کودکانی که بیش فعال نیستند!
دکتر مژگان سلطانی
در این رابطه پای صحبت های دکتر مژگان سلطانی، روانشناس کودک هستیم تا توضیحات جالبی را برای شما عزیزان از اختلال بیش فعالی و نقص توجه در اختیار شما بگذاریم.
دکتر مژگان سلطانی در این رابطه می گوید: “بسیاری از کودکان در مراکز تشخیص بیش فعالی به اشتباه برچسب بیش فعال دریافت می کنند و بسیاری از متخصصین روانشناسی و روانپزشکی به راحتی به کودکان پرجنب و جوش تشخیص بیش فعالی و نقص توجه می دهند و کودک را زیر بار داروهای روانپزشکی می برند. تفاوت هست بین اختلال بیش فعالی و نقص توجه و همچنین مشکلات مربوط به پردازش حسی یا SPD، اختلالات دلبستگی، تیزهوشی، افسردگی و مشکلات اضطرابی، برخلاف اختلال بیش فعالی و نقص توجه، مشکلات مربوط به پردازش حسی، در طبقه بندی مشکلات روانشناختی مطرح نشده است، بنابراین معیار مشخصی برای تشخیص آن وجود ندارد.
نشانه ها، تشابهات و تفاوت ها
“بیش فعالی و مشکلات حسی نشانه ها و علائم مشترک زیادی دارند، در هر دو اختلال حرکت زیاد و عدم تمرکز وجود دارد، هیجانات به سختی کنترل می شوند، و مشکلاتی در محیط های اجتماعی دارند. اما یک سری تفاوت هایی با هم دارند: در مشکلات حسی، مغز به طور صحیحی با اطلاعات ارسالی از اندام های حسی برچسب لباس ممکن است باعث گریه کودک شود، روشن کردن چراغ باعث می شود کودکان چشمان خود را ببندند، با غذا خوردن مشکل داشته باشند. بعضی دیگر نشانه های متضادی دارند، آستانه بالایی برای درد دارند، شاید متوجه نشوند در معرض خطر قرار دارند و به برخی وسایل خطرناک دست بزنند. و شاید دست و پا چلفتی به نظر برسند.
از طرف دیگر کودکان بیش فعال بیشتر در تمرکز کردن و کنترل تکانه مشکل دارند. ممکن است مشکل یاگیری داشته باشد یا حتی تیزهوش باشد. نمی توانند ساکت بشینند و همیشه در حال حرکت هستند. فراموش کارند و زیاد صحبت می کنند.”
تشخیص بیش فعالی و مشکلات حسی
همچنین دکتر مژگان سلطانی در رابطه با تشخیص بیش فعالی و مشکلات حسی این گونه پاسخ دادند: “تشخیص اینکه کودک شما بیش فعال است یا مشکلات حسی دارد سخت است چرا که نشانه های این دو اختلال در 40 درصد موارد یکسان است. اما تفاوتی که وجود دارد این است که کودکی که مشکلات حسی دارد، پس از رفع محرک آزار دهنده و تغییر محیط آرام می شود ولی کودک بیش فعال اینگونه نیست. البته تشخیص این اختلالات به عهده روانشناس کودک است. والدین در صورت مشاهده چنین رفتارهایی حتما با یک متخصص کودک مشورت کنند.
نشانه ها، تشابهات و تفاوت ها
“بیش فعالی و مشکلات حسی نشانه ها و علائم مشترک زیادی دارند، در هر دو اختلال حرکت زیاد و عدم تمرکز وجود دارد، هیجانات به سختی کنترل می شوند، و مشکلاتی در محیط های اجتماعی دارند. اما یک سری تفاوت هایی با هم دارند: در مشکلات حسی، مغز به طور صحیحی با اطلاعات ارسالی از اندام های حسی برچسب لباس ممکن است باعث گریه کودک شود، روشن کردن چراغ باعث می شود کودکان چشمان خود را ببندند، با غذا خوردن مشکل داشته باشند. بعضی دیگر نشانه های متضادی دارند، آستانه بالایی برای درد دارند، شاید متوجه نشوند در معرض خطر قرار دارند و به برخی وسایل خطرناک دست بزنند. و شاید دست و پا چلفتی به نظر برسند.
از طرف دیگر کودکان بیش فعال بیشتر در تمرکز کردن و کنترل تکانه مشکل دارند. ممکن است مشکل یاگیری داشته باشد یا حتی تیزهوش باشد. نمی توانند ساکت بشینند و همیشه در حال حرکت هستند. فراموش کارند و زیاد صحبت می کنند.”
تشخیص بیش فعالی و مشکلات حسی
همچنین دکتر مژگان سلطانی در رابطه با تشخیص بیش فعالی و مشکلات حسی این گونه پاسخ دادند: “تشخیص اینکه کودک شما بیش فعال است یا مشکلات حسی دارد سخت است چرا که نشانه های این دو اختلال در 40 درصد موارد یکسان است. اما تفاوتی که وجود دارد این است که کودکی که مشکلات حسی دارد، پس از رفع محرک آزار دهنده و تغییر محیط آرام می شود ولی کودک بیش فعال اینگونه نیست. البته تشخیص این اختلالات به عهده روانشناس کودک است. والدین در صورت مشاهده چنین رفتارهایی حتما با یک متخصص کودک مشورت کنند.
درمان این دو اختلال چیست؟
دکتر سلطانی: “برای درمان اختلال بیش فعالی و نقص توجه از داروهای مبتنی بر آمفتامین و متیل فندیت استفاده می شود، این داروها امکان تمرکز بیشتر برای کودکان بیش فعال را فراهم می کند. همچنین رفتاردرمانی و توانبخشی شناختی نیز می تواند در کنار دارو درمانی تاثیر خیلی زیادی داشته باشد. کودکان در رفتار درمانی یاد می گیرند که چگونه رفتار کنند که مشکلی ایجاد نشود. در بعضی از موارد لازم است که والدین آموزش هایی در جلسات مشاوره خانواده در رابطه با رفتار با کودک بیش فعال ببینند. اما درمان مشکلات حسی توسط کاردرمانی انجام می گیرد. فعالیت هایی که به تنظیم حواس می پردازد و مشکلات بیش حسی یا مشکلات کم حسی را برطرف می کند.
دکتر سلطانی: “برای درمان اختلال بیش فعالی و نقص توجه از داروهای مبتنی بر آمفتامین و متیل فندیت استفاده می شود، این داروها امکان تمرکز بیشتر برای کودکان بیش فعال را فراهم می کند. همچنین رفتاردرمانی و توانبخشی شناختی نیز می تواند در کنار دارو درمانی تاثیر خیلی زیادی داشته باشد. کودکان در رفتار درمانی یاد می گیرند که چگونه رفتار کنند که مشکلی ایجاد نشود. در بعضی از موارد لازم است که والدین آموزش هایی در جلسات مشاوره خانواده در رابطه با رفتار با کودک بیش فعال ببینند. اما درمان مشکلات حسی توسط کاردرمانی انجام می گیرد. فعالیت هایی که به تنظیم حواس می پردازد و مشکلات بیش حسی یا مشکلات کم حسی را برطرف می کند.
