مشكلات رواني و رفتاری دانش آموزان
نويسندگان : دكتر شهرام محمّدخاني
این مشکلات به شکل های مختلفی تظاهر می نمایند.
برخی از کودکان دچار افت تحصیلی می شوند، از نظر اجتماعی منزوی و گوشه گیر می شوند، اعتماد به نفس ضعیفی دارند، در برقراری ارتباط با همسالان و بزرگسالان مشکل دارند و به قوانین و مقرّرات جامعه پایبند نیستند. با توجه به این که بخش عمده ی این کودکان و نوجوانان شکل دار محسوب می شوند.
شيوع مشکلات اضطرابي
مشکلات اضطرابي متداولترين و شايعترين مشكلات روانی هستند كه از اوايل دوران كودكي و نوجواني شروع شده و به شكل¬هاي مختلف نمايان مي¬شوند و ميتوانند تا دوران بزرگسالي به صورت مزمن ادامه پيدا كنند.
مشکلات اضطرابي شامل گروه وسيعي از مشكلات عاطفي است كه همهي آنها در خصيصهي اضطراب و تنش مشترك هستند. مطالعات اوّليه در مورد شيوع ترسها، نگرانيها و اضطرابها در كودكان و نوجوانان ميزان آنها را 3 تا 18 درصد گزارش دادهاند. اخيراً لاست و استراوس (1990) شيوع نشانههاي اضطرابي را در يك نمونه 62 نفري از كودكان و نوجوانان بررسي كردهاند و تقريباً در 20 درصد از آنها علايم اضطرابي مختلف مخصوصاً ترس از بلنديها، صحبت كردن در جمع و شكايتهاي جسماني مشاهده شده است.
علاوه بر اين، گزارشها نشان ميدهد تعداد ترسها در كودكان با افزايش سن كاهشيافته و منشأ ترس در طي زمان تغيير ميكند. همچنين تعداد ترسها در دختران نسبت به پسران بيشتر است. علایم و نشانهها مشکلات اضطرابي در افراد مبتلا، نشانههاي جسمي و رواني مختلفي را ايجاد ميكند.
مهمترین اين علایم عبارتند از :
- علایم جسمی : تپش قلب، تنگی نفس، بیاشتهایی، تهوّع، بی خوابی، تکرر ادرار، چهرهی برافروخته، تعریق، اختلال در گفتار و بیقراری.
- علایم شناختی : شامل سردرگمی، اختلال در حافظه و تمرکز، حواس پرتی، ترس از از دست دادن کنترل، کمرویی، گوش به زنگی و افکار تکرار شونده.
- علایم روانشناختی: شامل عصبی بودن، بی طاقتی، نگرانی، هشیاری افراطی، وحشتزدگی، دلواپسی، افسردگی، تنیدگی، ترس یا هیجانزدگی.
پيامدهاي اضطراب
پژوهشها تأثير منفي اضطراب دوران كودكي را بر عملكرد تحصيلي و كاركرد اجتماعي افراد اثبات كردهاند. افت تحصيلي، امتناع از رفتن به مدرسه و ترك تحصيل از بارزترين پيامدهاي اين مشکل است. علاوه بر اين، اجتناب از برقراري تماس و رابطه با همسالان موجب تأخير در رشد مهارتهاي اجتماعي مورد نياز كودكان و نوجوانان شده و احتمال گرايش به سوء مصرف موادّ مخدّر را در آنها افزايش میدهد.
نتايج پژوهشها بيانگر آن است كه اين مشکل به هنگام تغييرات رشدي يا دورههايي كه فشارهاي رواني براي كودك و نوجوان زياد ميشود، مجدّداً عود ميكند. بنابراين اگر مشكل اين گروه از كودكان در دوران كودكي به ویژه اوّلين سالهاي ورود به مدرسه شناسايي و تحت درمان قرار نگيرد احتمال عود آن در دورههاي نوجواني و بزرگسالی و ابتلا به ساير مشکلات اضطرابي و افسردگي در آنها افزايش مييابد. مخصوصاً دختران در معرض خطر ابتلا به هراس از مكانهاي اجتماعي باز هستند. علاوه بر اين، به علّت درخواستهاي مكرّر كودكان مضطرب براي ترك كلاس و غيبتهاي گاه و بيگاه از مدرسه، افت تحصيلي و تكرار پايه در آنها افزايش مييابد.
این کتاب به معلمان و مربیان مدارس کمک می کند تا مشکلات رفتاری و تحصیلی را بشناسند و با راه های مناسب مداخله در مورد این مشکلات آشنا شوند و به این ترتیب گام مهمی در جهت ارتقای سلامت روان و پیشگیری از مشکلات روانی – اجتماعی دانش آموزان بردارند.
برخی از کودکان دچار افت تحصیلی می شوند، از نظر اجتماعی منزوی و گوشه گیر می شوند، اعتماد به نفس ضعیفی دارند، در برقراری ارتباط با همسالان و بزرگسالان مشکل دارند و به قوانین و مقرّرات جامعه پایبند نیستند. با توجه به این که بخش عمده ی این کودکان و نوجوانان شکل دار محسوب می شوند.
شيوع مشکلات اضطرابي
مشکلات اضطرابي متداولترين و شايعترين مشكلات روانی هستند كه از اوايل دوران كودكي و نوجواني شروع شده و به شكل¬هاي مختلف نمايان مي¬شوند و ميتوانند تا دوران بزرگسالي به صورت مزمن ادامه پيدا كنند.
مشکلات اضطرابي شامل گروه وسيعي از مشكلات عاطفي است كه همهي آنها در خصيصهي اضطراب و تنش مشترك هستند. مطالعات اوّليه در مورد شيوع ترسها، نگرانيها و اضطرابها در كودكان و نوجوانان ميزان آنها را 3 تا 18 درصد گزارش دادهاند. اخيراً لاست و استراوس (1990) شيوع نشانههاي اضطرابي را در يك نمونه 62 نفري از كودكان و نوجوانان بررسي كردهاند و تقريباً در 20 درصد از آنها علايم اضطرابي مختلف مخصوصاً ترس از بلنديها، صحبت كردن در جمع و شكايتهاي جسماني مشاهده شده است.
علاوه بر اين، گزارشها نشان ميدهد تعداد ترسها در كودكان با افزايش سن كاهشيافته و منشأ ترس در طي زمان تغيير ميكند. همچنين تعداد ترسها در دختران نسبت به پسران بيشتر است. علایم و نشانهها مشکلات اضطرابي در افراد مبتلا، نشانههاي جسمي و رواني مختلفي را ايجاد ميكند.
مهمترین اين علایم عبارتند از :
- علایم جسمی : تپش قلب، تنگی نفس، بیاشتهایی، تهوّع، بی خوابی، تکرر ادرار، چهرهی برافروخته، تعریق، اختلال در گفتار و بیقراری.
- علایم شناختی : شامل سردرگمی، اختلال در حافظه و تمرکز، حواس پرتی، ترس از از دست دادن کنترل، کمرویی، گوش به زنگی و افکار تکرار شونده.
- علایم روانشناختی: شامل عصبی بودن، بی طاقتی، نگرانی، هشیاری افراطی، وحشتزدگی، دلواپسی، افسردگی، تنیدگی، ترس یا هیجانزدگی.
پيامدهاي اضطراب
پژوهشها تأثير منفي اضطراب دوران كودكي را بر عملكرد تحصيلي و كاركرد اجتماعي افراد اثبات كردهاند. افت تحصيلي، امتناع از رفتن به مدرسه و ترك تحصيل از بارزترين پيامدهاي اين مشکل است. علاوه بر اين، اجتناب از برقراري تماس و رابطه با همسالان موجب تأخير در رشد مهارتهاي اجتماعي مورد نياز كودكان و نوجوانان شده و احتمال گرايش به سوء مصرف موادّ مخدّر را در آنها افزايش میدهد.
نتايج پژوهشها بيانگر آن است كه اين مشکل به هنگام تغييرات رشدي يا دورههايي كه فشارهاي رواني براي كودك و نوجوان زياد ميشود، مجدّداً عود ميكند. بنابراين اگر مشكل اين گروه از كودكان در دوران كودكي به ویژه اوّلين سالهاي ورود به مدرسه شناسايي و تحت درمان قرار نگيرد احتمال عود آن در دورههاي نوجواني و بزرگسالی و ابتلا به ساير مشکلات اضطرابي و افسردگي در آنها افزايش مييابد. مخصوصاً دختران در معرض خطر ابتلا به هراس از مكانهاي اجتماعي باز هستند. علاوه بر اين، به علّت درخواستهاي مكرّر كودكان مضطرب براي ترك كلاس و غيبتهاي گاه و بيگاه از مدرسه، افت تحصيلي و تكرار پايه در آنها افزايش مييابد.
این کتاب به معلمان و مربیان مدارس کمک می کند تا مشکلات رفتاری و تحصیلی را بشناسند و با راه های مناسب مداخله در مورد این مشکلات آشنا شوند و به این ترتیب گام مهمی در جهت ارتقای سلامت روان و پیشگیری از مشکلات روانی – اجتماعی دانش آموزان بردارند.
براي تهيه اين كتاب خواندني با انتشارات ذيل تماس حاصل نمائيد :
ناشر: انتشارات وراي دانش
نشانی: تهران، میدان انقلاب، خیابان 12 فروردین، کوچه نوروز، پلاک 28
تلفن: 66475750 (10 خط)
همراه: 09392073901 / 09122073901
فکس: 66475808
www.varayedanesh.com
Email: vd_publisher@yahoo.com
ناشر: انتشارات وراي دانش
نشانی: تهران، میدان انقلاب، خیابان 12 فروردین، کوچه نوروز، پلاک 28
تلفن: 66475750 (10 خط)
همراه: 09392073901 / 09122073901
فکس: 66475808
www.varayedanesh.com
Email: vd_publisher@yahoo.com