مهارت‌هاي استفاده از شبکه‌هاي اجتماعي موبايلي
حالا اما روزگاري شده که تلفن همراه و احتمالا تبلت مان بين ما و فرزندان مان مشترک است و تمام آن چه ما مي بينيم را آن ها هم مي بينند. توي جمع ها و دور همي هاي خانوادگي نقل مجلس مان بررسي و واکاوي آخرين کليپ هايي است که شايد کمي قبل تر، از ديدنش لب مان را مي گزيديم و به اين راحتي ها هم باورشان نمي کرديم.
امروز اگر در همين شبکه هاي اجتماعي پستي با محتواي اين که ماه فردا از آسمان ناپديد مي شود ببينيم هم باورمان مي شود و هم تلاش مي کنيم زودتر از ديگران توي تمام گروه ها منتشرش کنيم. اين فضاها اکنون بيش از هر چيز، فرهنگ و اخلاقي را که هميشه ديگران را متهم به نداشتنش مي کنيم به ما نشان مي دهد. در اين پرونده سعي مي کنيم ياد بگيريم چگونه مي توان از شبکه‌هاي اجتماعي موبايلي استفاده‌اي در چارچوب اخلاق داشت!
از طريق شبکه هاي اجتماعي تحت وب و موبايلي مي توان مرزهاي زمان و مکان را درنورديد: اقوام يا دوستان قديمي را که در نقاط گوناگون شهر، کشور و دنيا پراکنده اند به طور مجازي ملاقات کرد، مثل يک محفل فاميلي يا دوستانه دور هم جمع شد، گپ زد، از حال يکديگر باخبر شد، جمع هايي با دوستان، همکلاسي ها، همکاران و گروه هاي همفکر يا هم سليقه با علايق مشترک تشکيل داد و از اشتراک ديدگاه ها و محتواهاي مفيد و جذاب، بهره و لذت برد. اگرچه گروه هاي مجازي ويژگي هاي خاص خودشان را دارند، اما از منظر جامعه شناختي، از بسياري جهات شبيه تجمعات واقعي خارج از دنياي مجازي هستند و براي حفظ انسجام و زندگي مسالمت آميز و دوستانه در آن ها به ناگزير مراعات بعضي مسائل، ضروري به نظر مي رسد. تجربه کوتاه گروه هاي مجازي نشان مي دهد که اين گروه ها گاهي با اختلال کارکرد مواجه مي شوند، گاه به دليل دلخوري ها و سوء تفاهم هايي که در خلال تعاملات اعضاي آن ها رخ مي دهد، فضا از رونق مي افتد يا جمع به سمت فروپاشي مي رود. چگونه مي توان در گروه هاي آنلاين مشکلات و آسيب ها را کاهش داد و فضايي با حداقل آسيب و حداکثر کارآيي براي خود و ديگران فراهم کرد؟ پيشنهادهايي که در ادامه مي آيد پاسخ هايي براي اين پرسش فراهم مي کند.
اگر وارد گروهي مي شويد، ابتدا سعي کنيد هدف از گردهمايي افراد را شناسايي کنيد. اگر جايي براي توصيف گروه وجود دارد آن را بخوانيد. اگر وجود ندارد از مدير، ايجادکننده گروه يا کسي که شما را به گروه دعوت کرده است به روشني خواهش کنيد که هدف و زمينه فکري گروه را براي تان توضيح دهد و يک معرفي کلي از اعضا ارائه کند. اگر خودتان گروهي ايجاد مي کنيد پيش از هر چيز هدف خودتان را براي خود و سپس براي ديگران روشن کنيد يا در فرآيند گفت و گو با ديگران به آن وضوح ببخشيد. اين کار نبايد مدت طولاني به تعويق بيفتد. همچنين مشخص کنيد چه کساني اعضاي بالفعل يا بالقوه گروه هستند؛ مثلا مي توانيد بگوييد: «اين گروه زنان خانه دار يا والدين با فرزند کمتر از پنج سال است»، يا: «اين يک گروه حرفه اي براي مهندسان آب است»، يا: «اين گروه علاقه مندان به شعر معاصر فارسي، يادگيري زبان انگليسي و يا دوچرخه سواري است». براي تعريف اهداف، اشاره اي به موضوع هاي مورد علاقه گروه بکنيد. مثلا: «در اين جا فقط شعر و نقد شعر به اشتراک مي گذاريم و درباره شعر معاصر فارسي بحث و تبادل نظر مي کنيم»، يا: «در اين گروه عکس و مطالب مرتبط با طراحي داخلي و دکوراسيون به اشتراک گذاشته مي شود». توضيحات حتي مي تواند بيش از يکي دو جمله باشد. اما نسبتا کوتاه و شفاف بودن آن امتياز مهمي است. تصريح اهداف و نوع اعضا، فضا را براي همه روشن مي کند و از اختلاف نظرها و بحث و جدل هاي بعدي تا حد زيادي جلوگيري مي کند. اگر عضو جديدي به جمع اضافه مي شود لازم است اهداف و موضوع هاي مورد علاقه گروه براي او بيان و معرفي کلي از اعضا به او ارائه شود. در غير اين صورت وي ممکن است با حدس و خطا سعي کند هدف، موضوع و اعضا را شناسايي کند. در اين مسير ممکن است صرفا در اثر ناآگاهي و نه سوء نيت، با لحن نامناسبي با جمع حاضر سخن بگويد. يا مطالب نامربوط و آزاردهنده اي به گروه ارسال کند و به اين ترتيب ناخواسته فضا به تشنج کشيده شود. گاه حتي جدل هاي پرهيجان در اين زمينه بالا مي گيرد و سوء تفاهم هاي ريز و درشت و دلخوري پيش مي آيد و در بدترين حالت به خروج علاقه مندان و فعالان گروه، يا فروپاشي گروه مي انجامد.
نرم افزارهاي شبکه اي آنلاين معمولا از لحاظ افزودن افراد به گروه ها محدوديت فني خاصي ندارند (مگر در موارد تنظيمات خاص کاربر). با اين حال فقدان محدوديت فني نبايد، ما را فريب بدهد و باعث شود بدون تأمل به هر جمعي بپيونديم يا هر کسي را به هر جمعي دعوت يا اضافه کنيم. اگر کسي را به گروهي آنلاين دعوت مي کنيد، مطمئن شويد که مايل و علاقه مند به حضور در آن جمع هست. افرادي که بدون علاقه شخصي به يک گروه وارد مي شوند اعضاي فعالي نخواهند بود. به علاوه در مواردي که «تعداد» اعضاي گروه از لحاظ فني محدوديت دارد، اعضاي بي علاقه يک ظرفيت گروه را اشغال مي کنند و فرصت حضور را از ديگران سلب مي کنند. همچنين اعضاي بي علاقه به اهداف و موضوع گروه، ممکن است حوصله شان از مباحث در جريان در گروه سر برود و مطالب نامربوط ارسال کنند و بدين ترتيب زمينه ناراحتي اعضاي ديگري را فراهم کنند که با اشراف و علاقه به اهداف گروه به آن پيوسته اند. اگر خودتان به گروهي دعوت يا اضافه مي شويد که با موضوع و اهداف کلي آن موافق نيستيد يا به آن ها علاقه نداريد، تلاش نکنيد موضوع و اهداف را تغيير دهيد. ممکن است پيشنهادهايي براي بهبود و کارآمدتر کردن گروه بدهيد که مورد توافق اعضا قرار بگيرد.
با اين حال بحث و جدل دامنه دار براي تغيير، کار معقولي به نظر نمي رسد و نتيجه آن جز اتلاف وقت و انرژي، و ايجاد تنش و آزردگي نخواهد بود. ايجاد گروه هاي آنلاين معمولا آسان و بي هزينه است و هر کسي مي تواند گروهي با موضوع مورد علاقه و کارکرد مورد نظرش ايجاد کند و علاقه مندان را دعوت کند. در يک جمع بندي کلي مي توان گفت تعيين و تصريح اهداف و موضوع کلي گروه هاي آنلاين براي اعضا و معرفي کلي مخاطبان گروه، موجب کاهش پست هاي نامرتبط و اختلاف و تنش هاي زائد مي شود. هم چنين عضويت در گروه هاي مورد علاقه و احترام به سليقه اعضا، محيطي خوشايندتر و دوستانه تر براي همه فراهم مي کند.
