رفع فقر آهن زنان با ترکیب «ورزش، ویتامین و مکمل»

میگنا: یکی از مهم‌ترین مشکلات تغذیه‌ای دنیا فقر آهن است. نقش این عنصر مهم در حمل اکسیژن به‌ویژه هنگام فعالیت ورزشی حائز اهمیت است و بدون آن، بدن قادر نیست گلبول‌های قرمز سالم تولید کند و اکسیژن کافی به عضلات، مغز و سایر اندام‌ها برساند. زنان روزانه به 15 میلی‌گرم آهن نیاز دارند، این میزان برای مردان 10 میلی‌گرم در روز است.

به بیان متخصصان، ترنسفرین، یک پروتئین سرمی است که در انتقال آهن از پلاسمای خون به مغز استخوان و بافت‌های ذخیره‌ای موجودات نقش دارد. همچنین ویتامین C یکی از عواملی است که به جذب آهن کمک کرده و احیای آهن سه‌ظرفیتی را به آهن دو ظرفیتی افزایش می‌دهد. کمبود آهن اهمیت زیادی برای پزشکان دارد و می‌تواند مشکلات عمده‌ای در رابطه با کاهش ظرفیت فعالیت ورزشی افراد به دنبال داشته باشد.

در رابطه با این موضوع، یک مطالعه پژوهشی انجام شده است که در آن، تأثیر اجرای تمرین هوازی همراه با مصرف مکمل آهن توأم با ویتامین C بر وضعیت آهن خون در زنان بررسی شده است.

این تحقیق با مشارکت 35 نفر از زنان فعال ازنظر شرکت منظم در تمرینات ورزشی در یکی از باشگاه‌های شهر تهران با دامنه سنی 30 تا 40 ساله که مبتلابه فقر آهن بودند، انجام شده است.

نتایج این مطالعه نشان داد انجام تمرین هوازی به همراه مصرف آهن و ویتامین C می‌تواند بر ذخایر آهن خون تأثیر داشته باشد به‌طوری‌که سبب افزایش هموگلوبین، هماتوکریت، گلبول قرمز، فریتین شده، ولی ترنسفرین را کاهش دهد.

دراین‌باره، معصومه حسینی، پژوهشگر گروه فیزیولوژی ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شرق و همکارانش می‌گویند: «نتایج مقایسه شاخص‌های آهن خون قبل و پس از آزمون نشان داد تفاوت معنی‌داری بین قبل و بعد از آزمون میان شاخص‌های آهن خون آزمودنی‌ها وجود دارد».

آن‌ها این‌چنین ادامه می‌دهند: «مقایسه تغییرات شاخص‌های آهن خون در گروه نشان داد در متغیرهای هموگلوبین، هماتوکریت، گلبول قرمز، فریتین و ترنسفرین بین گروه تمرین+مکمل آهن+ ویتامین C با گروه کنترل اختلاف وجود دارد که در متغیرهای هموگلوبین، گلبول قرمز و فریتین این اختلاف معنادار بود. اما تفاوت معناداری در متغیرهای هماتوکریت و ترنسفرین مشاهده نشد».

به بیان مجریان این تحقیق: «نتایج مطالعه ما نشان داد در پی هشت هفته تمرین با مکمل آهن توأم با ویتامین C میزان هموگلوبین خون افزایش معناداری می‌یابد».

حسینی و همکارانش بر اساس یافته‌های به‌دست‌آمده از پژوهش خود که در فصل‌نامه علمی پژوهشی «ابن سینا» منتشر شده‌، توصیه کرده‌اند: «زنان می‌بایست با مشاوره پزشک و متخصصان تغذیه ورزشی، به همراه تمرین ورزشی از قرص‌های آهن توأم با ویتامین C استفاده کنند و ضمن کاهش احتمال ابتلا به کم‌خونی فقر آهن، از فواید و منافع آن نیز استفاده لازم را ببرند. اهمیت مشاوره با پزشک به این دلیل است که مصرف خودسرانه مکمل آهن ممکن است خطرات و صدماتی ازجمله ناراحتی‌های گوارشی و اختلال در جذب مس و روی را به دنبال داشته باشد».

فصل‌نامه علمی پژوهشی ابن سینا، توسط اداره بهداشت، امداد و درمان نهاجا و با همکاری دانشگاه علوم پزشکی آجا به‌منظور ارتقای سطح علمی کارکنان و برقراری ارتباط علمی آنان با جامعه پزشکی کشور در زمینه‌های طب هوا فضا، طب زیرسطحی، طب بحران، طب رزم و روان‌پزشکی نظامی انتشار می‌یابد.