی بیمار شده و در نتیجه ممکن است سبب افسردگی، عصبانیت و پرخاشگری بیمار شود.

این مطالعه جدید در مجله Neurobiology of Aging منتشر شده است.