بلایای طبیعی: تهدید زندگی، تهدید معنا

به گزارش میگنا، زلزله از جمله رویدادهای تهدید کنندة زندگی است که افراد را با پیش بینی ناپذیری مرگ خود و عزیزان مواجه میسازد. این باور که مرگ حتی میتواند لحظة بریدن کیک تولد و فوت کردن شمع ها سر برآورد! در این میان آنچه که حتی بیشتر از فقدان و از دست دادن ها آسیب زا است و به خصوص بعد از سپری شدن مراحل شوک و سوگواری اهمیت می یابد، تهدید و از دست دادن معناهائی است که فرد تاکنون با آنها می زیسته و دنیا را برایش قابل پیش بینی و امن میساخته است. معناهایی از قبیل اینکه، «اتفاق های بد برای افراد خوب نمی افتد»...، «دنیا جای امنی است»....، «خداوند عادل است».... و ... . معناهای زیستة پیشین به سرعت میتواند جایش را به معناهای آسیب زا بدهد: «هیچ چیز سر جایش نیست...»، دنیا ناامن و ناعادل است...» ، «من آدم بد و گناهکاری بودم که این اتفاق برایم رخ داد...» و .....

فرآیند فقدان و از دست دادن معنا و شکل گیری معناهای آسیب زا می تواند پیامدهای روانشناختی آسیب زایی از جمله افسردگی، اضطراب، ناامیدی و افکار خودکشی و... را در پی داشته باشد و حتی با وجود جاری شدن حیات و بازگشت افراد به زندگی عادی، همچنان ادامه داشته باشد.

در این میان، مداخلات روانشناختی ای که کاهش اضطراب و افزایش خوشبینی و آرام سازی روانی آسیب دیدگان را هدف درمان قرار می دهد، گرچه در کوتاه مدت میتواند به شکل مؤثر عمل کند، اما در بلند مدت ممکن است مانند یک مسکن کاهندة درد، اثر خود را از دست بدهد. بنابراین آنچه که در این میان بسیار حائز اهمیت است تدوین مداخلات و خدمات روانشناختی معنامحوری ست که بتواند به ترمیم و بازسازی عمیق معناهای آسیب دیده و از دست رفتة افراد بپردازد، تا افراد به کمک آن بتوانند به معناهایی دست یابند که حقیقت پیش بینی ناپذیریِ هستی را تاب بیاورد و پذیرش رنج را میسر سازد و باور امید و شوقِ ادامه داشتن زندگی را تداوم بخشد. همان شوقِ چشمان دخترک عروسک بدستِ زیباروی کٌرد، که به همه نشان داد، زندگی حتی در ویرانی و بغض، با تمام وجود خود را تحمیل می کند.


نویسنده: مائده نقیائی
دانشجوی دکتری مشاوره توانبخشی پژوهشگر و روان درمانگر وجودی