آشنایی با دانشگاه خوارزمی

دانشگاه خوارزمی (نام پیشین: دانشگاه تربیت معلم تهران) یکی از دانشگاه‌های دولتی ایران است که به‌نام محمد بن موسی خوارزمی دانشمند بزرگ ایرانی نامگذاری شده‌است.
سابقۀ تأسیس این دانشگاه به سال ۱۲۹۸ خورشیدی بازمی‌گردد، و قدیمی‌ترین دانشگاه ایران محسوب می شود.
نخستین موسسه تربیت معلم کشور تحت عنوان «دارالمعلمین مرکزی» در سال 1298 شمسی تاسیس شد. محل این مؤسسه در تهران، ساختمان وزارت فرهنگ واقع در تخت زمرد بود، به دلیل افزایش مدارس و نیاز به آموزگاران تعلیم دیده در مهر 1307 دارالمعلمین مرکزی به دارالمعلمین عالی با اهداف جدید به تصویب شورای عالی معارف وقت رسید. در آذر 1308 قانونی در خصوص اصلاح اساسنامه و کمک به دارالمعلمین عالی و استخدام فارغ­التحصیلان آن به تصویب مجلس شورای ملی رسید و از این تاریخ دارالمعلمین­ عالی به دو قسمت علمی و ادبی تقسیم شد.

به دلیل گسترش رشته­‌ها در سال 1311 دارالمعلمین عالی به ساختمان نگارستان منتقل و در سال 1312 نام دارالمعلمین عالی به «دانشسرای عالی» تغییر یافت. در سال 1342 هیات وزیران دانشسرای عالی را منحل و سازمان تربیت معلم و تحقیقات تربیتی جایگزین آن شد پس از تاسیس وزارت علوم و آموزش ­عالی در سال 1346 مجدداٌ سازمان یاد شده تحت عنوان دانشسرای­‌عالی زیر نظر وزارت قرار گرفت.

نام این دانشگاه در سال ۱۳۱۲ از دارالمعلمین عالی به دانشسرای عالی و در سال ۱۳۵۳ به دانشگاه تربیت معلم تغییر کرد.
با تاسیس دانشگاه، توسعه برنامه تربیت دبیر در سطح کشور جزء اهداف آن قرار گرفت و دانشسراهای عالی در شهر های زاهدان، سنندج و یزد تاسیس گردید و مدرسه‌­های علوم اراک و کاشان تحت پوشش دانشگاه تربیت معلم قرار گرفتند.
در سال­‌های 1366 و 1368 شعبه­‌های این دانشگاه در شهرهای سبزوار و تبریز تاسیس شدند و در سال 1369 با تصویب شورای گسترش آموزش عالی تمام واحدهای وابسته به شعبه‌­های دانشگاه از آن منفک و مستقل شدند.

تغییر نام این دانشگاه به دانشگاه خوارزمی در سال ۸۱ و ۸۲ در شورای گسترش آموزش عالی وزارت علوم به تصویب رسید و از بهمن ۱۳۹۰ دانشگاه رسما به "دانشگاه خوارزمی" تغییر نام یافت. با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی در تاریخ 90/11/11 دانشگاه تربیت معلم به دانشگاه خوارزمی تغییر نام یافت.

تاریخچه دانشگاه خوارزمی
رویداد	تاریخ
دارالمعلمین مرکزی	۱۲۹۷
دارالمعلمین عالی	۱۳۰۷
دانشسرای عالی	۱۳۱۲
وحدت دانشسرای عالی با دانشگاه تهران	۱۳۱۳
دانشسرای عالی یک واحد دانشگاهی مستقل در دانشگاه تهران	۱۳۳۴
استقلال دانشسرای عالی	۱۳۳۸
سازمان تربیت معلم و تحقیقات تربیتی	۱۳۴۲
دانشسرای عالی	۱۳۴۶
دانشگاه تربیت معلم	۱۳۵۳
دانشگاه خوارزمی	۱۳۹۰

تأسیس «دارالعلمین مرکزی» در سال ۱۲۹۷ هجری خورشیدی به‌منظور تربیت معلم برای مدارس ابتدایی در زمان وزارت میرزا احمد خان بدر (نصیرالدوله).
محل آن در ساختمان وزارت فرهنگ واقع در تخت زمرد و ریاست آن به مدت ده سال به عهده میرزا ابوالحسن خان فروغی بود و نظارت (نظامت) آن را اسماعیل مرآت که بعدها به مقام وزارت رسید به‌عهده داشت. این مرکز در ابتدا دارای دو کلاس بود، یکی برای تربیت معلمان مدارس ابتدایی و یکی برای تربیت دبیر دبیرستان‌ها.
استادان مهم آن عبارت بودند از عباس اقبال آشتیانی، غلامحسین رهنما، فاضل تونی، عبدالعظیم قریب، علی اکبر سیاسی، حبیب‌الله ذوالفنون، عیسی صدیق، بدیع‌الزمان فروزانفر، مصورالسلطان نقاش و دکتر رضازاده شفق. این مرکز یک دبستان ضمیمه داشت که در آنجا معلمان آینده به‌تجربه دست می‌زدند.

تبدیل دارالعلمین مرکزی به «دارالمعلمین عالی» در مهر ماه ۱۳۰۷ هجری خورشیدی به همراه تغییر اهداف و اساسنامه در نتیجه افزایش نیاز به معلمان مقاطع مختلف. این تغییر در زمان وزیر معارف وقت میرزا یحیی قراگوزلو (اعتماد الدوله) صورت گرفت.

تصویب قانونی در خصوص اصلاح اساسنامه و کمک به دارالمعلمین عالی و استخدام فارغ التحصیلان آن توسط مجلس شورای ملی در ۲۱ آذر ماه ۱۳۰۸، و در نتیجه، تقسیم دارالمعلمین عالی به دو قسمت علمی (رشته‌های طبیعی، ریاضی، فیزیک و شیمی) و ادبی (رشته‌های فلسفه و ادبیات فارسی، تاریخ و جغرافیا) تقسیم شد.

- استخدام چند معلم فرانسوی توسط دارالمعلمین و انتقال آن به خیابان شاهپور (وحدت اسلامی) در نتیجه افزایش دانشجو و کمبود فضا.
انتصاب دکتر عیسی صدیق از طریق وزارت معارف به ریاست دارالمعلمین در فروردین ۱۳۱۱ و انتقال آن به ساختمان نگارستان در تیر ماه همان سال.
تغییر نام از دارالمعلمین عالی به «دانشسرای عالی» در سال ۱۳۱۲ خورشیدی.
افزایش رشته‌های تحصیلی با استخدام استادان ایرانی دانش‌آموخته خارج. به کلیه دانشجویان شغل دبیری آموزش داده می‌شد و آزمایشگاه‌های فیزیک، شیمی، طبیعی، روانشناسی و علوم تربیتی تاسیس گردیدند.

پس از تأسیس دانشگاه تهران در سال ۱۳۱۳، بخش ادبی دانشسرای عالی تبدیل به دانشکده ادبیات و بخش علمی تبدیل به دانشکده علوم دانشگاه تهران گردید و دانشسرا استقلال خود را از دست داد. و تنها به پذیرش دانشجویانی که داوطلب دبیری بودند پرداخت.
استقلال مجدد دانشسرای عالی از دانشگاه تهران با تصویب قوه مقننه در تاریخ ۱۷ آذر ۱۳۳۸.
اجاره ساختمانی در جادۀ قم شمیران، و استقرار دانشسرا در آن و تأسیس چاپخانه
. انحلال دانشسرای عالی در ۳۱ مرداد ۱۳۴۲ خورشیدی توسط هیات وزیران و ایجاد سازمان تربیت معلم و تحقیقات تربیتی به جای آن
. تبدیل مجدد سازمان تربیت معلم به دانشسرای عالی پس از ایجاد وزارت علوم و آموزش عالی در سال ۱۳۴۶ و قرار گرفتن دانشسرا زیر نظر این وزارتخانه
. تغییر نام دانشسرا به «دانشگاه تربیت معلم» با تصویب شورای گسترش آموزش عالی در سال ۱۳۵۳ و اداره آن به صورت هیات امنایی
. پس از تبدیل شدن به دانشگاه، دانشسرای عالی در شهرهای زاهدان، سنندج و یزد تاسیس گردیدند، مدرسه‌های علوم اراک و کاشان تحت پوشش دانشگاه قرار گرفتند و همچنین شعبه‌های دانشگاه در شهرهای سبزوار و تبریز در سالهای ۱۳۶۶ و ۱۳۶۸ تاسیس شدند
. با تصویب شورای گسترش آموزش عالی در سال ۱۳۶۹ تمام واحدهای وابسته و شعبه ­های دانشگاه از آن منفك و مستقل شدند
. از بهمن ۱۳۹۰ این دانشگاه از "دانشگاه تربیت معلم" رسما به "دانشگاه خوارزمی" تغییر نام یافت. از نظر علمی، این دانشگاه نخست زیر نظر کارشناسان فرانسوی قرار داشت. اما از سال ۱۹۷۳ تا زمان انقلاب سال ۱۳۵۷، زیر نظر دانشگاه کالیفرنیا در لس آنجلس (معروف به UCLA) قرار گرفت.

این دانشگاه دارای 5 معاونت، 9 دانشکده، 4 موسسه تحقیقاتی، 4 پژوهشکده، 2 قطب علمی و 305 عضو هیات علمی شامل 32 استاد، 50 دانشیار، 192 استادیار، 31 مربی می­‌باشد.