دانستني هایی درباره ريزش مو
دلايل بسياري براي ريزش مو وجود دارد كه با توجه به جنسيت و سن افراد متفاوت است. مطالعات نشان مي‌دهد كه ريزش ۱۰۰ الي ۱۵۰ عدد مو در روز كاملا طبيعي است. به طور معمول، موي انسان در سه مرحله به نام آناژن، كاتاژن و تلوژن رشد مي‌كند.
آناژن، مرحله فعال و مرحله رشد مو و كاتاژن مرحله‌اي است كه رشد مو با تعويق مواجه شده و موها شروع به شكستن مي‌كنند.
تلوژن نيز مرحله استراحت مو است كه در اين مرحله موها معمولا مي‌ريزند. به طور طبيعي هميشه ۱۰ درصد از موها در محله استراحت قرار دارند.
اغلب انواع ريزش مو به دليل بيماري سيستميك يا يك بيماري داخلي يا رژيم غذايي بد است.
گاهي نيز موها به دليل مسائل ژنتيكي، سابقه خانوادگي يا فرآيند پيري نازك مي‌شود كه بيشتر افراد متوجه آن نمي‌شوند.
به طور معمول نازك شدن موها از سن ۳۰ الي ۴۰ سالگي آغاز مي‌گردد. علاوه بر اين عواملي همچون، استرس شديد، تغييرات تغذيه‌اي و تغييرات هورموني (بارداري و بلوغ يا يائسگي) موجب ريزش مو مي‌شوند.
بيماري‌هاي تيروئيد، كم‌خوني و فقر آهن نيز مي‌توانند باعث ريزش مو شوند كه پزشك با انجام آزمايش خون و بررسي سابقه پزشكي بيمار و گاهي اوقات با نمونه‌برداري از پوست سر تشخيص مي‌دهد.
داروهاي بسياري نيز موجب ريزش مو مي‌شوند. درمان برخي از بيماري‌ها نيز مثل درمان سرطان با ريزش مو همراه است.
به طور كلي موها به دو صورت موضعي يا كلي مي‌ريزند. در ريزش موضعي فقط منطقه كوچكي از مو مي‌ريزد و در ريزش كلي موها در تمامي سر به طور كلي شروع به ريزش مي‌كنند.
برخي از عواملي كه موجب ريختن موضعي موها مي‌شوند عبارتند از: تريكوتيلوماينا (كه بر اثر عادت چرخاندن يا بيرون كشيدن تعدادي از موها از بين ساير موها ايجاد مي‌گردد)، كچلي قارچي سر (كه نوعي عفونت قارچي است)، كشش آلوپسي (كه در اثر كشيدن مكرر ريشه مو به وجود مي‌آيد) و...
پيشگيري
پيشگيري از ريزش مو به عوامل مختلفي بستگي دارد، زيرا علت‌هاي مختلفي براي ريزش مو وجود دارند؛ ولي به طور كلي مي‌توان گفت، شامپو كردن منظم مو و رعايت بهداشت، همچنين تغذيه خوب و دريافت مقدار كافي مواد غذايي حاوي ويتامين B و آهن در درمان و پيشگيري موثر است.
دريافت روزانه يك عدد مولتي ويتامين كه حاوي روي، ويتامين B، فولات آهن و كلسيم باشد، در اين زمينه بسيار موثر است.
مطالعات اخير نشان داده‌اند كه ويتامين D نيز تا حدودي در پيشگيري از ريزش مو تاثير دارد.
درمان بيماري‌هاي زمينه‌اي پزشكي، ازجمله تيروئيد، كم‌خوني و عدم تعادل هورموني نيز در پيشگيري از ريزش مو موثر است. با انجام آزمايش خون و مراجعه به پزشك مي‌توان تشخيص داد كه آيا مقدار ويتامين B و آهن موجود در بدن كافي است يا با كمبود آنها مواجه هستيد.
عوامل ريزش مو
بسيار طبيعي است كه با شامپو كردن يا شانه زدن، موهايي كه در مرحله تلوژن قرار دارند، تحريك شوند و بريزند، اما موهاي جديد جايگزين اين موها مي‌شوند، به همين دليل است كه ريزش ۱۰۰ عدد مو در روز طبيعي است.
بيشتر افرادي كه به ناگاه متوجه ريزش موها در حمام يا روي بالش و ديگر وسايل خود مي‌شوند، متوجه نيستند كه اين ريزش طبيعي است و اينها موهاي مرده فرد هستند.
شرايط و عوامل متعددي روي رشد مو تاثير گذار است و موجب شوك در مرحله رشد مو مي‌شود. به‌طور معمول ۱۰ درصد از موها در مرحله تلوژن هستند؛ ولي گاهي شرايط موجب مي‌شود كه ۳۰ الي ۴۰ درصد موها در اين مرحله قرار بگيرند. برخي از اين شرايط عبارتند از: زايمان، تب بالا، كاهش ناگهاني وزن و رژيم غذايي نامناسب، بيماري شديد، جراحي، استرس شديد و...
اين شرايط لزوما هميشه با ريزش مو همراه نخواهند بود و هيچ يك از آنها تهديد كننده زندگي نيست و در اكثر مواقع بيشتر موهاي ريخته شده، پس از بهبود شرايط، مجددا رشد خواهند كرد.
در اين موارد هيچ درمان خاصي نياز نيست و به‌طور معمول به شامپو كردن موهاي‌تان ادامه دهيد. شامپو كردن، ريزش مو را افزايش نمي‌دهد و فقط به ريزش موهاي مرده و مستعد كمك مي‌كند.
رنگ كردن و سشوار مو، موجب افزايش ريزش مو نخواهد شد، اما دكلره قوي و كشيدن موها به سمت عقب و وارد كردن فشار بيش از حد به فوليكول مو، موجب ريزش مي‌شود. بارداري تغييرات بي‌شماري در بدن ايجاد مي‌كند و روي موها تاثير مي‌گذارد.
بسياري از زنان احساس مي‌كنند در دوره بارداري موهاي آنها پرپشت‌تر شده است. اين موضوع معمولا به چرخه رويش مو مربوط مي‌شود؛ ولي دليل قطعي آن مشخص نيست.
در برخي خانم‌ها نيز برعكس، بارداري موجب ريزش مو مي‌شود كه دليل آن تغييرات هورموني بدن است و معمولا بعد از زايمان يا در طول يك دوره شش ماهه كاهش مي‌يابد.
درمان ريزش مو در خانم‌ها
درمان ريزش مو در خانم‌ها شامل استفاده از ماينوكسيديل (Rogaine)، پيوند مو، استفاده از پودر مو، كلاه گيس و اضافه كردن موهاي مصنوعي به موهاي طبيعي است. توجه داشته باشيد كه خارش پوست سر نيز هم در مردان و هم در زنان مي‌تواند موجب ريزش مو شود و اين خارش ممكن است ناشي از شوره سر باشد.
در هر صورت علت هر چه باشد، حتما بايد درمان شود. براي درمان شوره مي‌توان از كرم‌هاي كورتيزوني موضعي يا لوسيون‌هاي كاهش خارش سر يا شامپوهاي كتوكونازول استفاده كرد.
درمان ريزش مو در مردان
روش‌هاي اثبات شده و علمي بسيار كمي وجود دارد كه براي درمان ريزش مو تاييد شده‌اند. در دنياي تجارت، هزاران روش اثبات نشده وجود دارد كه فروشندگان ادعا مي‌كنند محصولات آنها ريزش مو را درمان مي‌كند. برخي از اين محصولات ممكن است بي‌ضرر ولي بي‌فايده باشند.
سه داروي اثبات شده براي ريزش مو در مردان به نام ماينوكسيديل (Rogaine)، فينلسترايد (Propecia)، دوتاسترايد (Avodart) وجود دارد كه به نظر مي‌رسد با قطع مصرف آنها ريزش مو نسبت به قبل تشديد نخواهد شد.
از ماينوكسيديل هم مردان و هم زنان مي‌توانند استفاده كنند. اين دارو بيشتر براي ريزش موهاي وسط سر و رشد آنها موثر است تا جلوي موها.
در انواع دو، چهار و پنج درصدي نيز در داروخانه‌ها به فروش مي‌رسد. Rogain ممكن است سبب رشد مجدد موها شود، اما در حفظ مقدار فعلي موها بسيار موثر است و عوارض بسيار كمي نيز دارد.
مهم‌ترين مشكل در مصرف اين دارو، مصرف مداوم آن است؛ چرا كه بيشتر افراد بعد از مدتي خسته مي‌شوند؛ زيرا دست‌كم بايد روزي يكي دوبار از آن استفاده كرد. ريزش ناگهاني اين دارو روي گردن و صورت موجب رشد موهاي زائد در اين مناطق مي‌شود.
فينلسترايد را پزشكان براي مردان مبتلا به ريزش موي آندروژني تاييد كرده ولي براي زنان تاييد نشده است و برچسب روي آن نشان مي‌دهد كه مصرف آن در دوره بارداري يا كساني كه تصميم به بارداري دارند، ممنوع است.
زنان باردار حتي از دست زدن به محتويات كپسول نيز بايد خودداري كنند؛ زيرا مي‌تواند براي جنين خطرناك باشد. اين دارو با مسدود كردن و كاهش فعاليت هورمون‌هاي طبيعي در فوليكول‌هاي موي سر از ريزش مو جلوگيري مي‌كند و فقط با نسخه پزشك مي‌توان آن را خريداري كرد.
اگرچه اين دارو ممكن است موجب ضخيم شدن موي برخي افراد شود، ولي تاثير اصلي آن حفظ موهاي فعلي خواهد بود. دوتاسترايد (Avodart) نيز مورد تاييد پزشكان است.
اين دارو كه شبيه فينلسترايد است و در طبقه داروهاي مهاركننده آلفاردوكتاز قرار دارد، با مسدود كردن و اتصال ماده طبيعي در فوليكول‌هاي مو به درمان ريزش مو كمك مي‌كند.
اين دارو براي خانم‌ها تاييد نشده و در صورتي كه خانم بارداري اتفاقي اين كپسول را لمس كند، بايد بلافاصله دست خود را با صابون بشويد.
گروهي ديگر از داروهاي موضعي به نام پروستاگلنوين آنالوگ براي تقويت مژه‌ها وجود دارند كه پژوهشگران در حال بررسي و مطالعه اثربخشي آن روي موهاي سر هستند.
يكي از اين داروهاي جديد «Bimatororost» نام دارد كه در تيره كردن و ضخامت مژه‌ها و افزايش رشد آنها موثر است. به‌طور كلي علت اثربخشي اين دارو مشخص نيست، اما به نظر مي‌رسد طول فاز آناژن يا همان مرحله رشد مو را افزايش مي‌دهد.
دنیای سلامت
آناژن، مرحله فعال و مرحله رشد مو و كاتاژن مرحله‌اي است كه رشد مو با تعويق مواجه شده و موها شروع به شكستن مي‌كنند.
تلوژن نيز مرحله استراحت مو است كه در اين مرحله موها معمولا مي‌ريزند. به طور طبيعي هميشه ۱۰ درصد از موها در محله استراحت قرار دارند.
اغلب انواع ريزش مو به دليل بيماري سيستميك يا يك بيماري داخلي يا رژيم غذايي بد است.
گاهي نيز موها به دليل مسائل ژنتيكي، سابقه خانوادگي يا فرآيند پيري نازك مي‌شود كه بيشتر افراد متوجه آن نمي‌شوند.
به طور معمول نازك شدن موها از سن ۳۰ الي ۴۰ سالگي آغاز مي‌گردد. علاوه بر اين عواملي همچون، استرس شديد، تغييرات تغذيه‌اي و تغييرات هورموني (بارداري و بلوغ يا يائسگي) موجب ريزش مو مي‌شوند.
بيماري‌هاي تيروئيد، كم‌خوني و فقر آهن نيز مي‌توانند باعث ريزش مو شوند كه پزشك با انجام آزمايش خون و بررسي سابقه پزشكي بيمار و گاهي اوقات با نمونه‌برداري از پوست سر تشخيص مي‌دهد.
داروهاي بسياري نيز موجب ريزش مو مي‌شوند. درمان برخي از بيماري‌ها نيز مثل درمان سرطان با ريزش مو همراه است.
به طور كلي موها به دو صورت موضعي يا كلي مي‌ريزند. در ريزش موضعي فقط منطقه كوچكي از مو مي‌ريزد و در ريزش كلي موها در تمامي سر به طور كلي شروع به ريزش مي‌كنند.
برخي از عواملي كه موجب ريختن موضعي موها مي‌شوند عبارتند از: تريكوتيلوماينا (كه بر اثر عادت چرخاندن يا بيرون كشيدن تعدادي از موها از بين ساير موها ايجاد مي‌گردد)، كچلي قارچي سر (كه نوعي عفونت قارچي است)، كشش آلوپسي (كه در اثر كشيدن مكرر ريشه مو به وجود مي‌آيد) و...
پيشگيري
پيشگيري از ريزش مو به عوامل مختلفي بستگي دارد، زيرا علت‌هاي مختلفي براي ريزش مو وجود دارند؛ ولي به طور كلي مي‌توان گفت، شامپو كردن منظم مو و رعايت بهداشت، همچنين تغذيه خوب و دريافت مقدار كافي مواد غذايي حاوي ويتامين B و آهن در درمان و پيشگيري موثر است.
دريافت روزانه يك عدد مولتي ويتامين كه حاوي روي، ويتامين B، فولات آهن و كلسيم باشد، در اين زمينه بسيار موثر است.
مطالعات اخير نشان داده‌اند كه ويتامين D نيز تا حدودي در پيشگيري از ريزش مو تاثير دارد.
درمان بيماري‌هاي زمينه‌اي پزشكي، ازجمله تيروئيد، كم‌خوني و عدم تعادل هورموني نيز در پيشگيري از ريزش مو موثر است. با انجام آزمايش خون و مراجعه به پزشك مي‌توان تشخيص داد كه آيا مقدار ويتامين B و آهن موجود در بدن كافي است يا با كمبود آنها مواجه هستيد.
عوامل ريزش مو
بسيار طبيعي است كه با شامپو كردن يا شانه زدن، موهايي كه در مرحله تلوژن قرار دارند، تحريك شوند و بريزند، اما موهاي جديد جايگزين اين موها مي‌شوند، به همين دليل است كه ريزش ۱۰۰ عدد مو در روز طبيعي است.
بيشتر افرادي كه به ناگاه متوجه ريزش موها در حمام يا روي بالش و ديگر وسايل خود مي‌شوند، متوجه نيستند كه اين ريزش طبيعي است و اينها موهاي مرده فرد هستند.
شرايط و عوامل متعددي روي رشد مو تاثير گذار است و موجب شوك در مرحله رشد مو مي‌شود. به‌طور معمول ۱۰ درصد از موها در مرحله تلوژن هستند؛ ولي گاهي شرايط موجب مي‌شود كه ۳۰ الي ۴۰ درصد موها در اين مرحله قرار بگيرند. برخي از اين شرايط عبارتند از: زايمان، تب بالا، كاهش ناگهاني وزن و رژيم غذايي نامناسب، بيماري شديد، جراحي، استرس شديد و...
اين شرايط لزوما هميشه با ريزش مو همراه نخواهند بود و هيچ يك از آنها تهديد كننده زندگي نيست و در اكثر مواقع بيشتر موهاي ريخته شده، پس از بهبود شرايط، مجددا رشد خواهند كرد.
در اين موارد هيچ درمان خاصي نياز نيست و به‌طور معمول به شامپو كردن موهاي‌تان ادامه دهيد. شامپو كردن، ريزش مو را افزايش نمي‌دهد و فقط به ريزش موهاي مرده و مستعد كمك مي‌كند.
رنگ كردن و سشوار مو، موجب افزايش ريزش مو نخواهد شد، اما دكلره قوي و كشيدن موها به سمت عقب و وارد كردن فشار بيش از حد به فوليكول مو، موجب ريزش مي‌شود. بارداري تغييرات بي‌شماري در بدن ايجاد مي‌كند و روي موها تاثير مي‌گذارد.
بسياري از زنان احساس مي‌كنند در دوره بارداري موهاي آنها پرپشت‌تر شده است. اين موضوع معمولا به چرخه رويش مو مربوط مي‌شود؛ ولي دليل قطعي آن مشخص نيست.
در برخي خانم‌ها نيز برعكس، بارداري موجب ريزش مو مي‌شود كه دليل آن تغييرات هورموني بدن است و معمولا بعد از زايمان يا در طول يك دوره شش ماهه كاهش مي‌يابد.
درمان ريزش مو در خانم‌ها
درمان ريزش مو در خانم‌ها شامل استفاده از ماينوكسيديل (Rogaine)، پيوند مو، استفاده از پودر مو، كلاه گيس و اضافه كردن موهاي مصنوعي به موهاي طبيعي است. توجه داشته باشيد كه خارش پوست سر نيز هم در مردان و هم در زنان مي‌تواند موجب ريزش مو شود و اين خارش ممكن است ناشي از شوره سر باشد.
در هر صورت علت هر چه باشد، حتما بايد درمان شود. براي درمان شوره مي‌توان از كرم‌هاي كورتيزوني موضعي يا لوسيون‌هاي كاهش خارش سر يا شامپوهاي كتوكونازول استفاده كرد.
درمان ريزش مو در مردان
روش‌هاي اثبات شده و علمي بسيار كمي وجود دارد كه براي درمان ريزش مو تاييد شده‌اند. در دنياي تجارت، هزاران روش اثبات نشده وجود دارد كه فروشندگان ادعا مي‌كنند محصولات آنها ريزش مو را درمان مي‌كند. برخي از اين محصولات ممكن است بي‌ضرر ولي بي‌فايده باشند.
سه داروي اثبات شده براي ريزش مو در مردان به نام ماينوكسيديل (Rogaine)، فينلسترايد (Propecia)، دوتاسترايد (Avodart) وجود دارد كه به نظر مي‌رسد با قطع مصرف آنها ريزش مو نسبت به قبل تشديد نخواهد شد.
از ماينوكسيديل هم مردان و هم زنان مي‌توانند استفاده كنند. اين دارو بيشتر براي ريزش موهاي وسط سر و رشد آنها موثر است تا جلوي موها.
در انواع دو، چهار و پنج درصدي نيز در داروخانه‌ها به فروش مي‌رسد. Rogain ممكن است سبب رشد مجدد موها شود، اما در حفظ مقدار فعلي موها بسيار موثر است و عوارض بسيار كمي نيز دارد.
مهم‌ترين مشكل در مصرف اين دارو، مصرف مداوم آن است؛ چرا كه بيشتر افراد بعد از مدتي خسته مي‌شوند؛ زيرا دست‌كم بايد روزي يكي دوبار از آن استفاده كرد. ريزش ناگهاني اين دارو روي گردن و صورت موجب رشد موهاي زائد در اين مناطق مي‌شود.
فينلسترايد را پزشكان براي مردان مبتلا به ريزش موي آندروژني تاييد كرده ولي براي زنان تاييد نشده است و برچسب روي آن نشان مي‌دهد كه مصرف آن در دوره بارداري يا كساني كه تصميم به بارداري دارند، ممنوع است.
زنان باردار حتي از دست زدن به محتويات كپسول نيز بايد خودداري كنند؛ زيرا مي‌تواند براي جنين خطرناك باشد. اين دارو با مسدود كردن و كاهش فعاليت هورمون‌هاي طبيعي در فوليكول‌هاي موي سر از ريزش مو جلوگيري مي‌كند و فقط با نسخه پزشك مي‌توان آن را خريداري كرد.
اگرچه اين دارو ممكن است موجب ضخيم شدن موي برخي افراد شود، ولي تاثير اصلي آن حفظ موهاي فعلي خواهد بود. دوتاسترايد (Avodart) نيز مورد تاييد پزشكان است.
اين دارو كه شبيه فينلسترايد است و در طبقه داروهاي مهاركننده آلفاردوكتاز قرار دارد، با مسدود كردن و اتصال ماده طبيعي در فوليكول‌هاي مو به درمان ريزش مو كمك مي‌كند.
اين دارو براي خانم‌ها تاييد نشده و در صورتي كه خانم بارداري اتفاقي اين كپسول را لمس كند، بايد بلافاصله دست خود را با صابون بشويد.
گروهي ديگر از داروهاي موضعي به نام پروستاگلنوين آنالوگ براي تقويت مژه‌ها وجود دارند كه پژوهشگران در حال بررسي و مطالعه اثربخشي آن روي موهاي سر هستند.
يكي از اين داروهاي جديد «Bimatororost» نام دارد كه در تيره كردن و ضخامت مژه‌ها و افزايش رشد آنها موثر است. به‌طور كلي علت اثربخشي اين دارو مشخص نيست، اما به نظر مي‌رسد طول فاز آناژن يا همان مرحله رشد مو را افزايش مي‌دهد.
دنیای سلامت
