سر حرف را با نوجوان تان باز کنيد

پيدا نکردن زمان و فضايي مناسب براي گفت و گو، معمولا نگراني و دغدغه ذهني والدين نوجواني است که زبان مشترکي با فرزندشان نيافته و در ارتباطات با نوجوان شان دچار مشکل شده اند. گاهي آشنا نبودن با نحوه برخورد صحيح با يک نوجوان، باعث مي شود پدر و مادرها فرسنگ ها از فرزندشان دور شوند، فاصله اي که شايد هرگز نتوان آن را جبران کرد. تبيان در اين باره نوشت: برقراري ارتباط با نوجوانان مهارتي قابل يادگيري است و والدين به راحتي مي توانند با کمک گرفتن از تدابير زير گفت و گويي بهينه و ثمر بخش با نوجوان شان داشته باشند:

به جاي اين پا و آن پا کردن و خوردن مدام حرف هاي تان، خودتان باشيد و در کمال آرامش و با مقدمه اي شيرين باب سخن را با نوجوان تان بگشاييد! با ساده ترين جمله ها، مکالمه تان را شروع کنيد. به طور مثال بگوييد: چه خبر؟، امروز چطور بود؟ يا ناهار خوشمزه بود!؟ همين سوال هاي ساده باعث مي شود فرزند شما به تدريج شروع به حرف زدن کند و خيلي از مسائل خود را با شما در ميان بگذارد.

بهتر است پيش از پرداختن به موضوع اصلي، بستر سازي کنيد. به طور مثال، در مورد مسائل مهم زندگي نوجوان و يا خانواده توقف کنيد و نظر او را درباره يکي از اتفاقات پيش آمده اخير، بخواهيد. سپس به تدريج گفت وگو را به سمت موضوعي که تمايل داريد هدايت و در مورد آن بحث کنيد. بدين طريق شما خواهيد توانست فضاي دوستانه اي را بر روابط خود و نوجوان تان حاکم و او را به گفت وگو تشويق کنيد.

اولين قدم براي نتيجه دادن يک بحث، اين است که به شخصيت نوجوان تان احترام بگذاريد. در اين صورت او با شما احساس راحتي و درددل مي کند. بدون هيچ گونه سرزنش، انتقاد يا تحقيري و با بيان مثالي ملموس، گفت و گو را به سمت صحبت درباره رفتار نامطلوب نوجوان تان هدايت کنيد و نظر او را درباره آن رفتار جويا شويد. اگر مي خواهيد بحثي منطقي و نتيجه دار داشته باشيد، بحث را با پرسش هاي منظوردار شروع نکنيد.
اگر از نوجوان تان بپرسيد: از صبح تا به حال کجا بودي؟ يا بگوييد: معلوم است چه مي کني! مي خواهي آبروي خودت و ما را ببري! مطمئنا به نتيجه نخواهيد رسيد و چيزي جز پرخاشگري و عصبانيت، پاسخ هاي سر بالا و دروغ نوجوان، نصيب تان نخواهد شد. بهتر است صحبت هاي خود را با سوال هايي کلي آغاز کنيد تا بحث به تدريج شروع شود. به طور مثال بگوييد: خب، امروز چه کارها کردي؟! يا از دوستانت چه خبر؟!

در صورتي که موفق به ارتباط با نوجوان تان شديد، در اين مرحله توصيه مي شود تا آن جا که ممکن است اظهار نظر و ديدگاه خود را بيان نکنيد. اجازه دهيد سکان هدايت گفت وگو در دست نوجوان باشد. فقط به حرف هاي نوجوان تان گوش کنيد. بهتر است هر از گاهي با بيان عباراتي مانند بله يا فهميدم، به او ثابت کنيد که سرو پا گوش هستيد يا با پرسش سوالاتي درباره آنچه که گفته است، نظر او را براي ادامه بحث، جلب کنيد و خود نيز به اين اطمينان برسيد که صحبت هاي او را درست متوجه شده ايد.

هميشه فرض را بر اين بگذاريد که نوجوان تان دليلي منطقي براي انجام کارهاي خود دارد. بدون هيچ جبهه گيري و برداشت هاي يک جانبه، سوالات خود را بپرسيد و منتظر پاسخ هاي قانع کننده نوجوان باشيد. اگر قانع نشديد پرسش خود را به طريقي ديگر بيان کنيد و از نوجوان توضيح بيشتري بخواهيد. براي درک و تفهيم بهتر موضوع، سعي کنيد بي هيچ غرضي رفتار نوجوان را توصيف کنيد و نظر او را نيز درباره آن موضوع بخواهيد.

براي اين که نوجوان به شما اجازه مداخله در مشکلات شخصي اش را بدهد، به او بفهمانيد نگرانش هستيد و قصد کمک به او را داريد. طوري رفتار نکنيد که انگار شما همه بايدها و نبايدهاي زندگي نوجوان را مي دانيد. به طور مثال، به او بگوييد: چند وقتي است در خودت هستي، نمي دانم چه موضوعي پيش آمده اما مي تواني براي هر نوع کمکي روي من حساب کني.

اگر چه شايد بسيار برافروخته و عصباني باشيد اما تمام تلاش تان اين باشد تا برخوردتان با نوجوان تند نباشد. خيلي آرام اما با صراحت و صداقت کامل در مورد سيگار کشيدن، دوستان ناباب، افت تحصيلي و... با فرزندتان صحبت کنيد و جنبه هاي منفي رفتار اشتباهش را توضيح دهيد. او بايد بفهمد که راه را اشتباه مي رود و ممکن است در آينده دچار مشکلات بسياري شود.

اگر نتيجه مساعدي از گفت وگو حاصل نشد، ممکن است نوجوان عصبي و بداخلاق شود و رفتار تندي با شما داشته باشد. در اين شرايط شما بايد به خود مسلط باشيد و اين رفتار او را راهي براي ابراز هيجاناتش تعريف کنيد. سعي کنيد به سردرگمي و عصبانيت او دامن نزنيد و دهان به دهانش نشويد.

اگر گمان مي کنيد نتيجه گفت وگو رضايت بخش بوده است بهتر است پس از بيان دلايل و توجيه نوجوان، مثل آن ضرب المثل ماهي و ماهيگيري رفتار کنيد. يعني به جاي اين که تلاش کنيد ماهي صيد کرده خود را به زور به نوجوان تان بدهيد، ماهيگيري را به او بياموزيد.

هنگام مواجهه با مشکلات نيز، به جاي بازي در نقش حلال مسائل سعي کنيد تصميم گيري را به عهده نوجوان تان بگذاريد. قدرت نيروهاي دروني نوجوان تان را يادآوري کنيد، استعدادها و شايستگي هايش را به رخ او بکشيد و به وي بگوييد در هر شرايطي پشتيبان و ياور او خواهيد بود.