نوبل فیزیک 2011 در دستان کاشفان شتاب انبساط جهان + عکس
جایزه نوبل فیزیک امسال از سوی بنیاد نوبل در آکادمی موسسه کارولینسکای استکهلم به دانشمندانی اعطا شد که در طول سالها تحقیقات با مطالعه بر روی ابرنواخترها اثبات کردند که جهان ما با یک سرعت شتاب گیرنده درحال گسترش است.
به گزارش مهر، کمیته بین المللی آکادمی نوبل امروز 4 اکتبر جایزه نوبل فیزیک 2011 را به سه فیزیکدان نجوم یا فیزیک اخترشناس آمریکایی به خاطر تحقیقاتی که در عرصه انبساط شتاب گیرنده جهان انجام داده بودند اعطا کرد. سول پرلموتر
متولد 1959 در ایلینویز آمریکا است. این فیزیکدان نجوم که در حال حاضر استاد و دانشمند دانشگاه کالیفرنیا در برکلی است در سال 1981 با درجه علمی عالی از دانشگاه هاروارد فارغ التحصیل شد و دکتری خود را در سال 1986 از دانشگاه برکلی دریافت کرد.
وی در سال 2004 به دپارتمان فیزیک دانشگاه کالیفرنیا در برکلی پیوست. "پرلموتر" همچنین فیزیک اخترشناس لابراتوار ملی لارنس برکلی و سرپرست پروژه بین المللی کیهان شناسی ابرنواختر است.
آدام جی. ریس
متولد 1969 در واشنگتن آمریکا است. آدام جی. ریس، استاد نجوم و فیزیک دانشگاه جان هاپکینز و عضو ارشد ستاد علمی موسسه علوم تلسکوپ فضایی است.
"جی. ریس" با استفاده از ابرنواخترها و قیفاووسها (ستارگان ضربانی) تحقیقات گسترده ای را درباره چارچوب کیهانی انجام داد.
وی در سال 1998 در تیم High-z اولین دلیل مستقیم از اینکه انبساط و گسترش جهان درحال شتاب است و با انرژی تاریک پر می شود را کشف کرد.
این ستاره شناس آمریکایی در طول یک دهه گذشته مطالعات دامنه داری را برای آزمایش سطح حساسیت این اندازه گیری انجام داد.
در این راستا، در کنار تیم High-z در سال 2002 با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل 25 ابرنواختر بسیار دور را شناسایی کرد که انتقال سرخ تمام آنها بیش از 1 بود.
برایان پی اشمیت
متولد 1967 میسولا در آمریکا. این دانشمند دانشگاه ملی استرالیا و رصدخانه Mount Stromlo با استفاده از ابرنواخترها تحقیقات مشهوری را با عنوان "ردیابهای کیهان شناختی" انجام داد.
اشمیت در سال 1989 از دانشگاه آریزونا فارغ التحصیل شد و دکتری خود را از در سال 1993 از دانشگاه هاروارد گرفت.
اشمیت در رساله دکتری خود از ابرنواخترهای نوع 2 برای اندازه گیری ثابت هابل استفاده کرد و سپس در مرکز فیزیک نجوم هاروارد- اسمیت سونیان در سال 1994 دوره پسا دکتری گذراند و در سال 1995 به رصدخانه Mount Stromlo استرالیا پیوست.
برایان اشمیت نیز همانند دو برنده دیگر نوبل فیزیک در برنامه تحقیقات High-Z برای ردیابی انبساط جهان شرکت داشت.
سمت راست به چپ: سول پرلموتر، آدام جی. ریس و برایان پی اشمیت
جهان در انبساط شتاب گیرنده
رصدهای این دانشمندان نشان می دهد که جهان ما در فاز انبساط شتاب گیرنده بوده و سرعت انبساط جهان درحال افزایش است. این کشف شگفت انگیز و غیرمنتظره حاصل تحقیقاتی است که نتایج آن در سال 1998 و برپایه رصدهای ابرنواخترهای نوع "یک- آ" در کهکشانهای دور به دست آمد.
دلایل تجربی
ابرنواخترهای نوع "یک- آ" اجرامی بسیار نورانی هستند و منحنی نور و طیف آنها به طور قطعی مشخص شده است. این ویژگی به دانشمندان اجازه داده است که فاصله این ابرنواخترها را با دقت اندازه گیری کرده و از آنها به عنوان شاخصهای استاندارد استفاده کنند.
برندگان نوبل فیزیک 2011 در طول سالها تحقیقات خود توانستند با تعیین فاصله ابرنواخترها و اندازه انتقال سرخ آنها برای اندازه گیری سرعت گسترش و انبساط جهان در انطباق با فواصل مختلف فضا- زمان استفاده کنند و نشان دهند که جهان در یک فاز شتاب گیرنده درحال انبساط است.
سپس اندازه گیریهای مستقل دیگری برپایه دسته بندی کهکشانها و رصد ناهمسانگردی پرتوهای کیهانی پس زمینه، نظریه جهان در حال انبساط را تائید کرد.
این شتاب نشان می دهد که 75 درصد از جهان از انرژی ساخته شده است که "انرژی تاریک" نام دارد و هرگز به طور مستقیم دیده نشده اند.
انتقال سرخ، نوعی جابجایی داپلراست که وقتی ستارگان و کهکشانها از ما دور می شوند و جهان را گسترش می دهند به سمت سرخی پرتوهایی که از سوی این اجرام آسمانی ساطع می شوند میل می کند.
به گزارش مهر، کمیته بین المللی آکادمی نوبل امروز 4 اکتبر جایزه نوبل فیزیک 2011 را به سه فیزیکدان نجوم یا فیزیک اخترشناس آمریکایی به خاطر تحقیقاتی که در عرصه انبساط شتاب گیرنده جهان انجام داده بودند اعطا کرد. سول پرلموتر
متولد 1959 در ایلینویز آمریکا است. این فیزیکدان نجوم که در حال حاضر استاد و دانشمند دانشگاه کالیفرنیا در برکلی است در سال 1981 با درجه علمی عالی از دانشگاه هاروارد فارغ التحصیل شد و دکتری خود را در سال 1986 از دانشگاه برکلی دریافت کرد.
وی در سال 2004 به دپارتمان فیزیک دانشگاه کالیفرنیا در برکلی پیوست. "پرلموتر" همچنین فیزیک اخترشناس لابراتوار ملی لارنس برکلی و سرپرست پروژه بین المللی کیهان شناسی ابرنواختر است.
آدام جی. ریس
متولد 1969 در واشنگتن آمریکا است. آدام جی. ریس، استاد نجوم و فیزیک دانشگاه جان هاپکینز و عضو ارشد ستاد علمی موسسه علوم تلسکوپ فضایی است.
"جی. ریس" با استفاده از ابرنواخترها و قیفاووسها (ستارگان ضربانی) تحقیقات گسترده ای را درباره چارچوب کیهانی انجام داد.
وی در سال 1998 در تیم High-z اولین دلیل مستقیم از اینکه انبساط و گسترش جهان درحال شتاب است و با انرژی تاریک پر می شود را کشف کرد.
این ستاره شناس آمریکایی در طول یک دهه گذشته مطالعات دامنه داری را برای آزمایش سطح حساسیت این اندازه گیری انجام داد.
در این راستا، در کنار تیم High-z در سال 2002 با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل 25 ابرنواختر بسیار دور را شناسایی کرد که انتقال سرخ تمام آنها بیش از 1 بود.
برایان پی اشمیت
متولد 1967 میسولا در آمریکا. این دانشمند دانشگاه ملی استرالیا و رصدخانه Mount Stromlo با استفاده از ابرنواخترها تحقیقات مشهوری را با عنوان "ردیابهای کیهان شناختی" انجام داد.
اشمیت در سال 1989 از دانشگاه آریزونا فارغ التحصیل شد و دکتری خود را از در سال 1993 از دانشگاه هاروارد گرفت.
اشمیت در رساله دکتری خود از ابرنواخترهای نوع 2 برای اندازه گیری ثابت هابل استفاده کرد و سپس در مرکز فیزیک نجوم هاروارد- اسمیت سونیان در سال 1994 دوره پسا دکتری گذراند و در سال 1995 به رصدخانه Mount Stromlo استرالیا پیوست.
برایان اشمیت نیز همانند دو برنده دیگر نوبل فیزیک در برنامه تحقیقات High-Z برای ردیابی انبساط جهان شرکت داشت.
سمت راست به چپ: سول پرلموتر، آدام جی. ریس و برایان پی اشمیت
جهان در انبساط شتاب گیرنده
رصدهای این دانشمندان نشان می دهد که جهان ما در فاز انبساط شتاب گیرنده بوده و سرعت انبساط جهان درحال افزایش است. این کشف شگفت انگیز و غیرمنتظره حاصل تحقیقاتی است که نتایج آن در سال 1998 و برپایه رصدهای ابرنواخترهای نوع "یک- آ" در کهکشانهای دور به دست آمد.
دلایل تجربی
ابرنواخترهای نوع "یک- آ" اجرامی بسیار نورانی هستند و منحنی نور و طیف آنها به طور قطعی مشخص شده است. این ویژگی به دانشمندان اجازه داده است که فاصله این ابرنواخترها را با دقت اندازه گیری کرده و از آنها به عنوان شاخصهای استاندارد استفاده کنند.
برندگان نوبل فیزیک 2011 در طول سالها تحقیقات خود توانستند با تعیین فاصله ابرنواخترها و اندازه انتقال سرخ آنها برای اندازه گیری سرعت گسترش و انبساط جهان در انطباق با فواصل مختلف فضا- زمان استفاده کنند و نشان دهند که جهان در یک فاز شتاب گیرنده درحال انبساط است.
سپس اندازه گیریهای مستقل دیگری برپایه دسته بندی کهکشانها و رصد ناهمسانگردی پرتوهای کیهانی پس زمینه، نظریه جهان در حال انبساط را تائید کرد.
این شتاب نشان می دهد که 75 درصد از جهان از انرژی ساخته شده است که "انرژی تاریک" نام دارد و هرگز به طور مستقیم دیده نشده اند.
انتقال سرخ، نوعی جابجایی داپلراست که وقتی ستارگان و کهکشانها از ما دور می شوند و جهان را گسترش می دهند به سمت سرخی پرتوهایی که از سوی این اجرام آسمانی ساطع می شوند میل می کند.
