مدیریت استرس؛ سهم روانشناسان در شکست کرونا

این در حالی است که اکنون مردم در فضای مجازی با بمباران اطلاعاتی پیرامون روشهای پیشگیری و درمان این بیماری، شایعات نگران کننده از ابتلا به کرونا، ارائه راهکارها و نظرهای غیر کارشناسی در خصوص علائم و روشهای درمان این بیماری مواجه بوده و هستند.

از سوی دیگر به اعتقاد پزشکان یکی از راههای پیشگیری و مقابله با بیماری کرونا تقویت سیستم ایمنی بدن است در حالی که ترس و اضطراب زیاد تضعیف و سرکوب سیستم ایمنی و دفاعی بدن را در پی دارد.

روانشناسان معتقدند استرس و اضطراب واکنش طبیعی بدن نسبت به رویدادهاست که می‌تواند منشاء حرکت و پیشرفت باشد اما اگر این استرسها مدیریت نشوند مخرب و ویرانگر خواهند بود.

در این شرایط سهم همه افراد جامعه ضمن رعایت بهداشت فردی و در خانه ماندن برای قطع زنجیره انتقال ویروس کرونا، مدیریت استرس و اضطراب خود و افراد خانواده به ویژه فرزندانشان است.


ترس و اضطراب از کرونا بیشترین علت تماسهای مردمی 
مسوول مرکز مشاوره تلفنی ویژه کرونا در دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: مرکز مشاوره تلفنی ویژه کرونا از ابتدای اسفندماه ۱۳۹۸ در این دانشگاه راه اندازی شده است که بیشتر تماسهایی که تاکنون با این مرکز گرفته شده است مربوط به ترس و اضطراب ناشی از ابتلای به این بیماری است.

دکتر زهرا اباصلتی افزود: به منظور پاسخگویی به پرسش‌ها و ابهامات شهروندان در زمینه ویروس کرونا، سامانه تلفنی ۱۹۱ و همچنین شماره ۳۱۴۴۹۴۴۹ در دانشگاه علوم پزشکی مشهد راه‌اندازی شده که به صورت شبانه روزی فعالیت می‌کند و مردم خراسان رضوی هم روزانه بیش از هزار تماس با این مرکز برقرار می‌کنند.

 در قالب این سامانه کارشناسان پزشکی متشکل از پزشک، پرستار، روانشناس و دانشجوی پرستاری هر روز در قالب سه نوبت کاری پاسخگوی تماس مردم خراسان رضوی در مورد بیماری کرونا هستند. اما اگر استرس بیش از اندازه بوده و مدیریت نشود مخرب است و اکنون اضطراب و استرس یکی از مشکلات مردم در پیشگیری از بیماری کرونا شده است.

اباصلتی افزود: افرادی که استرس فراوان دارند اگر اضطراب آنها با مشاوره پزشکی برطرف نشد به روانشناس ارجاع داده شده و به صورت تلفنی مورد مشاوره روانشناسی قرار می‌گیرند.

وی با بیان این که تماس‌های مردمی به اورژانس ۱۱۵ به دلیل استرس‌ زیاد طی این مدت چندین برابر شده است ادامه داد: از شهروندان تقاضا می‌شود برای پاسخگویی به پرسش‌های خود تلفن اورژانس ۱۱۵ ویژه امدادرسانی به سوانح و فوریت‌های پزشکی را اشغال نکنند.


آسیب زایی نگاه ترسناک و غیر واقع‌بینانه به کرونا
مسوول کمیته بحران کووید- ۱۹ دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز گفت: در ارتباط با ویروس کرونا به جز مشکلات جسمی شاهد مشکلات روحی هم هستیم که ممکن است پیامدهای نامطلوب داشته باشد.

دکتر الهام طاهری افزود: پیشگیری از ویروس کرونا باید جدی گرفته شود اما نباید با ایجاد ترس در خود از پیش بازنده شویم چون چنین تفکری کار درمان را بسیار سخت می‌کند و اگر نگاه غیرواقع بینانه در این زمینه داشته باشیم  دچار آسیب خواهیم شد و به‌جای داشتن یک زندگی آرام، باید مدام با اضطراب و استرس دست و پنجه نرم کنیم.

چهار کارگروه تخصصی رفع استرس و اضطراب در زمینه کرونا در دانشگاه علوم پزشکی مشهد راه اندازی شده است که عبارتند از آموزش عمومی، پژوهش، تدوین و اجرای دستورالعمل های درمانی و اجرای مشاوره‌های آنلاین و غیرحضوری.

مسوول کمیته بحران کووید- ۱۹ دانشگاه علوم پزشکی مشهد مشاوره آنلاین شبانه روزی را بخشی از فعالیت این کارگروهها عنوان کرد و افزود: در کارگروه روانپزشکی مشاوره‌های آنلاین از طریق سایت دانشگاه با ۲۰ متخصص روانپزشک و روانشناس با ۱۲ خط به ‌صورت شبانه‌روزی خدمات مشاوره‌ای و روانشناختی به شهروندان ارائه می‌ شود.

طاهری افزود: اصحاب رسانه برای رفع دغدغه و اضطراب در جامعه نقشی کلیدی دارند و از مردم می‌خواهیم توصیه‌های پزشکان را که مکرر از سوی رسانه‌های رسمی و معتبر بیان می‌شود جدی بگیرند.


 بمباران اطلاعاتی در فضای مجازی و ترس و نگرانی غیر واقع‌بینانه
دبیر کمیسیون روابط عمومی سازمان نظام پزشکی مشهد هم گفت: استرس و نگرانی احساس طبیعی بدن است که در بسیاری از موارد باعث ایجاد حرکت‌های موثر منجر به رشد و پیشرفت خواهد شد. 

دکتر بیتا میرزایی افزود: به عنوان مثال یک دانش آموز تا استرس امتحان نداشته باشد تلاش نمی‌کند و یا در یک جامعه تا نگرانی در مورد ابتلای به یک بیماری وجود نداشته باشد ممکن است نکات بهداشتی مربوط به پیشگیری از آن بیماری رعایت نشود.

تا زمانی که استرس خصوصیات طبیعی خود را داشته باشد و در عملکرد فرد اختلال ایجاد نکند می‌تواند بسیار کارآمد هم باشد اما ترس و اضطرابی مخرب است که به احساس تنش و یا علایم جسمانی منجر شود.

در این شرایط فرد علائم جسمانی مانند سرگیجه، تنگی نفس و احساس درد در قسمت های مختلف بدن، تعریق و لرزش دارد و همیشه در انتظار اتفاقات ناخوشایند بوده و با اختلال عملکرد در زندگی روزمره مواجه می‌شود.

میرزایی اطلاعات نادرست و شایعات نگران کننده در فضای مجازی را از علل افزایش ترس و نگرانی غیر واقع بینانه مردم دانست و افزود: اضطراب ایجاد شده عملکرد حرکت صحیح را از مردم گرفته و  آنان را در یک گیجی و سردرگمی ناشی از بمباران اطلاعات غیر ضروری و ناکارآمد قرار می دهد که برای روان بسیار آسیب‌زاست. 

از مردم تقاضا می شود اطلاعات در زمینه کرونا را از منابع معتبر و موثق دریافت کنند و به پیامهای بسیار و نگران کننده شبکه‌های مجازی توجهی نکنند و بر اضطرابها و استرس‌ها خود مدیریت و کنترل داشته باشند.


اهمیت بهداشت روانی خردسالان 
رییس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره استان خراسان رضوی نیز گفت: در حال حاضر  وقوع همه‌گیری ویروس کرونا موجی از استرس، نا امنی و اضطراب را به جامعه، خانواده‌ها و کودکان تحمیل کرده است.

دکتر سیدامیر امین یزدی افزود: این امر علاوه بر بیماری و دردهای جسمانی، هزینه‌های اجتماعی و روانشناختی گزافی نیز به جامعه تحمیل می‌کند که کودکان به میزان بیشتری در معرض آسیب استرس فراگیر شدن کرونا قرار دارند لذا بهداشت روانی خردسالان زیر ۶ سال در مواجهه با بحران کرونا از اهمیت به سزایی برخوردار است.

کودکان در مواجهه با اخبار رسانه‌ها و مشاهده آنچه در خانواده‌ها پیرامون ویروس کرونا انجام می شود و خبرهای مربوط به بیماری، مرگ و قرنطینه همراه با پوشش‌های غریب و مهیب پرستاران و پزشکان و نیز چهره‌ها و کلام‌های اضطراب‌انگیز اطرافیان ممکن است دچار ناامنی، استرس، ترس و اضطراب شدید شوند.

والدین در شرایط این چنینی آرامش خود را حفظ کنند و شکل طبیعی زندگی خود را ادامه دهند و با کودکان در فعالیت‌های لذت بخش و سرگرم کننده مثل بازی مشارکت کنند و  خود و خانواده را در معرض بمباران خبری منفی قرار ندهند.

امین یزدی افزود: خوب است والدین با تصویر و نقاشی مفهوم ویروس و چگونگی انتقال و علت شیوع بیماری را با زبانی ساده و تصویری برای کودکان بیان کنند و همچنین علت رفتارهای مراقبتی مانند دست ندادن، روبوسی نکردن و شست و شوی دستها را به آنان متذکر شوند.