خواستگاری به سبک سنتی یا مدرن؟!

حتما مادربزرگ شما هم وقتی سر سفره عقد نشست و خطبه خوانده شد، برای اولین بار توانست صورت همسرش را ببیند! از این مدل ازدواج های سنتی در اطرافمان و حداقل در فیلم ها به وفور دیده ایم اما امروز آنقدر سبک و سیاق ازدواج ها نسبت به گذشته متفاوت شده که بازار شوخی و خنده را در دنیای مجازی هم حسابی داغ کرده! حتما شنیده اید که می گویند قدیم ها مراسم خواستگاری برای معارفه عروس و داماد به یکدیگر بود و امروز در این مراسم والدین دختر و پسر به هم معرفی می شوند!

اوایل کنار آمدن با این نوع ازدواج ها برای والدین و حتی اطرافیانشان هم سخت بود اما حالا با گذشت چند سال از ازدواج های جدید، برخی خانواده ها با آن کنار آمده اند و البته برخی دیگر همچنان از موضع خود کوتاه نیامده اند و همچنان با انتخاب فرزندانشان مشکل دارند! شما چه فکر می کنید؟ روزی که نوبت ازدواج فرزند شما برسد، منتظر می نشینید تا خودش بیاید و فرد مورد نظرش را به شما معرفی کند یا خودتان برایش آستین بالا می زنید؟!

هرکدام خوبی ها و بدی هایی دارند

ازدواج های سنتی و مدرن، هر کدام ویژگی های مثبت و منفی ای دارند. در ازدواج سنتی، والدین فردی را برای همسری فرزندشان در نظر می گیرند. مزیت این کار این است که آنها با بحران هیجانی که از آن به عنوان «عشق و علاقه» یاد می کنیم، درگیر نیستند و براساس عقل، منطق و معیارهایی که مدنظرشان است، فرد را انتخاب می کنند. بنابراین احتمال چیره شدن هیجان، علاقه و... بر منطق وجود ندارد اما به دلیل انتخاب عقلانی و کاملا وابسته به منطق والدین، خالی بودن کامل جای عشق و علاقه بین پسر و دختری که برای ازدواج با هم در نظر گرفته می شوند می تواند نقطه ضعف این نوع ازدواج ها باشد. به هر حال 2 نفر برای شروع زندگی مشترک باید میزانی از علاقه را نسبت به هم داشته باشند.

ضمن اینکه فاصله ای بین نسل ها وجود دارد که با پیشرفت جامعه افزایش یافته و امروز اختلاف نظر والدین و فرزندان بسیار بیشتر از 50- 40 سال پیش است. بنابراین بسیار طبیعی است که برخی معیارها و ارزش هایی که والدین برای انتخاب همسر در نظر دارند، با فرزندانشان متفاوت باشد و همین اختلاف نسل ها و تفاوت در الگوهای 2نسل، می تواند باعث بروز برخی مشکلات داخل خانواده شود اما ازدواج های امروزی معمولا به این ترتیب است که پسرها و دخترها در دانشگاه، کلاس ها، محل کار و... با هم آشنا می شوند و بعد خانواده های خود را در جریان امر قرار می دهند.

این نوع آشنایی و ازدواج هم مثل ازدواج سنتی، هم مزیت دارد و هم عیب؛ مزیتش نسبت به ازدواج سنتی این است که 2 طرف شناختی نسبی نسبت به هم پیدا کرده و تا حدودی با هم آشنا شده اند، بنابراین علاقه ای نسبی هم بین شان ایجاد شده و مثل زن و شوهرهای قدیمی، تازه سر سفره عقد یکدیگر را نمی بینند! با این حال، نقطه ضعف احتمالی این نوع ازدواج ها، کمرنگ شدن یا به کل، پاک شدن منطقی است که در ازدواج های سنتی وجود داشته، البته منظور این نیست که همه ازدواج های امروزی بی منطق و صرفا براساس احساس و... است اما همین که 2 طرف تحت تاثیر فضای هیجانی و احساسی تصمیم به ازدواج می گیرند، هیچ بعید نیست که جای منطق در این نوع ازدواج ها کاملا خالی باشد!

معمولا در این نوع ازدواج ها والدین تفاوت ها و مشکلاتی را می بینند که کاملا براساس منطق و عقل است اما بیان کردن این موارد برای فرزندشان که عاشق است، فایده زیادی ندارد چرا که معمولا جوان های امروزی منطق و طرز تفکر والدین خود را نمی پذیرند و مشکلاتی که آنها امروز پیش بینی می کنند، اصلا باور ندارد و قبول نمی کنند. اصولا جوان ترها دوست دارند استقلال و توانایی خود را برای پیدا کردن همسر مناسبشان محک بزنند و دیده و شنیده ایم که در همین راستا، دلایل منطقی مخالفت والدینشان را «منفی بافی» می خوانند و بحث و جدل در خانواده راه می اندازند.

هم سنتی هستیم، هم مدرن!

در جامعه امروزی کشور ما ازدواج سنتی همچنان وجود دارد و می توان گفت مدرنیته به نوعی با آن درآمیخته شده است؛ نه می توان ادعا کرد ازدواج سنتی به طور کامل از بین رفته و نه می توان منکر ازدواج های مدرن شد و تلفیقی از هر 2 ازدواج در جامعه وجود دارد. چه بسا بحث سنتی ازدواج در برخی خانواده ها بیشتر است و در برخی اقشار هم بعد مدرنیته در شیوه زندگی و نوع ازدواجشان پررنگ تر است.

همان طور که گفته شد، هر 2 نوع ازدواج معایب و مزایایی دارند، بنابراین نمی توان گفت ازدواج سنتی بهتر است یا ازدواج مدرن اما خوب است افراد به هر سبکی که قرار است ازدواج کنند، مراحل آشنایی را به گونه ای پیش ببرند که معایب آن شیوه ازدواج پوشش داده شود و عشق و علاقه همراه با عقل و منطق بررسی شود.

خواستگاری سنتی؟

اگر خانواده ای به شیوه سنتی و از طریق اقوام و آشنایان به خواستگاری رفته اند، والدین باید حواسشان باشد که هر قدر طرف مقابل، از نظر آنها فرد خوبی برای ازدواج باشد، نمی تواند صرفا با قوانیم از پیش تعیین شده مثل قواعد ریاضی، مطمئن باشند که فرزندشان با آن فرد خوشبخت خواهد شد. پیش از شروع زندگی مشترک، مقداری از عشق و علاقه لازم است. اینکه قدیم ترها می گفتند «عشق و علاقه بعد از ازدواج به وجود می آید» اصلا حرف درستی نیست چون هیچ تضمینی برای آن وجود ندارد! و اگر زن و مرد بعد از ازدواج عاشق هم نشوند، نتیجه اش افسردگی، طلاق و... خواهد بدود.

ضمن اینکه شاید معیاری که برای والدین نکته بسیار مثبتی محسوب می شود، اصلا برای فرزندشان ملاک مهم و تعیین کننده ای نباشد! پس در این موارد باید معیار فرزندشان را مد نظر داشته باشند و به او فرصت شناختن طرف مقابل را بدهند. در هر قالبی که مورد تایید خانواده است، می توان به شناخت طرف مقابل رسید؛ از نامزدی غیررسمی گرفته تا خواندن صیغه محرمیت و... پس اگر انتخاب اولیه با والدین است، حق انتخاب نهایی باید به فرزند واگذار شود و اگر به هر دلیلی او مایل به این ازدواج نیست، نباید پافشاری بیش از حد کنید. اگر هم شرایطی پیش آمده که نمی دانید حق با شماست یا فرزندتان و باری تصمیم گیری نهایی دو دل هستید، بهتر است از یک نفر سوم که درگیر هیجان ها نیست و علم این کار را هم دارد، مثل یک مشاور، کمک بگیرید.

-
-
دکتر پژمان قائم مقامی، روان پزشک