کارشناس ارشد روانشناسی بالینی:
طرحواره درمانی برای مقابله با ویروس کرونا
میگنا: مهری داوری گفت: از نشانه‌های افراد با " طرحواره آسیب‌پذیری نسبت به ضرر و بیماری" این است که حتی "در شرایط عادی – وضعیت سفید" نیز هر لحظه منتظر یک رویداد وحشتناک، فاجعه‌ای جدید یا ابتلا به یک بیماری کشنده هستند.
طبیعتاً زمانیکه "وضعیت سفید" وجود دارد، ترس از ابتلا به بیماری‌های مختلف، به معنای فعال شدن طرحواره آسیب‌پذیری است، اما اکنون که شرایط از وضعیت سفید خارج و به وضعیت زرد وارد شده‌ایم، ترس و نگرانی نسبت به ابتلا به بیماری "کووید ۱۹" فعال شدن طرحواره آسیب‌پذیری نمی‌باشد. این وضعیت یک "رویداد واقعی" است که در سطح جهانی مشکلات زیادی را برای انسان‌ها ایجاد نموده است.
داوری بیان کرد: یکی از وظایف مهم "ذهنیت بزرگسال سالم"، تشخیص خطر واقعی از خطر غیرواقعی است. ابتلا به "کووید ۱۹" یک مساله کاملاً جدی است و بزرگسال سالم نسبت به خطرات واقعی به منظور حفظ بقای جسمی و هیجانی، بسیار دقیق، سنجیده و آگاهانه عمل میکند.
در صورتیکه طرحواره آسیب‌پذیری جزو طرحواره‌های اصلی شما بوده، بهتر است به موارد زیر دقت نمایید:
۱) با ذهنیت بزرگسال سالم نسبت به روزهای پیش‌رو "امیدوار" باشید، زیرا در طول تاریخ، بشر توانسته است در مقابل بیماری‌های بسیار سخت‌تر از خانواده ویروس‌های کرونا موفق عمل نماید.
۲) رعایت نکات بهداشتی و ایمنی بسیار مهم است، اما مراقب آیین‌مندی‌های وسواسی از نوع تمیز کردن/شستشو که بر ترتیب، جهت و تعداد حرکات پاک کردن است، باشید.
۳) برای کاهش اضطراب به انجام تمرینات روزانه مدیتیشن (مراقبه) بپردازید.
۴) در شرایط زرد و قرمز، شایعه شدیداً قوت می‌گیرد، از اینرو کمتر به بررسی اخبار از طریق شبکه‌های مجازی بپردازید.
۵) ماندن در خانه به لحاظ شرایط زرد نه تنها "سبک مقابله‌ای اجتناب از موقعیت‌های خطرناک" محسوب نمی‌گردد، بلکه یک خود-مراقبتی (Self-Care) و فاصله‌گرفتن سالم (Healthy Self-distance) می‌باشد.
۶) گفتگو خیالی بین بزرگسال سالم و ذهنیت کودک آسیبپذیر برقرار کنید. بزرگسال سالم در نقش والد خوب با کودک آسیبپذیر مضطرب همدلی نماید و قول حمایت و توجه کافی در این شرایط را بدهد.
۷) این روزها که بیشتر اوقات به واسطه توفیق اجباری در خانه هستیم، بهترین فرصت برای تقویت ذهنیت کودک شاد است. از اینرو، تماشای فیلم، بازی کردن، تماشای آلبوم‌های خانوادگی، نوشتن، کتاب خواندن، تماس تلفنی با دوستان قدیمی، آواز خواندن، گوش دادن به موسیقی، آشپزی کردن و نقاشی کشیدن توصیه میشود.
۸) درصورتیکه طرحواره شما شدیداً فعال شده است، می‌توانید از طرحواره درمانگران مشاوره تلفنی بگیرید یا با یکی از افراد صمیمی و امن خود در مورد اضطراب‌ها و نگرانی‌هایتان گفتگو کنید. این بسیار مهم است که ترس خود را سرکوب نکنید یا به رفتارهای خودآرام‌بخش مانند سومصرف الکل، موادمخدر، داروها و غیره نپردازید.
۹) افراد ناآگاه و همچین افرادی که طرحواره آسیب‌پذیری دارند ممکن است در چنین شرایطی "سبک مقابله‌ای جبران افراطی" نشان دهند. شجاع‌نمایی، انجام رفتارهای خطرناک مانند رفت و آمد غیرضروری به اماکن شلوغ با اتوبوس یا مترو و همچنین رفتارهای بی‌احتیاط مانند غذا خوردن در رستوران‌ها، دست دادن و روبوسی کردن و غیره احتمال ابتلا به بیماری را افزایش می‌دهد.
۱۰) در صورتیکه نشانه‌های کرونا مانند تب، سرفه‌های خشک، خستگی و غیره را دارید، به تفکر جادویی (برای مثال: اگر به بیماری فکر نکنی، خود به خود خوب میشود یا با گفتن نیازی به دکتر رفتن نیست و با درمان‌های خانگی مشکل حل میشود) نپردازید.
طبیعتاً زمانیکه "وضعیت سفید" وجود دارد، ترس از ابتلا به بیماری‌های مختلف، به معنای فعال شدن طرحواره آسیب‌پذیری است، اما اکنون که شرایط از وضعیت سفید خارج و به وضعیت زرد وارد شده‌ایم، ترس و نگرانی نسبت به ابتلا به بیماری "کووید ۱۹" فعال شدن طرحواره آسیب‌پذیری نمی‌باشد. این وضعیت یک "رویداد واقعی" است که در سطح جهانی مشکلات زیادی را برای انسان‌ها ایجاد نموده است.
داوری بیان کرد: یکی از وظایف مهم "ذهنیت بزرگسال سالم"، تشخیص خطر واقعی از خطر غیرواقعی است. ابتلا به "کووید ۱۹" یک مساله کاملاً جدی است و بزرگسال سالم نسبت به خطرات واقعی به منظور حفظ بقای جسمی و هیجانی، بسیار دقیق، سنجیده و آگاهانه عمل میکند.
در صورتیکه طرحواره آسیب‌پذیری جزو طرحواره‌های اصلی شما بوده، بهتر است به موارد زیر دقت نمایید:
۱) با ذهنیت بزرگسال سالم نسبت به روزهای پیش‌رو "امیدوار" باشید، زیرا در طول تاریخ، بشر توانسته است در مقابل بیماری‌های بسیار سخت‌تر از خانواده ویروس‌های کرونا موفق عمل نماید.
۲) رعایت نکات بهداشتی و ایمنی بسیار مهم است، اما مراقب آیین‌مندی‌های وسواسی از نوع تمیز کردن/شستشو که بر ترتیب، جهت و تعداد حرکات پاک کردن است، باشید.
۳) برای کاهش اضطراب به انجام تمرینات روزانه مدیتیشن (مراقبه) بپردازید.
۴) در شرایط زرد و قرمز، شایعه شدیداً قوت می‌گیرد، از اینرو کمتر به بررسی اخبار از طریق شبکه‌های مجازی بپردازید.
۵) ماندن در خانه به لحاظ شرایط زرد نه تنها "سبک مقابله‌ای اجتناب از موقعیت‌های خطرناک" محسوب نمی‌گردد، بلکه یک خود-مراقبتی (Self-Care) و فاصله‌گرفتن سالم (Healthy Self-distance) می‌باشد.
۶) گفتگو خیالی بین بزرگسال سالم و ذهنیت کودک آسیبپذیر برقرار کنید. بزرگسال سالم در نقش والد خوب با کودک آسیبپذیر مضطرب همدلی نماید و قول حمایت و توجه کافی در این شرایط را بدهد.
۷) این روزها که بیشتر اوقات به واسطه توفیق اجباری در خانه هستیم، بهترین فرصت برای تقویت ذهنیت کودک شاد است. از اینرو، تماشای فیلم، بازی کردن، تماشای آلبوم‌های خانوادگی، نوشتن، کتاب خواندن، تماس تلفنی با دوستان قدیمی، آواز خواندن، گوش دادن به موسیقی، آشپزی کردن و نقاشی کشیدن توصیه میشود.
۸) درصورتیکه طرحواره شما شدیداً فعال شده است، می‌توانید از طرحواره درمانگران مشاوره تلفنی بگیرید یا با یکی از افراد صمیمی و امن خود در مورد اضطراب‌ها و نگرانی‌هایتان گفتگو کنید. این بسیار مهم است که ترس خود را سرکوب نکنید یا به رفتارهای خودآرام‌بخش مانند سومصرف الکل، موادمخدر، داروها و غیره نپردازید.
۹) افراد ناآگاه و همچین افرادی که طرحواره آسیب‌پذیری دارند ممکن است در چنین شرایطی "سبک مقابله‌ای جبران افراطی" نشان دهند. شجاع‌نمایی، انجام رفتارهای خطرناک مانند رفت و آمد غیرضروری به اماکن شلوغ با اتوبوس یا مترو و همچنین رفتارهای بی‌احتیاط مانند غذا خوردن در رستوران‌ها، دست دادن و روبوسی کردن و غیره احتمال ابتلا به بیماری را افزایش می‌دهد.
۱۰) در صورتیکه نشانه‌های کرونا مانند تب، سرفه‌های خشک، خستگی و غیره را دارید، به تفکر جادویی (برای مثال: اگر به بیماری فکر نکنی، خود به خود خوب میشود یا با گفتن نیازی به دکتر رفتن نیست و با درمان‌های خانگی مشکل حل میشود) نپردازید.
مرجع : خبرگزاری موج
