طلاق گاهی یک راه حل است
وزن "اعتیاد" سنگین تر است یا "طلاق"؟
سعید معیدفر درگفتگو با فرارو گفت: از میان مواردی که عموما به عنوان آسیب تلقی می‌گردند، مانند اعتیاد، طلاق، خشونت و...، شاید نتوان به صورت ریشه‌ای از این سخن گفت که کدام‌یک از آن‌ها داری اهمیت بیشتر و آثار منفی عمیق‌تری دارد. آسیب‌های اجتماعی درگیر یک "دور" هستند، برای مثال طلاقِ مَرَضی می‌تواند در پی چرخه‌ای از آسیب‌های دیگر به وجود آمده باشد. در عین حال اعتیاد نیز می‌تواند چرخه‌ای داشته باشد. همچنین این دو می‌توانند در رابطه‌ای متقابل سرمنشاء آسیب‌های دیگر باشند.
وی تصریح کرد: درحالی‌که طلاق در برخی اشکال جنبه مَرَضی ندارد و طبیعی است، اعتیاد اما هیچ جنبه طبیعی ندارد و هنگامی‌که اتفاق می‌افتد می‌تواند بازتولیدکننده مسائل و آسیب‌های اجتماعی زیادی باشد.
اعتیاد مهمترین آسیب اجتماعی
سعید معیدفر با انتخاب اعتیاد به عنوان مهمترین آسیب در ادامه توضیح داد: اعتیاد از نظر گستردگی و تبعاتی که در جامعه ایران داشته است، به عنوان مهمترین آسیب می‌تواند انتخاب شود. دلیل آن نیز سابقه زیاد آن است؛ اعتیاد مسئله‌ای مختص امروز و دیروز نیست و ده‌هاسال است که در ایران موقعیتی خاص را ایجاد کرده؛ چه پیش از انقلاب و چه پس از آن. برای کنترل اعتیاد تلاش‌هایی صورت گرفته که چندان نتیجه‌بخش نبوده‌اند، چرا که طلاق ریشه‌هایی عمیق دارد و مستلزم بررسی‌های عمیق نیز هست. البته اعتیاد افت و خیزهایی نیز داشته اما از نظر میزان و گستردگی همواره در ردیف اول آسیب‌ها بوده است.
این جامعه‌شناس ضمن اشاره به نظرسنجی چندسال پیش در مورد مهمترین آسیب اجتماعی اظهار کرد: 6سال پیش در بررسی‌های مجلس از هزار نفر متخصص سئوال شده بود که اگر بخواهیم مهمترین آسیب‌ها را مشخص کنیم نظر شما چیست؟ در این نظرسنجی اعتیاد، بیکاری، طلاق و تورم مهمترین آسیب‌ها از سوی اندیشمندان نام برده شدند.
وی همچنین گفت: اعتیاد و طلاق هر دو مهم هستند. اما اعتیاد از نظر من بیش از همه آسیب‌ها اهمیت دارد. ممکن است طلاق پدیده‌ای باشد که خصوصا در دهه اخیر افزایش پیدا کرده است، اما اعتیاد دارای زمان و استمرار بیشتری است.
طلاق گاهی یک راه حل است
عضو انجمن جامعه‌شناسی ایران در ادامه با اشاره مقالیسه طلاق و اعتیاد توضیح داد: طلاق بر روی فرزندان تاثیر دارد و مشکلات روحی و روانی ایجاد میکند، با این وجود دونفری که هنوز در اول راه ازدواج هستند، فرزندی و سابقه‌ای نیز ندارند، اگر به نتیجه برسند که به هم نمی‌آیند، طلاق برای آن‌ها راحت‌تر است. کما اینکه افراد بسیاری در دوران عقد و به دلیل اینکه انتخاب درستی انجام نداده‌اند از هم جدا میشوند که در این موارد طلاق یک آسیب نیست، چرا که از خطرات آینده‌ای که زندگی آن زوج را تهدید میکند جلوگیری خواهد کرد. در چنین شرایطی طلاق یک راه‌حل است، چراکه زندگی اجباری می‌تواند منجر به مشکلات بیشتری گردد؛ خشونت، تاثیر منفی بر روی فرزندان، گرایش و اعتیاد و... از این مشکلات است.
معیدفر تصریح کرد: اعتیاد اما در هر شکل آن آسیبی همه‌جانبه است که فرد را در چرخه‌ای از آسیب‌هایی که یکی از آن‌ها نیز می‌تواند طلاق باشد قرار می دهد. اعتیاد منجر به سرقت، کارتن‌خوابی، خشونت و انواع جرائم می‌گردد. بنابراین اعتیاد به‌طور خالص هیچ وجه اثباتی ندارد و کاملا آسیب و منفی است.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: نمی‌توان طلاق را آسیب دوم تلقی کرد. چراکه اعتیاد به‌طور کامل یک آسیب است، اما طلاق به طور کامل یک آسیب نیست. طلاق یکی از صورت‌های از هم‌پاشیدگی خانوادگی است. البته از هم‌پاشیدگی لزوما می‌تواند به طلاق منجر نگردد یک خانواده سرجای خودش باقی باشد، اما درون آن به شدت درگیر مسئله، خشونت، طلاق عاطفی و... باشد. خانواده‌ای که شجره آن بد باشد، مانند باتلاقی است که اعضاء را به درون خود می‌کشد. در چنین وضعیتی طلاق حداقل می‌تواند منجر به نجات برخی از اعضاء باشد. بنابراین ما چطور می‌توانیم بگوییم که طلاق یک آسیب اجتماعی است؟
سعیدمعیدفر در انتها گفت: بنابراین از نظر من نفس طلاق آسیب نیست، بلکه پیامدها و تبعات شکل مَرَضی طلاق است که آسیب‌زاست. ما لازم است که برای پیامد طلاق کار کنیم. در کشورهای توسعه‌یافته نیز کنترل پیامدهای طلاق را مدنظر قرار داده‌اند، به همین دلیل طلاق دیگر در این کشورها یک آسیب اجتماعی نیست. درنتیجه باید برای طلاق برنامه‌ریزی کنیم.
